سفرناما

سفر واشنگٽن جو

گورڌن ولاسائيءَ جو ھي سفر واشنگٽن ۾ ٿيندڙ ھڪ بين الاقوامي ڪانفرنس ۾ مقالي پڙھڻ لاءِ ٿيو ھو. سندس ھي سفرنامو آمريڪا ويندڙن لاءِ ھڪ گائيڊ آھي.
سڀني جو اهو زور هو ته سنڌي ٻولي ۾ جيڪي سفرناما هيستائين ڇپيا ويا آهن اهي تقريبن پروفيشنل مسافرن جا لکيل آهن، ڀلو ٿئي ته جي ڪو شاگرد پنهنجو ٻاهر ملڪ جي سفر ۽‌ لاڳاپيل حالتون بيان ڪري. ليکڪ جي ڄاڻ موجب هي پهريون ڀيرو ڪنهن شاگرد جي تخليق آهي. ان قسم جي مشاهدي تي ٻڌل ڄاڻ جي اسان جي شاگردن کي تمام گهڻي ضرورت آهي ته جيئن هن قسم جي تجربي مان لاڀ پرائيندي ڪجهه سکي به وٺن ته ٻين ملڪن ۾ وڃڻ دوران ڀانت ڀانت جي ماڻهن سان ميل جول ڪيئن رکن ۽ انهي مُلڪ کي ڪهڙي طريقي سان گهٽ ۾ گهٽ خرچ ۾ سُٺي نموني سان گهُمي سگهجي. ساڳي ريت ڪافي لکيل سفرنامن ۾ هروڀرو جي ادبي لفظن جي استعمال سان اهي ڪنهن حد تائين فِڪشن به لڳن ٿا
Title Cover of book سفر واشنگٽن جو

واشنگٽن جا واندا! 

جيئن ته واشنگٽن ۾ ڪجهه ڏينهن گُذرڻ کان پوءِ اها خبر پئي ته هتي ڪوبه هروڀرو واندو ويٺل نظر نه ايندو. جنهن جي اُبتڙ منهنجي پنهنجي ڳوٺ ڪلوئي شهر ۽ اهڙي ريت ٿر جي مختلف ڳوٺن جي اوطاقن ۾ هميشه راڄ واندن جا ويٺل نظر ايندا. اهي واندا پتي يعني تاش راند يا وري ڇڪي واري راند کيڏڻ ۾ مصروف هوندا آهن. ڪجهه واندا تاش کيڏڻ ۾ ايترا ته مصروف هوندا آهن جو راند کيڏڻ دوران پنهنجي پاڻ يا ٻئي کي فقط ماني کائڻ جو وقفو ئي مس ڏئي سگهندا آهن. صبح سويل ئي پاڙي جي ڪنهن مخصوص اوطاق ۾ اچي اهي تاش جا کيڏاڙي ويهندا آهن، ڦانگ واري منجهند ٻه وڳي تائين بغير ڪنهن ساهي جي پيا راند ڪندا آهن، وري ماني جو وقفو جيڪو 15 کان 20 منٽن جو مُشڪل سان هوندو، ان کان پوءِ وري شام جو 6 بجي تائين لاڳيتو راند. اهو ته ٿي ويو روزمره جي ڏينهن جو قصو، رات جو 8 بجي کان 12 بجي تائين جو وري زبردست مقابلو هلندو رهندو آهي. ساڳئي حساب سان ڳولڻ جي ڪوشش ڪيم ته اهڙا واندا ڇا هِتي واشنگٽن ۾ ملي سگهن ٿا؟ تاش راند ڪندڙ يا اهڙي ڪنهن ٻئي روپ ۾؟ او اِهو! مِلي ويا واندا گروپ، هي ڏسو، راڄ واندن جا هِتي به ويٺا آهن!
اهي واندا ڪارا، ٿلها متارا، ۽ ڦهِيڙ قسم جا مخصوص پارڪن ۾ ولرن جي صورت ۾ ويٺا آهن.... بنا ڪنهن ڪم ڪار جي گهوڙو هشري لاهي ڏني اٿن، هڪٻئي سان ڦڏو ڪرڻ ۾ مصروف آهن. هڪڙو گروپ ڏسان ٿو ته تاش کيڏي رهيو آهي ته ڪجهه وري مڪ ڊونلڊز جي برگر مان لطف اندوز ٿي رهيا آهن. غور تي خبر پئي ته اهي پينو فقير آهن، جيڪي پنڻ واري ڌنڌي مان ڪجهه قيمتي وقت ڪڍي انٽرٽينمينٽ کي ڏئي رهيا آهن. پهريان ته هڪ پاڪستاني جذبي تحت (ٻين جي ڪمن ۾ هروڀرو ٽنگ اڙائڻ واري بنيادي جبلت) دل چيو ته ٿورو ويجهو وڃي واندي مخلوق جو معائنو ڪريان ته همراهه ڇا تي هشري ڪري رهيا آهن، ڇا تي ڦڏو آهي..... وري به سندن قد بُت ۽ ڏاڍيان وارا ٻرڙاٽ ٻڌي فيصلو ڪيم ته پاسو وٺجي يا ٿورو پرڀرو ئي غور ڪجي.....
اهي واندا سڀئي ڏاڍا ٿلها متارا هُئا. بي ڊولا، ڪپڙا به بي ترتيب ۽ بغير مئچنگ وارا.... مٿي تي وري اُبتيون سُبتيون ٽوپيون.... ڪي نڀاڳا وري ڊانس پيا ڪن، پنهنجي مستي ۾ مگن لڳا پيا آهن.