بئنڪ عملدار کي مار ۽ آفيس کي تالو
(هڪ خبر)
وزيراعظم بينظير ڀٽو صاحبه يو بي ايل ۾ ٿيل واقعي جي رپورٽ گهرائي ورتي آهي.
(هڪ خبر)
تفصيلي خبر: معلوم ٿيو آهي ته يو بي ايل جي هڪ سينئر نائب صدر کي مارڪُٽ ڪڍڻ واري واقعي تي وزيراعظم سخت ناراضگي جو اظهار ڪيو آهي. واقعي ۾ ملوث ايم اين اي پنهنجي همدرد لابي کي سندس بچاءَ لاءِ سرگرم ڪرڻ جي ڪوشش ۾.
معلوم ٿيو آهي ته مٺادر پوليس اسٽيشن جي صوبيدار جي سيد علي احمد جي ايم اين اي ۽ سندس ساٿارين خلاف رپورٽ جي داخل ڪرڻ جي پنجن ڪلاڪن اندر بدلي ٿي آهي. کيس فوري چارج ڇڏي پوليس لائين ڏکڻ ضلع ۾ رپورٽ ڪرڻ لاءِ چيو ويو آهي. (هڪ خبر)
انهيءَ کي چوندا آهن شاهه کان وڌ شاهه جا وفادار. وزيراعظم اهڙن واقعن جو نوٽيس ٿي وٺي ۽ پارٽي جي پراڻن وفادار ڪارڪنن خلاف ڪارروائي ڪرڻ تي به تيار پر ڪامورا. ڊي آءِ جي صاحب بهادر ۽ آءِ جي صاحب اصل پير ڪونه ٿا کوڙين. اهو چنڊ تارو ۽ ڳاڙهي پَٽي پياري اٿن. ايم اين صاحب ناراض ٿيو ۽ سو به وري هيڏو سرگرم ڪارڪن ۽ پوءِ ڪراچي ۾ نوڪري محال نه ٿئي.
”عزيز ميمڻ جي خلاف ايف آءِ آر منسوخ ڪئي وڃي.“ پيپلز پارٽي جي 31 رهنمائن جو مطالبو. (جنگ 2 جون 1994ع)
ماٺ ڀلي!
(منظر ٻيو)
”ايم پي اي جي پٽ جي خلاف ڪارروائي نه ٿيڻ تي ڳڻتي. زيادتي جي ازالي تائين هڙتال جاري رهندي.“ ايس ڊي او گرلز ۽ ڪلرڪ اڳواڻ جي پريس ڪانفرنس (خبر جو متن عوامي آواز 31 مئي 1994ع)
ساڳي خبر جي تفصيل ۾ ڄاڻايو ويو آهي ته مذڪوره پريس ڪانفرنس ڪندي ايس ڊي اي او آپا شمس النساءِ ڀٽي ۽ آل پاڪستان ڪلرڪ ايسوسيئيشن حيدرآباد ڊويزن جي صدر اسدالله دراني ٻڌايو آهي ته 26 مئي تي هڪ شخص جنهن جو والد ايم پي اي آهي، ايس ڊي او آفيس تي حملو ڪري خاتون آفيسر ۽ تمام عملي کي آفيس مان ٻاهر ڪڍي آفيس تي پنهنجا تالا لڳايا ۽ چاٻيون پاڻ سان گڏ کڻي ويو. واقعي واري واردات ۾ هُن سان ڪافي ساٿي به گڏ هئا. چيو وڃي ٿو ته مذڪوره واقعو خاتون آفيسر طرفان ڪجهه ماسترياڻين کي ماتلي شهر ۾ بدلي کان انڪار ڪرڻ تي پيش آيو. هي ٻه واقعا تحقيق طلب آهن، پر هڪ ڳالهه واضح آهي ته ٻنهي واقعن جو محرڪ هيو. ”ملازمن جي ترقي ۽ بدلي“. ايم اين اي ۽ سندس ساٿي يا ايم پي اي جو فرزند ارجمند ۽ سندس ساٿي جيترا ذميوار آهن، اوتروئي حصيدار اهي ملازم آهن جي ملازمت سرڪار جي پوءِ ٿا ڪن، پُڇَ پهرين ٿا ٿين. هنن جي خيال ۾ وقت جي تقاضا ائين آهي ۽ وري رئيس کي مڇرائڻ ۾ وڏو هٿ سندس ئي هوندو آهي. ملازمت جو ضابطه اخلاق انحطاط پذير آهي. اهو سڀ درست پر ڪنهن به گروهه جي هڪ اجتماعي سوچ مختلف پس منظر ۽ ڪردار رکندڙن جو مجموعو آهي. پر جتي دانشمند، پڙهيل لکيل سُلجهيل ڪارڪن آهن ته اتي هڪ منفي ڪلچر به آهي. جيئن چوندا آهن....
سپاف جي ٻولي
بم ۽ گولي....
پوءِ سائين، باقي دشمن جي ضرورت ئي ڪانهي. مسئلو آهي ته جيالا ڪلچر ۾ نام نهاد مفاد پرست اشخاص به ائين مدغم ٿي ويا آهن، جو چڱي ۽ مَٺَي جي خبر ڪانه ٿي پوي. اهو پارٽي ليڊرن جو ڪم آهي ته انهي نام نهاد مفاد پرستن کي روڪين. ذوالفقار علي ڀٽو نه ته مارڪس وادي هو، نه ٽراٽسڪي جو پوئلڳ ۽ نه ئي مائوزي تنگ کان متاثر ٿيندڙ مائوسٽ هيو. پر حقيقت آهي ته اسان جي نيم جاگيردارانه نيم سرمايه دارانه معاشري ۾ نيشنلسٽ بورزوا کان ڪيئي هٿ وڌ ترقي پسندي ڏي سندس لاڙو وڌيڪ هيو. پهريون دفعو هن ملڪ جي عوام کي ووٽ جي اهميت جي خبر پئي. هُن اٽي، لٽي ۽ اجهي جو نعرو ڏيئي بي زبان کي زبان ڏني. ملڪ جي عوام جنهن ۾ هر طبقه فڪر جا افراد شامل آهن، پيپلز پارٽي کي ٽيون دفعو ووٽ ڏيئي مٿس اعتماد جو اظهار ڪيو آهي. جنهن جو خاص ڪارڻ اهو آهي ته عام توڙي خاص جو خيال آهي ته اسان کي هن وقت جيتري ضابطه اخلاق جي ضرورت آهي، اوتري شايد ڪڏهن ڪانه هئي. معاشي، سياسي ۽ اخلاقي ضابطه حيات کي هڪ دائره ڪار جي صورت ۾ تعين ڪرڻ وقت جي سڀ کان وڏي ضرورت آهي. اڃا وڌيڪ پراڻي ڳالهه نه آهي ته هڪ صوبائي سيڪريٽري کي سندس وزير ڪمري ۾ بند ڪري مار ڪڍي هئي يا بدتميزي ڪئي هئي. ۽ سنڌ جي ئي هڪ شريف ۽ بااصول صوبائي سيڪريٽري سان سندس ئي آفيس ۾ پارٽي ڪارڪنن نه صرف زباني بدتميزي ڪئي، پر ساڻس هٿين به پيا. پري ڇو وڃو! پارٽيءَ جي صوبائي صدر ۽ تنهن وقت جي وزيراعليٰ سان وزيراعليٰ هائوس ۾ گهڙي سندس ئي ڪمري ۾ اچي بدتميزي ڪرڻ وارا به ته ڪارڪن هئا. مون کي خيرپور جي ڊپٽي ڪمشنر ۽ ايس پي پاڻ ٻڌايو هيو ته سرڪٽ هائوس خيرپور ۾ وزيراعليٰ هڪ ميٽنگ جي صدارت ڪري رهيو هيو ته هڪ ڪارڪن بنا اجازت جي ڪمري ۾ اچي نه صرف زباني بڪيو، پر اوچتو پستول ڪڍيو، جو جيتوڻيڪ وزير اعليٰ ڏي ڪڍڻ مطلوب نه هيو پر اها ڳالهه واضح ڪرڻي هئي ته جي هيئن نه ٿيو ۽ هونئن نه ٿيو ته پوءِ اسان ڪارڪن ٻي ٻولي به ڄاڻون ٿا. مذڪوره شريف ۽ با اخلاق وزيراعليٰ ايڏو ڪجهه سَهڻ کانپوءِ نوجوان جي خلاف ڪابه ڪارروائي نه ڪرڻ جي هدايت ڏني.
ڪارڪن هڪ سياسي پارٽي جو اثاثو ضرور هوندا آهن، پر کين هڪ منظم سياسي سوچ ڏيڻ پارٽي جي ذميواري هوندي آهي. نه ته هو هڪ ڇڙواڳ ۽ غير ضروري سياست جو مظاهرو ڪندا آهن. حڪومت ۽ سياسي پارٽي کي علحده سمجهڻ جي صلاحيت کان محروم ڪنهن سياسي پارٽي جو حڪومتي اقتدار ۾ اچڻ کين اهو موقعو ضرور ڏئي ٿو ته هو پنهنجي پروگرام تي عمل ڪري ۽ حڪومتي مشينري کي انهيءَ ترجيحات تي ڪم ڪرائي پر جي انتظامي مشينري چاهي ڪهڙي به شعبي جي هجي ان کي هڪ ضابطه ڪار کان ٻاهر ڪڍيو ويو يا اُن ضابطه ڪار کي غير موثر ڪيو ويو ته پوءِ حڪومتي مشينري صرف درٻارين، مصاحبن ۽ خوشامدڙين تي مشتمل رهجي ويندي. اهو ئي سبب آهي جو لڳاتار حڪومتون من پسند ماڻهن کي نوازي ملڪ جي ڪامورا شاهي ۾ نااهلي ۽ بدديانتي وڌائڻ جي ڪار ثواب جون ذمه داربڻجي رهيون آهن.
( جون، 1994ع)