چوسٽا
ڊڄڻو آهين ڊوڪ،
هل هاڻي هل هتان،
سانڊي جهڙي ڦوڪ.
*
ڪانئر! ڪڍي نه ڇڏيائين اک،
تون سگريٽ جي آن رک،
مان هان طوفان تيز ڌار.
منهنجي سامهون بيهندو ناهي ڪک.
*
ڪهڙو ڀلا فائدو؟
رولي پو لڌئي،
هل ڀلا ٺيڪ ٿيو،
ڳولي ته لڌئي.
*
ڪيڏا درد کنيا مون،
عشق جي راهه جو راهي ٿي،
محبت جي بارڊر تي بيٺس،
الاءِ ڪنهن جو سپاهي ٿي.
*
منهنجا گيت هوائن جهڙا،
بڙ جي ٿڌڙين ڇانئن جهڙا،
جي مسافر ڀٽڪيا آهن،
تن سان روشن راهن جهڙا.
*
هن منهنجي ڌرتي تي،
تون رت جي راند کيڏي نٿو سگهين،
گهڻو ٿيو هاڻ ڇڏ کڻي،
ڊيگهه ڪري ايڏي نٿو سگهين.
*
يا خدا! توفيق تون عطا ڪر،
نئين تقدير ٺاهيون ڪا،
نه ڊهي ڪنهن ساڙ سڙئي کان،
اهڙي تصوير ٺاهيون ڪا.
*
سنڌو تنهنجي سينڌ،
ڇو واريءَ سان آ ڍڪجي وئي،
ڇا پنهنجن هٿان هي،
سنڌ سڄي آ وڪجي وئي.
*
ڪري نه سگهون ٿا ڪجهه،
پنهنجا ڇو سڏايو ٿا؟
ذات جي چادر ۾ ويڙهجي،
مخدوميءَ ٿي پڏايو ٿا.
*
هي ٿي رات مون هرکائي،
ته شعر نوان ٺاهيان،
ڪوٽ وڏا ڪيرائي ٿي،
جيئن مان انقلاب آڻيان.
*
اکر جوڙي اونداهيون ٽوڙي،
خون جگر مان قلم کي ٻوڙي،
مان آڻي سگهان ٿي انقلاب،
سچائي جا جهنڊا کوڙي.
*
جي مرندا هئا اسان جي لئه،
سي سنگتي سڀ ڇڏي ويا،
ڏئي ويڙهو ڏکن جو ويڪرو،
ساٿي يار لڏي ويا.
*
سرهاڻ اچي ٿي سينڌ مان،
مهراڻ جي سهڻين موجن مان،
حب سنڌ جي ڪڍي نه سگهندين،
اسان سنڌين جي سوچن مان.
*
توکي قتل ڪندي ڪجهه ڪين ٿيو،
هٿيار به مون لئه روئن ٿا،
ڌرتي ته گواهي ڏيندي يار،
ڪو مقتل گاهه کي ڌوئن ٿا.
*
لکندو راهه او ڪوهيارل!
ڦڙي ڦڙي مان تلاءُ ٿيندو،
وستي وستي تنهنجون ڳالهيون،
ڳلي ڳلي مان هڳاءُ ايندو.
*
نه رهي آ آس روشنائين جي،
رات ڊگهي آهي تنهائين جي،
نه پئي ٿئي اڃا ڀي خبر ڇا؟
جيون جي جدائين جي.
*
مُڙي نهاريم جو پوئتي،
جهومي پيو جهونو وڻ،
ويجهو وڃي جو پير چميم،
چيائين “هي دعائون کڻ”.
*
لِک اهڙو جو تسلسل نه ٽٽي،
اکر اکر مان ڪنول نئون ڦُٽي،
چڪيل چاڪ آهن جيڪي ڀي،
هر زخم هڪ هڪ ٿي ڇُٽي.
*
ڪِرن ٿا هن جي لاش مان،
اڄ به تازا رت ڦُڙا،
تو نه هن سان وڙ ڪيو،
پيپلا ! بي وڙا.
(27 ڊسمبر تي لکيل محترم بينظير ڀٽو)
قاتل، ڪارا ڪانئر !
هت بيهه جواب ڏي،
هيڏي وڏي خون جو،
حساب ڏي، حساب ڏي.
(محترم بينظير ڀٽو جي شهادت جي مناسبت سان)
تو ماڻي آهي امرتا،
سنڌڙي جا فرزند!
نه ويندا هي اجايا،
تنهنجا ڳايل پنڌ.
(17 ڊسمبر سرمد سنڌي جي ورسي تي لکيل)
*
شام رنگين، شام دلڪش،
شام آ تنهنجي اکين جهڙي،
سنڌو ۾ لهندڙ هوءَ لهر،
گلفام آ تنهنجي اکين جهڙي.
*
هليو وڃ هتان، هليو وڃ،
تنهائين ۾ خلل نه وجهه!
سِٽون هي سدا جيئنديون،
عزرائيل هنن ۾ اجل نه وجهه.
*
مٿان ٿي ڪرنديون هڪ ڏينهن،
ڪچيون رسمن جون ديوارون،
الاهي اڳتي نڪري هلبو،
پيا ڏين سڀ ميارون.
هن دنيا جي جنت مان،
ڌُريان ڌڪاريل آهيون يار،
پڙهي ڊسٽ بن ۾ اڇلايل،
ورق وساريل آهيون يار.
*
آڱر نه کڻ سنڌ تي،
چيري نه وجهان لوڻ،
وات ڪنو بند رک،
آڀاڻيل او ڳوڻ!
*
ٿورو ڀي احساس نه ٿئي؟
تو ۾ ايڏي خود غرضي،
هر ڳالهه تي نه نه ڪندو وتين،
رڳو هلي ٿي تنهنجي مرضي.
*
ڦُر نه ائين ڪتاب مون کان،
مون کي ٿورو سِکڻ ڏي،
بتيءَ کي نه وسائج سهڻا،
آخري سِٽ لکڻ ڏي!
*
تنهنجو ڏسجي ٿو مُک،
اندر منهنجو آئينو آ،
دل تنهنجي آ يار سڄي،
منهنجو بس هي سينو آ.
*
ڌارين کي ڪهڙي ڌوڙ وجهئون؟
پنهنجا ئي غدار هتي،
ڪن نٿا ڪجهه سنڌ لاءِ،
ڪوڙا سڀ ڪنڌار هتي.
*
ڌارين جو ته منهن ڪارو آ،
پنهنجا به ته چپ ۾ ويٺا هِن،
حق کسي وٺڻ نه سکيا،
اونداهي گهُپ ۾ ويٺا هِن.
*
وطن پرستيءَ جي ڌاڳن کي،
هڪ هڪ ڪري ڇنن ٿا پيا،
هو ڏس! روڊ ڪنارن تي،
سنڌي ٻار پنن ٿا پيا.
*
سِڪ به ڪيڏي سڪ آ توکي،
لِڪ به ڪيڏي ٿئي،
رُڪ به روڪي ٿو سگهين،
ڇڪ به ڪيڏي ٿئي.
*
توسان محبت ننڊ ۾ ٿي هئي،
الاءِ ته جاڳ جو قصو هيو،
سڦلتا نه ٿي سگهي تنهن ۾،
اجڙيل ڪنهن ماڳ جو قصو هيو.
*
ٻيجل رهيو ناهي ته ڇا ٿي پيو،
چنگ تون ڇيڙي نٿو سگهين؟
ڪِريا خواب گلن جان آهن،
تن کي هاڻ ميڙي نٿو سگهين؟
*
چيري ڳاڙهو ڪري ڇڏيائون،
روپ منهنجو درد جي تلوار ٿيو،
هر دور ۾ يسوع جيان،
آهيان صليبن جو سينگار ٿيو.
*
لڳا هئا داغ دل تي جي،
ڌوئي نٿو سگهين،
انڌن اڳيان او يار تون!
روئي نٿو سگهين.
*
واٽ جو مسافر واٽ تي ماري ويا،
راهه ويندڙ نينگريءَ تي تيزاب هاري ويا،
گهرائي گهر ذليل ڪيائون،
وجود هي پاڻي لوڻ جان ڳاري ويا.
*
نه پڇندو ڪر زندگي جو فلسفو،
گذري پيو پيارو اونهارو سُور ۾،
دنيا ۾ ڪيئن ڀلا پورا خواب ٿين؟
اٽڪي جو پيا جنت جي حور ۾.
*
ائين اڪيلو مون کي ڇڏي،
ڏور تون ويندو نه ڪر،
ايترو جي وڃڻ جو شوق ٿي،
موٽي وري ايندو نه ڪر.
*
مئا ناهن دودا يار،
جيئن سنڌ جو اعلان ٿو جيئي،
ورهن کان غلامي منجهه،
اڃا ٿو انسان جيئي.
*
کيڏي مون کي هارائي وئي،
محبت منهنجي دوڌاري،
پوءِ به ته ڏس ساري جڳ ۾،
ٿي آ ڪيڏي سوڀاري.
*
ڪجهه ته ڳالهاءِ دوست!
ايتري چپ سُٺي ناهي،
نٿي وڻئي ڀلا ڇو؟
ڇا چانهن اڄ مٺي ناهي؟
*
سنڌ کان شروع ٿي، سنڌ تي ختم آ،
سوچ منهنجي اهڙي صنم آ،
جيئڻ به هتي ۽ مرڻ ڀي هتي،
سنڌ تان قربان هر هڪ جنم آ.
*
قسمت پنهنجي آزمائي ڏسون ٿا،
اوهان کي پنهنجي گهر گهرائي ڏسون ٿا،
هن شهرِ محبت جي بازار ۾،
پنهنجو پاڻ کي وري ڦُرائي ڏسون ٿا.
*
نگري نگري وستي وستي،
تڙپي ٿي هي منهنجي هستي،
بي حس هن سماج وارا،
دل وڪڻن ٿا ڪيڏي سستي.
*
جيون جي هن رستي تي،
کوڙا پيارا وڇڙيا هن،
منهنجي دل جي ويجها ماڻهو،
سڀ دل وارا وچڙيا هن.
*
ٿيو جو قهر ڪلاچ ۾ تنهن تي،
آڪاش لڙڪ لاڙي ٿو،
استادن کي ڪيئن گهليو ويو آ،
وشواس لڙڪ لاڙي ٿو.
(ڪراچي ۾ احتجاج ڪندڙ استادن جي بي حرمتي ڪئي وئي.)
سنڌ! تنهنجي ڪاڪ محل ۾،
هاڻ ڪو به نه راڻو ايندو بس،
سچي آزادي ڏيارڻ جو،
ڪو به نه هاڻي ڏيندو ڏَس.
*
منزل ڪين کپي مون کي،
رستو مون کي موٽائي ڏيو،
زوري مون کان کسيو ويو جو،
بستو مون کي موٽائي ڏيو.
*
ڌڙا ڌڙا ٿيا آهيو،
اڃا به گهڻا ٿيندئو،
نيٺ ٿيو منتشر،
ڪڻا ڪڻا ٿيندئو.
(ايم ڪيو ايم، پي ايس پي)
*
سنڌ جي وحدت تي وار،
ڪيڏو ته مهانگو پيو ٿو،
هاڻ پئي ٿو خبر،
جڏ ڊينگر ڍانگو ٿيو ٿو.
(ايم ڪيو ايم)
گل ويا ڪومائجي،
مکڙيون ويون مرجهائجي،
*ڄام ساقي سڄڻ وڇڙي ويو،
روح ويو هي گهائجي.
(* سائين ڄام ساقي جي وفات تي لکيل)
*
تنهنجي پيرن وٽان مٽي کڻي،
ڳوڙهن سان مون آلي ڪئي آ،
توکان پوءِ اي *تنوير سائين!
سنڌ سڄي ڄڻ خالي پئي آ.
(* سائين تنوير عباسي جي ياد ۾ لکيل)
*
هنن کي وٺي اچو يا هُنن کي وٺي اچو،
ماڻهن کي وٺي اچو ڀلي جنن کي وٺي اچو،
ڪرڻو آهي جيڪو سو ته مان ڪنديس،
سڄي ملڪ جي ڀلي مُلن کي وٺي اچو.
*
غدار! تنهنجون ٽيڏيون اکيون،
تون ته ڪن ڪُرو آهين،
تنهنجي سڃاڻپ ڪوڙي آ،
سُوئر جي پير جو مُرو آهين.
باک جي مند ۾،
روشنايون نه آهن،
عشق جي پنڌ ۾،
سيکلايون ته آهن.
*
ڌرتي جي سرپرستي واري،
ڪرسي هنن سَکڻي ڇڏي آ،
جديد وقت ٿو پڇي مون کان،
ڇا غيرت سنڌين وڪڻي ڇڏي آ.؟
*
سنڌ ديش جي خاطر يار،
مرڻ اسان کي قبول آهي،
زبان ڏئي ڦِري وڃون،
اهو اسان جو اصول ناهي.
*
نئين ڪونپل ٻج جان نسري سگهون ٿا،
اسان نه تاريخن مان وسري سگهون ٿا،
هڪ رڙ سان ڏسج انقلاب ايندو،
ڌرتيءَ تي سج جان اُڀري سگهون ٿا.
*
تارخ جي تارن مان،
نڪري نروار ٿيندس،
تاريخون لکجنديون،
امر ڪو پيار ٿيندس.
*
ڀڳل چوڙيءَ جو رَهڙ ڏئي،
ٻانهن وڍي وڌي ٿم،
آرام سان هر خواهش،
ائين گهُٽي ڇڏي ٿم.
*
گاري مان جي گل ٺهن ها،
پٿر موتي پو سڏجن ها،
حق اڪيلو وٺي سگهجي ها،
ماڻهو ڇو پو گڏ ٿين ها؟
*
کولي چپ حق ڇن!
ماٺ سان ڪجهه ٿيندو به ناهي،
ڀلي کٽ ڪانئر ڪارا،
مات سان ڪجهه ٿيندو به ناهي.
*
نهارين نٿو مون کي،
ڇو ته وڻڻ جي ڳالهه آ،
هوا... ڏس پنن کي،
رڳي ڇڻڻ جي ڳالهه آ.
*
ليلائيندي هُن کي چيم،
ڪجهه ته دل ۾ غم رک،
چيائين اکيون ڪرڙيون ڪري،
چپ پنهنجي ڪم سان ڪم رک.
*
مان خزان جي پنن مان جان پيلو لڳان،
تون آڪاش جي اکين جان نيرو لڳين،
سوين چنڊ ڌرتي تي لهي ڀلي اچن،
تون سمورن جي وچ ۾ ٿو هيرو لڳين.
*
شرابي اکيون
ٿئي،
نماڻا هي نيڻ تنهنجا،
اياڻا لڳن ٿا،
سياڻا هي نيڻ تنهنجا.
*
شهيد ٿيل خواب،
وک وک ٿي عذاب،
زهر نٿو ملي ته ڇا،
پيئون پيا شراب.
*
اي ڪاش! ڪڏهن روبرو اظهار جو موقعو ملي،
توسان ڪريان بي حد پيار جو موقعو ملي،
کٽيل کيل هارائي وڃان تنهنجي لاءِ،
تنهنجي مد مقابل هار جو موقعو ملي.
*
پارس سنهيو سِٽن کي،
قلم، ڪاڳر ٻئي سون ٿي ويا،
لفظن جو تخيل سمنڊن به سمجهيو،
علم، ساگر ٻئي سون ٿي ويا.
*
سِٽون سهائي رات جهڙيون،
اوچي اجائي ذات جهڙيون،
ٿورو چنڊ باقي اوندهه،
مڙئي سڙئي جذبات جهڙيون.
*
شعر ته مُنڊي تي ٽڪ جهڙو،
سهڻي سڄڻ جي سِڪ جهڙو،
هر قدم نئون اُتساهه،
حوصلي سندي وک جهڙو.
*
صحت لئه ننڊ ضروري آ،
جيئڻ لئه سنڌ ضروري آ،
سنڌ نٿي جي محبوبه،
حياتي پو اڻپوري آ.
*