ڊائريءَ جا ورق / نثري ٽڪرا

خوابن جي ڊائري

هي ڪتاب محترم فهيم نوناري صاحب جي آمريڪا، يورپ، ايشيا ۽ عرب دنيا جو کليل اکين سان ڏٺل خوابن جو احوال آهي. هو لکي ٿو:”منهنجي لکيل هي ڊائري لنڊن، اسڪاٽ لينڊ، آمريڪا، دبئي (UAE)، سعودي عرب، بيلجم، هالينڊ ۽ سئزرلينڊ ملڪن ۾ مختصر قيام ۽ سالن جا سال پورا چار سال آمريڪا جي گهڻن شهرن ۽ هنڌن تي گهاريل گهڙين دوران جيڪو مانڊاڻ، ماحول، عمارت سازي، سياست جا انداز، شهري خدمتون، سائنس، آرٽ، تعليم، ميوزم، فن، علم وادب، ۽ موسيقي جي دنيا سميت جيڪو ڪجهه ڏٺم ۽ پَسيم، ان کي انهي وقت بغير ڪنهن ٺاهه ٺوهه ۽ چاشني جي اصل صورت ۾ پني تي اُتاري ڇڏيو، گهڻن دوستن بعد ۾ اها صلاح ڏني ته انهي ۾ واڌارو ۽ سڌارو ڪري لِکُ ۽ کاڌن وغيره جا نالا ڪڍي ڇڏ، پر مان سمجهان ٿو ته اهي عام ۽ ننڍڙيون ڳالهيون آمريڪا ۽ انهن ملڪن وڃڻ وارن لاءِ رهبري (Guide - Line) جو ڪم ڏينديون، خاص طرح نوجوانن لاءِ ڪارائتيون ثابت ٿينديون.“
Title Cover of book خوابن جي ڊائري

مسافر جي پيرن مان اُڏامندڙ کِهه

فهيم نوناري جي لکيل هيءَ “خوابن جي ڊائري” پڙهڻ کان پوءِ پاڻ کي بيٽ جنريشن سان لاڳاپيل ۽ ‘On the Road’ جهڙي شاهڪار ناول جي ليکڪ جيڪ ڪيرويي (Jack Kerouae) جا هي لفظ ياد اچن ٿا، جن ۾ پاڻ لکي ٿو ته “علم عاليشان درسگاهن جي شاندار عمارتن جي بدران مسافر جي پيرن مان اڏامندڙ رک مان حاصل ٿئي ٿو. سو فهيم نوناريءَ جي هيءَ خوابن جي ڊائري به هڪ اهڙي مسافر جو سفر نامو آهي، جنهن مان علم جو لاڀ ملي ٿو.
هن ڪتاب ۾ فهيم نوناري عام سفرنامي جي ابتڙ ڪيترين ئي اهڙين ڳالهين تان پردو کنيوآهي، جن کان شايد گهڻا ماڻهو اڻ ڄاڻ هجن. هيءَ ڪتاب شايد انهيءَ ڪري ئي لکيو ويو آهي ته جيڪي اڻ ڄاڻ هجن، انهن کي ڄاڻ ڏني وڃي ته آمريڪا، برطانيه، سئزرلينڊ، بيلجئم، هالينڊ، يو اي اِي ۽ سعودي عرب جهڙن ملڪن ۾ ڇا وهي واپري رهيو آهي ۽ اتان جي سوچ ۽ ماڻهن جا رويا ڪهڙا آهن ۽ ليکڪ پاڻ انهن جي باري ۾ ڇا ٿو سوچي.
اسان وٽ اڪثر اهڙا سفرناما لکيا ويندا رهيا آهن، جن ۾ اُتان جي ملڪن جي بدران رڳو پاڻ پڏائڻ ۽ ڪهڙا ڪهڙا عجائب خانا ڏسي آيو آهيان. اهڙي قسم جي سفرنامن کي ٽرڙپائي جي کاتي ۾ وجهي سگهجي ٿو. ڪي وري اهڙا سفرناما هوندا آهن، جن ۾ جتي ڪنهن ڳالهه جي باري ۾ ڏهه هزار لفظ لکيا ويا هجن ته ساڳئي ڳالهه وڌيڪ اثرائتي نموني ڪتاب ۾ فهيم نوناري لفظن کي پرائي ملڪيت سمجهي ڌڙا ڌڙ خرچ ڪرڻ جي بدران هڪ هڪ جملو سوچي، سمجهي ۽ ڀيٽاري پوءِ لفظ ڪتب آندا آهن. ڪٿي به پاڻ کي فرشتو ۽ ٻين کي شيطان سمجهڻ جي ڪوشش ڪانه ڪئي اٿائين.
خوابن جي ڊائري انڌي اونڌي جذباتيت جي بدران معلومات تي ٻڌل آهي. اهوسفرنامو ئي ڪهڙو جنهن ۾ معلومات چٽن ۽ سولن لفظن ۾ نه ڏني وڃي.
سو بهرحال فهيم نوناري کي داد ڏيڻ کان سواءِ رهي نٿو سگهجي. داد سندس حق ٿئي ٿو. اميد اِها ئي رکجي ته اڳتي هلي ڪري فهيم نوناري ٻيا به ڪتاب لکندو.
ــ عبدالقادر جوڻيجو
ڄامشورو ــ سنڌ