ڪھاڻيون

وجود جي ڳولا

فرزانه شاهين سنڌي ٻوليءَ جي سڄاڻ ڪهاڻيڪارہ آهي، جنهن پنهنجي تخليقي سفر جي شروعات نوي واري ڏهاڪي کان ڪئي ۽ زندگيءَ ۽ سماج جي مختلف موضوعن تي ڪيتريون ئي ڪهاڻيون لکي ڪهاڻي کيتر ۾ نمايان سڃاڻپ حاصل ڪئي. سماجي رشتا ناتا، طبقاتي استحصال، وڇوڙا ۽ جُدايون سندس ڪهاڻين جا مک موضوع آهن. هُوءَ هڪ دردمند دل رکندڙ حساس ليکڪا آهي ۽ اِهي سڀئي احساسَ سندس ڪهاڻين ۾ اوتجي وڃن ٿا.
Title Cover of book وجود جي ڳولا

يادن جا عذاب

اڄ چئن سالن کان پوءِ هن کي ڏٺم هوءَ خزائن جا سمورا زرد رنگ پنهنجي وجود ۾ سمائي عورتن جي هجوم کان پر ڀرو اونداهي ڪنڊ ۾ خبر ناهي ڇا سوچي رهي هئي هن جون نگاهون آسمان جي ڇت تي جرڪندڙ تارن ۾ ڪنهن کي ڳولهي رهيون هيون ڄڻ هوءَ خلائن ۾ وڄايل پل ڳولهي رهي هجي ائين لڳي رهيو هو ڄڻ هوءَ ڪنهن جي انتظار ۾ صدين کان اتي ئي بيٺي هجي هن جو نالو منهنجي چپن تي ڦڙڪڻ لڳو......... مومل ....... منهنجو آوز خاموشيءَ ۾ زلزلو برپا ڪري ويو چانڊوڪيءَ جي اڇي روشنيءَ ۾ منهنجو پاڇو ڏسي هوءَ ڇرڪي پئي هن مون ڏي نهاريو پل ڀر ۾ وڇوڙي جي ديوار ڪرندي ڪرندي وري نگاهن ۾ ساڳي ديواار بند ٺاهي بيهي رهي ۽ نگاهن ۾ ساڳي اوپرائپ هئي........ هن جو آليون اکيون منهنجي اکين ۾ اٽڪي پيون ۽ هن جي اکين جا سمور دک منهنجي وجود م سمائجي ويا مان سوچڻ لڳس ڇا وڃوڙو ائين به ماري ڇڏيندو آه...........؟
صرف چئن سالن ۾ هوءَ ڪيئن نه بدلجي وئي هئي هن جو اهو روپ ڏسي مون کي ڏاڍي حيرت ٿي هن جو گلابي مک بهارن جي رنگن کان محروم ۽ ويران اکين ۾ هيڊاڻ مائل زردي خزان جو ڏيک رهي هئي هن جو اهو روپ ڏسي مون کي اها مومل ياد اچي وئي جيڪا هر وقت خوشين جا رنگ پکڙيندي هئي اها وڏن وڏن ٽهڪن ڏيڻ واري مومل جيڪا اهر وقت مسڪراهٽ جا گل ورهائيندي هئي جنهن کي خاموشيءَ کان وهشت ٿيندي هئي زندگي جنهن لاءِ صرف صرف خوشين جي ريشمي ڌاڳي ۽ سندر سپنن جي رنگ ۾ اوڻيل نرم ملائم ڪپڙو هئي جنهن کي هن پنهنجي تن تي خوبصورتي سان سجائي رکيو هو ۽ هي خوشين جا رنگ ئي هن لاءِ زندگي هئا جن ۾ خوبصورتي مرڪ خوبصورت سپنا ۽ بلند آدرش هئا پر چئن سالن ۾ اها مومل ڪٿي گم ٿي چڪي هئي هاڻي منهنجي سامهون هڪ خاموش زندگيءَ جي هر احساس کان عاري هڪ بي جان ڇوڪري بيٺي هئي جنهن کي پنهنجا ساهه به ٻوجهه لڳي رهيا هئا منهنجي سوچ ان وقت ٽٽي پئي جڏهن هڪ ٽن سالن جو ٻار مومل جي هٿن کي جنهنجهوڙي زور زور سان روئڻ لڳو تڏهن مون کي ان ٻار ۽ مومل م ڪوبه فرق محسوس نه ٿيو فرق هيو ته صرف ايترو جو بار زور زور سان روئي ڪري پنهنجي تڪليف ٻڌائي رهيو هو پر مومل خاموش لڙڪن جو زهر پنهنجي وجود اندر اوتي رهي هئي هوءَ پنهنجا لڙڪ مون کان اوجهل ڪندي پنهنجي ٻار سان ڳالهائڻ لڳي ۽ هن جي نازڪ ڳلن تن وهندڙ لڙڪن کي اگهندي عورتن جي هجوم ۾ گم ٿي وئي ۽ پنهنجي پويان دردن جا هزارين سلسلا ڇڏي وئي منهنجو بانورو من يادن جي ڀنور ۾ دک جي صليب تي ٽنگجي پيو منهنجي دل شاديءَ ۾ نه لڳي ۽ مان دوست کان معذرت ڪري جلدي ٻاهر قدم وڌايا.........
اونداهي رات ۾ هوا جون خاموش سيسراٽيون جسم کي ڇهندي ئي درد جو نئون احساس پيدا ڪري رهيون هيون وڻن مان ڪرندڙ پن ڇڻ من جي ويران اڱڻ ۾ ڦيراٽيون پائي رقص ڪري رهيا هئا خيالن جي رُڃ ۾ ويران اکين جا خواب جاڳي پيا نيڻن مان ننڊ ڀنڀور جي بي صدا هوائن ۾ گم ٿي چڪي هئي ۽ منهنجو وجود چار سال پوئتي ڌڪجي ويو ۽ مان ڀرڻ لڳس مون جنهن درد کي چار سال اڳ هن شهر ۾ روئندو ڇڏي ويو هوس اهو درد اڄ به ائين ئي روئي رهيو هو مون سوچيو هو اهو درد وقت جي لهرن ۾ لڙهي ويو هوندو پر اهو درد اڄ به زنده آهي ۽ منهنجي رڳ رڳ ۾ لڇي رهيو آهي اهي محبتن جا عذاب صديون گزرڻ کان پوءِ به ڇو اسان سان چهتيا ۽ چنبڙيا پيا هوندا اهن..........”؟ ڏک جا ڪيترائي رنگ منهنجي چهري تي پکڙجي ويا منهنجا خالي خالي احساس وکرڻ لڳا ۽ جذبا سرد گلابن جيان ڪومائجڻ لڳا. مون چوڏس نهاريو ..... ؟ پر هر طرف خاموشيءَ جي رُڄ ئي رڃ ۽ اونداهيءَ جو ڊگهو ريگستان هو جتي چانڊوڪيءَ جي هلڪي خوشبو به ڪونه هئي ڄڻ تارن جا جهرڻا اوندهاهي ٻاٽ ۾ لڙهي ويا هجن منهنجون اکيون اهي وڃايل پل ڳولهڻ لڳيون جن لمحن ۾ صرف زندگي ۽ چاهت جي سندرتا هئي جن لمحن ۾ خوشبو ۽ تازگي هئي.......... ها مومل اهي يادون ڪيئن ٿيو وسري سگهن گذريل پل ته آبشار جي قطرن جيان هوندا آهن جيڪي پل کن جسم سان ٽڪرائي خوشبو جو واس ڏئي خشڪ ٿي ويندا آهن پر انهن جي تازگيءَ جو احساس عمر ڀر رهندو آهي منهنجي چوڌاري تنهنجا وڏا وڏا ٽهڪ اڄ به پڙلاءَ بڻجي جيون جي شهر ۾ موسيقيءَ جا ساز ڇيڙي دل ۾ دٻيل يادن کي جاڳائي مون کي ماضيءَ جي انڌي کاهي ۾ ڌڪي ڇڏيندا آهن........ شايد توکي ياد نه هجي پر مون کي اهو جملو اڄ به ياد آهي هڪ ڏينهن تو چيو هو
مرد ڏاڍا بي وفا هوندا آهن هنن جو محبتون چاهتون صرف وقت جو کيل هونديون آهن.
پر مون توکي چيو هو:
اهو توکي وقت ٻڌائيندو ته منهني محبت کيل ناهي بلڪه سچن جذبن جو آئينو آهي جنهن ۾ تون هميشه پنهنجو چهرو ڏسي سگهندينءَ
ها مومل مان سچ چيو هو مان اڄ به تنهنجو صرف تنهنجو آهيان تنهنجي منهنجي گهرن جي وچ ۾ صرف هڪ ئي ڀت جو ته فاصلو هو تون ننڍپڻ کان وٺي ئي گهڻو وقت اسان جي گهر گذارينديءَ هئينءَ تون ۽ مان گڏ ڊوڙون پاتيوسين گڏ کيڏياسين ۽ گڏ و گڏ زندگيءَ جو منزلون طئي ڪيوسين اهو ئي سڀ هو جو تون بغير ڪنهن روڪ ٽوڪ جي اسان جي گهر ايندي هئينءَ امان به توتي ساهه ڏيندي هئي مان پهرن جا پهر ويهي توکي تڪينديو رهندو هوس اسان جي چاهتن جي جڏهن پروڙ امان کي پئي ته امان مون کي ڏاڍي سختيءَ سان منع ڪيو ته مومل وارا وڏا ماڻهو آهن ۽ هو غير ذات ۾ ڍشادي نه ڪندا آهن تون ان ڪري مومل جو خيال دل مان ڪڍي ڇڏي هو اسان غريبن کي مومل جو سڱ ڪٿي ڏيندا پر مان امان کي اٽل جواب ڏنو ته:
مان سر جو سودو ڪري چڪو آهيان شادي ڪندس ته صرف مومل سان نه ته سڄي ڄمار ويٺو رهندس آخرڪار امان منهنجي ضد جي اڳيان مجبور ٿي وئي ۽ هڪ ڏينهن تنهنجي گهروارن کان تنهنجو سڱ گهرڻ وئي پر جڏهن امان تنهنجي گهران واپس آئي ته امان جو منهن لٿل هو امان جي چهري تي نااميديءَ ۽ مايوسيءَ جا رنگ پکڙيل هئا جن کي مان ڪوبه نانءَ ڏيڻ کان قاصر هوس. امان مون کي گهٽ وڌ ڳالهائڻ لڳي.
پنهنجي حيثيت ڏٺي اٿئي هليو آهين مومل سان شادي ڪرڻ امان جا لفظ ۽ ڪاوڙ منهنجي لڱ لڱ ۾ چڀندي وئي ۽ مان سمجهي ويس ته تنهنجي گهر وارن امان جي ڏاڍي بي عزتي ڪئي آهي مان امان جي سامهون ڪجھه به ڪڇي ڪين سگهيس ٻئي ڏينهن تنهنجي پيءَ گهر اچي رهيل ڪثر پوري ڪري ڇڏي واقعي تنهنجي پيءَ سچ چيو هو ته اسان جهڙا لوئر ڪلاس جا ماڻهو پنهنجي محرومين جا عذاب سهي سهي پاڻمرادو ختم ٿي ويندا آهن..........
مومل اسان ماڻهون دلين جي وچ ۾ نفرتن ۽ دشمنيءَ جا ويڇا ته مٽائي سگهون ٿا پر الائي ڇو ذات پات ننڍ وڏائي جي ويڇن کي صدين گذرڻ کان پوءِ به مٽائي نه سگهيا آهيون ان ڏينهن کان پوءِ تنهنجو اسان جي گهر اچڻ بند ڪيو ويو ۽ پوءَ مون لاءِ هر ڏينهن گذارڻ عذاب بنجي ويو. دل چاهيندي هئي پاڻ کي هن زمين ۾ پوري ڇڏيان ۽ منهنجا سڀ احساس دفن ٿي وڄن انهن ڏينهن منهنجي حالت ڪيڏي نه ويڳاڻن جيا هئي ۽ تنهنجا ٽهڪ به خبر ناهي ڪٿي گم ٿي چڪا هئا مون کي هو ڏينهن به چٽي طرح سان ياد آهي جڏهن تون آخري ڀيرو شاديءَ کان هفتو اڳ مون سان ملڻ آئي هئينءَ ۽ تو چيو هو مون کي هنن اوچين ديوارن جي ڪوٽ کان ٻاهر ڪڍ هتي منهنجو دم تو گهٽجي مان تو بنا ڪونه جي سگهندس، هل ته هن دنيا جي رسمن کان دور آزاد فضا ۾ پنهنجي دنيا جوڙيون..... مان تنهنجي ڳالهه بڌي ڄڻ ٻوڙو ۽ گونگو بڻجي ويو هوس.
تون چپ ڇو آهي.......؟
تو پنهنجي سڏڪن کي بند ڪندي چيو.
ڇا تون مون کان سواءِ زندگي گذري گذاري سگهندين.........؟
تون وري سوال پڇيو هو.
پر مان توکي ڪهڙو جواب ڏيان منهنجو وجود ٽٽڻ لڳو لفظ نڙي ۾ اٽڪڻ لڳا........
نه...... نه مومل اهو ته مان سوچي به نه ٿو سگهان تو کان سواءِ ته منهنجي زندگي ڄڻ رڻ جو سفر هوندي......
پوءَ خاموش ڇو آهين.......
تنهنو آواز خاموشيءَ ۾ هڪ دفعو ٻيهر اڀريو
مومل مون کي وساري ڇڏ ڇو ته مان بزدل آهيان تولاءِ ڪجھه به نه ٿو ڪري سگهان مومل مان ذات پات جا ويڇا اورانگهي نه ٿو سگهان......
منهنجي ڳالهه بڌي تو روئڻ شروع ڪري ڏنو ۽ مان منهن ٻي طرف ڪري ڇڏيو ڇاڪاڻ جو تنهنجا لڙڪ ڏسن جي مون م همت ڪونه هئي ..... تنهنجا آخري جملا مون کي ياد آهن تو چيو هو ته اسان بزدل ۽ خود عرض هوندا آهيون جڏهن هڪٻئي کي حاصل ڪري نه سگهندا آهيون ته مجبورين جو حصار ۾ پناهه وٺندا آهيون تو اهو به چيو هو ته تون به انهن بي وفا مردن مان هڪ آهين جيڪي محبت کي وقتي کيل سمجهندا آهن....... ها ...... مومل خبر ناهي تو ڇا چيو هو ۽ مان مجبور انسانن جيان سڀ ڪجھ ٻڌندو رهيو هوس ۽ مون ان وقت اکيون کوليون جڏهن تون پنهنجا سمورا گس مٽائي وڄي چڪي هئين صرف هار کاڌل انسان جيان پنهنجو ڪنڌ دنيا آڏو جهڪائي ڇڏيو ڪجھ ڏينهن کن پوءِ ئي خوبصورت ڪارڊ منهنجي اڳيان رکيل هو ها تنهنجي شاديءَ جو ڪارڊ جنهن کي پڙهڻ چاهيم ته لفظ پٿر بڻجي منهنجي وجود کي سنگسار ڪرڻ لڳا ڇهڻ چاهيم ته وجود ۾ ڄڻ ڪرنٽ پيهي ويو اها رات مون لاءِ ڪيڏي نه ڀاري هئي.... انهيءَ اونداهيءَ رات جڏهن تنهنجي شادي ٿي رهي هئي مان تنهنجي شهر کان ڏور ٻئي شهر هيلو آيس هاڻي ان شهر سان ڪوبه رشتو ناتو ڪو نه رهيو هو ان ڪري ئي ٻئي شهر ۾ ٺڪاڻو ڳولي امان کي اتي گهرائي ورتم مان يادن جس سڀ عذاب لمحا پنهنجي سر کڻي تو کان دور ۽ گهڻو پري هليو آيس جيئن منهنجي بدقسمتيءَ جو تنهنجي خوشين ڀري زندگيءَ تي پاڇو به نه پوي، چئن سالن کان پوءِ اگر مون کي خبر هجي ها ته توسان اچانڪ ان شادي ۾ ملاقت ٿيندي ته مان اتي ڪڏهن به ڪونه اچان ها مومل تنهنجا لڙڪ ان ڳالهه جا گواهه آهن ته تون اڄ تائين مون کي وساري نه سگهي آهين ڪاش تنهنجا والدين انهن ريتن رسمن جي قيد کان آزاد هجن ها...... تون اڄ به مون کي بي وفا ۽ بذدل جي نالي سان ياد ڪندي هونديءَ پر مان بي وفا بزدل ناهيان تون وڏي عزت واري گهر جي ڇوڪري هئينءَ ۽ مون نه ٿي چاهيو ته تون جذبات ۾ ڪو اهوڙ قدم کڻين ۽ توتي ماڻهو گند اڇلائين ....... محبت صرف حاصل ڪرڻ جو نالو ناهي محبت ته اهو آواز آهي جيڪو تاحيات اسان جي روحن ۾ وڄندو رهوندو آهي...
ڪاش توکي اهو يقين اچي وڃي ته مان اڄ به هر پل تنهنجي ياد ۾ گذاريندو آهيا ۽ منهنجي دل جو هر خانو تنهنجي سندر روپ آباد آهي.......... اڄ به جڏهن يادن جون رم جهم رم جهم بوندون من جي رڻ تي وسنديون آهن ته مان وکري ويندو آهيان مان دنيا جي ڪهڙي به ڪنڊ ۾ هجان پر اهي يادن جا عذاب هميشه مون سان چنبڙيا ۽ چهٽيا رهندا.