انقلاب ۾ شاگردن جو ڪردار
مانچو خاندان جو اقتدار ختم ڪرڻ ۾ جن شاگردن انتهائي جوش ۽ ولولي سان ڪم ڪيو هو انهن ۾ سن يات سين جو نالو خاص طور تي ذڪر جوڳو آهي. ان نوجوان هانگ ڪانگ جي ميڊيڪل ڪاليج مان ڊپلومه حاصل ڪيو هو. حڪومت ملڪي سياست ۾ حصو وٺڻ ڪري سندس خلاف هئي ۽ ان بغاوت جي ڏوهه ۾ سندس خلاف موت جي سزا جو حڪم جاري ڪري ڇڏيو. سن يات سين وطن کي الوداع چوڻ تي مجبور ٿيو ۽ يورپ ۽ آمريڪا جي ملڪن ۾ گشت ڪندي چين جي قومي تحريڪ جي حق ۾ پروپيگنڊه ڪندو رهيو. لنڊن ۾ رهڻ دوران چيني سفارتخاني جي ماڻهن کيس سڃاڻي اغوا ڪري ورتو. انهن کيس ڳجهي نموني چين موڪلڻ ٿي چاهيو. سن يات سين ڪاغذ جي هڪ ٽڪري تي پنهنجو حال لکي روشندان مان ٻاهر اڇلائي ڇڏيو، اهو خط اتفاق سان ڊاڪٽر ڪنٽيلي کي ملي ويو. ڊاڪٽر محترم هانگ ڪانگ جي ميڊيڪل ڪاليج ۾ سن يات سين جو استاد رهي چڪو هو. هن فوري طور برطانوي اختيارين کي ان واقعي جو اطلاع ڏنو ۽ انهن جي وقت سر مداخلت جي ڪري سن يات سين کي سفارتخاني جي قيد مان آزادي ملي.
باڪسرز جي ناڪامي کان پوءِ سن يات سين ۽ سيوانگ گنگ ”ٽنگ مينگ هوئي“ نالي هڪ انقلابي انجمن قائم ڪئي. پرڏيهي ملڪن ۾ رهندڙ چيني ان انجمن جي وڏي مالي مدد ڪندا هئا. ان انجمن جي ڪارڪنن جو يقين هو ته جيستائين مانچو خاندان جو اقتدار ختم نه ٿيندو تيستائين چين کي نجات نصيب نه ٿيندو. ان مقصد لاءِ بي شمار سازشون ٿيون، ڪيترائي نوجوان حڪومت جي ظلم جو نشانو بڻيا.
ڪجهه تاريخدانن چيني شاگردن جي ناڪام سازشن کي غيراهم قرار ڏنو آهي ۽ انهن جي حالتن جو خلاصو بيان ڪيو آهي پر حقيقت اها آهي ته شاگردن هر موڙ تي مٿي سان ڪفن ٻڌي قربان ٿيڻ جو ثبوت ڏنو. چين ۾ جمهوريت جو قيام ”ٽنگ مينگ هوئي“ جي اڻٿڪ محنت ۽ ڪوششن جو نتيجو هو. ملڪ ۾ 10 هزار سالن کان ڇڙواڳ بادشاهن جو اقتدار هلندو پئي آيو، شاگردن 10 سالن جي گهٽ عرصي ۾ ان کي تباهه ڪري ڇڏيو.
حڪومت جو تختو اونڌو ڪرڻ لاءِ هڪ ٻي انجمن محب وطنن جي نالي سان قائم ڪئي وئي. هڪ شاگرد علم مسمي بولون ان جو رهنما هو. ڳجهون انجمنون ان جي مدد ڪنديون هيون. ڪجهه صوبن ۾ اعليٰ آفيسر لڪ ڇپ ۾ محب وطنن جي حمايت ڪندا هئا. ان ئي انجمن حڪومت خلاف بي اعتمادي پکيڙي هئي. آگسٽ 1911ع ۾ سرڪاري مدرسن جي شاگردن حڪومتي پاليسي خلاف احتجاج ڪندي عام هڙتال ڪري ڇڏي. اهي ماڻهو جيڪي اعليٰ عهده حاصل ڪرڻ لاءِ تعليم حاصل ڪري رهيا هئا حڪومت خلاف نفرت ظاهر ڪرڻ لڳا. دڪاندارن پنهنجو ڪاروبار بند ڪري حڪمرانن کي چئي ڇڏيو ته زوچوان ريلوي ڪمپني جي تڪرار جو نبيرو ٿيڻ تائين ڪوبه ٽيڪس ادا نه ڪيو ويندو. شهنشاهه ڪوانگ سو جا اهي اعلان جن ۾ صوبن کي ريلوي لائين جي تعمير ڪرڻ جا اختيار ڏنا ويا هئا، عام هنڌن تي چنبڙايا ويا. زوچوان صوبي ۾ شهرن جا در ۽ دريون ”شاهه شهيد زنده باد“ جي نعرن سان گونجڻ لڳا. پرنس ريجنٽ 6 سيپٽمبر 1911ع تي گورنر جي نالي هڪ حڪم موڪليو جنهن ۾ ڇڪتاڻ ختم ڪرڻ جي تاڪيد هئي. ان ڏينهن زوچوان ريلوي ڪمپني جي حصيدارن جو هڪ جلسو ٿيڻو هو. 600 ماڻهو هال ۾ ويهي پنهنجي ليڊرن جي اچڻ جو انتظار ڪري رهيا هئا. ان دوران گورنر جي حڪم تي سمورن ليڊرن، جن ۾ بولون به شامل هو، گرفتار ڪيا ويا ۽ جلسو بغير ڪنهن ڪارروائي جي ملتوي ٿي ويو.
9 سيپٽمبر تي عوام گورنر جي گهر آڏو گڏ ٿي گورنر سان ملاقات جي اپيل ڪئي ۽ اڳواڻن جي آزادي جومطالبو ڪيو. گورنر ملازمن کي چيو ته جيڪڏهن اوهان هٿيار ڇڏيو ته ملاقات ٿي سگهي ٿي. احتجاج ڪندڙن اها شرط منظور ڪري ورتي پر هٿيار رکندي ئي گورنر جي ملازمن قتل عام شروع ڪري ڇڏيو. گورنر جي ظلم سلطنت جي بارود جي گودامن ۾ چڻنگ اڇلائي ڇڏي ۽ ان ڌماڪي مانچو خاندان جو تختو اونڌو ڪري ڇڏيو.
زوچوان صوبي ۾ عام بغاوت شروع ٿي وئي، اڳواڻن جنگ ۾ ثابت قدم رهڻ لاءِ حلف کنيو ۽ فيصلو ڪيو ته هن جنگ ۾ شهيد ٿيندڙن کي وطن جي شهيدن جي زمري ۾ شامل ڪيو ويندو ۽ سندن پونئيرن کي امداد ڏنو ويندو. هاڻي واقعا تيزي سان پيش اچي رهيا هئا. 10 آڪٽوبر جي رات ووچانگ ۾ بغاوت ٿي پئي، اها انهن ٻن تنظيمن منظم ڪئي جيڪي فوجي سپاهين ۾ تمام گهڻو سرگرم هيون. ان ۾ شاگردن ۽ هارين به وڏي سرگرمي سان حصو ورتو. ان تحريڪ ڪجهه ڏينهن ۾ ويجهن شهرن هانڪو ۽ هان يانگ تي قبضو ڪري ورتو. ووچانگ ۾ تيزي سان پکڙجندر تحريڪ کي تربيت يافته دستن جي سخت کوٽ محسوس ٿي. ڇاڪاڻ جو ان تحريڪ ۾ گهڻو ڪري ماڻهو ڳوٺاڻا ۽ شهري هئا پر وٽن ويڙهه جو تجربو نه هو ۽ نه ئي کين تربيت ڏيڻ جو ڪو انتظام هو. ان تحريڪ ۾ پيشور انقلاب پسندن ڪوبه حصو نه ورتو. (هوانگ سنگ غير جانبدار رهيو ۽ سن يات سين ان وقت چين ۾ موجود نه هو.) 18 آڪٽوبر 1911ع تي هنڪائو حڪومت جي پڇاڳاڇا سان خبر پئي ته هتي هڪ انقلابي انجمن جو مرڪز آهي، جتي بم ٺاهيا ويندا آهن. انقلاب پسندن کي گرفتار ڪري حڪمرانن حوالي ڪيو ويو. ووچانگ جي گورنر انهن ماڻهن کي ٻئي ڏينهن ئي ڦاهي تي لڙڪائي ڇڏيو. ان خدمت جي صلي ۾ پرنس ريجنٽ کيس هڪ ڦڪي شاهي لباس سان نوازيو. انقلاب پسندن ٻئي ڏينهن گورنر جو گهر ساڙي ڇڏيو. گورنر هڪ جنگي جهاز ۾ سوار ٿي جان بچائي، فوج به بغاوت جو جهنڊو کڻي ورتو. فوج جو ليڊر ڪرنل لي يوان سنگ هو، جيڪو پوءِ ٻه ڀيرا جموريه چين جو صدر چونڊيو ويو. ان دوران هوپي مان هڪ لشڪر جاري بغاوت کي روڪڻ لاءِ زوچوان موڪليو ويو. مشهور اعتدال پسند مانچو ليڊر توان فنگ ان جو جنرل بڻيو جيڪو آئيني ڪميشن جي ميمبر جي حيثيت سان 1905ع ۾ پرڏيهه ويو هو ۽ جنگ جي فن کان ناواقف هو، صرف مانچو هجڻ جي ڪري کيس جنرل بڻايو ويو هو. (ان وقت سمورا مانچو پيشيور سپاهي سمجهيا ويندا هئا.) اها فوج يانگسي وادي جي ڪناري ناهموار علائقي ۾ ڊگهو سفر ڪري ڪجهه هفتن کانپوءِ زوچوان جي سرحد ۾ داخل ٿي. انقلاب پسندن ووچانگ مان ان جي نالي پيغام موڪليو جنهن کي ٻڌندي ئي سپاهين بغاوت ڪري ڇڏي.
20 نومبر تي توان فنگ ويس بدلائي شهر مان نڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر شهر جي دروازي وٽ کيس سڃاڻي گرفتار ڪيو ويو ۽ ڪن ڪٽڻ کان پوءِ سندس سسي ڌڙ کان ڌار ڪئي وئي. 2 سپاهي توان فنگ جي سسي کڻي هنڪائو پهتا، ان لاءِ جو باغين مانچو سردارن جي قتل لاءِ انعام جو اعلان ڪيو هو. آڪٽوبر 1911ع جي شروعات ۾ اتر چين ۾ فوج جنگي مشقن جي تياريون ڪري رهي هئي. آغاز طور شاهي گارڊ بيجنگ جي اترين ميدان ۾ پرنس ريجنٽ کي سلامي ڏيڻ لاءِ پهتو. سپاهين دستور موجب پريڊ ڪئي، ان کانپوءِ ريجنٽ علمبردار کي نئون ريشمي جهنڊو ڏنو. سپاهي جهنڊو کڻي ادب وچان پوئتي هٽي رهيو هو ته اچانڪ ٿاٻو کائي ڪري پيو ۽ ان سان گڏ شاهي جهنڊو به رک ۾ ملي ويو. اهو سٺو سنئوڻ نه هو، واقعي سان پرنس ريجنٽ جي چهري جو رنگ ڦڪو ٿي ويو. شاهي جهنڊي جو رک ۾ ملي وڃڻ مانچو خاندان جي دور لاءِ نڀاڳ هو پر ان وقت ڪنهن کي به ان پيش گوئي جي جرئت نه ٿي. 10 آڪٽوبر تي ووچانگ جي فوج بغاوت جو جهنڊو بلند ڪري ڇڏيو. ان کان پوءِ اها باهه ٻين صوبن ۾ به تيزي سان پکڙجڻ لڳي. انقلاب پسندن هنڪائو کي فتح ڪري باهه لڳائي ڇڏي ۽ سيانگ جي هٿيارن جي گودام تي قبضو ڪري ورتو. ان تحريڪ ايترو ته زور پڪڙيو جو ڀرپاسي جي سمورن صوبن ڪوئينگ حڪومت کان آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو. انهن صوبائي حڪومتن جا نمائنده جانجنگ ۾ گڏ ٿيا ۽ انهن چين جي ري پبلڪ ٺاهڻ جو اعلان ڪري ڇڏيو. ان عبوري حڪومت جو صدر ڊاڪٽر سن يات سين کي چونڊيو ويو. ڪوانٽنگ صوبو جنهن جي گادي جو هنڌ ڪوانٽنگ هو سڀني صوبن کان پوءِ انقلاب ۾شامل ٿيو.
شانٽنگ به مرڪزي حڪومت جي پاڃاري لاهي ڇڏي. ٽائي يوان شانسي سيان ۽ شينسي ۾ هزارين بي گناهه مانچو عورتن ۽ مردن کي بيدردي سان قتل ڪيو ويو. معصوم ٻار به انقلاب پسند فوج جي غضب کان نه بچي سگهيا. 22 آڪٽوبر 1911ع تي نيشنل اسيمبلي جو اجلاس منعقد ٿيو. جنهن جي ڪارروائي سان انقلاب پسندن کي تمام گهڻي مدد ملي. گذريل سال قانون ٺاهڻ جا اختيار ڏيڻ جو مطالبو ڪيو ويو هو، هن سال ان تي وري زور ڀريو ويو ۽ ان سان گڏ اهو به مطالبو ڪيو ويو ته شاهي خاندان جي ماڻهن کي اعليٰ عهدن تي مقرر نه ڪيو وڃي. (ان مطالبي جو حقيقي مقصد اهو هو ته شهزادي چنگ کي وزارت تان برطرف ڪيو وڃي) وزير اسيمبلي آڏو جوابده هجن، اترين فوج جي جرنلن انهن مطالبن جي حمايت ڪئي ۽ انهن طرفان جديد آئين جو هڪ مسودو اسيمبلي ۾ پيش ڪيو ويو جيڪو 19 نقطن تي ٻڌل هو. تجويز ڪيل آئين ۾ شاهي خاندان جو اقتدار بحال رکيو ويو پر اختيار کسيا ويا. مسودي ۾ ان ڳالهه جي تشريح موجود هئي ته قانون ٺاهڻ صرف اسيمبلي جو ڪم آهي، آئين ۾ ترميم جو حق به ان کي ئي هوندو. شهنشاهه کي انتظامي اختيارن کان محروم ڪيو ويو ۽ وزيراعظم جي چونڊ جو اختيار اسيمبلي کي ڏنو ويو، ان آئين جا اهم نقطا هن ريت هئا.
(1) شهنشاهه اسيمبلي جي چونڊيل وزيراعظم کي منظور ڪندو.
(2) وزيراعظم وزير مقرر ڪندو.
(3) اسيمبلي ۾ حڪومت کي شڪست ملي ته ان کانپوءِ وزيرن جي مجلس کي ٽوڙيو ويندو يا اسيمبلي کي.
(4) وزيرن جي مجلس کي 2 کان وڌيڪ اسيمبليون ٽورڻ جو اختيار نه هوندو.
(5) اسيمبلي جي منظوري کان سواءِ پرڏيهي طاقتن سان ڪوبه معاهدو نه ڪيو ويندو.
(6) سمورا خرچ بجيٽ مطابق هوندا، شاهي خاندان جي خرچن تي به اسيمبلي کي اختيار هوندو.
(7) جيڪڏهن اسيمبلي بجيٽ مطابق خرچ ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏي ته گذريل سال جي بجيٽ مطابق خرچ ڪرڻ جي اجازت نه هوندي.
اسيمبلي 2 نومبر تي اهو آئين منظور ڪري ورتو. 3 نومبر تي ريجنٽ کان مطالبو ڪيو ويو ته ان کي لاڳو ڪرڻ جو حلف کڻي. 26 نومبر تي حلف جي رسم شاهي ايوان ۾ ادا ڪئي وئي. پرنس ريجنٽ نئين آئين جي لاڳو ٿيڻ کان پهريان ڪيترائي ڀيرا هڪ جنگي سردار يوان شي ڪائي کي اقتدار ۾ آڻڻ جي ڪوشش ڪئي هئي. کيس اميد هئي ته يوان شي ڪائي جي مدد سان انقلاب کي آساني سان چٿي سگهجي ٿو. (شهنشاهه ڪوانگ سو جي وفات وقت يوان شي ڪائي کي اهو چئي ملازمت مان برطرف ڪيو ويو هو ته سندس پير ۾ زخم آهي پهرين هو ان جو علاج ڪرائي، حقيقت ۾ شاهي خاندان يوان شي ڪائي جي اقتدار کان ڊنل هو ۽ کيس ڪنهن بهاني سان برطرف ڪرڻ ٿي چاهيو) يوان شي ريجنٽ جي هر آڇ کي ٿڏي ڇڏيو ۽ جواب ڏنو ته اڃا منهنجي پير جو ڦٽ ناهي ڇٽو. جڏهن وڌيڪ زور ڀريو ويو ته يوان هي شرطون رکيون.
(1) مونکي بري ۽ بحري فوج جو ڪمانڊر بڻايو وڃي.
(2) فوج جي خرچ لاءِ سرڪاري خزانو منهنجي حوالي ڪيو وڃي.
سندس اهي شرطون منظور ڪيو ويون. 4 نومبر تي اعلان ڪيو ويو ته يوان شي ڪائي کي وزيراعظم مقرر ڪيو ٿو وڃي پر يوان وزارت قبول ڪرڻ کان جواب ڏنو. هن چاهيو ٿي ته اسيمبلي نئين آئين موجب مون کي چونڊي (ان ۾ سامراجي ملڪن جي مرضي ته شامل هئي) 7 نومبر تي اسيمبلي هن کي وزيراعظم چونڊيو ۽ 9 نومبر تي شهنشاهه طرفان ان جي تصديق ٿي وئي. 15 نومبر تي هن وزيراعظم جو منصب سنڀاليو. (يوان کي چونڊڻ کان پهريان بيجنگ ۾ سخت بي چيني پکڙيل هئي، انقلاب پسندن گادي واري هنڌ اقتدار قائم ڪري ورتو هو ۽ نئين آئين جي نظام متعلق ڪابه پيش گوئي نه ٿي ٿي سگهي. هزارين ماڻهو گادي وارو هنڌ ڇڏي ٻين هنڌن ڏانهن وڃي چڪا هئا). اسيمبلي آڪٽوبر 1911ع جي اجلاس ۾ هڪ قانون منظور ڪيو ته چوٽيون رکڻ جي رسم ختم ڪئي وڃي، ٻئي قانون ۾ عورتن کي حڪم ڏنو ويو ته پير ٻڌي نه رکن. مردن ۾ مٿي تي وڏيون وڏيون ۽ ٿلهيون ٿلهيون چوٽيون رکڻ جي رسم نه رڳو صحت جي لحاظ سان هاڃيڪار هئي پر غلامي ۽ بيوسي جي هڪ دل آزاريندڙ يادگار هئي. مانچو خاندان جي مخالفن ان ذليل رسم کي جلد کان جلد ختم ڪرڻ ٿي چاهيو. ان مسودي جي حمايت ۾ گرم ۽ جذباتي تقريرون ڪيون ويون، رڳو ڪجهه ماڻهو ان جي مخالفت جي جرئت ڪري سگهيا. هڪ لڪير جي فقير پوڙهي چيني ان مسودي خلاف تقرير ڪندي چيو:
”آءٌ چوٽي کي پنهنجي جان کان به وڌيڪ عزير سمجهان ٿو، تلوار سان سسي ڌڙ کان ڌار ڪرائڻ لاءِ تيار آهيان پر چوٽي کي استرو نه ڏيکاريندس.“
مسودو اڪثريت جي راءِ سان منظور ڪيو ويو.
مانچو خاندان ماتحت چيني عورتن ۽ مردن لاءِ لباس جو رنگ ۽ ڍنگ به مقرر ڪري ڇڏيو هو. نيشنل اسيمبلي سرڪاري ملازمن جي وردي متعلق هڪ قانون لاڳو ڪيو جنهن تحت وردي جو بوٽ، مارننگ فراڪ (اهو ڪوٽ جيڪو يورپين صبح جي وقت پائيندا هئا) دعوت ۾ پائڻ جو ڪوٽ، قميض، ڪالر ٽائي، ريشمي ٽوپلو ۽ بوٽن جو پائڻ لازمي قرار ڏنو ويو. نئين وردي جا نمونا سرڪاري طورتي مهيا ڪيا ويا. ان قانون کي لاڳو ڪرڻ کان پوءِ اسيمبلي جو سڄو منظر بدلجي ويو. 1911ع ۽ 1912ع ۾ اسيمبلي ميمبر ريشم جا رنگين ۽ ڪڙڪيدار ڪپڙا پائي ايندا هئا ۽ 1913ع ۾ ڪارو فراڪ، ڪوٽ ۽ پينٽ پائي اچڻ لڳا. ڳوٺن ۾ رهندڙ درزين گهڻي عرصي کان پوءِ وڃي نئين لباس کي صحيح نموني ٺاهڻ سکيو.
اسيمبلي مواصلات واري وزير خلاف ان بنياد تي غداري جو الزام لڳايو جو هن زوچوان ڪمپني سان انصاف نه ڪيو. اسيمبلي جو مطالبو هو ته ان شخص کي موت جي سزا ڏني وڃي. ڄاڻايل وزير پرڏيهي سفير دوستن جي مدد سان جان بچائي سنگٽائو هليو ويو. يوان شي ڪائي بيجنگ ۾ موجود رهيو ۽ ڪجهه ڏينهن ترسي شاهي فوج جي ڪمانڊ لاءِ هنڪائو هليو ويو. سرڪاري فوج وڏي ويڙهه کان پوءِ ان شهر تي قبضو ڪري ورتو. هنيانگ ۾ به انقلاب پسندن کي شڪست ملي. انقلابي فوج جو ڪمانڊر جنرل هوانگ سنگ سرڪاري فوج جي حملي کان پهريان ئي فرار ٿي ويو. انقلاب پسندن نانڪن تي قبضو ڪري ڪنهن حد تائين هنڪائو جي نقصان جو ازالو ڪري ورتو.
يوان شي ڪائي بيجنگ واپس اچي جنگ جي خرچ لاءِ حڪومت کان وڌيڪ پئسا طلب ڪيا پر خزانو خالي هو، حڪومت پرڏيهي ملڪن کان قرض وٺڻ جي ڪوشش ڪئي پر پئسا نه ملي سگهيا. يوان شي ڪائي پيسا نه هجڻ ڪري حڪومت کي صلاح ڏني ته انقلاب پسندن سان ٺاهه ڪيو وڃي. اهو مشورو قبول ڪيو ويو. 6 ڊسمبر 1911ع ۾ ٽونگ حڪومتي نمائندي جي حيثيت ۾ صلح جي ڳالهه ٻولهه لاءِ روانو ٿيو ۽ هنڪائو پهچي يوان هنگ سان ملاقات ڪئي. (لي يوان هنگ ڪجهه صوبن جي فيڊريشن جو صدر هو.) ٽونگ هنڪائو کان شنگهائي پهتو ۽ 18 ڊسمبر تي باغي صوبن جي نمائندن سان ملاقات ڪئي. ان ۾ ڊاڪٽر واٽنگ فنگ به شامل هو. (ٽونگ ۽ هي ٻئي ڪيٽنن جا رهواسي هئا، هو آمريڪا ۾ چين جي سفير جي حيثيت ۾ به رهي چڪو هو) انقلاب پسندن طرفان هيٺيون تجويزن پيش ڪيون ويون.
(1) عارضي ٺاهه جو اعلان ڪيو وڃي.
(2) سرڪاري فوج کي ميدان جنگ مان واپس گهرايو وڃي.
(3) شهنشاهه تاج ۽ تخت تان هٿ کڻي وڃي.
(4) شاهي خاندان لاءِ ساليانو پينشن مقرر ڪئي وڃي.
ٽونگ انهن شرطن کي قبول ڪرڻ جي حق ۾ هو، هن خط ذريعي حڪومت کي انقلاب پسندن جا مطالبا موڪلي ڇڏيا پر حڪومت ڪوبه جواب نه ڏنو ۽ 23 ڊسمبر تي صلح ڪانفرنس ملتوي ٿي وئي. 28 ڊسمبر تي يوان شي ڪائي استعيفا پيش ڪري ڇڏي پر ان کي منظور نه ڪيو ويو. يوان انقلاب پسندن جي ان مطالبي جو حامي هو ته شهنشاهه تخت تان دستبردار ٿي وڃي. (يوان کي سامراجي ملڪن جي پٺڀرائي حاصل هئي.)
ٻئي طرف سامراجي ملڪ جيڪي موجوده حڪومت مان مايوس ٿي چڪا هئا پنهنجا مقصد حاصل ڪرڻ لاءِ ڪنهن متبادل مهري جي تلاش ۾ هئا ۽ حڪمران طبقي جي ڪيترن ئي اميرن، آفيسرن، فوجي اهلڪارن، جاگيردارن ۽ شاهي خاندان جي ماڻهن جڏهن تحريڪ کي زور پڪڙيندي ڏٺو ته اهي به پنهنجن مفادن جي تحفظ لاءِ انقلاب پسندن سان ملي ويا ۽ اهي جيڪي انقلابين جي کل لاهڻ کان به پاسو نه ڪندا هئا هينئر انهن کي لفظي حمايت ڏيڻ تي مجبور ٿي ويا.