دوست کيت سنگهه پير ڏانهن لکيل خط
پيارا کيت سنگهه پير مجروسا…!
اميد ته خوش هوندين. ڪجهه ڏينهن اڳ تنهنجو خط مليو هو جنهن ۾ تو چيو هو ته تو سان ڪٿي ڪا شام ملهايون ڪو مشاعرو رکون. ان جو جواب ڏيڻ لئه هي خط لکي رهيو آهيان. پيارا سمورو ديس دردن ۾ آھي. اهڙي دؤر ۾ ڀلا شام ملهائڻ صحيح رهندو؟ نه پيارا نه. هُئين به آئون ڪهڙو اديب يا شاعر آھيان جنهن سان شام ملهائجي؟
ڀلا ٻُڌاءِ ته هن درد کي ڪيڏانهن ڪجي…؟ڪنهن ميڙياتي ڪنوار جي ڪانچوئي تي مڙهيل ڪانچ جي تجلي جيان جرڪندڙ هن ديدآوار دنيا ۾ هر ماڻهو جي مقدر ۾ درد هيڪاندا ۽ هٿيڪا هوندا آهن. اهي درد ڪنهن کي ڪهڙي روپ ۾ ته ڪنهن کي ڪهڙي رنگ ۾ پلئه پوندا آهن. هر درد جي پنهنجي محسوسات هوندي آهي. ڪي درد نه چاهيندي به دل کي وڻندا آهن، ته ڪي درد دل برداشت ئي نه ڪندي آهي. ڪي درد اڻ گهريا جيون جو اڻٽٽ حصو بڻجي ويندا آهن، ته ڪي درد انسان پاڻ پرائيندو آهي. ڪن دردن جو داستان سُڻي دل اوڇنگارون ڏيندي آهي ته، ڪن دردن جو روئداد روح رتو ڇاڻ ڪري وجهندو آھي. هن مها ساگر ۾ هر روز هر ماڻهو ڪٿان نه ڪٿان درد جو تحفو وصول ڪندو رهندو آهي. سک ته ڪڏهن ڪڏهن مينهن ۽ مهمان وانگي گهڙي پل لئه ايندا ۽ هليا ويندا آهن. پر درد گهر جمائي بڻجي سدائين مٿي تي مُنڱ ڏرندا رهندا آهن. انهن دردن جو داستان ڪنهن کي سُڻائجي جيڪي زندگي کي زهر بڻائي ڇڏيندا آهن؟ ماڻهو جو جيئڻ تان ارواح ئي کڄي ويندو آهي. انسان زنده لاشو بڻجي صرف ساھ کڻي جيئندو آهي. اهڙن دردن کي ڀلا ڪٿي رکجي؟ ڪهڙي سيني ۾ سمائجن اهڙا سُور؟
مٺي ۾ موجود ميڊيڪل مافيا جي هڪ ”مايا ناز“ ڊاڪٽرياڻي جي غير ذميواراڻه رويي سبب مري ويل ان اڀاڳڻ ماءُ جو درد ڪٿي رکجي؟ جنهن پنهنجي موڀي پٽ جو منهن به نه ڏٺو! ڪٿي رکجي ان بي رحم درد کي جنهن ۾ ان بدنصيب ٻچڙي پنهنجي ممتا ڀري ماءُ جي ڇاتيءَ کي ڇهڻ کان اڳ ۾ لاوارثيءَ ۽ يتيميءَ جو لقب ماڻيو! جنهن جي معصوم رڙ کي ٻڌي فطرت جو هانءُ ڦٿڪڻ لڳو پر اسپتال انتظاميه ٽڪي جو به قياس نه ڪندي، ان نصيب جي ماري ناريءَ جو سرد جسم ڳوٺ تائين پهچائڻ لئه پِڙ تي پئسا گهريا.
ڪٿي رکجي ان دل ڌوڏيندڙ درد کي، جنهن ۾ سڱ چٽي عيوض تازن گلابن جهڙيون جوانيون چڀندڙ ڪنڊن جهڙي پوڙهائپ سان پرڻجي زهر جهڙي زندگي جيئندي به ٿري ٻار جيان مرڪن ٿيون؟ جن جي سُڪل چپن تي ترندڙ معنيٰ خيز مرڪن ۾ لڇندڙ درد جي لڙڪن کي احساس کان وانجهيل اکيون ڏسي ئي ناهن سگهنديون. اهي لڙڪ سماج لئه سوال بڻجي رهجي ويندا آهن. اهڙو سوال جنهن ۾ پڪل گدريءَ جي خوشبوءَ جهڙين جنسي خواهشن جو سر عام قتل ٿيل هوندو آهي. جن ۾ جواني جون سوين سسڪيون ۽ سرد شوڪارا نامرديءَ سان همبستري ڪندي سماج کي ٿُڪون هڻندا آهن.!!
پنهنجي لاڏ گدوڙي پٽ هٿان تذليل ٿيل ان ڪراڙي ماءُ ۽ پوڙهي پيءُ جي بيوس نيڻن ۾ خاموشي سان کُٽڪندڙ ان دل ٽوڙ درد کي ڀلا دنيا ۾ ڪهڙي دل برداشت ڪندي؟ جن مائٽن پٽ کي ان آس سان لاڏ ڪوڏ ۾ پاليو ته وڏو ٿي سندس پيري ۾ سهارو بڻجندو. ڪير ڪٿيندو ان بدبخت ڀيڻ جي درد کي، جنهن کي سڪيلڌي ڀاءُ وڇوڙي جي پٽوري اوڍائي رخصتي ڪرڻ کانپوءِ مڙي به نه نهاريو. نه ئي سيما پار ڪڏهن سماچار پُڇيا ان جي اوسيئڙي مَند اکين جا ماڻسيا پنهنجي اباڻي گهر جا جهانپا ساري اسُو جي اوهيرن وانگر وسن ۽ وهسن ٿا. پنهنجي وطن جا وڻ ۽ ڌڻ ڏهاڙي ڏسڻ لئه هُن جون آرزومند اکيون هوا ۾ اڏامڻ لاءِ ججها جتن ڪن ٿيون پر فطرت اجازت ئي نه ٿي ڏي.
ڀارتي هٺ ڌرمي، بربريت ۽ ظلم جي زد ۾ آيل پنهنجي وطن ۾ بي وطن بڻيل انهن معصوم ڪشميرين جي ڪرب کي ڪٿي رکجي؟ جيڪي پنهنجي اباڻي ڌرتيءَ تي ڌارين وانگي ڌڪا کائي دربدر ٿين ٿا. جن لئه آزادي اڻ ڏٺو خواب بڻيل آھي. جن کي عيد ملهائڻ به نه ٿي ڏني وڃي. جن لئه اظهار جي آزادي به ممنوع بڻيل آھي.
جهموريت جي ديوي آنگ سانگ سُوچي جي وطن برما ۾ بنا ڏوھ بي گهر ڪيل هزارين روهنگيا مسلمانن جي رڙين ۾ سُڏڪندڙ درد کي ڪٿي رکجي؟ جن کي اباڻا اجها ان ڪري ڇڏايا ويا ته اهي اهل برمي ناهن، ميانمار جي مت موڙهن ڀڪشوئن کي ڪير ٻڌائي ته، اوهان جي گرو گوتم ٻڌ اوهان کي هنسا نه پر اهنسا جو سبق سکايو هو. پوءِ اوهين ڇو ٿا بي ڏوھ مسلمانن کي ماريو؟ پنهنجي ڌرم سان ته سچا رهو..!!
ڪٿي رکجي ان سدا ملوڪ سهاگڻ جي سور کي؟ جنهن پنهنجي ور کي جيءَ ڀري ڏٺو به نه هو ۽ موڙ ڇوڙيندي ئي ڌرتي جي سڏ کي ورنائيندي سَرتي کي سُڏڪندي ڇڏي ويو. وطن جي دنگن ۽ ننگن جي حفاظت ڪندي دشمن جي گولي هٿان حياتي جي جنگ هارائيندڙ ان ننگ دڙنگ سپاهي جي چپن تي آخري مرڪ ۾ پاڻ پسائيندڙ درد کي ڪٿي رکجي؟
ڪٿي رکجي ان قدام جيڏي قدآور دراوڙ عورت جي درد کي جيڪا پٺارڪ ۾ ٿڃ پياڪ ٻار کڻي پيٽ لاءِ لاڙ پٽن تي لابارا ڪري ٿي. جنهن جي قلب ۾ ڪٺل تتر جيان ڦٿڪندڙ درد جو ناجائز فائدو وٺڻ لاءِ ڪمندار کان زميندار تائين سڀئي حوس پرست عقابي اکيون اڙائي هن جي اڌ ٽٽل ڪانچوئي ۾ قيد جوانيءَ جا جاڙا ڪبوتر شڪار ڪرڻ لاءِ رات ڏينهن واجهه وجھندا آهن.
آليون اکيون، اڻڀا وار ۽ اُلٽا ڪپڙا پائي دڳ دڳ تي دانهون ڪندڙ ان عاشق جي درد کي ڪٿي رکجي؟ جنهن کي محبوب سان ملڻ جي جرم ۾ ڏيهه وٽو ڏيئي ڳوٺ بدر ڪيو ويو، جنهن جو پرين اکين جا پانڌ پسائي هن جي اوسيئڙي ۾ نيڻ ڏيئا ڪري پل پل ڦال وجهي فرياد ڪري ٿو.!
ڪٿي رکجي انهن معصوم پکين جي درد کي؟ جيڪي سائبريا مان سفر ڪري سنڌ ڌرتي تي پنهنجا نازڪ پير ان آس سان ڌريندا آهن ته، هتي سيارو سولو ڪَٽينداسين، پر انهن کي ڪهڙي ڪل ته سفاڪ آهيڙي ڏاٺ رس ڪارڻ انهن جا جل ڦٽاڪن جهڙا جسم گولين سان پرڻ پرڻ ڪري ڇڏيندا. ڪٿي رکجي اولاد کان وانجهيل ان انسان جو درد جيڪو مٽيءَ جي سير لاءِ ائين سڪي ٿو جئين مڇي پاڻي لاءِ سڪندي آهي. ڪٿي رکجي ان معصوم نياڻي جي ننگن پيرن ۾ پيل ڇالن جو درد جنهن ڪاڙهن ۾ ڪاٺيون ڪري پنهنجو پلر جهڙو پگهر وهايو پر مزوري جي بدران اميرن جي در اڳيان اُڇلايل اوبر ئي کائڻ لاءِ ملي.!!
آزاد پکين جي اُڏار جهڙا عزم رکندڙ ان باندي شاعر جي تڪليف کي ڪهڙي ترازو ۾ تورجي؟ جنهن کي سياسي شهودن بنا ڏوھ جي زندان جي زنجيرن حوالي ڪيو. جنهن جا حسناڪ حياتين جي ڪنوارن ٽهڪن جهڙا نظم اڄ به باغي عوام جي چپن تي پيار جي پهرين اظهار جي اڻ تڻ جيان لُڇن ٿا ته
ڪٿي هن درد کي رکجي!؟
(ايوب کوسو)
فقط
تنهنجو پنهنجو
امر