سُرُ معذوري
1
هَلندي هوتَ پُنهونءَ ڏي، کُهِجَنِ ڪي کُوٽِيُون،
پَهڻُ تنِين پَٽُ ٿِئي، جي لَءِ لالَنَ لُوٺِيُون،
سڀِ سهيليُون سِڪَ کي، چُنجهُون ۽ چُوٺِيُون،
ٻانڀڻِ! ٿِيُ ٻُوٽِيُون، ته ڪُتا کِينِئي ڪيچَ جا.
پرينءَ ڏانهن پنڌ ڪندي، ڪي ڪوڙيون ٿيون ٿڪجن. جي جانب لاءِ رلن ٿيون، تن لاءِ جبل به ميدان ٿيو پوي. سچي عشق جي راهه ۾ مڙيئي سهيليون (ڪوڙن طالبن ڏانهن اشارو) ڪم نظر ۽ سست دل ٿيون ڏسجن. اي ٻانڀياڻي! (سسئي!) تون هن پنڌ ۾ پرزا ٿيءُ ته ڀل تنهنجو ماس ڪيچ جا ڪتا کائي جشن ڪن.
2
تن پيئي جانارَنِ يادِ، جي پاريَلَ پُنهونءَ ڄامَ جا،
سَندي لالَن لاڌِ، مُئان پوءِ مَنڌُ ٿِئي.
جي پنهونءَ ڄام جا پاليل جانور آهن، تن کي سسئي ياد آئي. اي منڌ! پرينءَ جو ملڻ، مئي پڄاڻا ٿو ٿئي.
3
جاڳايَسِ جَنبُورَ، ڪُتي قَرِيبنِ جي،
بهي ڀؤنڪي اُٿيو، گِهڏي مَنجهان گهُورَ،
سَڀ لاهيندو سُورَ، گِري هنَ غَريب تان.
محبوب جي زنبور (ڏنيڀوءَ) جهڙي شوخ ڪتي اچي کيس سجاڳ ڪيو. هو جسم کي ڇنڊي ۽ گهور ڪري ڀؤنڪي اٿيو. هو ڏاڙهي، هن مسڪين تان سڀ درد دفع ڪندو.
4
ڪُتو طالبُ ڍُونڍَ جو، اسين ڪُتي ڪِيڙَ،
چُهٽي آهي چِيڙ، ڪارايي جي ڪن ۾.
ڪتو مئل ماس جو شائق آهي، پر اسين ڪتي لاءِ چچڙ مثل آهيون. ڪتي جي ڪن ۾ هاڻي چچڙ چهٽيو آهي.
5
سگِبان سِينڍارِيا، بَڇيا، تي بهنِ،
ڦِرِيا نه فَرمانَ کان، مُلههُ نه موتِيڙنِ،
ڪونهي ڏوهُ ڪتَنِ، ڏاڪارِيا ڏاڙهيِنِ ٿا.
ڪتن جي مالڪ کين سيٽيون وڃائي بڇيو آهي. انهيءَ ڪري ئي هو ڏاڙهين ٿا. هو پنهنجي مالڪ جو حڪم نه ٿا اورانگهين. سچ پچ ته انهيءَ ڪري هو املهه آهن. ڪتن جو قصور ڪونهي. هنن کان بڇ ڪرائي ٿي وڃي، جنهن ڪري ئي ڏاڙهين ٿا.
6
ڏکا، ڏُونگَرَ جا مِرُون، مَرُ ٿا مُون تي ڪَنِ،
پُڙندا ڪِينَ پرِيٽِ تي، هِنَ جا سَڌَرَ ٿا سُڄَنِ،
سَڳائيءَ جي سَيَدُ چئي، آهي سُڌِ سڀَنِ،
هُوندَ نه هِتِ ٽَرَنِ، پر قَرابَتَ ڪَمُ ڪيو.
ڀل ته جبل جا مرون مون تي هلائون ڪن. هو ڌوٻڻ تي هرگز غالب پئي نه سگهندا، ڇو ته کين سندس سگهارا سڄڻ سجهن ٿا. سڀني کي انهيءَ سڱ، جي سڌ آهي. هونئن جيڪر نه ٽرن، پر انهيءَ عزازت اِهو اثر ڪيو. (ڏک، طالب تي هرگز نه ٿا پئجي سگهن، ڇو ته سندس واهر ڪندڙ روحاني رهبر آهن.)
7
سَڌَرَ سين سَڱُ ڪَري، پَرکَنڊين پِيياسِ،
ڪير بِرهمڻِ؟ ڪِنِ جي؟ ڪيرُ ڄاڻي ڪيڻاسِ؟
هُوند نه سِنڌُ سُياسِ، هِن پُرِيين ڪَيَسِ پَڌِري.
سگهاري سڄڻ سان سڱ ڪري، ديسان ديس مشهور ٿيس. هونئن جيڪر هن کي (سسئيءَ کي) ڪير سڃاڻي ها ته هيءَ برهمڻ ڪير هئي ۽ ڪن سندي هئي؟ هونئن سندس نالو جيڪر سنڌ به نه سڻي ها، پر هينئر انهيءَ ناتي کيس ملڪان ملڪ پڌرو ڪيو آهي.
وائي
خُوبي مَنجهِه خِفَتَ، اي! دوستَ! دِقَتَ،
آهي عَبدُالَلطِيفُ کي.
مَدحَ مون کان نه ٿِئي، سَندي سُور صِفَت،
هِجي ڪَرِيان هيجَ سين، مُطالع مُحبتَ،
حُزنُ هوتَ پُنهونءَ جو، رڳيائي راحتَ،
پِرِيان جي پِستان جو، فاقوئي فَرحَتَ.
اي دوست! عبداللطيف لاءِ درد ۽ جفا ۾ ئي خوبي آهي. درد جي خاصيت جي ساراه مان ڪري نه ٿو سگهان. ”محبت“ لفظ جي هجي ئي مان جيڪر شوق سان ڪريان ۽ اُن کي چاهه مان پڙهان. هوت پنهونءَ جو درد مون لاءِ نسوري راحت آهي. جانب جي سيني لاءِ سڪي پاه ٿيڻ ئي مون لاءِ فرحت آهي.(هيءَ وائي، عشق ۽ فراق جي ساراه ۾ چيل آهي.)
داستان ٻيو
1
اَدِيُون! وَرُ اُگهاڙَ، وِهانءُ جنهن وِساريو،
جيڏِيُون! ڇڏي جاڙَ، سڀِ نِنگيُون ٿي نڪرو.
اي سرتيون! جنهن سينگار ۽ خوشي وساري، تنهن جو تياڳ مبارڪ آهي. اي جيڏيون! اوهين غفلت ترڪ ڪري. سڀ بي حجاب ٿي نڪرو.
2
سَڀِ ننگيُون ٿي نِڪرو، لالچ ڇڏي لوڀ،
سُپيران سين سوڀ، ننڊُون ڪندي نه ٿِئي.
اوهين سڀ ويس وڳا ڇڏي، بي حجاب ٿي نڪرو. پرينءَ کي هٿ ڪرڻ جي ڪاميابي ننڊن ڪرڻ سان نه ٿي پڙ پوي.
3
سَڀِ نَنگيُون ٿي نِڪرو، پَرَهَڻ ڇَڏي پوءِ،
مَهَندِ مِڙَنِئان هوءِ، ڪَهي جا ڪِين کڻي.
اوهين سڀ ويس وڳا ڇڏي، بي حجاب ٿي نڪرو. جا پاڻ سان ”ڪين“ ٿي کڻي، سا سڀ کان اڳري (مرتبي ۾ وڌيڪ) آهي.
4
ڪهي جا ڪِين کڻي، پِرينءَ پَهُتي سا،
وِهي ويڙِهجي جا، وَصلُ تنهن وِڃائيو.
جا ”ڪين“ ساڻ کڻي ٿي هلي، سا پرينءَ سان ٿي ملي. جا ويس وڳا پهري ويٺي، تنهن وصال هٿان وڃايو.
5
وَصلُ تنهن وِڃائِيو، سِينڌ سُرمي سيئن،
سا لوُٺي لِيلان جِيئن، مَڻِيو جنهن مِٽُ ڪيو.
جا سينڌ ۽ سرمو ٿي ڪري، سا وصل وڃائي ٿي. جا (منڌ) مڻيي (منڊيءَ) سان نينهن ٿي رکي، سا ليلا وانگر پنهنجو سهاڳ ٿي لٽائي.
6
هُوندِيان هوتُ پَري، اوڏو آه اَڻَ هوندِ کي،
ساڄَنُ تن سَري، ”لا“ سين لَڏيِنِ جي.
پرين ”هوند“ کان پري آهي ۽ ”اڻ هوند“ کي ويجهو آهي (هو هوند وارن يعني تارڪن کي ويجهو آهي.) محبوب انهن کي حاصل ٿو ٿئي، جي پاڻ سان ڪي ڪين ٿا کڻن.
7
لائي خَنجَرُ ”لا“ جو، هيَءَ! خَچر کي هَڻُ،
سَڌُن جُون سَيَدُ چئي، وَٿُون سڀِ وِڪَڻُ،
پيرُ پرُوڙي کَڻُ، ته هَلَڻَ ۾ هوري وَهِين.
نفس تي ”لا“ (”ڪين“ يا الله کان سواءِ ٻيو نه“) جو خنجر وهاءِ. خواهشن جي سمورو ساز ۽ سامان ترڪ ڪر. روحاني راه ۾ سمجهي وک وڌاءِ ته پنڌ ۾ هلڪائيءَ سان اڳتي وڌين.
8
هورِنِ هاڙهو لَنگهِيو، ٿي جَريدي جوءِ!،
هُوندِ جنِين سين هوءِ، هوتُ نه هُوندو تن سين.
اي منڌ! تون اڪيلي (بنا ڪنهن ثمر ۽ ساٿيءَ جي) اڳتي هل. هاڙهو جبل اُهي ٿيون پار ڪن، جن کي ثمر ساڻ نه آهي. (طريقت جي واٽ اُهي ٿا لتاڙين، جن دنيا کي ترڪ ڪيو آهي.) جن سان هوند (دنيوي ثمر ۽ هوس) ساڻ آهي، تن سان پرين هرگز ساڻ نه هوندو.
9
هورِنِ هاڙهو لَنگهِيو، مُٺي مُوسَٽُ ڇڏِ،
”لا“ سين اُٿي لَڏِ، ”ڪِينَ“ رَساڻي ڪيچ کي.
اي مٺي! تون هار سينگار ترڪ ڪر. ”ڪين“ واريون ئي هاڙهو جبل اُڪري ٿيون وڃن. تو نيستي کڻي پنڌ ڪر. نيستي ئي هلي ڪيچ (روحاني منزل تي) ٿي رسائي.
10
نڪا هِتِ نه هُتِ، ڪا ڳوريءَ سندي ڳال،
ڪِينَ پَهُتي مالِ، حالِ پَهُتي هوتَ کي.
دنيوي اسباب واريءَ (ڳوريءَ) جو جس نڪي هِت (هن جهان ۾) آهي، نڪي هُت (روحاني دنيا ۾). ڪا به دنيوي اسباب ساڻ کڻي منزل تي نه ٿي پهچي، پر روحاني مستي ۽ ذوق سان ئي ٿي اُتي رسي.
داستان ٽيون
1
هَلندي هاڙهو مَڻِي، ڪَرَڻُ ڪوهَ پِيامِ،
اَرڏَا آريءَ ري، گُوندَرَ گُذرِيامِ،
لِڪيُون لَڪَ لَطِيفُ چئي، اورانگهڻُ آيامَ،
پُرَڻُ پنهونءَ پُٺ ۾، اِيَ سَعادَت سَندِيامِ،
مَٿسِ ڪَمَ وِڌامِ، وِهان تان نه وسِ پِيو.
هاڙهي جبل ڏانهن هلندي، مون کي ڪوهن جا پنڌ ڪرڻا پيا آهن. آريءَ ڄام (پنهونءَ) کي سواءِ مون کي غمن ۾ گهارڻو پيو آهي. مون کي لڪيون ۽ لڪ لنگهڻا پيا آهن. پنهونءَ جي پٺيان وڃڻ، منهنجو سڀاڳ آهي. مون پنهنجا سڀ ڪم واري مٿس وڌا آهن. وهڻ منهنجي وس ۾ نه آهي.
2
وَڌو ڪِيمَ وَڻاهَ! اونچا ڏُونگرَ! مَ ٿِيو،
ٽِمو مَ نيڻاهَ! ته پيرُ نِهارِيان پِرِينءَ جو.
اي وڻو! اوهين منهنجي راه ۾ نه اڀرو. اي پهاڙو! اوهين اوچا نه ٿيو. اي منهنجو اکيون! اوهين نير نه وهايو. جيئن مان پنهونءَ جي پير جو نشان صاف پسي سگهان.
3
وارو مُون وَڻراهِ!، ڪا سُڌِ سُونهَپَ جي نه ڏيو؟
وِجهي وَراڪَنِ ۾، مَعذُورِ کي مَ مُنجهاءِ،
مَنجهان پاڻَ پِيادِيُون، هادي ٿي هَلاءِ،
پَريان کي پَهچاءِ، ته لَڳي لوُٺو نه ٿِئين.
اي وڻڪار! منهنجي ڪا رهبري نه ٿي ڪرين؟. هن بيحال کي پيچرن ۾ اڙائي نه منجهاءِ. تون پيادين جي سونهپ ڪري اُنهن کي اڳتي هلاءِ. مون کي پرينءَ وٽ پهچاءِ متان اِتي ئي سڙي سڪي وڃين.
4
ڪَنڊا مُون پَيرنِ ۾، توڻي لَکَ لَڳَنِ،
آڱرِ آڱوُٺي نه مِڙي، ڇِپُون پير ڇِنَنِ،
ويندي ڏانهن پِرِيَنِ، جُتي جاتِ نه پائيان.
توڙي منهنجي پيرن ۾ لکين ڪنڊا لڳن ۽ پهاڙ منهنجا پير ائين پٿون ڪري ڇڏين، جو آڱر آڱوٺي نه مڙي. ته به پرينءَ ڏانهن پنڌ ڪندي، مان پيرن ۾ جتي پٽيءَ نه پائينديس.
5
جُتيون سي پائِيندِيُون، جنِين پيرَ پِرِين،
لاٿيُون سَڀِ پرِين، سَسُئي سُپيرِيُنِ کي.
جتي اُهي پائينديون، جن کي پنهنجا پير پيارا آهن. پرينءَ ڪاڻ سسئيءَ سموريون ريتون ۽ رواج ترڪ ڪري ڇڏيا.
داستان چوٿون
1
مري، جِي، ته ماڻِئين، جانِبَ جو جَمالُ،
ٿِئين هُوندَ حَلالُ، جي پَنڌِ اِهائي پارئين.
پاڻ کي فنا ڪري، بقا ۾ ره ته محبوب جي حسن جو مشاهدو ماڻين. جي انهيءَ هدايت جي پيروي ڪرين ته جيڪر جانب وٽ قبول پوين (جيئري مر ته معشوق سان ملين.).
2
مَرُ ته موچاري ٿِئين، اَجَلان اَڳي اَڄُ،
جان ڪي هُئين جئري، ته مُنڌَ! ڀنڀوران ڀَڄُ،
پُنهونءَ ساڻُ پهَڄُ، ته ملَڪَ اَلموتُ ماڻِئين.
مرڻ کان اڳي اڄ ئي مر ته سرخرو ٿئين. اي منڌ! جيسين حيات هجين، تيسين ڀنڀور (هن دنيا) کان ڀڄي ڪنارو ڪر. پنهونءَ (حقيقي محبوب) سان سچي رهه ته موت جي فرشتي جو سهڻو ديدار نصيب ٿيئي.
3
اَجَلان اَڳي سَسُئي!، مُنڌَ جِئريائي مَرُ،
ٽولِيان تنهن مَ ٽَرُ، جنهن رُوحُ وِڃايو راهَ ۾.
اي سسئي! اي منڌ! تون موت کان جيئري ئي مر. انهيءَ ساٿ کان پاسو نه ڪر، جنهن پنهنجي جان جبلن ۾ ڳاري آهي.
4
مَرَڻان اڳي جي مئا، سي مَري ٿِين نه ماتُ،
هوندا سي حَياتُ، جِئڻان اَڳي جي جِئا.
جي مرڻ کان اڳي ٿا مرن، سي هرگز نه ٿا مرن. اُهي هميشه جيئرا (امر) رهندا، جن هميشه جي جيئڻ (روحاني جهان واري حياتيءَ) کان اڳي ئي هتي اُها حياتي هٿ ڪئي آهي.
5
اُونچو اُتاهون گَهڻو، جِئڻ کي جَبَلُ،
مَرَڻَ! مُون سين هَلُ، ته پُٺيءَ تو پنڌ ڪَرِيان.
جيئڻ (جي سڌ رکندڙن) لاءِ ئي جبل اوچو ۽ اُتاهون آهي. اي موت! تون مون سان همراهه ٿيءُ ته تنهنجي رهبريءَ هيٺ هلان.
6
تو سڱُ ساهَ! گَهڻن سين، جِئڻَ! گوشي جاءُ،
مَرَڻَ! مُون سين آءُ، ته پٺيءَ تو پَنڌُ ڪَرِيان.
اي ساهه! ( زندگي) تنهنجو سنٻنڌ گهڻن سان آهي. (اي ساهه! تون گهڻن کي پيارو آهين يا اي زندگي! تو کي سهسين ناتا آهن.) اي جيئڻ! تون پاسيرو ٿي وڃ. اي مرڻ! تون مون وٽ اچ ته تنهنجي پٺيان سفر ڪريان.
7
پَرِ ۾ پَچي پِرِينءَ کي، مَري نه ڄاتوءِ،
”مُوتُوا“ مُنڌَ! نه سوءِ، ڪَنڌُ ڪُڄاڙِيان ڪاٽئين؟.
تو ڳجهه ڳوهه ۾ محبوب لاءِ نه ڄاتو. اي منڌ! ”مرڻ کان اڳ مر“ نه ٻڌو اٿيئي؟. تون ڇا جي لاءِ ٿي پنهنجو ڪنڌ ڪپين؟.
داستان پنجون
1
هَٿين پيرين مُوتِڙئين، هلِج ساڻُ هِنئين،
عِشقُ آريءَ ڄامَ جو، نباهي نَئين،
جان جان ٿي جِئين، تان پاڙجِ ڪو مَ پُنهونءَ سين.
تون هٿن، پيرن ۽ گوڏن ڀر هلج، بلڪه دل سان پنڌ ڪج. آريءَ ڄام (پنهونءَ) سان محبت سان نباهج. جيسين جيئري آهين، تيسين ٻئي ڪنهن کي به پنهونءَ جو مٽ نه ڀائنج.
2
هَٿين، پيرين، مُونڙِئين، ڪَهجِ ڀَر ڪَپارَ،
مَتان ڇوري! ڇَڏِئين، پِرِيتَڻي پَچارَ،
توکي سنَدَ سَسُئي!، سَندي لَنئو لَغارَ،
جي هُوِنئي هوتَ هَزار، ته به پاڙج ڪو مَ پُنهونءَ سين.
تون هٿن، پيرن، گوڏن ۽ مٿي ڀر ڪاهيندي هلج. اي ڇوري! تون متن پريت جي پچر ڇڏين! اي سسئي! توکي عشق جي اوٽ آهي ۽ لنو جي لغار لڳل آهي. جي توکي هزارين پرين هجن، ته به اُنهن مان ڪنهن کي پنهونءَ جو مٽ نه ڄاڻج.
3
ٿڌيءَ ٿَڪي نه وِهي، تَتيءَ ڪَري تاڻَ،
وڌائين وَڻِڪارِ ۾، سَسُئيءَ پاڻُ سُڪاڻُ،
پڇي پَہَ پَکِيُنِ کي، پيئي منڌ پَرِياڻَ،
ڏِنس پَرچي پاڻَ، اَچي آرياڻي وَري.
هيءَ ٿڪل (سسئي) ٿڌيءَ (ڇانءَ) ۾ آرام نه ٿي وٺي، بلڪ تتيءَ جو پنڌ کي تاڻيندي ٿي وڃي. سسئيءَ وڻڪار ۾ پاڻ سڪائي ڇڏيو آهي. هوءَ پنڌ ۾ پکين کان به پنهونءَ جا ڏس پتا پيئي پڇندي وڃي. اُنهن ڏيهه جي وڻن جا به کيس الله ڪارڻ پار پتا ڏنا. شل آرياڻي (پنهون) پاڻ پرچي، پوئتي وري.
4
توڻي وِلاڙُون ڪَرين، توڻي هلِين وِکَ،
لِکِئي مَنجهان لِکَ، ذرو ضايع نه ٿِئي.
توڙي سٽون ڏين يا وکون کڻي هلين، ته به جيڪي تقدير ۾ لکيل آهي، تنهن مان ذرو به نه ٿو ميسارجي.
5
لِکِيو جو نِراڙِ، سو اَنگُ ڪِياڙيءَ نه ٿِئي،
پَاڙِيو ويٺي پاڙِ، جيڪي لالَنَ لِکِيو لوح ۾.
جيڪي پيشانيءَ تي لکيل آهي، سو مٽجي ڪياڙيءَ ڏانهن نه ٿو ٿئي (تقدير بنهه نه ٿي مڙي يا مٽجي.) جيڪي محبوب تنهنجي پٽيءَ تي لکيو آهي، سو برسر ڪندي رهج.
6
ڪيائين ڪيچِيُنِ لَءِ، جُسو جلاوَتَ،
ڇڏي پيٺي ڇَپرين، هاري سڀِ حُجَتَ،
هُئي نماڻي نِسَتَ، پَنڌ وِڌائين پاڻَ تي.
سسئيءَ ڪيچين ڪاڻ پنهنجو سرير ڪباب ڪيو. هوءَ نڌر سڀ خيال ۽ دليل ترڪ ڪري، جبلن ۾ ڪاهي پيئي. هوءَ هئي نماڻي ۽ نٻل، ته به پاڻ تي ڏکيو سفر برسر ڪيائين.
7
ماڙهُو ڏيئي مِهڻا، مُون کي ڪندا ڪوهُ؟،
جنهن ڇوريءَ ۾ ڇوهُ، سا پِٿُون ٿِيندي پيرَ تي..
ماڻهو مهڻا ڏيئي ڇا ڪندا؟، جنهن ڇوريءَ کي نينهن جو جنون ۽ جولان لڳل آهي، سا ( پنهونءَ جي) پيرن جي نشان تي پرزا پرزا ٿيندي.
داستان ڇهون
1
فَردا مَنڌُ ڦِٽي ڪئي. نَقَدُ کنيو نارِ،
هِيَ جا واڳَ وِلَهيءَ جي، ويرمَ ڏي مَ وارِ،
جانڪي مُٺيءَ مارِ، جانڪي ميڙِ مُٺيءَ کي.
هن منڌ ”سڀاڻ“ کي ترڪ ڪيو ۽ روڪڙ (حال يا حاضر وقت) کي ساڻ کنيو. هيءَ جا واڳ، هن مسڪين جي تنهنجي هٿ ۾ آهي، تنهن کي دير ڏانهن نه وراءِ. يا هن مٺيءَ کي مار يا پاڻ سان ملاءِ.
2
مُٺي ٿي مُدَعا گُهري، موتُ ٿيو موجودُ،
اَچين ته اَڄُ ڪَرِيان، صُباحَ جو سُجُودُ،
جانڪي ني وُجُودُ، جانڪي ميڙُ مُٺيءَ کي.
هيڏانهن هيءَ مٺي، پنهنجي آس پوري ٿيڻ لاءِ پيئي واجهائي، هوڏانهن موت اچي حاضر ٿيو آهي. اي پرين! جي اڄ مون وٽ لنگهي اچين ته تنهنجي اڳيان سڀاڻي (آخرت) جو سجدو به ڪري ڇڏيان يا ته منهنجي جان وٺ يا مٺيءَ کي پاڻ سان ملاءِ.
3
ڏُکي ٿي ڏَڌورَ، لَهسي لَنئون پُنهونءَ جي،
ڏيئي آڳِ اَتورَ، سڀَ نه ساڙي سَسُئي.
هيءَ ڏکي ڏکن جي ڏڌل ۽ پنهونءَ جي سڪ ۾ سڙيل آهي. اَمٽ پرينءَ آگ هڻي، سسئيءَ کي سمورو ساڙي نه ڇڏيو. (هوءَ اڌ کامي آهي.)
4
ڏِسَڻُ ڏِکان اَڳَرو، سَسُئي آڻِ مَ شَڪُ،
ٿي ٻانِهي ڀَر اوئيُون، لُڏُ م پَسي لَڪُ،
وَرُ پُنهونءَ سين پَلَڪُ، کوءِ ٻارهن ورهَ ٻِينِ سين.
اي سسئي! انهيءَ ۾ ڪو شڪ نه آڻج ته پرينءَ جو پسڻ هار سينگار کان اڳرو اٿيئي. پنهونءَ جي ٻانهي ٿي سندس سانداريون ڀر ۽ جبلن جا لڪ پسي، نه لڏ. پنهونءَ سان هڪ پل به مبارڪ، ٻين سان ٻارهن مهينا به گهوريا!
5
ڏُکيءَ سَندِيُون ڏُونگَرين، پَسو! پِٽُون پَوَنِ،
مُئي پُڄاڻا مُنڌَ کي، روجَهه رُڃنِ ۾ رئنِ،
ڀُوڻا ايهين چَوَن، ته ”مُئيءَ اسانکي مارِيو!“.
ڏسو ته ڏونگرن ۾ به هن ڏکيءَ تي ماتم پيو پوي. رڻن ۾ روجهه به سندس مرڻ پڄاڻا هنجون پيا هارين ۽ ائين چوندا وتن ته ”هن مئيءَ اسان کي درد ۾ ماري ڇڏيو.“
6
ڏُکيءَ سَندِيُون ڏونگَرين، اوڇِنگارُون اَچنِ،
هَڻي سانگِ سَسُئيءَ کي، ڪِلو ڪَيو ڪيچِينِ،
جي هَٿان هوتَ مَرَنِ، هوتُ تِنين جي هَنجَ ۾.
هن ڏکيءَ جي مرڻ تي ڏونگرن مان به اوڇنگارون پيئون اچن. ڪيچين سسئيءَ سان ڳجهو جهيڙو منڊي، کيس ڪٽاري هنئي آهي. جي پرينءَ هٿان فنا ٿا ٿين، تن جي هنج ۾ ئي پرين اچيو پوي (جن کي هو ڪهي ٿو، تن سان ئي ملي ٿو.).
7
ڏکيءَ سنديُون ڏُونگَرين، وَڻَ ٽِڻَ وايُون ڪَنِ،
وَٽان ويهي جَنِ، وڍيءَ سي واڍوڙِيا.
ڏونگرن ۾ وڻ ٽڻ به هن ڏکيءَ جون پچارون پيا ڪن. هن وڍيل (سسئيءَ) وڻن وٽ ويهي، کين پنهنجي سوز سان وڍي وڌو.
8
وَڍيءَ سي واڍوڙِيا، رَتُ نه ڏٺو جن،
موتُ قَبوليو تنِ، ڏِٺو جنِ ڏُکيءَ کي.
هن وڍيل (سسئيءَ) اُنهن کي وڍيو، جن ۾ رت ئي نه آهي. (هن بيجان شين کي به وڍي ڇڏيو.). جن به هن ڏکيءَ کي ڏٺو، تن مرڻ قبوليو (سي ڏک ۾ فنا ٿيا.).
9
وَڍِيَلَ ٿي وايُون ڪَري، ڪُٺَل ڪُوڪاري،
هُنَ پَنَ پنهنجا سارِيا، هي هَنجُون هَڏنِ لَءِ هاري.
وڻ مان وڍيل ڪاٺي (بين) ورلاپ پيئي ڪري ۽ درد جي ڪٺل سسئي ڪوڪارون ڪندي وتي. بين پنهنجا ساوا ماڳ پيئي ساري ۽ سسئي پنهنجي پرينءَ لاءِ نيڻن مان نير پيئي وهائي.
وائي
اَچي. لالَنَ! لَٽِ، مِيان!،
مُئيءَ جو لوڙهُ لَڪَنِ ۾.
هو کانُ کَٿُوريءَ هيرئُون، مُون ۾ صابُڻَ ڇَٽِ،
آرِياڻي اَچي ڪري، ڪا گَهڙي مُون وَٽِ جَٽِ،
کَٿُوري کَشبُوءِ سين، هارِيائُون هَٽِ هَٽِ،
دَرِدُ مُنهنجي دِلِ جو، تون ڪامِل! اَچي ڪَٽِ،
اَدِيُون! عَبدُاللَطيفُ چئي، سِرتائين آهي سَٽِ.
اي پرين! تون هنن لڪن ۾ اچي، مئيءَ جي قبر ڏٽ ( مٽيءَ سان گري ڀر). هو خان پنهون کٿوريءَ (مشڪ) تي هريل آهي، پر مون ۾ رڳو صابڻ جو بوءِ آهي (مان ڌوٻڻ آهيان ۽ منهنجو واهپو صابڻ سان آهي). اي آري ڄام! تون هت ڪا گهڙي اچي، مون وٽ گهار. ڪيچين هٽ هٽ تي مشڪ جي اوت ڪئي آهي. اي ڪامل تون اچي منهنجي دل جو درد ميٽ (درد دفع ڪر). اي اديون! منهنجو سودو سر ڏيڻ تائين آهي.
داستان ستون
1
آئوُن نه گَڏي پِرِينءَ کي، سَهَسين سِڄَ ويا،
هَلَڻَ ويرَ هِئان، ديکي شالَ دَمُ ڏِيان!.
سهسين ڏينهن گذري ويا آهن ته پرينءَ سان منهنجي گڏجاڻي نه ٿي آهي. شل هتان (هن جهان مان) هلڻ وقت، کيس ڏسي ساهه ڇڏيان.
2
آئوُن نه گَڏي پِرِينءَ کي، پويون ٿِيو پَساهُ،
سِڪان ٿي سَڪِرات ۾، رويو پُڇان راهُ،
شالَ مَ وَڃييمِ ساهُ، ڌاران پَسَڻَ پِرِينءَ جي.
منهنجو هينئر پويون دم آهي، پر پرينءَ سان مکاميلو نه ٿيم. پوين پساهن ۾ به پنهونءَ لاءِ سڪان پيئي ۽ هنجون هاري، سندس واٽ پيئي پڇان. شل پرينءَ جي درشن (ديدار) ڌاران منهنجي جان به نڪري.
3
آئوُن نه گَڏي پِرِينءَ کي، آيو عزِرائيلُ،
جوراڻي سين جيڏيُون!، نَڪو قالُ نه قيل،
آيو مَوتُ دَليلُ، مارِيندو مُرادَ کان!.
مان پرينءَ کي نه گڏيس ۽ مٿان مون وٽ اچي عزرائيل (موت جو فرشتو) پهتو آهي. هن زورآور سان اي سرتيون! ڪو به دليل يا دعويٰ نه ٿي هلي. هتان ڪاهي ويندڙ موت اچي سهڙيو آهي، سو مون کي پنهنجي من جي مراد کان هميشه لاءِ سڪائيندو.
4
وِلاڙِيو وَڻين چَڙهي، رَئي پَسِيو روءِ،
وِچان جو وِچُ پوءِ، سو ڪَنهن پَرِ ڪَهي لاهِيان.
سسئي سٽون ڏيندي، وڻن تي چڙهيو وڃي ۽ اڳيان لٽ ۽ ڌنڌ ڏسيو ڳوڙها پيئي ڳاڙي. هوءَ ايئن پيئي چوي ته ”هي جو وڇوڙو منهنجي ۽ پنهونءَ جي وچ ۾ آهي، سو ڪهڙيءَ طرح پنڌ ڪري دور ڪريان!“.
5
وِلاڙِيو وَڻين چڙهي، اُونچنِ مٿي اَڄُ،
لالَنَ ڪارَڻِ لَڄُ، باسِيائِين بَردارَ جو.
(پرينءَ جو پيچرو لهڻ لاءِ) سسئي والاڙون ڏيندي اڄ اُتاهن وڻن تي چڙهي پيئي. سپرينءَ ڪارڻ هِن وڻن جي به محتاجي ڪڍي.
6
وِلاڙِيو وَڻين چَڙهي، ڏِيو پَٽولي لانگَ،
ٽاريءَ ٽاريءَ ڇانگَ، سَسُئيءَ مورَ ٻَچَنِ جِئن.
سسئي، ريشمي پيشگير ۾ ويڙهيل ٽنگن سان ولاڙون ڏيندي، وڻن تي چڙهيو وڃي. ٽاريءَ ٽاريءَ مٿان مورن جي ٻچن جيئن سندس اڇانگون پيئون پون.
7
وِلاڙِيو وَڻين چَڙهي، پَسو سَگهَه سَندِياسِ،
آڌيءَ وَڃيو آکُڙيءَ، نَڪو پِيُ نه ماسِ،
سوئي سو سيڻاسِ، پَري پَڙاڏا ڪَري.
هوءَ ولاڙون ڏيندي، وڻن تي چڙهيو وڃي. ڏسو سندس سگهه!. کيس نه ماءُ ساڻ آهي نه پيءُ. هوءَ اڌ رات جو اڪيلي سفر ڪندي پيئي وڃي. سندس ساٿي اهو ئي سندس آواز آهي، جو پرانهن پنڌن تي پڙاڏا پيو ڪري.
8
رُڃُنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرِ ڪوَوَلَ جِي ڪوڪَ،
وَلَوَلو ۽ وُوڪ، اِيَ تان آهَ عِشقَ جي.
رڻ پٽ ۾ سسئيءَ جو آلاپ ائين آهي، جئن ڪوئل پکيءَ جي ڪوڪ. هي ورلاپ ۽ جيءَ دانهن نسوري عشق جي آهه آهي.
9
رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرَ ڪَرِڪِي ڪُونجَ،
نَعرو مَنجِهه نِڪُونجَ، اِيَ تان آهَ عِشقَ جي.
رُڃن ۾ سسئيءَ جي دانهن ائين تي لڳي، ڄڻ ڪا ڪونج پيئي لنوي. سندس آواز ڪنهن ڪونج جو ڪنهن چشمي مان ايندڙ آلاپ پيو لڳي، پر حقيقت ۾ اُهو عشق جوئي آواز آهي.
10
رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿي، ڪَرَ سانگي سازُ،
اِيُ عِشقَ جو آوازُ، ماڙهو رَکَنِ مُنڌَ تي.
رُڃن ۾ سسئيءَ جي پڪار ائين پيئي لڳي، ڄڻ سانگيءَ جو مٺو آواز. اهو نينهن جو آلاپ آهي، پر ماڻهو اُن کي هڪ عاجز (عورت) جو ورلاپ ڪري ٿا سمجهن.