سفرناما

سفر واشنگٽن جو

گورڌن ولاسائيءَ جو ھي سفر واشنگٽن ۾ ٿيندڙ ھڪ بين الاقوامي ڪانفرنس ۾ مقالي پڙھڻ لاءِ ٿيو ھو. سندس ھي سفرنامو آمريڪا ويندڙن لاءِ ھڪ گائيڊ آھي.
سڀني جو اهو زور هو ته سنڌي ٻولي ۾ جيڪي سفرناما هيستائين ڇپيا ويا آهن اهي تقريبن پروفيشنل مسافرن جا لکيل آهن، ڀلو ٿئي ته جي ڪو شاگرد پنهنجو ٻاهر ملڪ جي سفر ۽‌ لاڳاپيل حالتون بيان ڪري. ليکڪ جي ڄاڻ موجب هي پهريون ڀيرو ڪنهن شاگرد جي تخليق آهي. ان قسم جي مشاهدي تي ٻڌل ڄاڻ جي اسان جي شاگردن کي تمام گهڻي ضرورت آهي ته جيئن هن قسم جي تجربي مان لاڀ پرائيندي ڪجهه سکي به وٺن ته ٻين ملڪن ۾ وڃڻ دوران ڀانت ڀانت جي ماڻهن سان ميل جول ڪيئن رکن ۽ انهي مُلڪ کي ڪهڙي طريقي سان گهٽ ۾ گهٽ خرچ ۾ سُٺي نموني سان گهُمي سگهجي. ساڳي ريت ڪافي لکيل سفرنامن ۾ هروڀرو جي ادبي لفظن جي استعمال سان اهي ڪنهن حد تائين فِڪشن به لڳن ٿا
Title Cover of book سفر واشنگٽن جو

ايريڪا لابيلا - هڪ وڌيڪ ماسترياڻي سان ملاقات! 

ڪانفرنس جي آخري ڏينهن تي حسبِ معمول وهنجي سهنجي، مفت واري نيرن لاءِ ڊيو هاسٽل ۾ مٿي ڪچن ۾ ويس ۽ نينگري وڪٽوريا پاران تازا ٺاهيل پين ڪيڪس کائي، برتن پنهنجي هٿن سان ڌوئي رکيم. ڪافي ٺاهڻ لاءِ ڪٽلي ۾ پاڻي وجهي چُلهه تي رکيم ته پويان هڪ دل جي گهراين مان نڪتل آواز ”گُڊ مارننگ“ ٻڌڻ ۾ آيو، مون سوچيو پرديس ۾ مون کي ايترو پيار سان گُڊ مارننگ ڪير چوندو، ان ڪري جواب نه ڏنم پڪ سمجهيم ته اهو ٻئي ڪنهن همراه لاءِ ئي هوندو، ڪافي ٺاهڻ تي ڌيان رکيم. وري به آواز آيو ته ”هاءِ، گُڊ مارننگ“. مون پوئتي ورائي ڏٺو ته هڪ گُلابي چولي واري نينگري بيٺي هُئي، چهري تي نيچرل مُسڪراهٽ هُئي. وري به هٿ هلائي چيائين گُڊ مارننگ. ته مون به وراڻيو هاءِ، گُڊ مارننگ اينڊ ويلڪم ٽو بريڪ فاسٽ. وري به ايترو ته پنهنجائپ سان ٿينڪ يو چيائين جو مون سوچيو ته پڪ سان ڪا تُرڪش ڇوڪري آهي، شايد بينگي بِرگلي آهي جيڪا مون کي استنبول ۾ ملي هُئي ٻه سال کن اڳ. پر بينگي ته قد جي ننڍي هُئي، هي ان کان ڪافي ڊگهي پئي لڳي.
ايئن سوچيندي آئون ڪچن لابي ۾ ويهي ڪمپيوٽر تي ڪانفرنس جي اڄوڪي ڏينهن (17 جون، 2016) جو پروگرام ڏسڻ لڳس ته اڄ ڪنهن ڪنهن جو پرزنٽيشن آهن. شڪ ڪيو متان هي نينگري به ان ڪانفرنس ۾ هُجي، تيستائين ڦرندي گهرندي وري اِها نينگري مون وٽ آئي ۽ هٿ وڌائيندي چيائين،
”آئي ايم ايريڪا.“ (آئون آهيان ايريڪا).
مون به هٿ ملائيندي چيو ته،
”گورڌن هيئر.“ (آئون گورڌن آهيان).
تعريفي ڪلمات بيان ڪندي چيم،
”يوئر پرسنلٽي از ويري فرينڊلي، آر يو نون ٽو مي الريڊي؟“ (توهان جو انداز تمام دوستاڻو آهي، ڇا مان توهان کي اڳي ئي سُڃاڻان ٿو؟)
ايريڪا وراڻيو ته،
”نو، آئي ڊونٽ ٿنڪ سو. يو آر نائيس پرسنلٽي ٽُو.“ (نه، مون کي نه ٿو لڳي ته ايئن آهي. توهان جي به سُٺي شخصيت آهي.)
وارو کڻي وئي. چيم،
”خير، آئون نڪران ٿو ڪانفرنس لاءِ هاڻي.“
ايئن چئي آئون پنهنجي بيڊ واري ڪمري ۾ وڃي پنهنجي ڊريس پائي ٻاهر آيس ته ايريڪا اڃان هاسٽل لابي ۾ صوفه تي ئي ويٺل هُئي مون کي ايندو ڏِسي اُٿي بيٺي ۽ چيائين ته،
”وِش وي هيڊ مور ٽائيم ٽو ٽاڪ اينڊ سم واڪ ارائونڊ ايز آئي نيڊ ٽو لِيو واشنگٽن ايز مائي هاليڊيز آر اوور.“
(خواهش آهي ته پاڻ وٽ وڌيڪ ٽائيم هُجي ها ته ڪچهري ڪيون ها ۽ ٿورو هيڏانهن هوڏانهن گهمون ڦرون ها. جيئن ته منهنجو موڪلون پوريون پيون ٿين، سو مون کي واشنگٽن ڇڏڻو پوندو.)
مون چيو،
”ييس انفارچيونيٽلي، آئي هيوِ ٽو لِيو فار دي ڪانفرنس وِدِن 15 منٽس.“
(ها، بدقسمتي سان، مون کي ڪانفرنس ۾ شرڪت خاطر 15 منٽن ۾ نڪرڻو آهي.)
مون سندس هٿ سان ٺهيل ٿيلهي ڏانهن اِشارو ڪندي چيم ته،
”اڙي واهه تنهنجو ٿيلهو ته واهه جو آهي، ڪٿان هٿ ڪيو اٿئي؟“
چيائين ته،
”ايڪائڊور مان منهنجي هڪ سهيلي آندو آهي. سُٺو لڳو اهو ٻڌي ته توهان کي وڻيو.“

کيس ٻڌايم ته اسان جي ٿر ۾ هٿ جو هنر به ڪمال جو آهي. پنهنجي ٿيلهي ۾ رکيل هڪ سنڌي ٽوپي کيس پارائي چيم ته هي هٿ جي نه ٺهيل آهي، پر هٿ جون ٺهيل ٽوپيون اصل هڻ کڻ هونديون آهن. ٽوپي پائي فخر سان فوٽو ڪڍرائڻ لاءِ تيار ٿي وئي. فوٽو ڪڍڻ لاءِ ڪنهن کي چئجي؟ تيستائين ڏسان ته چائينيز شالُو (شالُو جو احوال ايندڙ صفحن ۾ ڏنل آهي....) به لُڏندي اچي لٿي، چيومانس ته مس شالُو، مهرباني ڪر، اسان جو گڏ هڪ، ٻه فوٽو ته ڪڍ. ڪاوڙ مان مون کي ڏسندي ڪيمرا هٿ مان ورتائين ته گورڌن، هر ماڻهو سان سيٽ لڳو پيو آهي، ڪالهه مون سان پئي ڪچهري ڪيائين اڄ وري هن سان پيو حوال ڪري. ساڙ مان هڪ ڪِنو فوٽو ڪڍيائين، جيڪو هِتي پوسٽ ڪجي ٿو. مون ڪيمرا ۾ فوٽو ڏسي چيو ته شالُو ايئن نه، ڪو فضليت ڀريو فوٽو ڪڍ، يادگار آهي. پوءِ هڪ ٻه وڌيڪ فوٽو ڪڍيائين، جيڪي هتي شيئر ڪجن ٿا. ايستائين ايريڪا فيس بوڪ تي مون کي سرچ ڪري ايڊ ڪري چُڪي هُئي ۽ فون نمبر به شيئر ڪيائين ته نيو هيمپشاير ۾ جڏهن به اچين ته هن نمبر تي رابطو ڪجان ۽ هوٽل تي رهڻ جي ضرورت تو کي اُتي نه پوندي.....
ايريڪا لابيلا به اسڪول ۾ ماسترياڻي آهي. هي ٽئين مائي آهي جيڪا ماسترياڻي آهي ۽ لڳي ٿو ته اڄڪلهه سموريون ماسترياڻيون موڪلن تي آهن هاسٽلن تي پيون رهن ۽ محسوس پيو ٿئي ته شايد اسان وارن ماسترن وانگر پگهار صفا گهٽ اٿن يا گهٽ خرچ ڪن ٿيون.