سـُــر ڪيڏارو
ڏٺو مـُـحـَــرم ماهه، سـَـنـڪـو شهزادن ٿيو
ڄاڻي هڪ الله، پاڻ وَڻنديون جو ڪري.
سمجهاڻي: حضرت امام حـُـســيـن رضه جي شھادت جو واقعو اسلامي سال جي پھرئين مھيني ۾ ٿيو هو. جيئن ئي محرم مھيني جو چنڊ ڏِسبو آهي ته شھيدن جي ياد شروع ٿي ويندي آهي. دِل ۾ جهوري ٿيڻ لڳندي آهي. سوچيندا آهيون ته الله پاڪ اهڙو دِل ڏاريندڙ واقعو ڇو ڪرايو؟ اسان جي سمجهه ڪم نه ڪندي آهي. سوچي سوچي ماٺ ٿي ويندا آهيون ته اهو سڀ ڪــُــجــهــه هــُــو ئي ٿو ڄاڻي. هــُــن جي ئي اِن ۾ مرضي شامل آهي نه ته لشڪر کي ڪا طاقت هــُــئـــي جو امام حــُـــســـيـن رضه جو وار ونگو ڪري سگهي.
**
گهــوڙن ۽ گهـــوٽــن، جـيـئـڻ ٿــورا ڏيـنـھــــنـڙا
ڪڏهن مـَــنجهه ڪوٽن، ڪڏهن راهي رِڻ جا.
سمجهاڻي: لطيف سرڪار فرمائي ٿو ته گهوڙن ۽ گهوٽن (بھادُرن) جي زندگي ننڍي هوندي آهي. اَڳي جنگيون گهوڙن وسيلي ۽ دُو بَدُو ٿينديون هـُــيــُـــون. جيڪو پھلوان هوندو هو سو کـَــٽـــي ويندو هو. بھادر گهوڙي تي ســُــوار ٿي جنگ جي ميدان ۾ ڪــُــڏِي ڪاهي پوندا هــُــئـــا. سندن گهوڙن کي به شابس آهي جو تير، تلوارون ۽ گــُــرز سھي به تيستائين پنھنجي بھادر مالڪ جو ساٿ ناهن ڇڏيندا جيستائين مري نه وڃن. بھادر به تيستائين وِڙهندا رهندا آهن جيستائين سندن سـِــســـيءَ ۾ ساهه هوندو آهي / رَت جي آخري ڦــُــڙي تائين وِڙهندا رهندا آهن. بچي ويندا آهن ته قيد ٿي ويندا آهن ۽ سوڀارا ٿيندا آهن ته وري ٻي جنگ جوٽڻ لاءِ روانا ٿيندا آهن. مطلب ته کين هڪ هنڌ ويھڻ ناهي ايندو.
**
سختي شهادت جي، نسورو ئي نـــاز
رند پـَــرُوڙن راز، قضئي ڪربلا جو
سمجهاڻي: شھادت جو واقعو، تڪليفون ۽ اِمامن سان ڏاڍايون ڇو ڪيون ويون؟ مارڻ وارا به مــُــســلــمـــان ۽ مرڻ وارا (شھيد ٿيڻ وارا) به مسلمان هــُــئـــا. هــُــو شھادت جي درجي ماڻڻ ۽ سختين سھڻ تي خوش ته ٿيا پر ايڏن عظيم انسانن سان ايڏو وڏو قھر ڇو ٿيو؟ کانئن ڪھڙو امتحان ورتو ويو؟ اِن ڳــُـجـهــه کي اسان نه ٿا سمجهي سگهون. ڪربلا جي قضيي کي ڪي ڪامل بــُــزرگ، عارف ۽ پھتل انسان ئي سمجهي سگهن ٿا.
**
بهادر گڏيا بهادرين، کــَــــڙڳ کـِـلوِل ڪن
وِجهن ڌڙ ڌَڙن تي، هاڪارين هـَـڻــن
ڪـِـرن، ڪنڌ نچن، رڻ گجيو راڙو ٿيو
سمجهاڻي: جنگ جي ميدان جو منظر چـــِــٽــيـــنـدي لطيف سائين فرمائي ٿو ته بھادر ٻين بھادرن سان مليا آهن؛ سامهون ٿيا آهن. سندن تــَــراريــُـــون چمڪن پيون. ويڙهه ۾ دُشمنن جون سـِـسـيءَ مٿان سـِـسـِـيـُــون پيا ڪيرائن. هـُــو لــِــڪــي وار نه ٿا ڪن بـلـڪــه هـَــڪــلــُــون ڏئي ٺڪاءُ ڪري تلوار ھڻن ٿا. جڏهن ڪنڌ ڪــِــرن ٿا ته اُهي تــُــرت ئي ختم ٿيڻ بدران ٽــُـپــن ۽ ڪــُــڏن ٿا. ڦٽڪن ٿا. ميدان ۾ رڙيون، دانھون، هڪلون، گــوڙ ۽ گــَــجــگـــوڙ آهي.
**
جنت سندين جـُـوءِ، فائق هـَليا فردوس ڏي
فاني ٿيا في الله ۾، هـُوء سين ٿيا هوءِ
رب ڏيکارئين رُوءِ، اُنين جي احسان سين
سمجهاڻي: شھيدن جي عظمت بيان ڪندي فرمايو ويو آهي ته هــُــو حق ۽ سچ جي راهه ۾ قــُـربـــان ٿي عظيم ٿي ويا آهن. کين بھشت ملي ويو آهي. هــُــو اعليٰ ۽ عظيم انسان شھادت وسيلي وڃي جنت الفردوس پھتا آهن. واحد جي واٽ ۾ فنا ٿي وڃي ساڻس گڏيا آهن. اي مالڪ! پنھنجن اِنهن پيارن ٻانــَــهــَــن جي صدقي / مــُــحــابــي سندن زيارت ڪراءِ!
**
ڪربلا ۾ ڪوڪ، سامهون شھزادن جي
عالم جا ملوڪ، رُڪ روهي جهليا
سمجهاڻي: سوير کان ئي ڪربلا جي ميدان ۾ شھزادن جا آواز ٻــُــڌڻ ۾ اچن ٿا. سڄيءَ دُنيا جي اميرن / سردارن / شھزادن کي ڏاڍو سوڙهو ڪيو ويو آهي. کين شھيد ڪيو ويو آهي.
**