ارشد صاحب! توهان واٽ وڃائي نه ويٺا آهيو
مان روح جي ٻولي ٻڌندو هان، هي روح مخاطب ٿيندو آ،
آواز اندر جو هوندو آ، جو گيت چپن تي ايندو آ.
جڏهن به پڙهندو آهيان ته مون کي پختو يقين ٿي ويندو آهي، ته هن جي ازل کان آواراه ۽ رولاڪ روح، پوپٽ جي پرن ۽ پشم گولن جهڙا نازڪ نفيس احساس کڻي هر دور ۾ سنڌ جي بيقرار هوائن ۾پئي جنم ورتو آهي، هن جي تخيل جي پنڌ جا پيرا جيڪڏهن ايمانداريءَ سان کڻجن ته هي روح سان اسان کي انهن رشتن مان هڪ لڳندو جن اڍائي لک سال اڳ سنڌوءَ جي ڪپ تي ويهي رگويد جا اهي اپنشد لکيا هئا، ته:
” اي شڪتي!
تون روشني آهين.
تون اونداهين جو سينو چيري ائين ڦٽندي آهين،
جئين ڌرتيءَ مان سلا ڦٽندا آهن.
جيئن ماءُ جي ارهن مان ٿڃ جا گوها نڪرندا آهن
جيئن اوندهه جي ڪَک مان ٻار نڪرندو آهي.
تنهنجي ڇُهاءُ سان سنگ ائين پچندا آهن.
جئين مرد جي ڇهاءَ سان ڪنواريءَ جو جوڀن،
تون اسانجي ڪنڀرن، سنگتراشن ۽ هنر مندن جي هٿن جي سونهن آهين.
تو جنسار کي چڪ تي ائين ٺاهيو آهي،
جيئن ڪنڀر ٿانوَ ٺاهيندو آهي.
تون روشنين ۽ رنگن جي پٽ- ڌاڳن سان سنسار کي چرخي تي ڪتيو آهي،
تون ڌرتي ماءُ آهين.
تنهنجي ارهن مان درياءَ ٿا وهن.
اي ڌرتي ماءُ!
اسان جي ٻنين ۽ ونين جون ڪکيون سدا سايون رک-“
ڇو ته فطرت هن کي ڌرتيءَ خصوصاً سنڌ ڌرتيءَ جي سونهن ۽ دردن جي ادارڪ کي جهونگارڻ جي لاءِ جنم پئي ڏنو آهي-
تڏهن ته هن جي ڏات کان ازخود اعتراف ٿي وڃي ٿو ته:
ڪو شعر لکڻ جو شوق نه هو، پر شعر ته لکجي ويندو آ.
هي شعر ته دل جي دنيا تي، الهام ٿي نازل ٿيندو آ.
۽ اڄ به ڪيترائي اهل دل ماڻهو ”رگويد“ ”کي“ الهامي صحيفا ”مڃڻ جي ايمان سان دل جي نگريءَ کي “ پر- نور بنايو ويٺا آهن.
سائين ارشد اهو ڀاڳوان شاعر هو، صدين کان جنهن جي روح کي جنم لاءِ سنڌ جي سر زمين پئي ميسر ٿي ملي آهي، ۽ هو تصديق ٿو ڪري ته:
اي ڌرتي! تو وٽ وڻجارو، هر روز نه مهمان بڻبو آ،
ورهين کان پڄاڻا ايندو آ، موتين کي ورهائي ويندو آ.
ائين موتي ورهائيندي ورهائيندي، هن جي ڏات جا ڏيئا پنهنجي جوت سان جرڪي جرڪي ڪنهن جي ڳولا ۾ مصروف ٿي ٿا وڃن.
بستي بستي توکي ڳوليم، جوڳن وانگي جُوءِ ڇڏي،
ماڻهن ليکي ارشد صاحب، واٽ وڃائي ويٺو آ.
ارشد صاحب! توهان واٽ وڃائي نه ويٺا آهيو. توهان جي واٽ اها ئي سڌي راهه آهي جنهن لاءِ آخري الهامي ڪتاب قرآن پاڪ چيو ته ”اهدناالصراط المسقيم“ اسان کي سعادت جي سڌي واٽ ڏيکار.
سنڌ لاءِ اها قومي واٽ آهي عشق، انقلاب ۽ آزاديءَ جي واٽ. جنهن لاءِ لطيف سائين فرمايو هو ته: واٽ وندر جي وڻ پيا ڏسندا.
ڪنهن صوفي شاعر جي بقول ته:
سِڌو پنڌ صورت جو، ٻيون واٽون مڙئي ور.
انهيءَ واٽ جي سڌي پنڌ جو ڏس سائين! ارشد! موجوده جنم ۾ توهان کي توهان جي عظيم بزرگن ڪراڙ ڪنڌيءَ واري ڀٽ جي شاهه ۽ سن جي سيد صاحب جن ڏنو هو. انهيءَ واٽ جا واٽ مسافر وڻجارا سائين ارشد! اڄ به سنڌ جا ڪيئي سرفروش نوجوان توهان جي نقش قدم تي روان ۽ دوان آهن. ڇو ته انهن کي پختو يقين آهي ته اها ئي واٽ وٺي مارڳ ماڻڻو آهي، اهو مارڳ جيڪو ليطف سائين جن جي سپني جي ساڀيان هو ته:
پهرئين وڃان لوءِ، پوءِ پڄنم ڏينهڙا.
**
(سائين عبدالحڪيم ارشد جي پهرين ورثي جي موقعي تي پڙهيل پيپر.)