ڪينسر جي مريض جو پنهنجي محبُوبه ڏي وارڊ مان لکيل اُداس خط
آئون توکي آخري ڀيرو ڏسڻ چاهيان ٿو. توکي خبر آھي پنهنجي وڃايل شيءَ کي آخري ڀيرو ڏسڻ ڪيترو نه اذيتناڪ هوندو آھي، پر ڇا ڪجي…؟ مالڪ کي شايد ائين ئي منظور هو.
توکي خبر آھي مون کي رت جي سُرطان ٿي ويئي آھي. منهنجي حياتيءَ جا ڏينهن معالجن ڳڻي ڇڏيا آھن. هنن جي چوڻ مطابق وڌ ۾ وڌ هڪڙو هفتو ئي زنده رهي سگهندس. منهنجو رت سڪي ويو آھي. آئون مري ويندس. توکي ڏسڻ کان اڳ ۾ آئون مرڻ نٿو چاهيان…!
ميران جي واڻي جهڙي محبوبه! منهنجو آخري عرض قبول ڪري هڪ پل ئي سهي پر اچ… منهنجون اُڃاريون اکيون تولئه سڪن ٿيون. ائين جيئن ندي سمنڊُ لئه سڪندي آھي. جيئن چڪور چنڊُ لئه سڪندو آھي، جيئن پپيهو سواتي بوند لئه سڪندو آھي، جيئن مور مينهن لئه ۽ سورج مُکي ڏينهن لئه سڪندو آھي. منهنجون اکيون توکي ڏسڻ لئه اوڄاڳن سان پرڻجي ويون آھن. انهن ۾ جاڳ جي آڳ ڏيئن جيان ٻري رهي آھي. اچ توکي دل جي دريچن ۾ ويهاري پنهنجي آتما سان آرتي اُتاريان. روح جي رام مندر ۾ ويهاري ساهُن جي اگربتي ٻاري تنهنجي پوڄا ڪيان…! اچ ته آئون تنهنجو ٿيان تون منهنجي ٿي ۽ منهنجي روم روم ۾ پيوند ٿي وڃ…!
اڄ توکي ساريندي دل جو درياءُ اوسام ۾ اچي ويو آھي. اکين جا بند ٽُٽي چُڪا آھن. ڳلن جا ڳوٺ ٻُڏي چُڪا آھن. سج به اولهه جي ديسن ڏانهن روانو ٿي چُڪو آھي.اُداس شام جي پهر اڪيلائي جو قهر ڀوڳيندي روئي رهيو آھيان.
سڀ مريض ماٺ ٿي مون کي ڏسي رهيا آھن. منهنجا ڳوڙھا اُگهڻ وارو به ڪير ناهي. اهڙو ڪُلهو به ناهي جنهن تي ڪنڌ لاڙي ايڏو روئان جو سڄو وارڊ ڌوپجي وڃي.الا…! اها رات ياد اچي ٿي، جنهن رات وچڙندي تنهنجي ڪُلهي تي ڪنڌ رکي رُنو هئس. منهنجي اکين جو پلر تنهنجي چپن پيتو هو..اڄ منهنجا لُڙڪ مکيون چوسي رهيون آھن. قسمت ايڏا به ڪلور ڪندي آھي. اُف الا! منهنجو ساھُ گهُٽجي ٿو...!
آئون هن وارڊ ۾ بيماريءَ جي بدبوُءَ مان بيزار ٿي پيو آھيان، منهنجي راڻي! تون سگهو اچ مون کي پنهنجن چنبيلي گُل جهڙن وارن جي سُڳنڌ سان واسي وڃ…! آئون تنهنجي زُلفن جو واس وٺڻ چاهيان ٿو. اُنهن زُلفن جو جن ۾ مَروُوي جي سوين کيٽن جي خوشبوُ سمايل آھي. جن ۾ کٿوريءَ جي هانوَ ٺاريندڙ هُٻڪار هٿيڪي آھي. جن ۾ موجود مرُووي جي مهڪ ماڻڻ لئه من جل پياسيءَ مڇيءَ وانگي ڦٿڪي ٿو.
مون کي گهڻن ڏينهن کان ننڊ به ناهي آئي سو تنهنجي هنج ۾ ابدي ننڊ ڪرڻ چاهيان ٿو. اهو منهنجو حق آھي مون کان اهو حق نه کسجانءِ.
آئون سُورن جي اُس ۾ ايترو سڙيو آھيان جو مون کي چنڊُ جي روشني به سج جي تپش وانگي ساڙي ٿي. تون اچ مون کي پنهنجي آنند ننگر آغوش ۾ لڪائي ڇڏ. آئون تنهنجي ڇَتن جي ڇاتلي ڇانوَ ۾ مرڻ جي منشا رکان ٿو. منهنجي اها آخري تمنا پوري ڪجانءِ...!
مون کي بُک به ڏاڍي لڳندي آھي، پر ماني هتي اهڙي ملي ٿي جو ماني کائڻ تان ارواح ئي کڄيو وڃي. هاڻي بس جڏھن به بک لڳندي آھي تڏھن تصورن ۾ تنهنجي هٿ جي تريل روٽي کائي هڪ اوڳرائي ڏيندو آھيان دل کي ڪجهه ڏڍ اچي ويندو آھي. توکي خبر آھي منهنجي ماءُ به ننڍپڻ ۾ مون کي ڇورو ڇنو ڪري ويئي هُئي. پيءُ ويچارو پوڙھاپڻ ۾ منجي تي پيل آھي سو مون سان گڏ منهنجو ڀاءُ آيل آھي، پر هُو هر وقت وارڊ کان ٻاهر اخبار پڙھڻ ۽ ٽي وي ڏسڻ ۾ مشغول هوندو آھي. چوي ٿو تو مان بور ٿي ويو آهيان! ڇا واقعي ايترو اڻ وڻندڙ ٿي ڌپ ڪري ويو آھيان؟ اچ منهنجي جان هڪ وار منهنجي حالت ڏسي وڃ…صفا اڪيلو ٿي پيو آھيان..
هينئر هڪڙي نرس آئي هُئي انجيڪشن ھڻڻ، مرڪندي چيائين هن حالت ۾ ڇا پيا لکو، وراڻيم ماضيءَ کي ميڙيان پيو..چيائين ماضي وڏو بي رحم آھي وساري ڇڏيو هُن کي. ائين چئي ٽھڪ ڏيئي هلي ويئي، شايد مون کي چريو سمجهي ويئي آھي.
وارڊ ۾ موت جهڙي ماٺ ڇانيل آھي. شيشي مان ٻاهر ڏسان ٿو تنهنجي ٽھڪن جهڙي، زندگي پنهنجي اوج تي روان دوان آھي. مون کي ڏاڍي اُڃ لڳي آھي، پر بستري تان اُٿيڻ جيتري سگهه ناهي جو پاڻي پيئان. ڪو وقت هوندو هو مون کي اُڃ لڳندي هئي تون ڪوري گگر مان گلاس ڀري مون کي هٿن سان پياريندي هُئين.الا…! نڙي سُڪي رهي آھي مون کي پاڻي پياري وڃ…!
آئون توکان هاڻي وڌيڪ ڪا به گهرج نه ٿو ڪيان بس تنهنجا پير چُمڻ چاهيان ٿو. اُھي پير جن سان چانڊوڪين ۾ مون سان ملڻ لئه پنڌ ڪندي هُئين، جن جي وک وک ۾ ڇير نئين وڄت سان دل جي ڌڙڪن وانگي وڄندي هُئي. اُھي پير جيڪي مون کي پاريهر جي پيرن کان وڌ وڻندا آھن. اُهي پير جن جي پٻن تي بيهي تون مون کي گهر جي ڏيڍي تان ڏسندي هُئين. اُهي پير جن جا پدم پسڻ لئه آئون سرطان واري سڪرات ۾ هوندي به ساھ کڻان پيو. اُهي پير جن جا مور ڪلنگي جهڙا نشان روح جي ريٽ تي رهجي ويا آھن، جن کي مون دل جي تغاري هيٺ ليڪي ڇڏيا آھن.
جوار ڀاٽا جهڙي ڇوڪري! مون کي پنهنجا ٽھڪ ٻُڌائي وڃ…! منهنجا ڪَن تنهنجي ڪنٺ رس لئه تڙپي رهيا آھن. اچ ڪجهه لمحن لئه ئي سهي مون کي ٽھڪ ٻُڌائي وڃ… اُهي ٽھڪ جن کي ٻُڌي مون کان آبشارن جي موسيقي وسري ويئي هئي. اُھي ٽهڪ جن ۾ ندين جو نادُ سمايل هو. اُھي ٽھڪ جن کي ٻُڌي پکي چوڻ چُڳڻ وساري ويهندا هُئا. اُهي ٽھڪ جن ۾ مندرن جي گهنڊين جهڙي مٺڙي آواز جا آلاپ هئا. اُھي ٽھڪ جن جا پڙاڏا اڄ به منهنجن ڪنن ۾ رڌم سان ٻُرن ٿا. مون کي اُهي ٽھڪ ڏيئي وڃ جيڪي تون پاڻ سان گڏ تڏھن کڻي ويئي هُئين جڏھن مون آخري ڀيرو الوداعي هٿ لوڏيو هو.
گيتا جي شلوڪن جهڙي ڇوڪري! آئون تنهنجا هٿ چمڻ چاهيان ٿو. اُهي هٿ جيڪي مون کي مور کيڙي جهڙا من موهيندڙ لڳندا هئا. جن ۾ هٿ ڏيئي ڪن ريٽن تي رين بسيرا ڪيا هئاسين. اُهي هٿ جن مون لئه هُرمچ جا رومال ڀريا هئا. اُهي هٿ جن منهنجي اکين ۾ سُرمو وجهندي جڳ سرهائي محسوس ڪئي هئي. اُهي هٿ جن جون ڪانگسئي جهڙيون آڱريون منهنجن وارن ۾ ڦرنديون هيون ته مون کي ننڊ نهوڙي ويندي هئي. اُهي هٿ جن سڪ مان سگريٽ دُکائي منهنجن چپن تي رکيا هئا. اڄ آئون انتم ڀيرو انهن هٿن کي اکين سان چمڻ چاهيان ٿو، جن هٿن سان هٿڙيو جوڙي چار ڦيرا ڦرڻ ته هُئين مقدر کي منظور ڪو نه هو، پر اُنهن هٿن ۾ هاڻي دم ڏيڻ به شايد منهنجي قسمت ۾ ناهي....ان کان مٿي ٻيو ڪهڙو الميو هوندو…!؟
سرطان مون کي پيلو پن بڻائي ڇڏيو آھي. منهنجي جسم جا وار به ڇڻي ويا آھن. ڏاڍو بد زيبو ٿي ويو آھيان. منهنجو چهرو ڦٽي ويو آھي. اُهو چهرو جنهن کي تون سڻيءَ جي ڦُل سان ڀيٽيندي هئين. اُهو چهرو جنهن تي ڪنهن وقت تون اکين مان ڪريل ڪجل جا داغ به اُگهي ڇڏيندي هُئين. اڄ ان تي مکيون وٺيون لاهي وڃن ٿيون. ڪير ڏسي به نه ٿو..بس وقت وقت جي ڳالهه آھي. تون اچ منهنجي هن حال تي ٺٺولي ڪري وڃ…! منهنجو سرير سُڪي لنپ ٿي ويو آھي تون اچ ٽھڪ جي تيلي ڏيئي وڃ ته سڪون سان جلي هوا ۾ هوا ٿي وڃان ۽ تنهنجي چڳ چڳ ۾ چُھٽي پوان.. اچ مون وٽ ڪجهه تنهنجو رهجي ويو آهي اُهو کڻي وڃ…اُھا ڊائري کڻي وڃ جنهن ۾ تنهنجي لپ اسٽڪ لڳل چپن جو آٽوگراف ڏنل آھي ان ۾ مون توتي نظم لکيا آھن، جيڪي فقط تون ئي سمجهي سگهين ٿي، ڇاڪاڻ ته مون کي سڀ کان وڌيڪ تو ئي پڙھيو آھي. اُهو رومال کڻي وڃ جيڪو تو اُن ڏياري رات سوکڙي طور ڏنو هو، جنهن ڏياريءَ جو پاڻ ڏھ ڪوھ ڏُور وڇڙي ويا هئا سين. هن رومال کي ڏسي آئون ايترو رُنو آھيان جيترو سنڌ لئه موهن ڪلپنا رُنو هو. هن رومال منهنجا ايترا لُڙڪ پيتا آھن جيترو تو زندگيءَ ۾ پاڻي به نه پيتو هوندو. اُهو ڀرت ڀريل پاڪيٽ به کڻي وڃ، جنهن ۾ انهن سگريٽن جا ٽوٽا سنڀالي رکيا اٿم، جيڪي پاڻ گڏجي انهن ماڳن تي پيتا هئاسين جن کي ڏسي هاڻ سرير سگريٽ جيان سڙي ٿو. ڀرت ڀريل اُها اڳٺ به کڻي وڃ جنهن کي مون خودڪشي ڪرڻ لئه سنڀالي رکي هُئي، پر خودڪشي نه ڪيم ڇاڪاڻ ته، هي سرير تنهنجو نه ٿي سگهيو پر آتما ته تنهنجي آھي. سو اي پريتم اچ پرائي سرير مان پنهنجي آتما پاڻ ڪڍي وڃ..اُها آتما جنهن جو پريتڻو آدجگاد کان توسان ٿيل آھي. اُها آتما جيڪا شبنم جي پاڻي وانگي پويتر آھي. جيڪا ميران وانگي پرڻيل هوندي به اڪن ڪُنواري آھي. اها فقط تنهنجي آھي.
منهنجي پياري! توکي ياد ڪندي ڪندي رات جا ٻه ٿيا آھن. يڪي ويهڪ جي ڪري سرير سگري جهڙي سيڪ ۾ دُکي رهيو آھي. دريءَ مان ٻاهر نگاھ ڪيان ٿو. آسمان صاف نظر اچي رهيو آھي. ستارا به مون وانگي ڪنهن لئه جاڳي رهيا آھن، انهن کي چوان پيو بقول شاعر:
ستارو تم تو سو جائو هم هي مجبور بيٺي هين،
انهين هم ياد ڪرتي هين جو هم سي دُور بيٺي هين.
ماڻڪين اکين جي مالڪه...!
آئون به ڪيڏو نه چريو آھيان جو توکي ڏٺي ڏھ ورهيه ٿيا آھن پوءِ به هيڏيون هُجتون ڪري ويو آھيان. منهنجي سُھڻي تون به وقت جي ڪنهن ڏم وٽ مجبُور هوندينءَ. مون سان ملڻ به مشڪل اچين. پر دل کي ڪير سمجهائي. سمورو ماضي هن خط ۾ ميڙي ناهيان سگهيو بس جيڪي به بي ترتيب يادون ذهن تي آيون لکي ڇڏيم. هي يادون سنڀالي رکجانءِ بقولِ ڪويءَ
ان لمحون ڪي يادين سنڀال ڪر رکنا
هم ياد تو آئين گي،ليڪن لوٽ ڪي نهين
منهنجو هي خط توکي ملندو، ان کان اڳم شايد آئون مري ويندس. جي مري وڃان ته منهنجي قبر تي اچي روئجانءِ نه، بس منهنجا ٻه نظم پڙھجانءِ، جيڪي مون توتي لکيا آھن. تنهنجو آواز ٻُڌي مون کي ابدي سڪون اچي ويندو…! منهنجي مومل! منهنجي دعا آھي تون هميشه هشاش بشاش ھُجين. زندگيءَ جي ميلي ۾ مون کي ڪڏھن به وسارجانءِ نه..آئون تنهنجي ساهُن جي ستار ۾ تو سان گڏ هوندس..
مور ٽھُوڪا ڪن جتي،مان اُتي هوندو سانءِ،
مون کي ياد ڪجانءِ، جڏھن وسن مينهڙا.
شيخ اياز
فقط تنهنجو
امرت لعل