سُرُ ڪيڏارو
1
ڏِٺو مُحَرَّمُ ماهُ، سَنڪــو شَهـزادَنِ ٿِـيـو؛
ڄاڻي ھيـڪُ اَللهُ، پاڻَ وَڻَندِيُون جو ڪَري.
محرم جو مهينو ڏٺو آهي ۽ دل ۾ شهزادن (امام حسن ۽ امام حسين) جي جهوري لڳي آهي. هڪ الله کي ئي راز جي ڄاڻ آهي، جو پاڻ کي وڻندڙ ڳالهيون ٿو ڪري.
2
مُحَرَّمَ موٽِي آئِيو، آئِيا تان نه اِمامَ؛
مَدِيني جا ڄاَم مؤلا، مُون کي ميڙِئين!
محرم جو مهينو موٽي آيو، پر امام واپس نه وريا. اي الله! شل مون کي مديني جي ميرن سان ملائين!
3
مِيرَ مَدِينِئان نِڪِري آئِيا نه موٽِي؛
ڪارا رَڱِج ڪَپِڙا، اَدا نِيروٽِي!
آن تنِين لَءِ لوٺِي، جي مِيرَ مُسافِرَ رانئـِيا.
شهزادا مديني کان نڪري، وري واپس نه آيا. (ڪربلا ۾ وڃي شهيد ٿيا.) ادا رنگريز! ڪارا ڪپڙا (ماتم جا وڳا) رڱج. مان اُنهن مسافر ميرن لاءِ ٿي جلان، جي گذاري ويا. (يا جي شهيد ٿي، الاهي عشق ۾ رڱجي ويا.)
4
سَخِتي شَھادَتَ جِي، مِڙوئِي مَلا رُ؛
ذَرو ناهِ يَزِيدکي، اِي عِشَقَ جَوآثارُ؛
ڪُسَڻَ جو قَرارُ، اَصُلُ اِمامَنِ سين.
امامن لاءِ شهادت جي سختي، الاهي رحمت جي بارش هئي. انهيءَ الاهي عشق جي اهڃاڻ جي، يزيد کي رتيءَ ماتر به پروڙ نه هئي. امامن جو ازل ۾ ئي سر ڏيڻ جو انجام ڪيل هو.
5
سَخِتِي شَھادَتَ جِي، نِسورو ئِي نازُ؛
رِندَ پَرُوڙِينِ رازُ، قَضِيي ڪَربَلا جو.
شهادت جي سختي، حقيقت محبوب (ڌڻيءَ) جي طرفان هڪ خالص ناز هو. ڪربلا جي واقعي جي ڳجهارت، ڪي ڪامل عارف ئي پروڙي سگهندا.
داستان ٻيو
1
چَنڊَ وِھاڻِئَ چَڙِهيا، مَلَّھ مَدِينِئان مِيرَ؛
اُنِ سين طَبَلَ، بازَ، تَبَرُون، ڪُندَ، ڪَٽارا، ڪِيرَ؛
عَلئَ پُٽَ اَمِيرَ، ڪَندا راڙو رُڪَ سين.
هي سورهيه امير (امام حسين ۽ سندس ساٿي)، چنڊ لٿي، مديني کان جنگ لاءِ سوار ٿي، نڪتا. هنن سان نغارا، شڪاري باز، ڪهاڙيون، ڀالا، خنجر ۽ بڙڇيون ساڻ هيون. عليءَ جا پٽ امير، رڪ جي هٿيارن سان جنگ ڪندا.
2
ڪَربَلا جي پِڙَ ۾، خِيما کوڙِيائُون؛
جهيڙو يَزِيدَ سامُهون، جُنبِي جوڙِيائُون؛
مُنهُن نه موڙِيائُون، پَسِي تاءُ تَرارِ جو.
ڪربلا جي ميدان ۾ اچي تنبو کوڙيائون. يزيد (يزيد جي لشڪر) سامهون، جوش ۾ اچي جنگ جوٽيائون. ترار جو تاب ڏسي، ڪؤ نه کاڌائون.
3
ڪامِلَ ڪَربَلا ۾، اَهلِ بَيۡتَ آئِيا؛
ماري مِصِرِيُنِ سين، تن ڪافَرَ ڪَنبايا؛
سَچُ ڪِه بِيبِيءَ ڄايا، ھَهڙا سُورِهَ سُپِرِين.
حصرت پيغمبر ﷺ جي ڪٽنب وارا ڪامل ڪربلا ۾ آيا. مصر ۾ جوڙيل ترارين سان دشمن جي ماڻهن کي ماري. ڪافرن کي ڏهڪايائون. بيشڪ بيبي فاطمہ (پيغمبر ﷺ جي نياڻيءَ) ههڙا پهلوان ڄڻيا.
4
ڪامِلَ ڪَربَلا ۾، آيا جُنگُ جُوان؛
ڌَرتِي ڌُٻِي، لَرزِي، ٿَرٿِليا آسمانَ؛
ڪَرَهِ ھُئِي ڪَان، ھو نَظارو نِينھَن جو.
هي ڪامل ۽ زبردست سورهه ڪربلا ۾ آيا. زمين ڌٻي، لرزش ۾ آئي آسمان ڌڏيا. هيءَ ڪا معمولي جنگ نه هئي، پر الاهي محبت جو ڪرشمو هو.
5
دوسِتَ ڪُهائي دادُلا، مُحِبَ مارائي؛
خاصَن خَلِيلَنِ کي، سَخِتـيُون سَھائي؛
اَللهُ اَلصَّمَدُ بي نيازُ، سا ڪَري، جا چاھي؛
اِنَھِين مَنجِھ آھي، ڪا اُونھي ڳالھِ اِسرارَ جي.
ڌڻي، پنهنجا دوست ڪهائي ٿو ۽ دلبر مارائي ٿو. پنهنجن خاص دوستن کي، سختيون ٿو سهائي. الله بي پرواهه، اُها ٿو ڪري، جا کيس وڻي ٿي. انهيءَ ۾ ڪنهن ڳوڙهي ڳجهه جي ڳالهه سمايل آهي.
داستان ٽيون
1
ڏِٺو ڪـالَھ ڪَـنھِين، جُھونجھارِڪـو جَھـڳِڙو؛
ھـاٿِيُنِ ھَڏَ مُڇـائِيا، ريلو رَتَ نَـئِين؛
ڀانـئِنِ سـا سَنئِين، جِئـان جِيءُ جوکو ٿِـئي.
اهڙو ڪو آهي، جنهن پنهنجين اکين سان هيءَ سورمن جي لڙائي ڏٺي؟ ويڙهه ۾، هاٿين، رت جا ريلا وهائي، پنهنجا هڏ ڪپايا. سورهه، انهيءَ منزل کي آسان ڪري ٿا سمجھن، جتان جان کي جوکو آهي.
2
آيا، اُجارِين؛ تَنڪـ، تَرارِيُون تِـئُرا؛
سانگِــيُون سـائُن ھَٿَ ۾، ڪُلَھِنئُون نه لاھِينِ؛
اُڀا ئِي آھِينِ، مُھائِي مَرَڻَ تي.
هٿيار صاف ڪندڙ آيا آهن ۽ ڪهاڙيون ۽ تراريون چمڪائي اوجل پيا ڪن. سورهن جي هٿن ۾ نيزا آهن ۽ اُنهن کي ڪلهن تان هيٺ نه ٿا لاهين. هي شهادت جا شائق، مرڻ لاءِ تيار بيٺا آهن.
3
ھڻَڻَ، ھَڪـِلَڻُ، ٻيلِي سارَڻُ؛ مانجِھيان اِيُ مَرَ ڪـُ؛
وِجَھنِ تان نه فَرَقُ، رُڪَ وَھندِيءَ راندِ ۾.
ڌڪ هڻڻ، گهوڙن کي هڪلڻ ۽ ساٿين جي سار لهڻ، اهو سورهن جو مرڪ آهي. اُهي رڪ جي بازيءَ (رڪ جي هٿيارن سان لڙائيءَ) ۾ تر جيترو به ويڇو نه ٿا وجهن. (هو ساندهه لڙندا ٿا رهن.)
4
بَھادُرَ گَڏِيا بَھادُرين، کَڙڳَ کِلۡوِلِ ڪَنِّ؛
وِجَھنِ ڌَڙَ ڌَڙَنِ تي، ھاڪارِينِ ھڻَنِّ؛
ڪِرَن، ڪَنڌَ نَچَنِّ، رِڻُ گَجِيو، راڙو ٿِيو.
سورهه سورهن جي سامهون ٿيا آهن ۽ ترارين جو ڪڙڪو پيو پوي. هو هڪلون ڪيو، ڌڪ پيا هڻن، ۽ ڌڙ ڌڙن جي مٿان سٿ ڪيو پيا ليٽائين. بهادر پٽ تي ڪرن پيا ۽ ڪٺلن جا ڪنڌ پيا نچن. جنگ جي ميدان ۾ شور ۽ هل مچي ويو ۽ روڄ برپا ٿي ويو.
5
ھوڏانھن ھُنِ ھاڪارِيو، ھيڏانھن ھِي ھَڻَنِّ؛
سُرِنايُون ۽ سُنڌِڙا، ٻِنِين پارِ ٻُرَنِّ؛
گھوٽَنِ ۽ گھوڙَنِّ، رِڻَ ۾ لائُون لَڌِيُون.
هُن طرف هنن هڪل ڪئي. هن طرف هي هٿيارن سان مارو پيا ڪن. شرنايون ۽ توتارا، ٻنهي طرفن کان پيا وڄن. سورهن ۽ سندن گهوڙن، جنگ جي ميدان ۾ ڪري، هڪ ٻئي سان ڪنڌ ملايا.
6
گھوڙَنِ ۽ گھوٽَنِ، جِئَڻَ ٿورا ڏِينھَڙا؛
ڪَڏَھِن مَنجِھ ڪـوٽَنِ، ڪَڏَھِن واھي رِڻَ جا.
گهوڙن ۽ سورهه سردارن جو جئڻ ٿورن ڏينهن لاءِ آهي (هو ناگاهه شهيد ٿيو وڃن) هو ڪڏهن محلن ۾ آهن ته ڪڏهن جنگ جو ميدان وڃيو وسائين. (هو ڪڏهن محلن ۾ سيجن تي ٿا ليٽن، ڪڏهن جنگ جي ميدان ۾ خاڪ ۾ وڃيو سمهن.)
7
جِھمَندِيُون اَچَنِ، جھوليُون جُھونجھارَنِ جُون؛
پايو ٻُڪَ ٻُھارَ جا، اُنِ جُون وَھُون واڪا ڪَنِ؛
پِٽِينِ پارَ ڪڍَنِ؛ رڻ گَجيو، راڙو ٿِيو.
سورمن جون جھوليون (جن ۾ سندن لاش آهن) لڏنديون ٿيون اچن. سندن زالون مٿن تي ڌوڙ جا ٻڪ وجهي، پار پيئون ڪڍن. هو پاڻ پٽي، ورلاپ پيئون ڪن. جنگ جي ميدان ۾ حشر ۽ روڄ مچي ويو.
8
”ڪانڌَ! ڪَلارين ڪَپڙين، وَرَ! وِناھِيو آءُ؛
جِتِ سانگِيُنِ جِي سَٽِ وَھي، اُتِ وِکَ وَڌندِي پاءِ؛
نان تان ڀَؤ مَ ڀاءِ، جان جان نُوڌين نه چَڙِھِين.“
”اي گهوٽ! گلن ڦلن سان ڀريل ڪپڙن ۾ وهانو لاءِ سنڀري اچ. (امام قاسم، امام حسن جو ڀائٽيو، جو جنگ جي ميدان تي پرڻيو. ڏسو قصو.) جت ڀالن جو سٽڪو پيو پوي تتي تکو وڃ. تيسين ڪو خطرو نه سمجھ، جيسين شهادت جي شادي نه ڪئي اٿيئي.“
9
’ڀَڳو‘ آئوُن نه چَوان؛ ’مارِيو‘، ته وِسَھان؛
ڪانڌَ مُنھَن ۾ ڌَڪَڙا، سيڪِيندي سُونھان؛
ته پڻ لَڄَ مَران، جي ھُوَنِسِ پُٺِ ۾.
(هڪ سورمي جي زال ٿي چوي): آءُ پنهنجي ڀتار کي جنگ جي ميدان ۾ ڀڳل نه چونديس، پر جي ٻڌان ته مارجي ويو ته اعتبار ڪنديس. جي پنهنجي گهوٽ کي منهن ۾ گهاو ڏسي سرهي ٿي سندس زخمن کي سيڪا ڏينديس. جي پٺيءَ ۾ ڌڪ لڳل هوندس (بزدليءَ کان) ته لڄ ۾ مري وينديس.
10
مُنهَن مَٿاھان جن جا، سي پِٽِيو ڪَڍَنِ پاَر؛
”جيڏِيُون! ھِنَ جُھنجھارَ، اُجاري سَڀِ اَڇا ڪَيا.“
جن عورتن جا منهن مٿي آهن (جن جي ڀتارن جنگ ۾ سر ڏيئي سندن مان مٿي ڪيو)، سي پار ڪڍيو پيئون چون ”اي سرتيون! هن سورهه پنهنجن وڏن کي سرخرو ڪيو.“
11
مَرُ مَرِين، آئوُن رُئَنءِ! موٽِي آءُ مَ، ڪانڌَ!
ڪَچَنِ وَڏا پاندَ، جِئَڻَ ٿورا ڏِينھَنڙا.
سورهه جي زال ٿي چوي: ”اي ڀتار! ڀل ته جنگ ۾ سر ڏيئي مرين ۽ آءُ تو لاءِ روئان. تون ڀڄي موٽي نه اچج. طعنن جا پلاند وڏا آهن (گلائون هميشہ لاءِ آهن)، جئڻ ٿورن ڏينهن لاءِ آهي.
داستان چوٿون
1
ڪا جا ڍُرِي ڍُنگرِي، ڪو جو وَرِيو واءُ؛
عَلِيءَ شير وِياءُ، رِڻَ ۾ پِيَن راتِڙِي.
اهڙي ڪا مٿان ماڪ پيئي ۽ اهڙو ڪو واچوڙو وسيو (اهڙو ڪو غبار ۽ طوفان اچي نازل ٿيو)، جو عليءَ شير جي اولاد کي جنگ جي ميدان (ڪربلا) ۾ اچي رات پيئي.
2
جھيڙو لاهِ، يَزِيدَ! عَلِيءَ جي اولادَ سـيـن؛
سا نه پَسَـنـدين عِـيـدَ، جا ھُوندِي مِيرَ حُـسـيـنَ سـيـن.
اي يزيد! عليءَ جي اولاد سان جنگ ڪرڻ ڇڏي ڏي. اُها خوشي تون نه ماڻيندين، جا مير حسين کي ابد تائين حاصل هوندي.
3
ڪُوفِيُنِ قَھِرُڪَيو، ٿِيا جَماتِي يَزِيدَ سين؛
پَلِيتَن کي پِڙَ ۾، وَرِنَہُ وَرِ پِيو؛
سَڌَرِ ھونِ سِھو، شيرُ شَھادَتَ رَسِيو.
ڪوفين وڏو ظلم ڪيو، جو وڃي يزيد جا حمايتي (ساٿي) ٿيا. هي جوان (مير حسين)، جنگ جي ميدان ۾ اچي، هنن خبيشن جي ور چڙهيو. سندن ارادو پڪو هو. هي شير مڙس شهادت کي رسيو.
4
ڪُوفِيُنِ ڪاغَذُ لِکِيو، وِچِ وِجِھي اَللّهُ؛
”اَسِين تابِعَ تُنھنجا، تُون اَسانجو شاهُ؛
ھيڪَرَ ھيڏي آءُ، ته تَختُ تابِيني تُنھنجي.“
ڪوفين الله جو واسطو وجهي (يا الله جو قسم کڻي)، مير حسين ڏانهن خط لکيو: ”اسين تنهنجا ٻانها آهيون، تون اسان جو شاهه آهين. هيڪر هيڏانهن اچ ته تخت تنهنجي حوالي ڪيو وڃي.“
5
ڪُوفِي ڪَربَلا ۾، پاڻِي نه پِيارِينِ؛
اُتي عَليءَ شاهَ کي، شَهزادا سارِينِ؛
نِڪِريو، نِهارِينِ؛ چَڙهُ، مِيرَ مُحمَّدَ عَرَبِي!
ڪوفي ڪربلا ۾ مير حسين ۽ سندس ساٿين کاي پاڻي به نه پيارين. اُتي شهزادا حضرت عليءَ کي ياد پيا ڪن ۽ تنبن کان ٻاهر نڪري، چوطرف نهاري پيا پڪارين: ”اي مير محمد عربي! (اي پاڪ رسول!) اچي اسان سان حامي همراهه ٿيءُ.“
6
پِرِهَ پَکِي آئِيو، ڪَربَلا مان ڪَهِي؛
روضي پاسِ رَسُولَ جي، تَنهِن ھلِي ھاڪَ ھَنئِي؛
”ڏِٺِـيَمِ رُڪَ رُئِي، چَڙهُ، مِيرَ مُحَمَّدَ عَرَبِي!“
اسر جو هڪ پکي (ڪبوتر، رت ۾ پُسي) ڪربلا ۾ مان ڪهي، حضرت محمد ﷺ جي روضي مبارڪ طرف آيو ۽ اچي نعرو هنيائين: ”اي رسول اڪرم! مون ترارين جو تجلو ڏٺو آهي. تون هلي شهزادن جو همراهه ٿيءُ!“
داستان پنجون
1
حَسَنُ ناه حُسينَ وَٽِ، ٻيلِي نه ٻاھُون؛
ساڙيہ شَهزادَنِ جو، آھي اَڳاھُون؛
يَزِيدَ! جُلاھُون، تيلان ڪَرِئين تَڪِڙيُون؟
حسن (جو اڳيئي شهادت کي رسيو هو)، حسين جو (ڪربلا ۾) ساٿي ۽ همراهه ناهي. شهزادن جو وطن به پري آهي. اي يزيد! تون تنهن ڪري ئي مٿن تڪڙيون جھلون ٿو ڪرين؟
2
ڪِلي ويرَ ڪَٽَڪَ ۾، ھَيءِ! جي حَسَنُ هو؛
ڀيڙو ڀيڙو پَنهنجي ڀاءُ سين، پَتَنگَ جِئَن پِيو؛
آھي ڪيرُ ٻِيو، جو ڪَري ھَلان مِيرَ حُسينَ تان؟
جنگ جي وقت لشڪر ۾، هيءِ! جي حسن هجي ها ته هو پنهنجي ڀاءُ سان ڀيڙو ٿي، پرواني جيان پاڻ مٿائنس قربان ڪري ها. هينئر ٻيو ڪير آهي، جو هلان ڪري، مير حسين تان دشمن جي جھلن کي ٽاري؟
3
ڪِلي ويرَ ڪَٽَڪَ ۾، سائُو سَڀِ نه ھُوَنِ؛
پِڙَ تي سيئِي پُوَنِ، موٽَڻُ جنِين ميھِڻو.
جنگ جي وقت، لشڪر ۾، سڀئي سورهه نه هوندا آهن. جنگ جي ميدان تي اُهي ئي پلٽي پون، جن کي ڀڄي وڃڻ کان عار هجي.
4
ڪِلي ويرَ ڪَٽَڪَ ۾، پاکَر جو پائي؛
اَڃا اُنَ کي جِئڻَ جو، آسانگو آھي؛
سُورِهُ سو چائي، جو رُڳوئِي رِڻِ گِھڙي.
جنگ جي وقت لشڪر ۾ جو زرهه ٿو پائي تنهن کي اڃان جيئڻ سان نينهن آهي. پاڻ کي سورمو اُهو سڏائي، جو سکڻو ئي ويڙهه ۾ ڪاهي پوي.
5
سُورِهَ! مَرِين سوڀَ کي، ته دِلِ جا وَھمَ وِسارِ؛
ھَـڻُ ڀـالا، وِڙِهُ ڀاڪُرين، آڏِي ڍالَ مَ ڍارِ؛
مَٿان تيغَ تَرارِ، مارِ ته مَتارو ٿِـئين.
اي سورهه! جي سوڀ لاءِ ٿو تڙپين ته دل مان سڀ وسوسا ڪڍي ڇڏ. ڀالا هڻ ۽ دشمن کي ٻک وجهي، ساڻس وڙهه ۽ پنهنجي اڳيان ڍال نه جهل. تون دشمن جي ترار مٿان پنهنجي ترار ڦهڪائي هڻ ته سورمو ڳڻجڻ ۾ اچين. (تون پنهنجو بچاءُ ڍال سان نه ڪر پر ترار سان ڪر.)
6
حُرُّ ھَلِي آئِيو، مانجِھي مَرِدانو؛
”آھِيان عاشِقُ آڳِ جو، پَتَنگُ، پَرِوانو؛
مانَ راضِي ٿِئي، رَسُولُ رَبَّ جو، نَبِي تو نانو؛
ھِيُ سِرُ سَمانو، گھوٽَ! مَٿان ئي گھورِيان.“
سورھ ۽ سوريچ حر (جو يزيد جي طرف هو) امام حسين وٽ هلي آيو ۽ چيائين: ”مان آتش جو عاشق (ترارين جي تاب جو مشتاق)، پروانو ۽ پتنگ آهيان. من تنهنجو نانو رسول الله ﷺ مون تي راضي ٿئي. اي گهوٽ! هي پنهنجو مانائتو سر (جنهن جو يزيد وٽ وڏو ملهه ۽ مان هو) تنهنجي مٿان قربان ڪريان.“
7
ھُئِي ھِدايَتَ حُرَّ کي، اَزَلَ ۾ اَصۡلا؛
چَڙھِي آئِيو جَنگِ تي، ھلِي ھُنَ پارا؛
اِيندي چَيائِين اِمامَ کي: ”گھورِيُسِ آن مَٿاءِ“؛
”لَا يُڪَلِّفُ اَللهُ نَفۡسًا اِلَّا وُسۡعَهَا“، جيڪا پُڄَندِيَمِ سا؛
گھوٽَ به لڳا گھاءَ، سر پڻ شيرُ شَھِيدُ ٿِيو.
حر کي ازل کان ئي اها هدايت ڪيل هئي. (امام حسين تان پڻ قربان ڪرڻ جي). هو هن طرف کان (يزيد جي طرف کان) سوار ٿي، جنگ جي پڙ ۾ آيو ۽ ايندي ئي امام حسين کي چيائين: ”مان توتان صدقي وڃان.“ ”الله ڪنهن به انسان کي، سندس وسعت کان ٻاهر، تڪليف نه ٿو سهائي.“: منهنجي وس ۾ جيڪي هوندو، سو ڪندس. هن گهوٽ (حر) کي به زخم رسيا ۽ هي شينهن مڙس به شهيد ٿيو.
8
پاوَنگُ اُڀو پِڙَ ۾، ھَڻِي ھَزارِي ھولُ؛
جَوَھَرَ ۽ جَڙاءَ سين، ڪامِلَ سِرَ ڪَنگولُ؛
رَتو رَتَ رَتولُ، مولِهيو مِيرَ حُسينَ جو.
هي سورهه (امام حسين) هزارن جي ملهه وارو رڪ جو ٽوپ پهري، جنگ جي ميدان ۾ اوچي ڳاٽ بيٺو هو. هن ڪامل کي هيرن ۽ ماڻڪن جي جڙت واري ڪلنگي سر تي هئي، مير حسين جي دستار شريف رت سان رڱجي لال ٿي ويئي.
9
ڏاڙھِي رَتَ رَتِياسِ، ڏَندَ ته ڏاڙھُونءَ گُلَ جِئَن؛
چوڏِھِينءَ ماهَ چَنڊَ جِئَن، پِڙَ ۾ پا ڳَڙِياس؛
ميڙي ۾ مُحَمَّدَ جي، مَرُ مَرَڪي ماسِ؛
تَنھِن سُورِهَ کي شاباسِ، جو مَٿي پِڙَ پُرِزا ٿِئي.
سندس سونهاري رت ۾ رڱجي ويئي ۽ سندس ڏند ڏاڙهونءَ جي گل جيان ڳاڙها ٿي پيا. سندس دستار شريف جنگ جي ميدان ۾ چوڏهينءَ جي چنڊ جيان پئي ٻهڳي. رسول اڪرم ﷺ جي ميڙي ۾ (قيامت ڏينهن اُمت جي ميڙ ۾) ڀل ته سندس ماءُ (امام حسين جي ماءُ بيبي فاطمہ، حضرت محمد ﷺ جي نياڻي) فخر ڪري. اُنهيءَ سورهه کي آفرين هجي، جو جنگ جي ميدام ۾ قتل ٿو ٿئي.
10
ڪَڪِرا ڪَربَلا جا، مادرِ ٿي ميڙِياسِ؛
ڦَٽَنِ تان رَتَ ڦُڙا، عَلِيءَ ٿي اُگِھياسِ؛
مِڙَئِي معافُ ڪَياسِ، خالقَ بَدِلي خُونَ جي.
سندس (امام حسين جي) ماءُ (بيبي فاطمہ) سندس جسم تان ڪربلا جي دز پئي اگهي ۽ حضرت عليءَ (سندس پيءُ سڳوري)، سندس زخمن تان رت پئي اُگهيو. سندس خون جي عيوض، خدا مڙني مومنن جا گناهه بخشي ڇڏيا.
داستان ڇهون
1
ڪَؤنر، ڪِلي جا ڪوڏِيا! جانڪِي تائِين جِي؛
مَٿان اَڙِنِ اُسِري، رُڪَ پِيالو پِيُ؛
ڳاهُ ڳِجُھنِ جو ٿِيُ، ويٺي جن وَرِهَ ٿِيا.
اي جنگ جا شايق شهزادا! جيسين توکي سرير ۾ ساهه آهي، تيسيس تون نيزن جي نوڪن مٿان پاڻ اُڇلي، هٿيارن جو جوهر پيءُ (رڪ جي هٿيار سان شهادت جي پيالو پيءُ). تون ڳجهن جو کاڄ ٿيءُ. جن کي (سورمن جي ماس لاءِ سڪندي) ورهيه گذري ويا آهن.
2
ڇَپَرِ جِئَن پَھُون، تِئَن رِڻُ ڳِجُھنِ رانـئِيو؛
وَنِڪا وَنۡڪَنِ گَڏِيا، ڊوڙِيو ڏِيَنِ ڊَھُون؛
مُهاَينِ وَھُون، نِيرُ مَهانگو ڪَندِيُون.
جئن پهاڙ تي ٻڪريون پکڙيل هونديون آهن، تئن جنگ جو ميدان ڳجهن ڀري ڇڏيو. بهادر بهادرن جي سامهون ٿيا ۽ ڊوڙيو هلائون پيا ڪن. شهيدن جون زالون، نير جو ملھ وڌائي ڇڏينديون. (ڇو ته نيرا ڪپڙا، پهرڻا پوندن ۽ اِنهيءَ ڪري نير جي بازار ۾ اڪرائي ٿيندي.)
3
ڪُوپا ڪِلي ڪوڏِيا، راوَتَ ڪِينَ رَھَنِّ؛
سائُنِ سِرَ فِدا ڪَيا، اَڳِيان اِمامَنِّ؛
”يُجَـاھِدُونَ فِى سَبِيۡل اللّهِ“، ڪَمُّ اِھو ئِي ڪَنِّ؛
حُورُون ھارَ ٻڌَنِّ، سِهرا شَهِيدَنِ کي.
جنگ جا شايق، سورهه ۽ پهلوان، جنگ ۾ سر جي بازي لڳائڻ کان نه ٿا رهن. پهلوانن، امامن اڳيان پنهنجا سر قربان ڪيا. ”الله جي واٽ ۾ وڙهن ٿا.“ هو اهو ئي ڪم ٿا ڪن. جنت جون حورون، شهيدن کي هار ٿيون وجهن ۽ موڙ ٿيون ٻڌن.
4
جَنَّتَ سَندِيَنِ جُوءِ، فائِقَ ھَليا فِردَوسَ ڏي؛
فانِي ٿِيا ’فى اَللهَ‘ ۾، ھُوءِ سين ٿِيا ھُوءِ؛
رَبَّ! ڏيکارِئين رُوءِ، اُنِين جي اِحَسانَ سين!
بهشت سندن جاءِ آهي، اُهي اعليٰ انسان فردوس (بهشت) ڏا نهن راهي ٿيا. هو الله ۾ فنا ٿيا ۽ ساڻس هڪ ٿي ويا. اي ڌڻي! تون مهر ڪري، مون کي اُنهن جو منهن ڏيکار. (تون احسان ڪري، مون کي اُنهن جو ديدار ڪراءِ.)
5
حسَنَ، مِيرَ حُسينَ کي، رُنو ٽِنِ ٽولَنِ؛
گَھرِ ماڙُھين، جَھنگِ مِرُوئين، اُڀَنِ ۾ مَلَڪَنِ؛
پَکِيُنِ پاڻُ پَڇاڙِيو، ته لَڏِيو ھوتَ وَڃَنِ؛
اَلا! شَهزادَنِ، سوڀُون ڏِئين، سَچا ڌَڻِي!
امام حسن ۽ امام حسين جي شهادت تي ٽن ڌرين هنجون هاريون: گهر ۾ ماڻهن، جهنگ ۾ مرن ۽ عرش ۾ فرشتن. پکين ماتم ۾ پاڻ کي بيحال ڪري واويلا ڪئي ته ”محب لڏيون ٿا وڃن!“ اي سچا رب! تون شل شهزادن کي سوڀون عطا ڪرين!
6
حَسَنَ، مِيرَ حُسينَ جو، جن نه ھِنئَڙي جارُ؛
خالِقُ، رَبُّ جَبَّارَ، ڪِينَ مَرھِيندو تن کي.
جن جي دل ۾ امام حسن ۽ امام حسين جو درد ناهي، تن کي سگهارو ڌڻي ڪين بخشيندو! (اهو بيدرديءَ جو گناهه، ڌڻي کين هرگز معاف نه ڪندو.)