سوال
وقت گذرڻ ۾ دير ئي ڪانه ٿي، ڏسندي ڏسندي شهزادي پنجن سالن جي ٿي وئي، جڏهن پهريون ڀيرو هنن شهزادي کي ننڍي پٽيءَ سان گڏ اسڪول ۾ داخل ڪرايو ته هنن پاڻ ۾ اهو طئه ڪري ڇڏيو هو ته هو شهزاديءَ کي ڊاڪٽر بنائيندا، جو سندن شهر ۾ ڪا ليڊي ڊاڪٽر نه هُجڻ سبب اڪثر عورتون ائين ئي بيماريءَ ۾ چُڻي چڻي گذارينديون هيون. هنن سوچيو ته شهزادي جڏهن ڊاڪٽر ٿي ڳوٺ ۾ ئي غريب عورتن جو علاج ڪندي ته ڪيڏيون نه دعائون کٽيندي پر قدرت کي شايد اهو منظور نه هو. قدرت هن جي قسمت ۾ ته ڪجهه ٻيو ئي لکيو هو.
اهو ڏينهن هنن لاءِ ڄڻ قيامت جو ڏينهن ثابت ٿيو. هونءَ ته شهزادي کي ڪاڏي اڪيلو نه ڇڏيندا هُئا پر ان ڏينهن صبح جو الاءِ ڪيئن شهزادي گهران نڪري پنهنجي پاڙي جي دڪان تان شئي وٺڻ لاءِ وئي ته وري نه موٽي، شهزاديءَ جي گمشدگيءَ هنن جي مٿان ڄڻ غمن جو پهاڙ ڪيرائي ڇڏيو. حاجي احمد ڌيءُ جي گم ٿيڻ جو درد، دل ۾ سانڍي، ڪُجهه پاڙي وارن سان گڏجي شهزاديءَ کي ڳولڻ نڪتو، زمين آسمان هڪ ڪري ڇڏيائون. هوڏانهن امينه شهزادي کي پڪاريندي غشي جي دورن ۾ هلي ٿي وئي.
ڏاڍي ڳولا کان پوءِ هو مايوس ٿي موٽي رهيا هُئا ته اوچتو ڪُجهه ٻار دانهون ڪندا ڀڄندا آيا ۽ سهڪندي ٻُڌايائون ته شهزادي، رئيس جي پراڻي ڊٺل جاءِ ۾ بيهوش پئي آهي، اُها ڳالهه ٻُڌي سڀ رئيس جي پراڻي جاءِ ڏانهن ڀڳا..... پر ڏاڍي دير ٿي وئي هُئي. اتي هنن شهزاديءَ جو رت ۾ رڱيل لاش ڏٺو. شهزادي جو لاش ڏسي، حاجي احمد دل ڏاريندڙ دانهن ڪري شهزادي جي جسم سان چنبڙي پيو ۽ هُن کي ڳلن تي هٿ ڦيرائيندي سڏيندو رهيو، پر شهزادي خاموش. سندس کليل اکين ۾ سوال!...؟؟...؟؟.
شهزاديءَ جو لاش گهر اچڻ تي ڄڻ ڪهرام مچي ويو. امينه سندس لاش سان چنبڙي بيهوش ٿي وئي. پاڙي جون عورتون به ڏُک ۾ ورتل هيون ۽ امينه کي شهزاديءَ جي لاش کان جدا ڪري هن کي بار بار پاڻيءَ جا ڇنڊا هڻي هوش ۾ آڻينديون رهيون ۽ پوءِ امينه ڄڻ بُت بنجي وئي هُجي. ڳوڙها هُن جي اکين ۾ رڪجي ويا ۽ هُوءَ يڪ ٽڪ شهزاديءَ ڏانهن نهاريندي، مٿي آسمان ڏانهن ڏسندي رهي، ڄڻ الله سائين سان شڪايت ڪندي هُجي.
”ٿاڻي تي رپورٽ ڪيو.“ هجوم مان ڪنهن چيو.
”ها...ها... هلو... هلو ٿاڻي تي ڪيس داخل ڪرايو“
”پر ڪنهن تي.....“ حاجي احمد ڳوڙهن تي ضبط ڪندي چيو،
ايتري ۾ هڪ ننڍي ٻار اڳتي وڌي چيو، ”چاچا... اسان ڏٺو هو.“
”ڇا... ڇا ڏٺو...“
”چاچا.... صبح جو مان ۽ مُنهنجو ڀاءُ ٻنيءَ کان گاهه ڪري موٽون پيا نه، ته ان جڳهه مان رئيس جي ڪمدار جو پُٽ ولو ۽ واپاريءَ جو پُٽ بشير عجيب حالت ۾ ٻاهر نڪري رهيا هُئا. اسان کي ڏسي سندن مُنهن تي ڪُجهه ڊپ ظاهر ٿيو پر هو کِلندا، جلدي رستو مٽائي هليا ويا.“
”سچ ٿو چئين پُٽ“ ڪنهن پُڇيو.
”ها چاچا.... اسان پنهنجي اکين سان ڏٺو هو.“ ڇوڪري قسم کڻڻ جي انداز ۾ اکين تي هٿ رکي چيو.
۽ پوءِ هو شهزاديءَ جو لاش کڻي حد جي ٿاڻي تي پهتا، پهريان ته روايتي انداز ۾ پوليس ڪيس وٺڻ کان لنوائيندي رهي ۽ ملزمن جا نالا ٻُڌڻ کان پوءِ ته هنن صاف انڪار ڪري ڇڏيو پر شهر جي ماڻهن جي زور ڀرڻ ۽ ڪاوڙ ڏسي مجبورن ڪيس داخل ڪري، ميڊيڪل چيڪ اپ ۽ پوسٽ مارٽم لاءِ ليٽر ڏنو.
جاءِ واردات تان ڪُجهه ثبوت ملڻ ۽ شاهدين کانپوءِ پوليس ولو ۽ بشير کي گرفتار ڪرڻ پهتي ته ٻئي روپوش ٿي چُڪا هُئا. پوليس هنن جي ڳولا ڪندي رهي ولو ۽ بشير جي والدين ۽ شهر جي ڪُجهه باعزت ۽ بااثر شخصيتن پوليس تي زور ڀري ڪيس کي لوڙهڻ جي ڪوشش ڪئي پر سول سوسائٽي جي مداخلت تي ۽ شهزاديءَ سان جنسي ڏاڍائي کان پوءِ بيدردي سان گهُٽا ڏئي مارڻ جي پوسٽ مارٽم رپورٽ اچڻ کان پوءِ ڄڻ ته هڪ طوفان مچي ويو ۽ سندن خلاف باقاعده ايف آءِ آر درج ڪري ٻنهي کي وڏي جاکوڙ کانپوءِ گرفتار ڪري لاڪ اپ ڪري ڇڏيو.
ٻيو ڪو چارو نه ڏسي قاتلن جي وارثن ۽ بااثر شخصيتن جيڪي هر برائي جو ساٿ ڏيڻ پنهنجو فرض سمجهندا آهن. حاجي احمد تي ڪيس تان هٿ کڻڻ لاءِ ڏاڍو زور ڀريو ۽ هن کي لالچون ڏنيون پر حاجي احمد ڪيس تان هٿ کڻڻ لاءِ تيار نه ٿيو. هُن جو صرف هڪ ئي جواب هو. ”مونکي انصاف کپي.“ حاجي احمد جڏهن ڪنهن به طرح ڪيس تان هٿ کڻڻ لاءِ راضي نه ٿيو ته بااثر شخصيتن پنهنجي روايتي انداز ۾ هن کي ڌمڪيون ڏئي مجبور ڪيو ته هو ڪيس تان هٿ کڻي پر حاجي احمد جو هڪ ئي جواب ”مون کي انصاف کپي.“ جڏهن سڀ حاجي احمد کي نه مڃائي سگهيا ته، جيئن اڄڪلهه ٿيندو آهي، غنڊن، بدمعاشن، قاتلن، ڪرمنلز کي بچائڻ لاءِ منٿ ميڙ قافلو وٺي وڃڻ جو حربو استعمال ٿيندو آهي، تئين قاتلن جا والدين به منٿ ميڙ قافلو وٺي حاجي احمد وٽ آيا. پر حاجي احمد اهو چئي کين نامراد واپس ڪيو ته ”مونکي انصاف کپي.“ تڏهن هنن سوچيو ته هو پنهنجي پئسي ۽ طاقت جي زور تي ڪيس کي ايترو ته الجهائي ۽ اينگهائي ڇڏيندا جو حاجي احمد مجبور ٿي ڪيس تان ئي هٿ کڻي ويندو، پر جڏهن اهو ڪيس دهشتگرد ٽوڙ Anti Terrorism ڪورٽ ۾ ويو ته سڀ پريشان ٿي ويا، کين لڳو ته هاڻي قاتلن جو بچڻ مشڪل آهي. هنن آخري ڪوشش طور اهو سوچيو ته حاجي احمد کي ڳوٺ وارن جو مرشد پير حاجن شاهه ئي مڃائي سگهي ٿو. کين پڪ هُئي ته حاجي احمد مرشد جي حڪم تي ڪيس تان هٿ کڻي ويندو.
ٻن ٽن ڏينهن کانپوءِ حاجي احمد کي مرشد سائين پير حاجن شاهه جي اچڻ جو اطلاع ڏنو ويو. حاجي احمد پنهنجي مرشد جي اچڻ جو ٻُڌي سندس آجيان جون تياريون ڪرڻ لڳو. کيس پڪ هُئي ته مرشد سائين کيس ضرور انصاف ڏياريندو.
۽ پوءِ مقرر ڏينهن تي مرشد سائين، ترجي بااثر شخصيتن ۽ قاتلن جي وارثن سميت حاجي احمد جي تڏي تي پهچي ويو.
”ڏس بابا!... الله سائين جون رمزون پنهنجون آهن. ان قضا الاهيءَ کان ڪير به بچي نه ٿو سگهي. قدرت کي شايد اهو ئي منظور هو ته پنهنجي امانت واپس وٺي، ان ۾ به ڪا رمز هوندي. تون ته ماشاءَ الله سمجهدار انسان آهين ۽ خدا جي مرضيءَ جي آڏو هميشه ڪنڌ جهڪايو آهي. ته هن حادثي کي به رضا الاهي سمجهي قبول ڪندين ته رب پاڪ توکي ڪنهن ٻئي طريقي سان ابدي خوشيءَ جي نويد ڏيندو.“ مرشد سائين پنهنجي روايتي انداز ۾ تسبيع جي موٽن موٽن داڻن کي ڦيرائيندي، رٽيل پٽيل جملا ڳالهائيندو رهيو ۽ حاجي احمد ڪنڌ جهڪائي ٻُڌندو رهيو.
”ڏس حاجي احمد، تون هڪ ديندار ۽ خدا ترس انسان آهين. وڃڻ واري شئي ته وئي هلي. جنهن جو اسان کي به ڏُک آهي. اسان سڀ جيڪي هتي هلي آيا آهيون. اُهي تُنهنجي ڏُک ۾ برابر جا شريڪ آهيون. هو به ڪنهن جا ٻچا آهن. غلطي هر انسان کان ٿيندي آهي. تنهنجي نياڻيءَ جي قسمت ۾ ائين ئي لکيل هو ۽ تون ته چڱي طرح سمجهين ٿو ته قسمت جو لکيو ڪير به ٽاري نه ٿو سگهي. الله جي شئي هُئي الله ڏي وئي. هاڻي جيڪڏهن تون هنن کي سزا ڏياريندين ته تُنهنجي نياڻيءَ ته موٽي ڪانه ايندي، اجايو ٻه ٻيون معصوم جانيون به ضايع ٿي وينديون.... تون مُنهنجو پيارو مريد آهين تنهنڪري مان تو وٽ هلي آيو آهيان ته هنن کي بخش ڪر، الله سائين درگذر ڪرڻ وارن کي ئي پسند ڪندو آهي. اها مُنهنجي گذارش سمجهه يا مرشد جو حڪم.“
پير سائينءَ جي خطبي نما ڳالهيون ٻُڌي، حاجي احمد پنهنجو ڪنڌ مٿي کنيو. سندس اکين مان زارو قطار ڳوڙها وهي رهيا هُئا. هن ڀنيل اکين سان قافلي وارن تي نظر وڌي مرشد سائين کي هٿ ٻڌي چيائين، ”بيشڪ اوهان صحي ٿا چئو. الله جي اُها ئي رضا هُئي ته مون کي قبول آ، پر مان اوهان کان هڪ سوال پڇڻ ٿو چاهيان.“
”ها....ها... بلڪل بابا.... تون جيئن چوندين تئين ٿيندو.“
”مرشد سائين!“ حاجي احمد، مرشد کي مخاطب ٿي چيو:
”جيڪڏهن مُنهنجي نياڻيءَ جي جاءِ تي اوهان جي نياڻي هُجي ها ته“...؟؟...؟؟
زيادتين جو شڪار ٿيل انهن نياڻين جي نانءُ جن جا والدين انصاف لاءِ واجهائي رهيا آهن.