سُرُ ڏهر
1
ڪَرِ ڪي ڳالَهڙِيُون، ڪَنڊا! ڍورَ ڌَڻِـيُنِ جُون؛
ڪِئَن سي راتَڙِيُون، ڪَنهِن پَرِ ڏِينهَن گُذارِئين؟
اي ڪنڊا وڻ! تون مهراڻ جي مالڪن (شاهوڪار وڻجارن) جون مون کي ڳالهيون سڻاءِ. اُتي اوج واريون راتيون ۽ ڏينهن ڪهڙيءَ ريت گذاريندو هئين.؟
2
جان تو هُئَڙو سُورُ، ڪَنڊا! ڍور ڌَڻِـيُنِ جو؛
مٿي لامُنِ ٻُورُ، مورِيءَ مَڃَرَ نه ڪَرِئين.
اي ڪنڊا! جي توکي مهراڻ جي مالڪن جي وڇوڙي جو درد آهي ته تون ماڳهين پنهنجي ٽارين جي ٻور مٿان سڱر ئي پيدا نه ڪر.
3
ڪَنڊا! تُون ڪيڏو، جَڏهِن ڀَرِيو ڍورُ وَهي؟
جَسودَنِ جيڏو، تو ڪو گَڏِيو پَهِيَڙو؟
اي ڪنڊا! تڏهن تون ڪيڏو هئين، جڏهن مهراڻ تار ٿي وهيو. توکي هاڻ جسودن جھڙو پانڌيئڙو ڪو گڏيو آهي.؟
4
سَچُ ڪِ سُڪو ڍورُ، ڪنڌِيءَ اَڪَ ڦُلارِيا؛
جُنگنِ ڇَڏِيو زورُ، سَرُ سُڪو، سُونگي گَيا.
سچ ته مهراڻ سڪي ويو آهي ۽ اُن جي ڪنڌيءَ تي هينئر اڪ جا وڻ ڦلاريا بيٺا آهن. شاھ وڏن واپارين جو اوج هليو ويو، درياھ سڪي ويو ۽ محصول وٺندڙ به وڃڻ کي ويا.
5
سُڪِي ڍورُ ڍَيُون ٿِيو، ڪنڌِيءَ ڏِنو ڪائو؛
سو پاڻي پَٽِيهَلَ ۾، اَڳِيون نه آيو؛
ماڙُهنِ ميڙائو، ڪَنهِين ڪَنهِين ڀيڻـئِين.
هينئر مهراڻ سڪي تر وڃي جھليو آهي ۽ سندس ڪنڌيءَ تي ڪک اُڀريا بيٺا آهن. پٽيهل نهر ۾ ساڳيو اڳيون پاڻي وري موٽي نه آيو. هاڻ ڪنهن ڪنهن هنڌ مس ڪو ماڻهن جو ميڙ ٿو پسجي.
6
ڍورُ نه اَڳـينءَ ڍارَ، مهَندِ مَلاحَنِ لَکِيو؛
موڙي ڇوڙِيا مَڪُڙا، پَسِي پاڻيءَ پارَ؛
جَسودَنِ جيها يارَ، پِيَڙا وِيرَ وِماسَ ۾.
ڍور (مهراڻ) اڳين ٽوڙ تي نه آهي. ملاحن اهو اڳيئي پرکيو هو. پاڻيءَ جا افعال ڏسي، هو پنهنجا ٻيڙا ڇوڙي ٻئي طرف موڙي هليا ويا. جسودن جھڙا جانب ۽ شاھ وڻجارا وڏي فڪر ۾ پئجي ويا آهن.
7
جان واهُڙَ ۾ وَهُ، تان تون، مَڇَ! نه موٽِئين؛
ڪائي ۾ ڪوه ڪَرِئين، پوءِ موٽَڻَ جو پَھُ؟
سِرَ مَٿي تُون سَھُ، مَهِميزُون مَلاحَنِ جُون.
اي مڇ! جيسين درياھ ۾ وهڪرو هو، تيسين تو موٽڻ جي نه ڪئي. پوءِ سڪيءَ ۾ موٽڻ جو ڇو ٿو خيال ڪرين.؟ هاڻ پنهنجي سر مٿان ملاحن جو مارون جھل.
8
جان جَرُ هُئَڙو جالَ، تان تُون، مَڇَ! نه موٽِئين؛
پَوَندِيَءِ اَڄ ڪِ ڪالَ، سانڀويُون سانگِنِ جُون.
جيسين پاڻي اجھل هو، تيسين اي مڇ! موٽڻ جي نه ڪيئي. اڄ يا سڀان ملاحن جون ڄارون مٿان پونديءِ.
9
جان جَرُ هُئڙو سِيرَ، تان تُون، مَڇَ! نه موٽِئين؛
آڏا اَڏي ڪِيرَ، گَھٽَ به جَھـلِيَءِ گھاتُئين.
جيسين پاڻي تار هو، تيسين اي مڇ! تو موٽڻ جي نه ڪئي. هاڻي مهاڻن ڪلا کوڙي، واهون اچي روڪيون اٿيئي.
10
مَتو آهِين مَڇَ! ٿُلهو ٿو ٿُونا هَڻِين؛
جا تو ڏِٺِي اَڇَ، تَنهِن پاڻِيءَ پُنا ڏِينهَنڙا.
اي مڇ! مچي ٿلهو ٿيو آهين ۽ وتين ٿو مستيءَ ۾ ٿونا هڻندو. جنهن تار پاڻيءَ جي اڇ کي ڏسي تون ڀلئين، تنهن جا ڏينهن پورا ٿي ويا.
11
ڪُنڍِي ڪَلِيُنِ وِچَ ۾، جَڏهِن هَنيائُون؛
موتِ نه ماريائُون، ڏورِ ڏئي وِيا ڏُکَ جِي.
جڏهن منهنجي پرينءَ مون کي ڪلين ۾ قرب جي ڪنڍي هنئي، تڏهن مون کي اُڦٽ نه ماريائون، پر هميشہ لاءِ مون کي جھوريءَ جو ڌاڳو وجھي ويا.
وائي
لايَءِ جا وَرۡنَ کي، سا ڪانڌَ! مُنهِنجي ڪورا.
ماءُ! مارِيندَمِ ڪَڏهِين، هِنَ پِرِينءَ جي هورا؛
اَچَنِ پِرِين پَٻَکِيا، ڪَرَ ٻاٻِيهو جِئن مورا؛
سيڻين سِرکَنڊُ سَپَجي، ٻِيو عَطُرَ پِرِين اَتورا؛
ڇَپَرُ کَـٿُورِي ٿِيو، ٻِي تازِي ڦُلَنِ ڦورا؛
اَلا! عَبۡدُاللَطِيفُ کي، سانوَل ميڙِ سَنڀُوڙا.
اي ڀتار! تو جيڪو سهڻو ويس ورن ڪيو آهي، سو سڀ منهنجي خاطر. اي جيجل! هن پرينءَ جون چنتائون ڪڏهن مون کي نهوڙي نينديون. منهنجا پرين پٻن تي ائين نچندا ٿا اچن، ڄڻ ٻاٻيهو پکي ٻوٽن وچان يا مور ٿو ٽلي. سپرين مان چندن جي سرهاڻ ٿا اُڀري ۽ ٻيو ته عجيبن ۾ اڻ ميا عنبير آهن. سارو پهاڙ مشڪ ٿي پيو آهي ۽ ٻي تازن ڦلن جي خوشبوءِ پيئي اچي. اي الله! عبداللطيف کي سينگاريل سپرين ملاءِ.
داستان ٻيو
1
مَدِيني جا مِيرَ! سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا؛
سَرَڻِ تُنهِنجي سِيرَ، تُون پارِ لَنگھائِيين پَيَڙا.
اي مديني جا مير (حضرت محمد ﷺ)! تون منهنجا سڏ سڻ. سير ۾ پيل تنهنجي ئي سرڻ آهن ۽ تون ئي کين پار اُڪاريندين.
2
ڌَڻِي! سو وارِئين واءُ، جو ميڙائو سَڄَڻين؛
وَهِيءَ واٽَ مَٿاءُ، هِنئَڙي آسَرَ مَ لَهي.
اي ڌڻي! اهڙو ڪو سڻائو واءُ وارين، جو پرينءَ سان مکا ميلو ٿئي. منهنجي هنئين تان هن وهندڙ واٽ تي، اها اُميد ئي نه ٿي لهي.
3
نيڻَ جي نِهارِينِ، سي اَڄُ نه اوٺِي آئِيا؛
هَنجُون نه هارِينِ، پاڻِي پُنهُونءَ ڄامَ ري.
جن اوٺين لاءِ منهنجا نيڻ واجھائي پيا نهارين، سي اڄ نه آيا. پنهون ڄام جي جدائيءَ ۾ اُهي پاڻيءَ جا ڳوڙها نه ٿا وهائين.
4
نيڻَ نِهاري مُنهِنجا، روئِي ٿِيا رَتُ؛
پُنهُونءَ هوءِ پَهَتُ، ته پارِي نِيَنِ پاڻَ سين.
منهنجا نيڻ پرينءَ لاءِ واجھ وجھي، روئي رت ٿيا آهن. جي پنهونءَ جو پرچاءُ ٿئي ته جيڪر هن ٻانهيءَ کي پاڻ سان وٺي وڃن.
5
اڄُ اَڱَڻُ ڪيڻانِ، آسَرَ لَڳِي سورِيانِ؛
ڏُونگَرِ ڏِينهَن لَڳانِ، مانَ وَرِڪَنِ سُپِرِين.
اڄ سندن اچڻ جي آسري تي اڱڻ پيئي اجاريان. پرين کي ڇپر ۾ ڏينهن لڳا آهن، هاڻ شال واپس ورن.
6
اَللهَ جِئن نالوءِ، تِئن مُون وَڏو آسِرو؛
خالِقَ! تُنهِنجي کاندِ جو، پَرو پاندُ نه ڪوءِ؛
نالو، ربَّ! سَندوءِ، رَهِيو آهِمِ رُوحَ ۾.
جيئن ته تنهنجو نالو ئي الله آهي، تيئن مون کي تو ۾ وڏو آسرو آهي. اي اُپائڻهار! تنهنجي ٻاجھ جو ڪو حساب ۽ حد ئي ناهي. اي رب! تنهنجو ئي نانءُ منهنجي روح ۾ وڃي رهيو آهي.
7
صاحِبَ! تُنهِنجِي صاحِبِي، عَجَبُ ڏِٺِي سُون؛
پَنَ ٻوڙِين پاتالَ ۾، پَهَڻَ تارِين تُون؛
جيڪَرَ اچِين مُون، ته ميرِيائِي مانُ لَهان.
اي رب! تنهنجي ليلا (قدرت) عجيب ڏٺي سون. ڪڏهن پنن کي پاتار ۾ ٻوڙيو ڇڏين، ته ڪڏهن پٿرن کي تاريو ڇڏين. جي منهنجي در پيهي اچين ته مان جيڪر هن ميري حال به مانائتي ٿيان.
8
جيڏو تنُهِنجو نانءُ، ٻاجَھ به اوڏِيائي مَڱانءِ؛
رِءَ ٿَنڀين، رِءَ ٿُوڻِيين، تُون ڇَپَرُ، تُون ڇانءَ؛
ڪُڄاڙو ڪَهانءِ؟ توکي مَعلُومُ سَڀَڪا.
جيڏو تنهنجو نالو آهي، تيڏيائي مهر توکان ٿو پنان. تون بنا ڪنهن ٿنبي ۽ ٿوڻيءَ (پاڻ وهيڻو) سڀني جو پردو ۽ پناھ آهين. ڇا چوانءِ؟ توکي سمورو حال ڄاتل آهي.
9
سَتَرُ ڪرِ سَتّارَ! آءٌ اُگھاڙِي آهِيان؛
ڍَڪِئين ڍَڪَڻَهارَ! ڏيئِي پاندُ پَناهَ جو.
اي پردو رکندڙ!مان بي پوش آهيان، تون ئي منهنجو پردو ڍڪ. اي ڍڪ ڍڪيندڙ! تون منهنجي مٿان پناھ جو پردو وجھي مون کي ڍڪيندين.
وائي
مُون کي نِنڊَ نه نيڻين نيڻين، ڪالَهُون پوءِ لَڪَن ۾.
موٽُ تُون آيَلَ! مُنهِنجِي ماءُ! تان تو ڏُکُ نه ڪيڻين ڪيڻين؛
هُوءِ نه نينِمِ پاڻَ سين، جا ويندڙِي سيڻين سيڻين؛
ڪالهُوڻِيان اَڄُ گَھڻِي، جھورَڙِي جھيڻين جھيڻين.
ٻِيُون سَڀُ واڳِيون وَرَنِ سين، آءٌ جا واڳَڙِي ويڻين ويڻين.
هِنئَڙو ڏاڙهُونءَ گُلَ جِئن، روئي رَتڙو نيڻين نيڻين.
اَلا! عَبۡدَاللَطِيفُ چئي، مُحِبَّ اسان تُون ميڙين ميڙين.
مون کي ڪالھ کان وٺي لڪن ۾ لوچيندي نيڻن ۾ ننڊ نه آهي. اي جيجل! تون موٽي وڃ، جئن توکي اُنهن لاءِ ڏک نه ڏسڻو پوي. آئون جا چاهيان ٿي ته سڄڻ سان ساڻ وڃان، تنهن کي هو پاڻ سان نه ٿا وٺي هلن. مون کي ڪالھ کان وڌيڪ اڄ جھيڻي (سنهي) تپ جھڙي جھوري لڳل آهي. ٻيون سڀ پنهنجن ڪانڌن سان واڳيل (ٻڌل) آهن، مان ويڻن (طعنن) سان واڳيل آهيان. منهنجي نيڻن روئي روئي، منهنجي دل کي ڏاڙهونءَ جي گل جيان رتائون ڪري ڇڏيو آهي. اي الله! تون اسان کي شل سپرين ملائين.!
داستان ٽيون
1
ڪَرِ ڪو ڀـيرو ڪانڌَ! مُون نِماڻِيءَ جي نِجھري؛
پِرِين! تُنهِنجي پاندَ، ڍولا! ڍَڪِي آهيان.
اي ڀتار! تو ڪو هن نماڻيءَ جي پکي ۾ هڪ واريءَ پيهي اچ. سپرين! تنهنجي پلاند ئي مون کي پردو ڏيئي ڍڪيو آهي.
2
جِئن تون قائِمُ، ڪانڌ! تِئَن آءٌ وَرَ! وِلَهي نه ٿِيان؛
پَکي ڇِنان پاندَ، ڳَنڍُ نه ڄاڻي ڪو ٻِيو.
اي ڀتار! جي تون مون وٽ موجود آهين ته مان ڪڏهن به سڃي نه رهنديس (هميشہ سائو رهنديس). منهنجي جھوپڙيءَ جي ڇت ڇني پيئي آهي، توکان سواءِ ٻيو ڪوبه اُن کي ڳنڍي ٺاهي نه ڄاڻي.
3
ڪانڌَ ٻِـيُنِ ڪيتِرا، مُون وَرُ وڏِي کاندِ؛
پاڻا ڍَڪي پاندِ، جي ڏِسي ڏوهُ اَکِـيُنِ سين.
ٻين ڪيترين کي ڀتار آهن، پر منهنجو ڀتار (ڌڻي) سراپا صبر آهي. جي هو پنهنجا ڏوھ پنهنجي اکين سان ڏسي ته به پاڻمرادو مون کي پردو ڏيئي ڍڪيو وٺي.
4
وَرَ سين وِجِھيو ڪاڻِ، کَـرَ سين کِلَڻ پائِيين؛
ڀورِي! مُنڌَ اَڄاڻِ، ڪَڻَ ڇَڏِيو تُھَ ميڙِئين.
تون پنهنجي ڀتار سان اڻبڻت ڪري، وڃيو ڪنهن بڇڙي ڌارئي سان کلون ڪرين.! اي بي سمجھ ۽ اياڻي زال! تون ان جي داڻن کي ڇڏيو، وڃيو سکڻا تہ ميڙين!
5
سُتا! اُٿِي جاڳُ، نِنڊَ نه ڪَجي ايتِرِي؛
سُلطانِي سُهاڳُ، نِنڊُنِ ڪندي نه ٿِـئي.
اي ستل! اٿي جاڳ. ايتري ننڊ ڪرڻ واجب ناهي. راجائي ور جو سک (ڌڻيءَ جو وصل) ننڊن ڪرڻ سان حاصل نه ٿو ٿئي.
6
ڪِي سُمھُ، ڪِي جاڳُ، نِنڊَ نه ڪَجي ايتِرِي؛
اِيُ مانجهاندي جو ماڳُ، جو تو ساڻيھُ ڀانـئِيو.
ڪي ننڊ ڪر، ڪي سجاڳ رھ، ايتري ننڊ ڪرڻ واجب ناهي. هي جھان، جنهن کي تو پنهنجو دائمي وطن سمجھيو آهي، سو تنهنجو ٿوري ويرم لاءِ آستان آهي.
7
جاڳَڻَ مَنجھان جَسُ، آهي اَدا! جن کي؛
لاهي جو، لَطِيفُ چئي، مَٿان قَلۡبَ ڪَسُ؛
وَرنہَ! ڪَجان وَسُ، صُبُحَ ساڻ، سَيَّدَ چئي.
اي ادا! جن کي جاڳڻ جو شرف آهي، تن جي دل تان سموري ڪٽ ڪوريو ڪڍي. اي جوان! تون اسر جو اُٿي سعيو ڪج (رب کي ريجھائڻ جو).
8
هِي تان ٿورَڙِيُون، جي تُون، ڀورا! پَسِي ڀُـلِئين؛
راتِيُون ٻِيُون گَھڻِـيُون، جي تو اِيندِيُون هيڪِلي.
اي ڀورڙا! هي جي جھان جون راتيون (جيئڻ جون) ڏسي ڀنڀليو آهين، سي ٿوريون آهن. اُهي راتيون جي توکي اڪيلي سر (قبر ۾) ڪاٽڻيون آهن، سي ڳچ (گھڻيون) آهن.
9
سُمَهَڻان ساڙو، جيڏِيُون! جيڏو ئِي ٿِيو؛
پِرِين سين پاڙو، مُنهِنجو نِنڊَ نِبيرِيو.
اي سرتيون! سمهڻ مان مون کي نهايت گھڻو پچ پڙ پيو آهي. ننڊ ئي مون کي پرينءَ جي پاڙي (ڌڻيءَ جي وصل) کان پري ڪيو آهي.
10
پِرَهَ ڦُٽِي، راتِ گَـئِي، جھيڻا ٿيا نَکَٽَ؛
هارِي! وِيَءَ وَٽَ، گَھڻا هَڻندِينءَ هَٿَڙا.
اسر اُڀريو آهي، رات نبري، تارا جھڪا ٿي ويا آهن. اي اياڻي! هاڻي سمورا ساز هٿان ويئي ۽ ڏاڍا پڇتائڻو پوندءِ.
11
پيئِي جا پِرِڀاتِ، سا ماڪَ مَ پَسو ماڙُهئا!
روئِي ڇُڙِي راتِ، ڏسي ڏُکويَنِ کي.
اي لوڪو! هيءَ ماڪ، جا رات پيئي آهي، تنهن کي ماڪ نه ڄاڻو. ڏکويلن کي ڏسي، رات خود اکين مان آب جي اڇل اوتي آهي.
12
ڍولُ مَ کڻي ٻانهَنڙِي، پِرِهَ مَ کَـڻي پاندُ؛
آءٌ پَنهِنجو ڪانڌُ، لوڪان لِڪي رائِيان.
شل پرين مون مٿان پنهنجي ٻانهن (هٿ) نه کڻي ۽ پرڀات مون مٿان پنهنجو پلاند پري نه ڪري، جيئن مان پنهنجي ڀتار کي لوڪ کان لڪائي ريجھائيان.
13
ڦِريا پَسِي ڦِيڻُ، کَرِيَنِ کِيرُ نه چَکِيو؛
دُنِيا ڪارَڻِ دِينُ، وِڃائي وِلَها ٿِيا.
بگڙيل ماڻهو کير مٿان ڦيڻ ڏسي، اُن تي موهجي ويا ۽ کير جو ساءُ نه ورتائون. هو دنيا جي مزن ڪاڻ، پنهنجو روحاني خزانو وڃائي، سڃا ٿيا.
داستان چوٿون
1
روهِ راماڻا ڪَنِ، اَڄُ پڻ هَلَڻَ هارِيُون؛
ڪَرڳَلُ ڪُونجَڙِيَن، رائي ۾ راتِ ڪَيو.
ڪونجڙيون اڄ وڃڻ واريون آهن ۽ جبل ۾ ڪوڪاٽ لايو ويٺيون آهن. هنن رات پهاڙن ۾ ڏاڍو حشر مچايو.
2
وَڳَـرُ اُڪِيري سَرُ سارِيو، سُورَ چَري؛
جُھري جِھڄندي ڏِئي، سَنِيها کي سَڄَڻين.
ڪونجڙي پنهنجي وڳر لاءِ سڪندي ۽ سر (تلاءُ) کي ياد ڪندي، درد پيئي گھاري. هوءَ ڳاراڻي ڳرندي، پنهنجن پيارن کي پارانڀا (نياپا) پيئي منجي.
3
وَڳَـرُ وِساري، ويٺينءَ ڪِئن ماٺِ ڪَري؟
ڪِ تو نه ماري، رُڻُ جُهڻُ سَندِي سَڄَڻين؟
وَڳَـرُ وِساري، ويٺينءَ ڪِئن ماٺِ ڪَري؟
ڪِ تو نه ماري، رُڻُ جُهڻُ سَندِي سَڄَڻين؟
اي ڪونجڙي! پنهنجي وڳر کي وساري، تون ڪئن سن ۾ ويهي رهينءَ؟ توکي سپرين جي مٺي رهاڻ جي ياد نه ٿي ماري.؟
4
وَڳَـرَ وِيا وَهِي، ڪالَھ تُنهِنجا ڪُونجَڙِي!
ڪَندِينءَ ڪوهُ رهِي، سَر ۾ سُپيرِيُنِ ري؟
اي ڪونجڙي! ڪالھ تنهنجا وڳر پرواز ڪري هليا ويا. هاڻي سڄڻ کان سواءِ سر ۾ گھاري ڇا ڪندينءَ.؟
5
وَڳَـرَ ڪَيو وَتَنِ، پِرِتِ نه ڇِنَنَ پاڻَ ۾؛
پَسو پَکِـيَڙَنِ، ماڙُهنِئان ميٺُ گَھڻو.
پکي پاڻ ۾ وڳر ڪري گڏ ٿا گھمن. ڏسو ته پکين منجھ ماڻهن کان به وڌيڪ ميٺاج آهي.
6
مَ لنئُن ڪُونجِي! ماٺِ ڪَرِ، چورِ مَ هِنئين چاڪَ؛
ڦَٽِيُون جي فِراقَ، سي گَھرِ گھارِيندِيُون ڪيتِرو؟
اي ڪونج! ماٺ ڪر ۽ لاتيون نه لنئو ۽ منهنجي اندر جي ڦٽ کي نه اٿلاءِ. جي وڇوڙي جون وڍيل آهن، سي گھر ۾ ڪيترو گذارينديون.؟
7
ڪُونجَڙِيءَ ڪالَھ لَنئِي، سَڄَڻَ وِڌَمِ چِتِ؛
آءٌ جِنين رِءَ هِتِ، گَھنگَھرَ گھارِيان ڏِينهَڙا.
ڪونج ڪالھ لاتيون لنئي منهنجي دل ۾ سپرينءَ جي سار ڇيڙي. جنهن بنا مان هت پنهنجا ڏينهن ڏک ۾ ويٺي گذاريان.
8
اُتَرَ ڏي آلاپَ، ڪالَهُونڪَرَ ڪُونجَ ڪَري؛
پِرِين پَسِي مَنجِھ خوابَ، وِهاڻِيءَ وايُون ڪَري.
ڪالھ کان وٺي ڪونج اُتر پار کان ورلاپ پيئي ڪري. پنهنجا سڄڻ سپني ۾ ڏسي اسر جو آلاپ پيئي ڪري.
9
ڪُونجُون ٿِـيُون ڪُڻِڪَنآِ، جيڪُسِ هَلَڻَ هارِيُون؛
ٻَچا پوءِ اَٿَنِ، وَڃَنِ وانڌا ڪَندِيُون.
ڪونجون ورلاپ پيئون ڪن، شايد اُسهڻ واريون آهن (چوڳي لاءِ ڪنهن سر ڏانهن وڃڻيون آهن) ٻچا ڇڏيا اٿن، جنهن ڪري درد ڀريا آلاپ ڪنديون وڃن.
10
آيُون ڍورَ ڍرِي، اصُلَ سَندي آسِري؛
کَنڀَڙَ ڀُونءِ کَرِي، پاڻان پَـير ڏُکويا پَکَـڻين.
ڪوجڙيون پنهنجن ٻچڙن جي سانگي (سندن چوڳي لاءِ) اچي سر تي لٿيون. سندن نازڪ کنڀراٽين لاءِ زمين سخت هئي ۽ پکين پاڻ اُن تي لهي پنهنجا پر ڦٽيا.
11
ڪُونجَ نه لَکِيو ٻاڻُ، مارِيءَ سَندي مَنَ ۾؛
اوچِتي پَرياڻَ، وَڳَـرَ هَڻِي ويڇُون ڪَيا.
ڪونج اُهو تير نه ڏٺو جنهن سان کيس نشان ڪرڻ جو ارادو ماريءَ جي چت ۾ هو. ماريءَ جي اوچتي نشان، ڪونجڙين جي ولر کي ڇڙوڇڙ ڪري ڇڏيو.
12
ڪُونجَ! نه پَسِين ڪَکَ، ڍَٻُ جَنهِن سين ڍَٻيو؛
مارِيءَ ماري لَکَ، وَڳَـرَ هَڻِي ويڇُون ڪَيا.
اي ڪونجڙي! تون اُنهن ڪکن کي نه ٿي ڏسين، جنهن سان ماريءَ جو ڪوڙڪو ڍڪيل آهي. ماريءَ لکين پکيئڙا شڪار ڪري سندن ولر کي ڇڙوڇڙ ڪري ڇڏيو. (هتي مون ڏانهن اشارو آهي، جو وڏي ۾ وڏو ماري آهي.)
13
مارِي! مَرِين شالَ! ڍَٻَ وَڃَنَئِي ڍَٻِيُون؛
جِئن تو اَچِي ڪالَ، وِڌو وِچُ وِرِهَنِ کي.
اي ماري! تون شل مري فنا ٿي وڃين! تنهنجا شڪار وارا سمورا ساز شل نابود ٿين.! ڇو ته تو ڪالھ قرب وارن جي وچ وڇوڙو وڌو. (پکين جو پاڻ ۾ پريم هو. تو اچي اُن ۾ خلل وڌو. موت محبتين جي وچ ۾ جدائي آڻيو ڇڏي.)
14
ڪَيرَ ڪَرِيندِي رِيسَ، آيَلِ! سَنگھارَنِ سين؛
جنِين جي خَمِيسَ، وارِيُون واري ڇَڏِيُون.
اي جيجل! ڌنارن سان ڪير ريس ڪندو، جن جمع رات وڏيون خيراتون ڪري ڇڏيون. (جمع رات ڌنار خير خيرات ڪندا آهن ۽ کير وڪڻندا ناهن. هتي سنگھارن جي سخاوت جي سارھ آهي. اهڙي فراخدلي ڪير ڏيکاري سگهندو.!)
15
جِيَنِ سي سَنگھارَ، اَجھي جنِين گھارِيان؛
مانَ لَهَنِئُون سارَ، وِچِ وِلَهين ڏِينهَڙين.
اُهي سنگھار شل هميشہ حيات هجن، جن جي سايي ۾ مان گذاريان. من اُهي ڏکين ڏينهن ۾ اچي اسان جي سار لهن. (هتي اشارو ڪاملن ڏانهن آهي.)
16
جي ڀانئِين وَسَ چَران، ته سَنگھارَنِ سين لَڏِ؛
ته هاڃي سَندِي هَڏِ، ڪُوڪَ نه سُڻِين ڪَڏَهِين.
جي چاهين ته وسڪار ۾ ساوڪ جو ساءُ وٺان ته سنگھارن سان گڏ سفر ڪر، (جتي وس هوندو آهي، تتي ئي سنگھار لڏي پنهنجو اوتارو اڏيندا آهن.) ته تون هرگز ڪنهن نقصان جي دانهن نه ٻڌين.
17
مَنڌِيُون مَٽِ گُڙَنِ، جھوڪَ به سُونهَنِ پَهِيَڙا؛
سَندِي سَنگھارَنِ، جُوءِ جِئاري جَڏَڙين.
مانڌاڻيون مر ته مٽن ۾ گرڙا ڪيو ڦرن ۽ سنگھارن جي اوتاري ۾ مسافر سونهن (هتي سنگھارن جي مهمان نوازيءَ جي واکاڻ آهي. هو مهمان جي خاطري، ڏڌ ۽ مکڻ سان ڪندا آهن.) سنگھارن جو ماڳ، جڏڙن کي نئين جان ڏيندڙ آهي.
18
جاڳو، جاڙيجا! سما سُک مَ سُمهَو؛
پَسو، آن پاريا، لاکو ٿو لوڙيُون ڪَري.
اي جاڙيجن جي ذات جا سما! (سما اصل راجپوت هئا) سجاڳ رهو ۽ بي فڪرا ٿي ننڊون نه ڪريو. ڏسو ته اوهان جي طرف لاکو ڌاڙيل لٽون لايو ويٺو آهي. (هتي لاکي مان مراد نفس آهي.)
19
ٽاٽُونڪِينِ پَلاڻَ، سَدا هَڻَنِ کَرِکِرا؛
لاکي لوڙائِنُ جا، اَهِڙا ئِي اُهڃاڻَ؛
ڏيئِي تَنگَنِ تاڻَ، ڪُوڪَ ڪارِيندا ڪَڇَڙي.
هو هميشہ پاکڙا ڇڪي پيا ٻڌن ۽ گھوڙن کي کر کرن سان صاف پيا ڪن. لاکي جھڙن ڌاڙيلن جا اهڙا ئي پار آهن (اُهي هميشہ سواريءَ لاءِ تيار آهن) هو پنهنجن پاکڙن کي سوگھو ٻڌي، ڪڇ ۾ هاءِ دوس مچائيندا. (لاکي جي هيبت، ساري ڪڇ ۾ پکڙيل هئي.)
20
ريـٻارَڻِ! رِيجھاءِ، لاکو لُولاٽِيُنِ سين؛
سائُو مانَ سَندِياءِ، ٺَٺُ مَٽائي ٺاڪُرُو.
اي مالدارڻ! تون لاکي کي نيزارين سان پرچاءِ. من هو دلير راڻو تنهنجي ڏيک يا حال ۾ ڪو ڦيرو آڻي (من هو تنهنجي حال تي رحم کائي ۽ تنهنجو ڌڻ ڪاهي نه وڃي.).
21
لاکا لَکَ سُڄَنِ، ڦُلاڻِيءَ ڀـيرُ ٻِيو؛
جَنهن ڀَرِ راڻا، راڄِيا، ڪوٽَنِ مَنجھ ڪُنبَنِ؛
جَنهِن جو جاڙيجَنِ، سُتي سَنچو نه لَهي.
لاکا (ڌاڙيل) لکين سجھن، پر لاکي ڦلاڻيءَ (لاکي جي ذات ”ڦلاڻي“ هئي،) جي پر ئي ٻي آهي. هن کان راجائون پنهنجن قلعن ۾ پيا ڏڪندا هئا. جاڙيجن جي چت تان ننڊ ۾ به سندس اُڊڪو نه ٿو لهي. (جاڙيجن ڪڇ جي راءِ سان ڦٽائي هئي، جنهن ڪري هن مٿانئن پناھ جو هٿ کڻي ڇڏيو هو.)
22
لاکو لکِيءَ تي چَڙهي، لَکِي لاکي هيٺِ؛
سونهرايُون سِرِ ڪَيو، ڀِيڙي ٻَڌي بيٺِ؛
ڪَندو ڏَمَرَ ڏيٺِ، صُباحَ ساڻُ سَڀَڪَنهِين.
لاکو ”لکي“ نالي گھوڙيءَ تي سوار آهي. ”لکي“ هميشہ سندس ئي چڙهيءَ (سواريءَ) لاءِ آهي. هو سهڻين کي پنهنجي سر سنئون ڪيو سندن ست جي بچاءُ لاءِ ڪمر ڪشيو بيٺو آهي. هو سڀاڻي سڀڪنهن سان ڪرڙي اک سان پيش ايندو.