سفرناما

سفر واشنگٽن جو

گورڌن ولاسائيءَ جو ھي سفر واشنگٽن ۾ ٿيندڙ ھڪ بين الاقوامي ڪانفرنس ۾ مقالي پڙھڻ لاءِ ٿيو ھو. سندس ھي سفرنامو آمريڪا ويندڙن لاءِ ھڪ گائيڊ آھي.
سڀني جو اهو زور هو ته سنڌي ٻولي ۾ جيڪي سفرناما هيستائين ڇپيا ويا آهن اهي تقريبن پروفيشنل مسافرن جا لکيل آهن، ڀلو ٿئي ته جي ڪو شاگرد پنهنجو ٻاهر ملڪ جي سفر ۽‌ لاڳاپيل حالتون بيان ڪري. ليکڪ جي ڄاڻ موجب هي پهريون ڀيرو ڪنهن شاگرد جي تخليق آهي. ان قسم جي مشاهدي تي ٻڌل ڄاڻ جي اسان جي شاگردن کي تمام گهڻي ضرورت آهي ته جيئن هن قسم جي تجربي مان لاڀ پرائيندي ڪجهه سکي به وٺن ته ٻين ملڪن ۾ وڃڻ دوران ڀانت ڀانت جي ماڻهن سان ميل جول ڪيئن رکن ۽ انهي مُلڪ کي ڪهڙي طريقي سان گهٽ ۾ گهٽ خرچ ۾ سُٺي نموني سان گهُمي سگهجي. ساڳي ريت ڪافي لکيل سفرنامن ۾ هروڀرو جي ادبي لفظن جي استعمال سان اهي ڪنهن حد تائين فِڪشن به لڳن ٿا
Title Cover of book سفر واشنگٽن جو

ايئرپورٽ ڏانهن ويندي ڊرائيور سان احوال! 

ڪنچن نالي انڊين نوجوان کي جارج ٽائون يونيورسٽي ڏانهن وڃڻو هو سو کيس جنڪشن تي لهڻ جو چيم ته اُتان ٻي ٽرين ۾ چڙهي هليو وڃي سِڌو يونيورسٽي. آئون سڌو وڃي لان فانٽ پلازا تي لٿس اُتي لهي وري موبائل تي نقشو کولي پڪ ڪيم ته واقعي انهي جاءِ تي پهتو آهيان جتي مون کي (5-A) بس ملڻي هُئي. پڪ ٿيم ته بس اِتي ئي ايندي، سو بالم بڻجي انتظار ڪرڻ لڳس، بس جي اچڻ ۾ اڃان 15 منٽ هُئا، تيستائين پاسي ۾ بيٺل هڪ نوجوان کي واشنگٽن اسٽائل ۾ مسڪراهٽ سان هيلو چيم، هُن به جوان موبائل کيسي ۾ رکي مون کي هيلو چيو ۽ اچي هٿ ملايو. هن جي موبائل کيسي ۾ رکڻ واري ڳالهه وڻي، جنهن مان صاف ظاهر ٿيو ته هن مون سان مڪمل دلچسپي سان ڳالهائڻ چاهيو ٿي. اسان وٽ دوستن ۾ گهمڻ ڦرڻ خاطر ٻاهر نڪرندي، يا ڪنهن ريسٽورانٽ تي ماني کائيندي به دوستن کي منٿون ڪرڻيون پونديون آهن، ادا مهرباني ڪري موبائل فون ته بند ڪريو يا گهٽ کان گهٽ استعمال ڪريو. ڪافي دفعا دوستن کي اهو به مشورو ڏنو هوندو ته شرط ٿا رکون ته جنهن بغير فون ڪال جي ڪنهن موبائل استعمال ڪيو ته ان کي کاڌي پيتي جو بل ڀرڻ گهرجي. پر وري به سڀ پيا فون استعمال ڪندا آهن.
پاڻ ئي چيائين ته،
”آئون هتي پاسي ۾ نوڪري ڪريان ٿو.“
مون چيو ته،
”هاڻي پڪ سان گهر ويندو هوندين، ڇا تي ويندين؟“
چيائين ته،
”هتان 4، 5 دوست آهيون هڪ ٽيڪسي واري سان ڳالهايل آهي اهو هِتان کڻندو.“
مون پُڇيو ته،
”سڀ دوست گڏ رهندا آهيو ڇا؟“
چيائين،
”نه، دوست ته ڪونه آهيون، پر ٽيڪسي وارو همراه پاڻ سمجهوتو ڪري هڪ ئي واري ۾ سڀني کي گڏ کڻي ايندو ويندو آهي، نه ته پبلڪ ٽرانسپورٽ ۾ وقت جو ڪافي زيان ٿو ٿئي، ٻه ٽي گاڏيون روز بدلايون ته باس روز موچڙا هڻي.“ (ان وقت اڃان اُبر يا ڪاريم ٽيڪسي وغيره جي مون کي خبر نه هُئي، ۽ هنن به ان ٽيڪسي جو پرائيويٽ استعمال پئي ڪيو.)
تاڙو ملائيندي چيم،
”يار چالاڪي ۾ ته توهان ذري گهٽ پاڪستاني آهيو.“
پنهنجو تفصيلي تعارف ڪرايم. چيائين ته،
”يار تمام گهٽ ماڻهو توهان وانگر ايئن پنهنجائپ سان ڳالهائيندا آهن. اميد ته توهان سان وري ملاقات ٿيندي.“
ڪنهن جي منهن ۾ مصري، ڪنهن جو وات گُلاب،
سي ماڻهو لاجواب، لطف جن جي لفظن ۾.
دل ۾ چيم ته وات گُلاب تنهنجو. تيستائين سندس ٽيڪسي اچي پهتي مون کي تڪڙ ۾ ڀاڪر پائي الوداع ڪيائين ۽ ٽيڪسي ۾ ويهندي به هٿ لوڏي کيڪاري بائي بائي ڪيائين.
ايئن ئي ڪجهه دير ۾ مون واري بس به اچي پهتي. بس ۾ چڙهي ڪرايو جمع ڪرائي اچي هڪ سيٽ تي ويٺس. ڊرائيور مون وٽ آيو چيائين ته
”اڃان 10 منٽ آهن، بس پوءِ نڪرندي، تيستائين ڀلا چانهه پي وٺان.“
مون چيو ته،
”ها، بلڪل، ڇونه، ٿڪي به ڏاڍو پيو هوندين، سڄو ڏينهن ٿو بس هلائين. بس هلائڻ وڏي مُصيبت آهي واشنگٽن ۾“
دل ۾ چيم ته هُجي ها بدين_حيدرآباد روٽ تي ڪا ڪوسٽر هلائيندو ته خبر پويس ها ته گهڻين ويهين سئو ٿئي..... هِتي ايئر ڪنڊيشنڊ بس هلائيندي به تڪليف ٿي ٿيس، اهو به واشنگٽن جهڙي شهر ۾ جتي روڊ رستا کليل ۽ نه ڪو موٽر سائيڪل، نه ڪو چنگچي، نه ڪو رڪشا ۽ نه ئي وري ڪو حيدرآباد وارو فور سيٽر. (ٻڌو آهي ته اهي فور سيٽر اصل ۾ جاپانين حيدرآباد جي سوڙهين گهٽين مان ڪچرو کڻي ٺڪاڻي لڳائڻ خاطر گفٽ ڪيا هُئا، جيڪي وقت جي شاهينگن وري عوامي سواري لاءِ استعمال ڪرڻ شروع ڪري ڏنا.)
ڊرائيور چيو ته، ”بس يار ڇا ڪجي، ڪرڻو ٿو پوي.“
ائين چئي ڊرائيور لهي ويو. آئون ۽ هڪ ٻيو همراه ويٺا رهياسين. مون سيلفيون ڇِڪڻ شروع ڪيون ته جيئن ٽائيم پاس ٿئي.