ڪھاڻيون

وجود جي ڳولا

فرزانه شاهين سنڌي ٻوليءَ جي سڄاڻ ڪهاڻيڪارہ آهي، جنهن پنهنجي تخليقي سفر جي شروعات نوي واري ڏهاڪي کان ڪئي ۽ زندگيءَ ۽ سماج جي مختلف موضوعن تي ڪيتريون ئي ڪهاڻيون لکي ڪهاڻي کيتر ۾ نمايان سڃاڻپ حاصل ڪئي. سماجي رشتا ناتا، طبقاتي استحصال، وڇوڙا ۽ جُدايون سندس ڪهاڻين جا مک موضوع آهن. هُوءَ هڪ دردمند دل رکندڙ حساس ليکڪا آهي ۽ اِهي سڀئي احساسَ سندس ڪهاڻين ۾ اوتجي وڃن ٿا.
Title Cover of book وجود جي ڳولا

تنها تنها جيون

منهنجو گهر هميشه جيان ماٺ جي جهوليءَ ۾ ننڊ ستو پيو هو صرف اسان ٻنهي جي بي ترتيب ساهن جا آواز هلڪي هلڪي موسيقيءَ جيان ديوارن سان ٽڪرائي رهيا هيا، نهار ڪيم چوطرف وحشت ئي وحشت بکي رهي هئي هر شيءَ ترتيب سان رکيل هئي جنهن کي ڪو به ڊاهڻ ۽ جوڙڻ وارو ڪونه هو..............
زندگي بي جان روح جيان ۽ گهر ڄڻ شمشان گهاٽ جتي زندگيءَ جو هلڪو احساسبه نظر نه ٿئي آيو بظاهر ته هر خوشي مرجهايل چهرن تي پکڙيل هئي پر اندر ڄڻ پروڻ ٿيل.................. صرف ٻاهران ئي ٻاهران چهرن تي مصنوعي ميڪ اپ ٿيل ۽ ميڪ اپ اتارڻ کان پوءِ پنهنجا ئي ڊيڄاريندڙ چهره........... اسان جو محبتون جنون جي حد ٽپي هاڻي سرد برف جيان ڄمي چڪيون هيون..... جذبن جو اهو نرم گرم ڇهاءَ جيڪو جسم کي ٽانڊي جيان تپائي ڇڏيندو هو..... هاڻ اهو احساس جسم ۾ وگهرجي چڪو هو هاڻي ڪرنٽ لڳڻ بجاءِ جسم رٻڙ جيان هر ڪنٽ کي جذب ڪرڻ جو عادي ٿي ويو هو وقت جيئن جيئن پيرڙا کڻي رهيو هو ۽ اسان جي وچ ۾ وڇوٽيون وڌنديون پيون وڃن شايد سڄو ڏينهن هڪ ٻئي جا چهرا ڏسي ڏسي بيزار ٿي ويا آهيون اڪثر سوچيندي آهيان وقت ڪيئن نه موسمن جيان پنهنجا رنگ بدلائي ٿو....... ڪڏهن ڪڏهن جوڀن ته ڪڏهن پن پن ٿي وکري وڃڻ...... ڪڏهن هڪ نظر ڏسڻ لاءِ پل پل تڙپڻ ...... ۽ هاڻي محبت جا سڀ جذبا دم ٽوڙي ويا آهن......مڃان ٿي هن اڄ تائين مون کي ڪو احساس نه ڏيارو آهي پنهنجي ڪجھ هجڻ ۽ نه هجڻ جو....... پر هن جي ماٺ منهنجي اڳيان بيٺي آهي. پر مون وٽ ڪوبه جواب ڪونهي ڪوبه حل ڪونهي.... هڪ عذاب آهي جنهن جو دائرو تنگ ٿيندو پيو وڃي ڄڻ محبتن جو قرض بار ٿي ويو آهي سوچيندي سوچيندي وري هُن کي ڏٺم هو به مون وانگر پيڙا ۾ پيڙجي رهيو هو سوچيم ماٺ کي ٽوڙڻ گهرجي ائين نه ٿئي تا ماٺ پاڻ احتجاج بڻجي پئي..
”ٻڌ توکي هن قبرستان جهڙي ويران گهر ۾ وحشت ۽ ويڳاڻپ ڪونه ٿيني آهي“ هن هڪ نظر مون تي وڌي ۽ ڇپن ۾ ڦاٿل سگريٽ جي ٽوٽي کي آزاد ڪندي سگريٽ جي دونهي سان پنهنجي اندر جي سموري اوٻر کي ٻاهر ڪڍي ڦٽو ڪيائين مون کي چيو...
”تومنهنجي ڳالهه جو جواب ڪونه ڏنو“
اسان پاڻ انهن وحشتن جو حصو بڻجي ويا آهيون هونءَ به تون جو ساڻ هوندي آهين پوءِ هيڪلائپ جو احساس ڇو....؟ سندس ڳالهه ٻڌي سوچيم ڪڏهن ڪڏهن اسان هڪٻئي سان ڪيڏو نه ڪوڙ ڳالهائيندا آهيون ڪيڏو نه خود کي ڌوڪو ڏيندا آهيون..
”پر مون کي ته هي گهر کائڻ ٿو اچي سڄو ڏينهن خالي ڀتيون ۽ خاموش اڱڻ ڏسـي اکيون پٿرائجي ويون آهن مون کي ته ننڍي لاڪون شور هُل هنگامو ٻارن جو رڙيون ۽ ڪوڪون ڏاڍيون وڻنديون هيم پر قدرت منهنجي تقدير کي ماٺ جي لڪيرن سان ئين ته ڍڪي ڇڏيون آهي جو ڪوبه عڪس واضع ڪونهي“ هميشه جيان منهنجي ڳالهه ٻڌي ڦڪي کل کلڻ لڳو ۽ ساڳيو پراڻو جملو دهرايائين.
”پوءِ منهنجي ڇونه ٿي مڃين مون ته توکي هميشه چيو آهي ته ڪو ٻار وٺي پاليون گهر ۾ رونق به ٿي ويندي ۽ تنهنجي آس به پوري ٿي ويندي. ڇا اها صرف منهنجي آس آهي تنهنجي نه، توکي به ته ٻار وڻندا آهن. جڏهن تون پاڙي جي ٻارن کي چنبڙائي پيار ڪندو آهين ته اهو تنهنجي اندروني خواهشن جو ردعمل هوندو آهي بڌاءِ آهي نه ائين......؟“
هر آس هر مراد پوري ته ڪون ٿيندي آهي ڪجھ خواهشون اڻ پوريون رهجي وينديون آهن جن جي تڪميل انسان جي وس کان ٻاهر هوندي آهي“
پر تون منهنجي ڳالهه ڇونه ٿو مڃين“
ڪهڙي .........؟
”تون ٻي شادي ڪر“
”چري ٿي آهين ڇا؟“ رڙ ڪندي چيائين
ان ۾ چرئپ جي ڪهڙي ڳالهه آهي مان ڪا انوکي ۽ ناممڪن ڳالهه ته ڪون ڪئي آهي اهو سلسلو ته صدين کان هلندو پيو اچي ۽ مان ته پنهنجهي رضا خوشيءَ سان توکي اجازت ڏئي رهي آهيان بلڪه توکي پنهنجي هٿن سان نچي ڪڏي شادي ڪرائندس..... سوچ ته سهي مان ڏهن سالن کان پنهنجي نيڻن ۾ آس جا ڏيئڙا ٻاري ٻاري ٿڪجي پئي آهيان هاڻ ته نيڻ به ڪومائجي ويا آهن تون ۽ مان ڪيستائين هڪٻئي کي سهارو ڏينداسين. اڄ نه سڀاڻي توکي پوڙاهپ جو سهارو ۽ تنهنجي نالي کي زندهه رکڻ لاءِ ڪو وارث گهرجي مان ڏهن سالن کان سوليءَ تي لٽڪيل آهيان ماڻهن جا طعنا ٻڌي ٻڌي مان ڀور ڀور ٿي چيڪي آهيان هاڻي مون ۾ سهڻ جي سهپ ڪونهي“
”پهاڄ جو عذاب برداشت ڪري سگهندينءَ“
زندگيءَ ۾ گهڻو ڪجھ برداشت ڪرڻو پوي ٿو ۽ مان ته پنهنجي ئي محرومين کي ايترو برداشت ڪيو آهي جو هاڻي پٿر ٿي وئي آهيان“
”محبت ۾ شيئر ڪيئن برداشت ڪري سگهندينءَ“
هاڻي مان خود پنهنجي نه رهي آهيان ۽ جڏهن پنهنجي هجڻ جو احساس ختم ٿي وڄي ته هر احساس مري ويندو آهي مان نارمل ٿي سوچيو آ ۽ توکي منهنجي ڳالهه مڃڻي پوندي“
”مان تنهنجي ڳالهه نه مڃان ته پوءِ“....... هُن جملو اڌورو ڇڏي ڏنو......
نه ائين نه چئو هن گهڙيال ۾ ٽائم ڏٺو ۽ پوءِ سندس نگاهون مهنجي چهري تي اٽڪي پيون ۽ ائين لڳو ڄڻ ڪنهن نقطي تي بيهجي ويو هجي ۽ مون کي لڳو اهو ئي فيصلي جو آخري لمحو هو ان سمي اندر ۾ ڪيتري نه ڀڃ ڊاهه ٿي هئي ۽ ان ڀڃ ڊاهه جي عمل کان پوءِ ساڳئي ماٺ ٿي وئي......
ڇوڪري ڳولهڻ شروع ڪيم ڪيترن ڄاڻ سڃاڻ وارن کي به چيم پر سڀ ٻڌندي ئي مون تي کلون ڪرڻ لڳا سڀني سمجهايو تون پاڳل ٿي آهين....... ناسمجهه آهين تون پاڻ پنهنجي پير تي ڪهاڙو هڻي رهي آهين. ڏسجانءِ هڪ ڏينهن رت جا ڳوڙها روئندينءَ پر ان وقت ڪوبه تنهنجو ساٿ ڪونه ڏيندو.....
مرد جو اعتبار ڪڏهن به نه ڪر توسان ايترو ئي سچو هجي ها ته تنهنجي هزارچوڻ تي به ٻي شاديءَ لاءِ ها هرگز نه ڪري ها.. مطلب ته جيترا وات اوتريون ڳالهيون هيون ۽ مان هڪ ڪن کان ٻڌي ٻي کان ڪڍي ڇڏيم...... ڇوڪري ڳولهڻ شروع ڪيم ۽ پوءِ خبر ناهي ڪيترا گهر لتاڙيم ۽ مس وڃي هڪ هنڌ هڻي هنڌ ڪيم اڄڪلهه جي دور ۾ مرد اورايج ڇونه هجي ڀلي ٽي زالون اڳ ۾ ڇونه هجنس پر پوءِ به ڇوڪري ملڻ هن لاءِ مسئلو ناهي جيترو مسئلو اڄڪلهه پندرنهن سالن جي ڇوڪري لاءِ گهوٽ ملڻ جو آ......
شادي خوشي سان ڪيم جو سڀ ماڻهو حيران رهجي ويا ڪنهن کي به يقين نه ٿي آيو ته ڪا پڙهيل ڳڙهيل باشعور ڇوڪري پنهنجي مڙس کي پنهنجي هٿن سان ائين خوشي خوشي پرڻائيندي...... پر اندر جي ڪنهن کي ڪَل ته شادي رات اندر ڪيئن ڀري پيو هو ۽ ماڻهن کان لڪي لڪي ڪنڊ پاسن ۾ رئي جي پلاند ۾ لڙڪ جذب ڪندي سڄي رات ڄرڪندڙ ٽانڊن مٿان لڇندي پاسا ورائندي گذاريم خبر ناهي ڪهڙي احساس اندر کي اڌو اڌ ڪري ڇڏيو هو پهريون دفعو احساس ٿيو ته عورت سڀ ڪجھ برداشت ڪري سگهي ٿي پر پنهنجي مڙس جي ورهاست برداشت ڪرڻ ڏاڍي اوکي آهي..... ان ورهاست جي احساس کي دفنائي صرف ۽ صرف هن کي خوش ڏسڻ ٿي چاهيم سڄو ڏينهن ٽهڪڙن جا آواز هر طرف گونجندا رهند هئا ۽ مان ٻنهي کي ڏسي پئي خوش ٿيندي هيس.
اڃان سال به نه گزريو ته منهنجو وجود هن گهر لاءِ ۽ گهر جي ماڻهن لاءِ بي معني بڻجي ويو سڀني جي نگاهن ۾ ڪنڊو بڻجي چڀڻ لڳس گهر ۾ هاڻي هلڪن هلڪن ٽهڪڙن بجاءِ ڪِر ڪِر جو ڪينرو وڌندو ويو ڪڏهن ٻه لفظ کلي ڳالهائندو هو ته هُن جو موڊ آف ٿي ويندو هو اڪثر ان ڳالهه تي ته هوءَ ڪڙهندي رهندي هئي ته هو ڪڏهن ڪڏهن منهنجي ڪمري ۾ اچي ڇوٿو سمهي مان هن کي منع به ڪندي هئيس ته مونکي ڇڏي ڏي تون صرف پنهنجي نئين زال کي خوش رک منهنجي لاءِ اهائي وڏي خوشي آهي هڪ رات منهنجي ڪمري ۾ اچي سمهيو آڌيءَ رات جو جيئن ئي پاسو ورايم هو غائب هو ۽ در به کليل هو ڪجھ دير سوچيندي رهيس انتظار ڪندي رهيس پر هو نه آيو الائي ڪهڙو ڏک اندر جي آرپار ٿي ويو اٿي ٻاهر ڏٺم ڀرواري ڪمري جي بتي ٻري رهي هئي ۽ ڳالهائڻ جو آواز به چٽو ٻڌڻ ۾ پي آيو. ڀرسان سري وڃي بيٺس ٻنهي جو آواز هاڻي صاف اچي رهيو هو هوءَ چئي رهي هئي ”مان سڄي عمر هن سان گڏ رهڻ جو ٺيڪو ته ڪونه کنيو آهي“
آهستي ڳالهاءِ هوءَ ٻڌندي ته هُن کي ڏک ٿيندو هوءَ ڪيڏن ارمانن سان توکي پرڻائي هن گهر ۾ وٺي آهي ۽ تون ذلت ڏئي هن کي گهر کان بي گهر ڪري رهي آهين.
”پر مان سڄي عمر هن جو وجود برداشت نه ڪندس هُن کي طلاق نه ڏيندين ته مان هڪ پل به هن گهر ۾ ڪونه رهندس مان ان شخص سان هڪ پل به نه ٿي رهي سگهان جيڪو ٻن ٻيڙين جو مسافر هجي اگر هن سان ايتري ئي محبت هئي ته مون سان شادي ڇوڪئي هئي“
بس ان کان وڌيڪ مان ڪجھ به ٻڌڻ جي همت ساري نه سگهيس پنهنجي وجود کي ڪنهن بلنديءَ تان ڪنهن اونهي کاهيءَ ۾ ڪرندو محسوس ڪيم سڄي رات جاڳندي رهيس ڄرڪندڙ ٽانڊن تي پاسا ورائندي رهيس صبح جو ڏٺم ته ٻنهي جا چهرا لٿل هئا شايد مون وانگر سڄي رات پنهنجو پاڻ سان جنگ ڪندا رهيا هئا گهر ۾ عجيب ماٺ ۽ ڇڪتاڻ وارو ماحول هو هرڪو هڪٻئي کان منهن لڪائڻ جي ڪوشش ۾ رڌل هو آخر هوءَ پنهنجا ڪپڙا بيگ ۾ وجهي مائٽن وڃڻ لاءِ تيار ٿي وئي مون ۾ ايتري همت ڪونه هئي جو هُن جي سامهون وڃي اهو پڇي سگهان آخر منهنجي وجود هن کي ڪهڙي تڪليف ڏني آهي مان چپ چاپ سڀ ڪجھ ڏسندي رهيس هوءَ ويندي ويندي چئي ويس مونکي تيستائين وٺڻ نه اچجانءِ جيستائين هن کي طلاق نه ٿو ڏئين....“ هوءَ هلي وئي ۽ تلخين جو زهر سڄي گهر ۾ ڦهلجي ويو اڳي کان به وڌيڪ وحشت ماٺار ڇانيل هئي اسان ٻئي ڄڻ هڪٻئي جا ڏوهاري .......نظرون ملائڻ کان ڪيٻائي رهيا هياسين شايد هاڻي ڪنهن به سوال ڪنهن به جواب جي گنجائش باقي نه بچي هئي درد جون سيراٽيون بار بار اندر جي تار کي ڇهي خبر ناهي ڪهڙو الميو راڳ اَلاپي رهيون هيون ۽ وڻ ٽڻ هوائن جي سرتال تي نچي ٽپي عجيب آواز پيدا ڪري رهيا هئا دور افق تي نهار ڪيم چند به منهنجي اندر جي اونداهيءَ ۾ اجهامي ويو هو وقت پنهنجي رفتار سان هنياءَ کي رهڙي رهيو هو دري بند ڪري وري ڪمري ۾ لڳم وقت ڪمري بند ٿي ويو آهي سموريون وحشتون بند ڪمري ۾ سمائجي ويون هجن مان پاڻ کي ڪنهن سڪل پن جيان بيڊ تي اڇلايم ائين لڳم پيڙا ۽ عذاب ۾ لڱ لڱ سنڌ سَنڌ ڏکي رهيو هجي سوچڻ چاهيم ماضيءَ کان حال تائين ڪجھ به سوچي نه سگهيم ڄڻ ورهين کان هڪ ئي سوچ جي نقطي جي چوڌاري ڦيريون ڏئي ٿڪجي پئي هجان هُن جي ۽ منهنجي بيڊ جي وچ ۾ ٿورڙي ته وٿي هئي ۽ لڳم هاڻي اها وٿي صديون گذرڻ جي باوجود اورانگهي نه سگهندس هوءَ صبح کان وٺي هُن جي وڃڻ کان پوءِ انهيءَ حالت ۾ بيڊ تي ستو پيو هو خبر ناهي ڪهڙي سوچ ۾ ٻڏل هو صبح کان وٺي خبر ناهي ڪيترن سگريٽن جو ساهه نپوڙي پيرن هيٺيان مروڙي چڪو هو ڪڏهن ڇت ۾ ته ڪڏهن مون کي گهوري رهيو هو سندس گهور ۾ خبر ناهي ڪهڙو احساس لڪل هو جيڪو منهنجي اندر ۾ وڍ وجهي رهيو هو آخر برداشت نه ٿيو همت ڪري پڇيو مانس.
”ٻُڌ ڇا تون مونکي واقعي طلاق ڏئي ڇڏيندين.......؟“
جملو ڄڻ ڀنڀور جي بي صدا هوائن ۾ واڪا ڪندو دم ٽوڙي ويو ٻيهر چيم
ڇا تون مون کي واقعي طلاق ڏئي ڇڏيندين.....؟“
لمحو مون کي تڪيندو رهيو ۽ پوءِ ڄڻ گهري سوچ مان ڇرڪ ڀري جاڳي پيو پنهنجو پاڻ کي جواب ڏيڻ لڳو
”نه.......نه ائين ناممڪن آ مان ائين ڪڏهن به نه ڪندس“
ها...... ان ۾ ڪهڙي ڳالهه ناممڪن مان ڀلا ڪڏهن سوچيو هو هو ته مونکي پنهنجا عذاب پاڻ ئي ڀوڳڻا پوندا مون کي اها خبر ڪٿي هئي ته پهاڄ پهاڄ ئي هوندي آ ڀيڻ ڪڏهن به ٿي نه ٿي سگهي..... مان هميشه پنهنجا فيصلا پاڻ ڪيا اٿم ۽ ڪڏهن به انهن تي پڇتاءَ ناهي ٿيو ۽ هاڻي به اهو فيصلو ڪيو اٿم ته تون مون کي تنها ڇڏي ڏي مان هونءَ به توکي تنهائيءَ جي احساس کان سواءِ ڏنو ئي ڇا آهي هوءَ تنهنجي ٻار جي ماءَ ٿيڻ واري آهي هاڻي هن گهر تي ۽ تنهنجي مٿان هن جو وڌيڪ حق آهي تون هن کي واپس گهر وٺي اچ مان هُن جي اچڻ کان اڳ۾ هي گهر ڇڏي هلي ويندس مان هاڻي هِن گهر ۾ نه ٿي رهي سگهان جنهن گهر ۾ ڀرم ائين ڀور ڀور ڪيا وڃن محبتن کي خود غرضين جي حوالي ڪري جذبن جي قتل ڪيو وڃي.....“
هوءَ اٿي کڙي ٿي هُن گهڻو ئي روڪڻ چاهيو پر منهنجا وڌيل قدم پوئتي موٽي نه سگهيا لڙڪن جي بي انت نه ٽٽندڙ قطارون هيو جيڪي روح مٿا ڦيريون ڏئي رهيون هيون مون کي پنهنجو وجود وقت جي ڦيٿن هيٺان اڇلائيندو محسوس ٿي رهيو هو...... پوئتي نهارڪيم پنهنجي جيون جا پنجيتاليهه ورهيه صدين تي پکڙيل جهرندڙ روح جا ورلاپ لڳا، هر پڙلاءَ ۾ ايذاءَ هو...........محرومين جو.............. هر محروميءَ ۾ عذاب هوجيئڻ جو ۽ هر پل پاڻ موت جو سراب هو جن وحشتن کي مٽائڻ چاهيو هيم اهي وحشتون ۽ تنهائيون اڄ به منهنجن مقدر هيون بلڪه هاڻي انهن تنهائين جو احساس اڳ کان به وڌيڪ ايذائندڙ هو.......!