الطاف شيخ ڪارنر

دُنگي منجهہ درياھہ

دنگي منجهه درياهه، جيڪو هئڻ ته دنگي وچ درياهه کپندو هو، ڪيترن قومن، قبيلن، معاشرن جي مزاجن ۽ روين جو مجموعو ۽ مختلف ملڪن جي ترقيءَ جي ليول جي دري آهي جا سٺي اسٽائيل ۾ قلمبند ڪيل آهي.
مظهر الحق صديقي
  • 4.5/5.0
  • 2347
  • 741
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book دُنگي منجهہ درياھہ

سڄي عمر چانهه بنا رهندڙ

هڪ ٻيو سک جنهن سنگاپور کي پنهنجو گهر ۽ پنهنجو ديس سمجھيو سردار چنن سنگهه آهي. سردار چنن سنگهه 1903ع ۾ ڄائو. اسڪول پنهنجي ملڪ، پنجاب ۾ ختم ڪرڻ بعد هڪ سال کن ڪنهن وڪيلَ وٽ ڪم ڪيو. جڏهن ويهن سالن جو ٿيو ته انجنيئري پڙهڻ لاءِ کيس سندس پيءُ آمريڪا موڪليو. پر هو آمريڪا پهچي نه سگهيو. رستي تي سنگاپور ۾ پنهنجي چاچي وٽ ڪجهه ڏينهن ٽڪڻ دوران سندس چاچي کيس آمريڪا وڃڻ کان روڪيو ۽ سنگاپور ۾ ئي رهي پوڻ لاءِ زور ڀريو. سندس چاچي جو سنگاپور ۾ چڱو پير ڄميل هو. ماڻهن ۽ ڪمپنين کي وياج تي پئسا ڏيڻ کان علاوه ٻيا به ڪيترائي ننڍا ڌنڌا سندس هٿ ۾ هئا. هڪ اهو به هو ته هن ٻاهرين ملڪن کان ايندڙ جهازن ۽ وڏن واپارين ۽ دڪانن تي پهري لاءِ چوڪيدار ۽ باڊي گارڊ مهيا ڪيا ٿي. سندس سفارش تي چنن سنگهه کي سپاهه ۾ نوڪري ملي ويئي ۽ کيس پرل هل تي پوليس کاتي ۾ رکيو ويو.
انهن ڏينهن ۾ فوج يا پوليس ۾ فقط انهن کي رکيو ويو ٿي جن جا مائٽ پوليس ڊپارٽمينٽ ۾ ڪم ڪندا هجن. چنن سنگهه ٻڌايو ته انگريز حڪومت گهڻو ڪري هندستان مان نوجوان نسل پوليس کاتي ۾ رڪروٽ ڪري کين ڪجهه عرصي لاءِ سنگاپور ۾ پوليس جي سکيا ڏيڻ بعد هانگ ڪانگ يا شنگهائيءَ ۾ پوليس وارو ڪري رکيو ٿي.
ڪجهه عرصي بعد چنن سنگهه پوليس ۾ منشي طور ڀرتي ڪيو ويو ۽ کيس سنگاپور جو رابنس روڊ واري پوليس ڊپو تي رکيو ويو. سندس ڪم ”ترجمو“ ڪرڻ هوندو هو. (ملئي زبان ۾ منشي ترجمو ڪندڙ ماستر کي سڏجي ٿو. هي لفظ هندي سنسڪرت تان ننڍي کنڊ مان هتي پهتو). اڳتي هلي 1940ع ۾ چنن سنگهه جي نوڪريءَ ۾ واڌارو آڻي کيس ڪورٽ جو منشي (ترجمو ڪندڙ) ٺاهيو ويو ۽ ٻي وڏي لڙائيءَ بعد کيس سائوٿ برج واري پراڻي ڪورٽ ۾ اوٿ ڪمشنر ڪري رکيو ويو. کيس پنجابي، هندي، اردو، گورکلي، ملئي ۽ انگريزي زبانون چڱيءَ طرح آيون ٿي. سنگاپور جي سنڌي ۽ تامل واپارين سان لهه وچڙهه هجڻ ڪري هو سنڌي جا پڻ ڪجهه جملا ٻڌائڻ لڳو.
چنن سنگهه 1963ع ۾ رٽائر ڪيو پر کيس وري نون سالن لاءِ نوڪريءَ ۾ رکيو ويو. پاڻ ٻڌايائين ته هن سڄي ڄمار چانهه يا ڪافي نه پيتي آهي. هو فقط کير ۽ لسي شوق سان پيئي ٿو. سندس پٽ سنگاپور جي تعليم کاتي ۾ سينيئر آفيسر آهي ۽ پوٽو انگلينڊ ۾ وڪالت پڙهي رهيو آهي.