ڳاڙها ڳڀرو سنڌ جا : شهيد انور عباسي
انور عباسي 1980ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ جي ڪامرس شعبي ۾ داخلا ورتي. سنڌ يونيورسٽيءَ جي شاگرد سياست جي سرگرمين سندس حوصلا بُلند ڪيا ۽ سندس آزاديءَ واري خواب جي ساڀيان نظر اچڻ لڳي. انور يونيورسٽيءَ جي تنظيمي سرگرمين ۾ پابنديءَ سان حصو وٺڻ لڳو. هيءُ نهايت ئي سنجيدهه ورڪر هوندو هو ۽ ’سائين جي. ايم سيد‘ جي آزاديءَ واري نظريي جو پوئلڳ هو. هن ڪڏهن به تنظيمي حڪم تحت مالي ۽ جاني قرباني ڏيڻ کان ڪين ڪيٻايو.
انور عباسي هڪ سماجي ۽ انقلابي سوچ رکندڙ ڪارڪن سان گڏ سٺو اديب به هو، هن جو مطالعو وسيع هوندو هو، هن اُن وقت سنڌ جي مسئلن تي ڪيترائي مضمون پڻ لکيا، پر سنڌي ميڊيا ايتري آزاد نه هئڻ ڪري سندس لکڻيون گهٽ شايع ٿيون. پر هيءُ پنهنجو موقف تقريرن ذريعي ماڻهن تائين پهچائيندو هو. وٽس ’تقرير‘ جو سُٺو ڏانءُ هُئس. سندس تقريرون ٻڌندڙن تي ڪافي اثر انداز ٿينديون هُيون.
انور عباسي بي. ڪام آنرس جو آخري پرچو ڏئي 17 آڪٽوبر 1984ع تي چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج لاڙڪاڻي پاران منعقد ڪيل ’جشن لطيف‘ تي سنڌ ۽ مهراڻ يونيورسٽيءَ جي شاگردن سان گڏ وڃي رهيو هو ته ’ٽوڙيءَ ڦاٽڪ‘ وٽ وردي پوش سرڪاري اهلڪارن بس مٿان فائرنگ ڪري ڏني، جنهن ۾ انور عباسيءَ سميت چار شاگرد ۽ هڪ بس ڊرائيور مٺو بُليدي شهيد ٿي ويا ۽ ڪيترائي شاگرد سخت زخمي ٿي پيا، پر ضيائي آمريت جي وحشي ڪارندن اُنهن زخمين تي به بي تحاشا تشدد ڪري بيحال ڪرڻ بعد، گرفتار ڪري جيل اُماڻي ڇڏيو. سندس آخري آرامگاهه اڄ به واپڊا ڪالوني ۾ واقع آهي، جتي يونيورسٽيءَ جا ڪيترائي شاگرد ۽ شاگردياڻيون روزانو اچي حاضري ڀرين ٿيون. هن قهري ڪارروائي سنڌ ۾ بغاوت جي باهه ڀڙڪائي، هن دور ۾ ڪيترن ئي شاعرن انقلابي شاعري ڪئي ۽ ڪيتريون ئي قومي ڪهاڻيون لکيون ويون، جن ۾ هن وحشياڻي عمل جي سخت لفظن ۾ نندا ڪئي وئي. سنڌ جي قومي شاعر شيخ اياز اهڙن ڳڀروئن لاءِ چيو آهي ته
ڳاڙها ڳڀرو سنڌ جا تون ئي منهنجو خواب،
تون ئي آهين جواب صدين جي سوال جو.