ڪالم / مضمون

تون چوء مَه ڪُڇان

نئون ڪتاب ” تون چوء مَه ڪُڇان“ اوهان اڳيان حاضر آهي. هي ڪتاب ٿر جي نوجوان ليکڪ، شاعر، صحافي ۽ ناول نگار دليپ دوشي لوهاڻي جي ڪالمن ۽ مضمونن جو مجموعو آهي.
نور احمد جنجهي لکي ٿو:
”هن ڪالم ڪتاب ۾ مختلف عنوانن سان 29 ليک آهن جن جا عنوان ته جدا جدا آهن پر سڀني جو محور درد آهي، درد ئي آهي جيڪو ماڻهوءَ کي ماڻهوءَ سان هڪڙي ڏوري ۾ پروئي ٿو. دردجو رشتو انسانيت جو رشتو آهي. هنن ڪالمن ۾ ڪيئي ڪهاڻيون آهن جيڪي اندر جون واڻيون آهن ۽ عنوانن مان ئي ظاهر ٿئي ٿو ته اندر جو آواز ڀلي ڪچو ڦڪو نڪري پراهو اثرضرور ڇڏيندو. اهي عنوان ڪٿان کان کنيل به آهن ته ڪجهه سرناما ليکڪ جا پنهنجا گهڙيل آهن. ڪافي عنوان شاعراڻا به آهن يا شاعريءَ جون سٽون آهن.“
Title Cover of book تون چوء مَه ڪُڇان

ٿر، جتي وسڪاري بعد خوشيون ۽ ماتم گڏجي رقص ڪن ٿا

ٿر، جتي وسڪاري بعد خوشيون ۽ ماتم گڏجي رقص ڪن ٿا

ٿر ۾ سانوڻي جي برسات جتي ٿرين لاءِ سوين خوشيون آنديون آهن. برسات جي آمد سان جٿي ٿري ماڻهو سرها ٿيا آهن ته سندن چهرا پڻ چمڪي رهيا آهن. جتي ٿري ناري جو ڳچ جهرمر تارن جيان جرڪي رهيو آهي ته ڪارونجهر جي ڪور تي مور پڻ خوشي ۾ جهومي رهيو آهي. ٿر جا ڏوٿيئڙا جيڪي مسلسل ٽن سالن کانپوءِ منڌائتي مينهن پوڻ ڪري خوش آهن ته اتي پلر سان پسيل ڀٽن تي نانگ بلائن جي ڪري خوفزده به آهن، جنهن جي هڪ چڪ هڻڻ سان هنن سانگيئڙن جون خوشون ماتم ۾ بدلجي سگهن ٿيون. ڳوٺ ڀوڄاسر جي ان مجني کي ڪهڙي خبر هئي ته وسڪارو سندس موت جي منظر جو باعث بڻبو!سندن پٽ انهي غم ۾ مبتلا آهي ته هو هاڻ ڪنهن کي بابا چئي پڪاريندو؟ مجني جي ان بيواهه زال کي ڪير آٿت ڏئي جنهن کي پاڻ کان وڌيڪ پنهنجي ڌيءُ جو اونو آهي، ته هن جا هٿ پيلا ڪير ڪندو؟ ٻڍڙي ماءُ پيءُ کي اهو غم کائي ويو آهي ته سندن سهارو کسجڻ کانپوءِ هاڻي ڪير هنن لاءِ ان جا داڻا آڻي ڏيندو؟ ڇا غريب پيدا ئي ان لاءِ ٿو ٿئي ته هو سور ۽ تڪليفون سَهي مري وڃي؟ ڇا ٿري مارو جنم ئي ان لاءِ ٿا ته وٺن ته هو وياج جي گهاڻي ۾ پيسجي مري وڃن!ڇا غريب ان لاءِ پيدا ٿو ٿئي ته هو سور ۽ تڪليفون کائي مري وڃي؟ ڇا غريب ان لاءِ ڄمي ٿو ته هڪ هو جهنگ مان ايندي بلا هٿان ڪکجي ڦٿڪي مري وڃي؟ڇا غريب ان لاءِ پيدا ٿئي ٿو ته هو سدائين ڏڪار جي چڪي ۾ پيسجي آخر ۾ سورن جون سٽون نه سهي هن دنيا مان گذري ڪري وڃي؟سول اسپتال مٺي جو جائزو وٺڻ سان خبر پئي ته موت جي سفر جو راهي صرف هڪڙو ڀوڄاسر جو مجنون ناهي پر ماضي قريب ۾ اهڙا ڪيترائي روهيڙي جي گل جهڙا ڳاڙها نوجوان نانگ جي ڪکجڻ سبب موت جي مانگر مڇ جو کاڌ ٿي چڪا آهن ۽ ڪيترائي اڃا سول اسپتال جي جنرل وارڊ جي بيڊ تي زندگي ۽ موت جي ڪشمڪش ۾ مبتلا آهن. اسپتال جي هڪ ڪنڊ ۾ ويٺل ٻڍڙي کي ڪير اٿت ڏئي. جنهن جو پٽ نانگ کان ڪکاڻو ۽ سول اسپتال دير سان پهچڻ ڪري موت جي ننڊ سمهي چڪو هو. حال معلوم ڪرڻ تي ڪنڌ مٿي کنيائين ۽ جهور پوڙهين اکين مان لڙڪ اگهڻ لڳو ۽ ٿڌو ساهه کڻندي چيائين”پٽ ڪهڙا ٿو حال پڇين! هڪڙو پٽ هو جيڪو ئي اسان جو سهارو هو. ٽن سالن جي ڏڪار جي ڪر ي سونا زيور وياج تي رکي پئسا کنيا هئا.سمجهيو ٿي هن سال وسڪاري ۾ ٻني پوکي و ياج تان ٽول ٽپڙ ڪڍنداسين. پر خدا کي اهو منظور ڪونه هو، هاڻي ڪير ٻني پوکيندو؟.ڪير گهر جو خرچ هلائيندو ۽ هن پوڙهي جي اکين مان لڙڪ هن جا ڳل ڀنائيندا هن جي ڊگهي سونهاري ۾ جذب ٿي ويا.
ٽرانسپورٽ جي اڻهوند پڻ هر سال اهڙن ڪيترن ئي ڳڀرو نوجوانن کي موت جو مسافر بڻائي ٿي ڇڏي يا اسپتا لن ۾ ويڪسين جي کوٽ هئڻ ڪري ڪيترائي مارو پنهنجي جواني پسڻ کان پهرين ئي موت جي سفر تي ڪاهي پون ٿا ته ڪٿي وري ڊاڪٽرن جي ڪوتاهي پڻ انهن ڏوٿيئڙن کان سندس زندگي کسي ٿي وٺي، انهن شهري بابو ڊاڪٽرن کي ڪهڙي خبر ته سندس پنج منٽ دير ڪنهن غريب خاندان جو جرڪندڙ ڏيئو اجهائي سگهي ٿي انهن مغرور ڊاڪٽرن کي ڪهڙي پروڙ ته انهن جي ڪوتاهي ڪنهن پتڪڙن ٻارن جي يتيم ٿيڻ جو باعث بڻجي سگهي ٿي، انهن جي ڪاهلي ڪنهن پوڙهن مائٽن جو سهارو کسي سگهي ٿي،ڇا ٿر جي قسمت ڪڏهن به ڪو نه بدلجندي ڇا ٿري ائين تڪليفن جي گهاڻي ۾ پيسجندا رهندا، ڇا اهي جهور پوڙها ائين پنهنجن ٻچڙن جي جدائي ۾ روئيندا رهندا ڇا ٿر جي ڀٽن مٿان هاڻي ڪڏهن به خوشين جو سج ڪو نه اڀرندو، ڇا ٿرين کي بيوقوف بڻائيندڙ ٻهروپي چهرا خوشي جا جام اوتيندا رهندا، ڇا ٿري ماروئڙن جي تقدير انهن انسان دوست جي ماسڪ پهريل وحشين هٿان لٽجندي رهندي، ڇا ٿري ائين جهالت جي زندگي بسر ڪندا رهندا، ڇا ٿر جي حقن تي راتاها لڳندا رهندا. ؟؟؟!!!

روزانه تعمير سنڌ، حيدرآباد
25 جولاءِ، 2001