اوڳَر
ڊاڪٽر جبار جي پڇڻ تي ته کيس ”رائيٽنگ ٽيبل جو سفر“ جي آکاڻي ٻڌايم. ٿيو هيئن جو گهر جي مرمت ڪرائيسين ته جتي آئون پڙهڻ جي ميز رکندو هئس اُتان گهرواريءَ اها ميز ٻاهر اُڇلرائي اُتي ڊريسنگ ٽيبل رکرائي ڇڏي. ۽ ڪمري جي ڪُنڊ ۾ هڪ ڪامورڪي ڪُرسي ميز رکرائي ڇڏي. ان ڪرسي ميز جي تبديلي ڪري مان نه لکي سگهان، نه پڙهي سگهان. سال جي مسلسل جدوجهد کان پوءِ منهنجي پڙهڻ جي ميز ڪرسي ۽ ڪتابن جا ڪٻٽ منهنجي ڪمري ۾ موٽي آيا آهن. نئين سال جي تحفي طور.
اهو ته هڪ پهلو آهي. پر اصل...... صرف رائيٽنگ ٽيبل جي سفر جي ڪٿا ڪانهي. ڏات ڌڻي هجان ته چوان. ڏات جي ديوي مون کان رُٺل آهي. زندگيءَ جي اڻ کُٽندڙ تاريڪ گڦا ۾ پيو ڄُڳن کان هٿوراڙيون هڻان. آس ۽ نراس جي ٻه واٽي تي ويٺو منتر جاپيان ته ڏات جي ديوي ڪنهن اميد جي ڏيئي جي لاٽ جيان منهنجي انڌاري ذهن جي ڪوٺيءَ تي چڙهيل زنگ آلود ڪفل جي ڪنجي بڻجي ايندي ۽ شفق جا رنگ پوپٽ جي پرن جو لباس پائي معنيٰ ۽ لفظن کي منهنجي آڏو بي حجاب ڪندا.
پر نه ته آئون ڏات ڌڻي آهيان ۽ نه ئي ڪلاڪار – شايد ”آدرش“ جي برعڪس جهيڻي روشنيءَ جي بجاءِ تيز روشني مون کان بصارت کسي ورتي آهي. آئون گونگو ٻوڙو آهيان. منهنجيون اکيون بصيرت کان عاري آهن. هي ڪچا ڦڪا چند لفظ لکندو آهيان ته صرف محسوسات جي تپش ئي اڌمن ۾ ايڏي آنڌ مانڌ پيدا ڪندي آهي جو وجود ئي بي ثبات ۽ بي حيثيت لڳندو اٿم. شايد جڏهن زاهد مخدوم جي متيري کي ڳولڻ لاءِ نڪتو هئس. ته پاڻ دوزخ ۾ رهجي ويس. صرف روح ڀٽڪندو موٽي آيو. شايد ائين ئي هجي. متيرو به ته خيال هيو. اڻ پورا خواب. اڻ ڏٺل هيساءَ. اڻ ڄاتل اڌما. تشنه ۽ نامڪمل جذبا! جو ڪيو، جو ڏٺو، جو ٿيو تنهن تي پڇتاءُ.... جو نه ٿيو تنهن تي پشيماني.
يسوع مسيح خوش نصيب هيو، جو هڪ ئي واري مصلوب ٿيو. هي جو هر گهڙي، هر پل صليب تي چڙهڻ، مري مري وري جيئڻ، وري مرڻ.... ڪيڏو نه اذيت ناڪ آهي.
ف-م-لاشاري وڏو باهمت انسان هيو، هيڏي وڏي ڳالهه هڪ ننڍڙي جملي ۾ چئي ويندو هو ته، ”متان وساريو“. نور عباسي جو ڪالم ”واٽ ويندي.....“ گهڻيءَ دير سان سمجهه ۾ آيو پر تيسين پاڻ ”ٻانڀڻ“ ٿي چڪا هئاسين.... پر هاڻ ته لڳي ٿو ته اسين سڀ ”ٻانڀڻ“ ٿيا پيا آهيون. فرق صرف اهو آهي ته هاڻ ”واٽ ويندي نه پر گهر ويٺي“.
هاڻ پنا ڪارا ڪري پوءِ پيو سوچيان ته ”اوڳر“ جو الزام شايد غلط ڪونهي پر منهنجو ان ۾ ڪو دوش نه آهي. حالاتِ حاضره، معاشي ۽ سياسي ناهمواري، سماجي ناانصافي منهنجا موضوع ته آهن پر جيسين پاڻ ۾ همت پيدا ڪريان. ڇو ته جنهن مهل انهن ٻرندڙ مسئلن تي ويچاريندو آهيان ته پوءِ ضبط جا بند ٽٽڻ تي اچي بيهندا آهن. هڪ حد ۽ فاصلو شايد ضروري هوندو آهي. ڪوشش ڪندس ته قائم رهي متان هي اوڳر ئي ڪنهن مهل لَهر بڻجي.
(29جنوري، 1996ع)