اڌوريون ياديون
اڄ به هوءَ اڪيلي ويٺي هئي ۽ گهري سوچ ۾ گم هئي ته مان سندس ويجهو وڃي کيس سوچن جي گهيري مان آزاد ڪيو.
“ايڪسڪيوز مي ڇا مان هتي ويهي سگهان ٿو”.
هن هڪ ترڇي نظر مون تي وڌي سندس چپ ڪجهه چوڻ لاءِ ڦڙڪي رهيا هئا پر هوءَ ها ۽ نه ڪجهه به چئي نه سگهي ۽ مان هُن کي وڌيڪ آزمائش ۾ وجهڻ بدران پاڻ ئي ڪُرسي سوري هن جي سامهون ويهي رهيس، شايد اوهان جي دل يونيورسٽيءَ ۾ نه ٿي لڳي، اهو اوهان ڪيئن ٿا سمجهو هو پهرين دفعو مون سان مخاطب ٿي. اُن لاءِ ڇو اوهان سڄي دنيا کان الڳ ٿلڳ رهندا آهيو............؟ “هر ماڻهوءَ جي پنهنجي نيچر هوندي آهي مون کي ائين ئي تنها رهڻ سٺو لڳندو آ.........
“ان جو مطلب ته هن وقت منهنجي ڪمپني به اوهان کي ناگوار گذرندي هوندي ڇو ته مان اوهان جي تنهائيءَ ۾محل ٿيو آهيان، پر هڪ ڳالهه ضرور چوندس ته زندگيءَ کي ايترو بور نه بڻايو ماڻهن جي دنيا ۾ اٿو ويهو، کلو ڳالهايو ۽ زندگيءَ کي انجواءِ ڪيو زندگي ڏاڍي مختصر آ، ان کي ائين ضايع نه ڪيو.
مجيب صاحب! زندگي ڪنهن لاءِ ٽهڪن جي سوغات ۽ انجواءِ ڪرڻ لاءِ ضرور هوندي پر ڪن لاءِ اها زندگي بوجهه آهي هڪ ڀيناڪ خواب آهي ماڻهو نه جيئڻ چاهيندو آهي ۽ پوءِ به جيئڻ تي مجبور هوندو آهي ، سو براءِ مهرباني اوهان جهڙا ماڻهو اگر مرڻ نه ٿا ڏين ته گهٽ ۾گهٽ سک سان جيئڻ ته ڏين مون کي منهنجي حال تي رهڻ ڏيو ۽ توهان پنهنجي زندگي انجواءِ ڪيو.........”
“آل رائيٽ” مان اٿي کڙو ٿيس.
اڄ هن تي ڏاڍي ڪاوڙ آيم پر پوءِ به ڪوڙو ڪسارو ڊڪ سمجهي پي ويس دل ۾ آيو چوانس پنهنجو پاڻ کي سمجهين ڇا ٿي؟ پر چئي نه سگهيس ۽ پوءِ ڪافي عرصو گذري ويو مان هن سان ڪو نه ڳالهايو ڪڏهن ٽڪراءُ به ٿيندو هو ته اجنبين وانگر هڪ ٻئي کي ڏسي منهن ڦيري ڇڏيندا هئا سين جڏهن هُن جي اکين ۾ ندامت هوندي هئي، پر پوءِ به هن ڪڏهن سوري نه چئي خود غرضي جو مظاهرو ڪيو هو.
هڪ ڏينهن دوست سان گڏ آفيس ۾ ويٺي ڳالهايم پئي ته هوءَ ڪوريڊا ر مان آفيس اڳيان لنگهي وئي ويٺل دوست جي جذبي جيئن ئي هُن تي نظر پئي چيائين.
“هيءَ ميڊم هتي ليڪچرار آهي ڇا........؟
چيو مانس ها تون ڪيئن سڃاڻين.
چيائين
منهنجي شهر جي آهي، ويچاري سان ڏاڍي ٽريجڊي ٿيل آهي مون حيرت مان پچيو ڪهڙي ٽريجڊي........
هيءَ ڏاڍي سٺي گهراڻي جي ڇوڪري آهي ۽ سندس خاندان ڪجهه قدامت پسند آهي ۽ روايتن جو غلام به ۽ سندس خاندان کي وڏ ماڻهپي جو جو غرور به آهي هُن جي وڏي ڀيڻ تارا پنهنجي پسند سان لُو ميرج ڪئي جنهن جي سزا ه کي ملي ۽ هن جي شادي جلدي هڪ وڏي زميندار گهراڻي ۾ ڪئي وئي.
پر هن کي شاديءَ جي پندرهين ڏينهن طلاق ڏئي روانو ڪيو ويو. ان کان پوءِ ته هي پنهنجو دماغي توازن ئي وڃائي ويٺي هئي پر هاڻي ته ڪافي بهتر پئي لڳي.
دوست جي ڳالهه ٻڌي مان الائي ڇو دکي ٿي ويس اندر ۾ چڪ پوڻ لڳا وري ستل جذبو جاڳي پيو...مان ته سوچي به نه ٿي سگهيس ته هيءَ ايڏي نازڪ حالت مان گذري چڪي آ....... ۽ درد جا سمنڊ اڪري چڪي آ......هاڻي هن کي ڏسندو هوس ته دل چاهيندي هئي هن جون سموريون اداسيون ۽ ويرانيون پنهنجي خالي جهولي ۾ ڀري ڇڏيان ۽ هن جي مُک تي مرڪندڙ بهار جا سندر روپ ڏسان. هن سان شديد نفرت وارو جذبو هڪدم شديد محبت ۾ تبديل ٿي چڪو هو هوءَ پسند به نه ڪندي هئي ته به زبردستي هن سان ويهي رهندو هوس هرو ڀرو هن کي مخاطب ڪري ڳالهائڻ جي ڪوشش ڪندو هوس ۽ آهستي آهستي هن جي ٽٽل ڀرم کي سهارو ڏيڻ لڳس هن جي بي رونق زندگيءَ ۾ رونقون ڀرڻ لڳس ۽ هن کي زندگي طرف وري واپس ورڻ ۾ مدد ڏيڻ لڳس هاڻي هوءَ ڪافي بهتر ٿي چڪي هئي هاڻي ڪڏهن ڪڏهن دل کولي کلندي به هئي ۽ ڳالهيندي به هئي...... هڪ ڏينهن ٻئي اڪيلا ويٺا هئا سين ڳالهائيندي ڳالهائيندي جڏهن هوءَ خاموش ٿي وئي ۽ اُداسيءَ وري هن جي چهري تي پر ڦهلائڻ لڳي. تڏهن مان هن کان سوال ڪيو
“وينجهر هڪ ڳالهه پڇانءِ......؟
هوءَ مون کي تڪڻ لڳيءَ
ڪهڙي ڳالهه..........؟
ڇا تنهنجي شادي ٿيل آهي ۽ طلاق به مليل آهي........؟ هن کي ڄڻ ڪرنٽ لڳي ويو هوءَ وري درد جي سمنڊ ۾ ٻڏڻ لڳي لفظ هن جي نڙيءَ ۾ اٽڪڻ لڳا سندس نگاهون زمين ۾ کپي ويون توکي اهو سڀ ڪجهه ڪنهن ٻڌايو.
ان ڳالهه کي ڇڏي صرف اهو ٻڌاءِ ڇا اهو صحيح آهي.
ها...........
هن مختصر جواب ڏنو.
طلاق جي وجهه پڇي سگهان ٿو.
هو ڪئي پل خاموش رهي ۽ لڙڪن کي پلڪن جي ڪنارن تي روڪيندي رهي ۽ جڏهن سندس من ۾ طوفان جو زور ڍرو ٿيو ته چيائين.
اسان جو گهراڻو تمام گهڻو معتبر ۽ عزت وارو سمجهو ويندو آهي ۽ منهنجي گهر وارن کي پنهنجي وڌ ماڻهپ جو ڏاڍو غرور آهي ۽ منهنجي شادي به پاڻ جهڙي حيثيت رکندڙ زميندار گهراڻي ۾ طئي ڪئي وئي اهو ڄاڻڻ بنا ته ڇوڪرو ڪيئن آهي سندس عادتون ڪهڙيون آهن صرف ان ضد ۾ شادي جلدي ڪئي وئي ته مٿان مان به پنهنجي ڀيڻ وانگر پسند سان شادي ڪري نه ڇڏيان.
منهنجي مڙس شادي جي پهرين رات ئي مون سان ڪو نه ڳالهايو ۽ نه ئي منهنجي ويجهو آيو مان ماٺ ڪري برداشت ڪري ويس ٽي ڏينهن گذري ويا منهنجي مڙس مون سان ڪو نه ڳالهايو ۽ نه مون ڏي اک کڻي نهاريو سڄو ڏينهن ويٺو ٽي وي ڏسندو هو يا وري ٻاهران رلي پني دير سان گهر موٽندو هو. منهنجو وجود هن لاءِ ڪا به اهميت يا توجهه حاصل ڪري نه سگهيو تڏهن ڪاوڙ مان چيو مانس. اوهان جي زال ٽي وي آهي يا مان.............
تنهن تي ايڏي باهه لڳس جو پادر کڻي بيهي رهيو جڏهن مان مائٽن وڃڻ لاءِ چيو ته مارڻ تي بيهي رهيو ۽ مائٽن ڏي وڃڻ نه ڏنائين آخر گهر وارا وٺڻ آيا ته مان زبردستيءَ انهن سان واپس هلي آيس ۽ جڏهن واپس آيس ته در نه کوليائين ۽ دروازي تي ئي طلاق ڏئي روانو ڪيائين منهنجي مڙس پنهنجو خاميون لڪائڻ لاءِ مون تي الزام هنيو جڏهن ته هو شاديءَ جي لائق هو ئي ڪو نه نفسياتي مريض بڻجي چڪو هو خوبصورت عورت جو وجود به هن جي زندگيءَ ۾ حرڪت پيدا ڪري نه سگهيو هن جا جذبا مئل ئي رهيا. خبر ناهي هن منهنجي حياتي برباد ڪري ڇڏي ۽ هاڻي مان طلاق جو داڳ نرڙ ٿي سجائي خود پنهنجي لاءِ الميو بڻجي وئي آهيان ڪوئي به منهنجي ڏک کي سمجهڻ جي ڪوشش نه ٿو ڪري، ته پندرنهن ڏينهن ۾ منهنجي دنيا ئي اجڙجي وئي بلڪه سڀ اهو ئي ڇون ٿا ته ضرور ڇوڪريءَ ۾ ڪو نقص هوندو يا بدڪردار هوندي تڏهن ته مڙس پندرنهن ڏينهن ۾ طلاق ڏيئي ڇڏيس.....دنيا جي تيرن منهنجو روح داڳدار ڪري ڇڏيو آهي اڄ جڏهن مان گهڻو ڪجهه وساري چڪي آهيان ته توهان به هڪ عام مرد وانگر ساڳيو سوال ڪري منهنجي زخمن تي لوڻ ٻرڪيو آهي.
نه وينجهر ائين ناهي تون مون کي غلط سمجهي رهي آهين منهنجي پڇڻ جو اهو مقصد هر گز نه هو ته توکي دکي ڪيان بلڪه مان ته دوست بڻجي تنهنجي دکن کي شيئر ڪرڻ ٿو چاهيان مان توسان شادي ڪرڻ ٿو چاهيان.
مونکي نفرت آ شاديءَ جي لفظ کان مونکي ٻيهر اها گار نه ڏجانءِ.
ڏس وينجهر سڀ مرد هڪجهڙا نه هوندا آهن زندگيءَ ۾ ڪنهن نه ڪنهن تي اعتبار ڪرڻو ئي پوندو آهي هيءَ دنيا اعتبار ۽ ويساهه جي سهاري هلي رهي هي. مرد ۽ عورت جو ڳانڊاپو ته ازل کان آهي ۽ ابد تائين قائم رهندو عورت مرد هڪٻئي جي ضرورت آهن هڪ عورت لاءِ تنها زندگي گذارڻ ڏاڍي مشڪل آهي.
مان جن رستن جي مسافر آهيان اهي رستا اڻ کٽ آهن جن جي ڪا منزل ڪا پڄاڻي ڪونهي تون هينئر ئي واپس وري وڃ ڇو ته تون منهنجو ساٿ ڏئي نه سگهندينءَ منهنجي چوڌاري اونداهين جو سمنڊ آهي جيڪو تون اڪري نه سگهندين............مان پنهنجي تنهائين سان پاڻ ئي ڀوڳڻ چاهيان ٿي.
آخر ڪيستائين هلنديءَ آخر ٿڪجي پونديءَ ائين نه ٿئي واپس ورڻ ۾ ڏاڍي دير ڪري ڇڏين ۽ جڏهن موٽين ته سڀ دروازا بند هجن زندگي تجربن جو نالو آهي. تجربن جي گهاڻي ۾ پيڙجي پوءِ ئي زندگي اصل روپ وٺندي آهي.
ڏس پليز مان مس مس پنهنجي من کي شانت ڪيو آهي مان ڏاڍي مشڪل سان پنهنجي روح جي زخمن کي ڪوڙي مُرڪ سان ڀريو آ انهن زخمن کي ٻيهر ڪورڻ جي ڪوشش نه ڪر تنهنجي لاءِ ڇوڪرين جي ڪمي ناهي هڪ کان هڪ ڇوڪري توکي ملي سگهي ٿي پوءِ تون هڪ طلاق يافته ڇوڪري سان شادي جو ڪيئن سوچي رهيو آهين منهنجي وجود تي لڳل داڳ ڌوئي نه سگهندين.
اهو درست آهي ته هڪ کان هڪ چوڪري مون لاءِ منتظر آهي پر ڪابه ڇوڪري منهنجي قابل ناهي.
پر مان تنهنجي قابل ناهيان تون مون تي ترس کائي شادي ڪري رهيو آهي ۽ مان خيرات ۾ ڏنل محبت ڪڏهن به قبول نه ڪندس. هوءَ ڪاوڙ منجهان اٿي هلي وئي ۽ ڪجهه ئي عرصي بعد ڪوشش ڪري ڪراچي يونيورسٽيءَ ٽرانسفر ڪرائي وئي ۽ پوءِ ڪجهه عرصي کانپوءِ خبر پيم ته هوءَ ٻاهر پي ايڇ ڊي لاءِ هلي وئي آهي شايد هوءَ نه پئي چاهي ته محبت جو ڪو ڪمزور لمحو هن تي حاوي ٿي وڃي ۽ هو پاڻ کي سهارو ڏئي نه سگهي شايد هن صحيح فيصلو ڪيو هو ڇو ته رشتن جا ڀرم ٽٽي وچن ته انسان برداشت ڪري سگهي ٿو پر محبت جا ڀرم ٽٽي وڃن ته جيئڻ ڏاڍو مشڪل ٿي پوي ٿو.......اڄ هن جي ان خالي بينچ ۽ خالي ڪرسيءَ تي نظر پوندي آهي ته هن جو اداس لڙڪن هاڻو مک اکين جي ڪينجهر ۾ ڪنول جيان تري ايندو آهي. تڏهن هن جي ياد سڄي وجود ۾ لڇڻ لڳندي آهي ۽ يادن جو اڻ کٽ عذاب سوچن کي وڪوڙي ڇڏيندو آهي ۽ مان سوچيندي سوچيندي تمام گهڻو پري نڪري ويندو آهيان. جتي هن جون اڻ پوريون چاهتون ۽ اڌوريون يادون خالي نيڻن ۾ پنهنجا عڪس ڳولهينديون آهن.