باب ڇهون: ٿورو اونداهون وقت
جيتوڻيڪ اُن گهڙيءَ ۾ نين ۽ اَڻ ڄاتل اُميدن سندس دل ۾ گهر ڪري ورتو هو، پر جا شيءِ کيس تڪليف ڏئي رَهي هئي، سا ڪجهه علحده پئي لڳي. هن عجب کائي پاڻ کي چيو ته ”مون کي پنهنجي پيءُ جي گهر کان نفرت آهي. بيشڪ مان هن کان ايترو ته بيزار آهيان، جو جيتوڻيڪ هيءُ آخري ڀيرو اَٿم، اُن هوندي به مان هن کان نفرت ٿو ڪريان.... پر اِيئن به نه آهي. ڇا هيءَ سڄي ناخوشي اليوشا جي سبب کان آهي، سندس گفتگو ۽ موڪلائڻ جي سبب. مان ڪيترن سالن کان سڄي دنيا سان خاموش رهيو آهيان ۽ ڪو به گفتگو اُن سان ڪرڻ نه ٿي گهريم ۽ هاڻي اوچتو هڪ واهيات داستان ۾ پاڻ کي سرگردان ڪري وڌم. يقيناًهيءَ جواني جي بي راهه روي ۽ ناتجربيڪاري ۽ خودپسندي ٿي سگهي ٿي. خاص ڪري اليوشا جهڙي ماڻهوءَ سان. جنهن جي لاءِ سندس دل يقيناًاعتماد سان ڀريل آهي.
بيشڪ اِها ڪوفت ٿي سگهي ۽ منهنجي ناخوشي ۾ اُن جو اَثر هجي، پر هيءَ پريشاني اُن کان نه آهي. مان هن پريشاني کان تنگ آيو آهيان، اُن هوندي به مان ٻڌائي نه ٿو سگهان ته مون کي ڇا کپي؟ چڱو آهي ته هن تي ڳالهه ئي نه ڪريان.“
ايون ڪوشش ڪئي ته اُن ڏي ڌيان نه ڏي، پر اِهو به ڪارآمد نه ٿيو. جنهن نڪتي سندس پريشاني ۽ ناخوشي کي وڌايو ٿي، اِيئن ٿي ڏٺو ته هيءَ سڄي ڪوفت ڪنهن ٻاهرين ۽ اوچتي سبب جي ڪري پيدا ٿي آهي. هـُـو هن حقيقت کي پوري ريت محسوس ڪري رهيو هو. سندس مقابلي ۾ هڪ اِهڙي شيءِ جو وجود هو، جنهن کيس بيحد ٿي آزاريو. ڪڏهن ڪڏهن اِهڙو به اتفاق ٿيندو آهي، جو ڪي ماڻهو يا شيون ڪنهن جاءِ تي بيٺل نظر اينديون آهن، جي نگاهن ۾ نخل بڻجي وينديون آهن. ماڻهو ڪم ۾ مشغول هئڻ باعث يا گفتگوءَ سبب گهڻي وقت تائين اُنهن ڏي ڌيان ڏيئي نه سگهيو هجي، پر هـُـو کين جڏهن محسوس ڪندو آهي، ته اِهي کيس جوش ڏيارينديون آهن يا عذاب ۾ وجهنديون آهن. پوءِ اُهو ڇو نه رومال هجي، يا ڪتاب، جو پنهنجي جاءِ کان ڪنهن ٻي جاءِ تي اُڇلايو ويو هجي. بهرحال ايون ڪشيده طبعيت ۽ اَڻ وڻندڙ جذبات سان پيءُ جي گهر پهتو. اوچتو هن پندرهن قدمن جي پنڌ تي باغ جي دروازي وٽ، اوچتو اُن شيءِ کي ڏٺو، جنهن جي ڏسڻ سان هن پنهنجي پريشاني ۽ ناخوشي جي سبب کان سمجهي ورتو.
دروازي جي بينچ تي ملازم سميرڊياڪوف ويٺو هو، جو شام جي سرديءَ جو مزو وٺي رهيو هو. هڪڙي ئي نگاهه ۾ ايون سمجهي ويو ته سميرڊياڪوف ئي سندس دل تي بار آهي ۽ اِهو ئي ماڻهو آهي، جنهن کان سندس دل کي ڪوفت آهي. اوچتو سندس دل تي سڀني ڳالهين جو انڪشاف ٿي ويو ۽ وٽس سڀ ظاهر ٿي پيون. ٿورو اڳ اليوشا کيس سميرڊياڪوف سان سندس ملاقات جي ڳالهه ٻڌائي هئي، ۽ مٿس اوچتو اُداسي ۽ ڪوفت ڇانئجي وئي هئي، جن سندس دل ۾ غصي کي پيدا ڪيو هو. اُن کان پوءِ جيئن هن پنهنجي ڀاءُ سان گفتگو ڪئي ٿي، سميرڊياڪوف کانئس ٿوري وقت لاءِ کانئس وسري چـُـڪو هو. پر هـُـو اَڃا به سندس دل تي پئي ٿي تريو. جيئن ئي ايون اليوشا کان جدا ٿيو ۽ گهر ڏانهن هلڻ لڳو ته اُهو وسريل جذبو وري پنهنجو پاڻ سندس دل ۾ داخل ٿيڻ لڳو. ”ٿي سگهي ٿو ته هي بدبخت ۽ نفرت جهڙو انسان مون کي ايتري پريشاني ڏئي سگهي؟ ” هـُـو اَڻ سهڻ جهڙي غصي جي حالت ۾ عجب کائڻ لڳو.
هيءَ حقيقت آهي ته پوين آخري ڏينهن ۾، ايون شدت سان هن کي ناپسند ڪرڻ لڳو هو. هن پاڻ ۾ اِهڙا جذبا اُڀرندي ڏٺا هئا، جن مان اُن جي لاءِ نمايان نفرت پئي ظاهر ٿي. شايد هن نفرت جو باعث هيءُ هيو، ته جڏهن ايون پهريائين هن کي انڪار ڪيو هو، ته هـُـن کيس ٻي طرح ٿي سمجهيو. تنهن کان پوءِ هن سميرڊياڪوف ۾، خاص دلچسپي ورتي ۽ اُن ۾ ڪجهه اصليت ڏٺائين. هن کيس جرئت ڏياري، ته هـُـو ساڻس گفتگو ڪندو رَهي. جيتوڻيڪ هـُـو سندس پريشاني، اَڃا به بيقراري کي سندس اندر ۾ ڏسي عجب کائيندو ٿي رهيو ۽ سمجهي نه ٿي سگهيو ته اُها ڪهڙي شيءِ آهي جا مسلسل هن زندگي جي گيان ۽ ڌيان واري انسان جي دماغ ۽ ذهن کي پريشان ڪري رَهي آهي. بحث ۾ آيل فلسفي جا سوال، هنن چڱيءَ ريت هڪ ٻئي ۾ پئي ٿي ويچاريا. هيءُ سوال به، ته پهرئين ڏينهن نور پيدا ڪيو ويو ۽ سج، چنڊ ۽ ستارا، چوٿين ڏينهن تي پيدا ڪيا ويا، ڇا اِيئن به ٿي سگهي ٿو؟ پر ايون جلدي ڏٺو ته جيتوڻيڪ سج، چنڊ ۽ ستارا، دلچسپ مضامين ٿي سگن ٿا پر هي شيون سميرڊياڪوف لاءِ ثانوي حيثيت رکندڙ هيون. هـُـو مڪمل طرح ڪنهن ٻي خيال ۾ آهي. هن هڪ طرح يا ٻي طرح پنهنجي نفس جي عزت واري حس کي سڀ کان مٿي ٿي سمجهيو. هن پنهنجي شڪسته عزت کي قائم رکڻ لاءِ، فريب کان ڪم پئي ورتو. جنهن کي اڳتي هلي ايون ناپسند ڪيو. هن شيءِ پهريائين سندس دل ۾ ڪراهت پيدا ڪئي. اُن کان پوءِ گهر ۾ فساد پيدا ٿيو. گروشينڪا موقعي تي ظاهر ٿي ۽ سندس ڀاءُ دمتريءَ سان ناجائز تعلقات قائم ٿيا هئا. هنن ٻنهي هن حقيقت تي به بحث مباحثو ٿي ڪيو. جيتوڻيڪ سميرڊياڪوف، هن ڳالهه تي نهايت جوش مان ڳالهائيندو هو، پر هيءَ ناشدني هئي، ته ڪو ڳولي سگهي ته سندس خواهش ڪهڙي آهي. هيءَ حيرت انگيز حقيقت هئي ته سندس ميل غير منطقي ۽ غير مسلسل ڳالهين سان هيو. سندس سڄيون خواهشون گمراهه ڪندڙ ۽ بي تـُـڪيون هيون. سميرڊياڪوف هميشھ حالات کي جاچڻ لاءِ اَڻ سڌا ۽ ظاهري پيشبندي سان ڀريل سوال پڇندو هو، پر سندس مطلب ڪهڙو هو، اُن جي وضاحت نه ڪندو هو. سندس دستور هوندو هو ته ضروري گهڙيءَ تي گفتگو کي ڪـَـپي ڇڏيندو هو يا وري ڪنهن ٻي مضمون ڏي هليو ويندو هو. آخري طرح ايون کي جنهن ڳالهه وڌيڪ غصو ڏياريو، ۽ ناپسندي پيدا ڪئي، سا اِها هئي، ته منجهس خاص بغاوت جهڙي قربت پيدا ٿي پئي هئي ۽ سميرڊياڪوف ظاهر ظهور اُن کي ڏيکاريندو ٿي رهيو. اِيئن نه هو ته هـُـن پنهنجي شخصيت کي وساري ڇڏيو يا بي مروت بڻجي ويو هو، پر اُن جي خلاف هـُـو هميشھ ايون سان بيحد عزت سان ڳالهائيندو هو، پر سندس هلت مان اِيئن پئي معلوم ٿيو ته ڪنهن نامعلوم علت کان، هن پاڻ کي ڪن مسئلن ۾ ايون جو غمخوار ٿي سمجهيو. ساڻس اِهڙي نموني گفتگو ٿي ڪيائين، ڄڻ ته هـُـو ڪنهن ڳجهي سازش ۾ هڪٻئي سان شامل آهن. هـِـن کانسواءِ، ڄڻ ته سندن وچ ۾ جو گفتگو ٿئي ٿو، اُهو فقط هيءُ ٻئي سمجهي سگهن ٿا ۽ ٻئي کي اُن جي سمجهڻ جو ڪو به ادراڪ حاصل نه آهي. اِهڙي ريت گهڻي وقت کان ايون فيودورووچ جي نفرت اِهڙي حالتن جي هوندي، سندس خلاف ڏينهون ڏينهن وڌندي رَهي، پر هـُـو اُن جي حقيقي سببن کي پوءِ به سمجهي نه سگهيو هو ۽ گهڻو پوءِ، هـُـو اُن جي بنياد کي سمجهي سگهيو هو.
هن ناپسندي ۽ غصي جي جذبات کان، هـُـن چاهيو ٿي ته سميرڊياڪوف کي ڏسڻ ۽ ڳالهائڻ کانسواءِ، دروازي کان گذري وڃي، پر سميرڊياڪوف بينچ کان اُٿي بيٺو ۽ سندس عمل مان ايون سمجهيو ته هـُـو خاص طرح ساڻس ڳالهائڻ گهري ٿو. ايون کيس ڏٺو ۽ بيهي رهيو. حقيقت هيءَ هئي ته هـُـو اُتان گذرڻ جي بجا ترسيو هو، ٿورو وقت اڳ ۾ سندس اِهو ئي ارادو هو، پر هن تبديليءَ جي باعث کيس غصو اَچي ويو هو. غصي ۽ نفرت مان هن سميرڊياڪوف جي نامردي واري ۽ مريض چـَـهري کي ڏٺو. سندس پيشاني تي گهنڊيدار وار هئا، جن کي ڦڻي ڏنل هئي. سندس کٻي اک شيطانيت سان چمڪي رَهي هئي، ڄڻ چئي رهي هئي ته، ”تون هتان آساني ۽ سادگي سان گذري نه سگهندين ۽ تون ڏسين ٿو ته اَسان ٻه سياڻا ماڻهو ڪجهه هڪٻئي سان ڳالهائينداسون.“
ايون لـُـڏيو ۽ چوڻ گهريائين ته، ”دور ٿي بدقسمت بيوقوف، منهنجو توسان ڪهڙو ڪم آهي. “ پر هـُـن اُن جي بدران کانئس پڇيو ته، ”منهنجو پيءُ ننڊ ۾ آهي يا جاڳي ٿو؟“
هن کانئس هي سوال نرمي ۽ نماڻائيءَ سان ڪيو ۽ پاڻ تي عجب کائڻ لڳو ۽ هڪدم وري پاڻ تي عجب کائيندي بينچ تي ويهي رهيو. ٿوري وقت لاءِ هـُـن پاڻ کي ڊنل سمجهيو، جو پوءِ کيس چڱيءَ ريت ياد ٿي آيو. سميرڊياڪوف سندس سامهون بيٺو رهيو. سندس پٺيءَ پويان هئا ۽ هـُـو کيس سخت نظر سان نهاري رهيو هو.
”هـو عزت ماب اَڃا تائين ننڊ ۾ آهي. ” ڄڻ ته هن غصي مان ڄاڻي واڻي چوڻ ٿي گهريو ته ”تو ئي پهريائين مون سان ڳالهايو آهي نه مان.“ هن پوءِ چيو ته، ”اوهان کي ڏسي سائين مون کي عجب ٿو لڳي“. ٿورو وقت چپ ٿي ويو ۽ پنهنجون اکيون مڪاريءَ سان زمين ۾ هنيائين ۽ پنهنجي سڄي پير کي وڌائي، پنهنجي پالش ٿيل بوٽ جي نوڪ سان کيڏڻ لڳو.
ايون دخل ڏيندي ۽ غصي مان کيس چيو ته، ”مون کي ڏسي توکي ڇو عجب لڳو آهي.“ هـُـن پاڻ کي ضابطي ۾ رکڻ گهريو. اوچتو هن محسوس ڪيو، ته اُن جي اَندر حيرت جهڙي حالت پيدا ٿي آهي ۽ هـُـو ڪڏهن به ۽ ڪنهن به حالت ۾، پاڻ کي تسلي ڏيڻ کانسواءِ، اُتان نه چـُـري.
سميرڊياڪوف اوچتو پنهنجون اکيون مٿي کنيون ۽ اُنسيت مان مشڪندي کيس چيو ته ”ڇو تون شرماشينا نه ٿو وڃين. مان ڇو مشڪي رهيو آهيان، تون اُن مان پاڻ کي چڱيءَ ريت سمجهي سگهين ٿو. جيڪڏهن ٿورو عقل رکين ٿو ته توتي هن حقيقت جي وضاحت ٿي ويندي.“
”مان ڇو شرماشينا وڃان؟ ” ايون عجب مان کانئس پڇيو.
سميرڊياڪوف وري چـُـپ ٿي ويو.
ٿوري ويرم رکي، هن آهستگيءَ سان اِهڙي ريت ڳالهايو، ڄڻ ته سندس جواب کي ڪا به اهميت ڪانه آهي، ”فيودورپاولوچ“ به ته اوهان کي اِهو ئي عرض ڪيو هو. ٻيو سبب اوهان جي ترسائڻ لاءِ اِهو اَٿم ته اوهان سان ڪجهه ڳالهائڻو اٿم.
”واهيات، ڳالهاءِ، توکي ڇا کپي!، ايون غصي مان کيس جواب ڏنو، هـُـو هاڻي نهٺائي کان گذري غضبناڪ بڻجي ويو هو.
سميرڊياڪوف پنهنجي سڄي پير کي کڻي کٻي سان ملايو ۽ پاڻ کي مٿي ڇڪيائين پر اَڃا به مشڪندي، ساڳي ڳنڀير حالت سان کيس نهاريندو رَهيو.
”مضمون جي لحاظ کان ته ڪجهه به نه پر ڳالهه ٻولهه جي لحاظ کان ڪجهه چوڻو اَٿم.“
وري چـُـپ ٿي ويا، هنن هڪٻئي سان منٽ کن ڪجهه به نه ڳالهايو. ايون چڱو سمجهيو ته هـُـو اُٿي بيهي ۽ پنهنجي غصي جو اظهار ڪري. هوڏانهن سميرڊياڪوف اُٿي بيٺو هو ۽ ڏسڻ ۾ اِئين پئي آيو ته هـُـو اندازو لڳائي رَهيو آهي ته ايون ڪاوڙجي ٿو يا نه. ايون جي به اِهڙي حالت هئي. آخر هـُـو اُٿڻ لاءِ چـُـريو.
سميرڊياڪوف اُن گهڙيءَ کي وڃائڻ نه گهريو.
”ايون فيودورووچ مان نهايت خطرناڪ حالت ۾ آهيان. مون کي ڪا به خبر نه ٿي پوي ته ڪهڙي ريت پنهنجي مدد ڪريان. ” هـُـن محڪم اِرادي سان هي لفظ چيا ۽ آخري لفظ چوندي هن ٿڌو ساهه کنيو. ايون فيودورووچ وري ويهي رَهيو.
”هـُـو ٻئي بلڪل سودائي ۽ جذباتي آهن ۽ ننڍڙن ٻارن جهڙا آهن.“ سميرڊياڪوف ڳالهائيندو رَهيو. ”مان تنهنجي عزيز والد ۽ تنهنجي ڀاءُ دمتري فيودورووچ جي متعلق ڳالهائي رَهيو آهيان. هتي فيودورووچ جڏهن اُٿي ٿو ته مون کي تڪليف ۾ وجهڻ شرع ڪري ٿو. هـُـو سوال ڪرڻ شروع ڪري ٿو ته، هـُـوءَ آئي هئي؟ ڇو نه آئي؟ اِهڙي قسم جا سوال اَڌ رات تائين ۽ اُن کان پوءِ به هلندا رهن ٿا. جيڪڏهن اگرافينا اليگزينڊروونا نه ٿي اَچي (ظاهر آهي ته هوءَ هيڏي اَچڻ پسند نه ٿي ڪري) ته هيءُ وري صبح ٿيندي ئي، مون تي حملو ڪري ڏيندو ته، ڇو هو نه آئي؟ هوءَ ڪڏهن ايندي؟. ڄڻ ته هي سڀ ڪجهه منهنجو ڏوهه آهي. ٻيو پاسو به چڱو نه آهي. جيئن ئي رات جي اونداهي ايندي آهي يا اُن کان اڳڀرو، تنهنجو ڀاءُ اَچي ظاهر ٿيندو. سندس هٿ ۾ بندوق هوندي آهي. هـُـو چوڻ لڳندو آهي ته ”هيڏي ڏس بدمعاش، يخني ٺاهڻ وارا، جيڪڏهن تو، هن جي بابت ڪوڙ ڳالهايو ۽ مون کي هيءُ نه ٻڌايو ته هوءَ هتي آئي هئي يا نه؟ ته مان توکي ماري ڇڏيندس. جڏهن رات گذرندي آهي ۽ صبح ٿيندو آهي ته هو به فيودورووچ وانگر مون کي تڪليف ڏيڻ شروع ڪندو آهي ۽ مارڻ تائين وڃي پهچندو آهي. هـُـو پڇندو آهي ته هوءَ ڇو نه آئي؟ هوءَ جلدي ايندي؟ هـُـو پڻ مون کي هن لاءِ گنهگار سمجهندو آهي ته ڇاڪاڻ ته سندس بيگم صاحبه نه آئي آهي. سڀ ڪنهن ڏينهن، سڀ ڪنهن ڪلاڪ ۾، هـُـو سخت غصي ۾ ڀرجي وڃن ٿا، ايتري قدر جو ڪنهن ڪنهن وقت مان اِيئن سوچيندو آهيان ته هن خوف کان پاڻ کي ماري نه وجهان. مان هنن تي ڪو به اعتبار ڪري نه ٿو سگهان، سائين.“
ايون غصي مان کيس چيو ته ”تو ڇو تڪرار ڪيو؟ دمتري فيودورووچ جي لاءِ تو ڇو جاسوسي شروع ڪري ڏني؟“
”مان هن تڪرار کان پاڻ کي ڪهڙي ريت بچائي ٿي سگهيس. جيتوڻيڪ، سچ پچ ته مون ڪو به تڪرار ڪو نه ڪيو هو. توکي ته صحيح حقيقت جي خبر به آهي. مان شروع کان وٺي خاموش رهيو هوس. جواب ڏيڻ جي به توفيق نه هيم. پر دمتري مون کي پنهنجو نوڪر ٿي سمجهيو. اُن وقت کان وٺي، هو لڳاتار منهنجي پوئتان پيو آهي ۽ چوندو ٿو رَهي ته ”اي رذيل! جيڪڏهن هوءَ هن گهر ۾ داخل ٿي ته توکي ماري ڇڏيندس. مون کي ته خوف ٿو ٿئي سائين. مان سمجهان ٿو ته سڀاڻي مون تي وڏو جنون جو حملو ٿيندو.“
”جنون جي وڏي حملي کان تنهنجو ڪهڙو مطلب آهي؟“
”جنون جو وڏو حملو - اُهو جو گهڻو وقت هلندو آهي، ڪيئي ڪلاڪ. اَڃا به هڪ يا ٻه ڏينهن. هڪ ڀيرو هي ساندهه ٽي ڏينهن هليو. مان اُن وقت مٿئين ڪمري کان هيٺ ڪـِـري پيو هوس. هيءَ ڇڪتاڻ ڍري ٿي ته ٻي ڀيري وري ٽن ڏينهن تائين هوش ۾ اَچي نه سگهيس. فيودورپاولووچ، هرزينسٽيوب کي گهرائي ورتو. ڊاڪٽر منهنجي مٿي تي برف رکرائي ۽ اُن کان سواءِ ٻيو به علاج ڪيائين.... مان شايد مري وڃان ها.“
”پر ماڻهو چوندا آهن ته جڏهن هي دماغي دورو پوندو آهي ته ڪو به يقين سان اڳ ۾ اُن بابت ٻـُـڌائي نه سگهندو آهي. تون ڪيئن ٿو چوين ته سڀاڻي، توتي اُن جو اَثر ظاهر ٿيندو. ” ايون کانئس، خاص غصي ۽ حيرت جي ملاوٽ سان هي معلوم ڪرڻ گهريو.
هيءُ ظاهر آهي ته تون اڳ ۾ ٻـُـڌائي نه ٿو سگهين.
اُن کانسواءِ جڏهن تون وري ڪنهن مٿانهين ڪمري مان ڪـِـري پوين.“
"مان ڏهاڙي مٿئين ڪوٺيءَ تي چڙهي ويندو آهيان. ٿي سگهي ٿو، ته مان اُتان سڀاڻي وري ڪـِـري پوان. جيڪڏهن اِيئن نه ته مان ڏاڪڻ جي ڪنهن ڏاڪي تان ڪـِـري پوان. ڇاڪاڻ ته مان روزانو اُن تي لهان ۽ چڙهان ٿو."
ايون کيس گهڻو وقت گهوريندو رهيو.
”مان ڏسان ٿو ته تون بيوقوفيءَ جون ڳالهيون ڪندو ٿو رَهين. مان ته توکي سمجهي ئي نه ٿو سگهان.“ ايون کيس آهستي پر ڌمڪي ڏيندي چيو. ”تنهنجو مطلب اِهو ته سڀاڻي تون مڪاريءَ سان ٽن ڏينهن لاءِ بيمار ٿي پوندين. واهه.“
سميرڊياڪوف جو وري زمين ڏي نهاري رهيو هو ۽ پنهنجي بوٽ جي اڳئين حصي سان کيڏي رَهيو هو، پنهنجي پير کي هيٺ ڪيائين ۽ کٻي پير کي اڳتي وڌائي، مسخريءَ جي نموني ڏند ڪڍي چوڻ لڳو ته:
”جيڪڏهن مون ۾ اِهڙي فريب کيڏڻ جي طاقت هجي ها يعني اِهڙي جنون جي دوري کي مڪاريءَ سان آڻي سگهان هان ته اِهو اُن ماڻهوءَ لاءِ نهايت آسان آهي، جو اُن جو هيراڪ ٿئي ٿو. مون کي ته پورو پورو حق آهي ته مان اهڙين ڳالهين کي استعمال ڪري، پاڻ کي موت کان بچايان. جيڪڏهن اگرافينا اليگزينڊرووينا کڻي پنهنجي پيءُ کي ڏسڻ به اچي، ته هـُـو بيمار ماڻهو کان ڪجهه به پڇي نه سگهندو ” اِهڙي سوال ڪرڻ وقت هـُـو شرمندو ٿيندو.“
”کڏ ۾ وجهه سڀني کي. ” ايون رڙ ڪري چيو، سندس منهن مان ڪاوڙ بکڻ لڳي. ”تون هميشھ پنهنجي حياتيءَ لاءِ ايڏو ڇو ٿو ڊڄندو رهين؟ منهنجي ڀاءُ دمتري جون هي سڀئي ڌمڪيون فقط زباني آهن، جن جو ڪو به مطلب نه آهي. هـُـو توکي ڪونه ماريندو.“
”هـُـو سڀ کان اڳ ۾ مون کي مک وانگر مروڙي ڇڏيندو. مون کي اَڃا به وڌيڪ هيءُ خوف ٿو ٿئي ته هـُـو جڏهن پنهنجي پيءُ سان جنون جو ڪو فعل اختيار ڪندو ته هـُـو اُن سان گڏ مون کي به شامل ڪندو."
"هـُـو توکي اُن سان گڏ ڏوهه جو ڀائيوار ڇو سمجهندو؟“
”هـُـو مون کي ساڻس شريڪ جرم سمجهي ٿو. ڇاڪاڻ ته مان کيس ڳجهن اشارن جي خبر ڏيندو رهيو آهيان.“
”ڪهڙيون نشانيون؟ ۽ تو، ڪنهن کي ٻڌايون آهن؟ خدا توسان سمجهي، ڪجهه کـُـلي ڳالهه ڪر.“
”مان ٻـَـڌل آهيان ته حقيقت کي قبول ڪريان. سميرڊياڪوف منطقي بڻجي، اطمينان سان چٻي چٿي چوڻ لڳو ته،“ هن ڪم ۾ منهنجي ۽ فيودورپاولووچ جي وچ ۾ هڪ راز آهي. جيئن تون ڄاڻين ٿو ۽ فقط تون ئي ڄاڻين ٿو، ته هن پاڻ کي ڪيترن ڏينهن کان بند ڪري ڇڏيو آهي. خاص طرح شام کان، جڏهن رات اَچي ٿي. گهڻن ڏينهن کان تون ماڙيءَ تي پنهنجي ڪوٺيءَ ۾ سويرو شام جو ويندو آهين. ڪالهه ته تون هيٺ لٿو ئي نه هئين، اُن ڪري شايد توکي خبر نه هجي ته هن ڪهڙيءَ ريت خبرداريءَ سان رات جو پاڻ کي بند ڪرڻ شروع ڪيو آهي. جيڪڏهن گريگري ويسلبووچ دروازي ڏي ايندو آهي ته ايستائين کيس دروازو نه کوليندو آهي، جيستائين اُن جو آواز نه ٻڌندو آهي. پر گريگري هاڻي وٽس گهڻو نه ايندو آهي، ڇو ته مان اَڪيلو سندس ڪمري ۾ موجود هوندو آهيان. هيءُ بندوبست آهن، جي هـُـن اگرافينا اليگزينڊووينا جي لاءِ ڪري ڇڏيا آهن. پر رات جي وقت سندس حڪم سان مان پنهنجي رهائشگاهه تي ويندو آهيان ۽ اَڌ رات تائين جاڳندو آهيان ۽ ٽـُـوهه ۾ هوندو آهيان. مان اَڱڻ ۾ گهمندو رهندو آهيان ته متان اگرافينا اليگزينڊرووينا اَچي وڃي. ٿورن ڏينهن کان هـُـو جنوني بڻجي ويو آهي ۽ اُميد ٿو رکي ته هـُـو وٽس ايندي. هـُـو اُن لاءِ جي دليل ڏئي ٿو، سي هيءُ آهن ته هـُـوءَ دمتري فيودورووچ کان بيحد ڊڄي ٿو. (هـُـو کيس متيا ٿو سڏي.) اِهڙي ريت هـُـو چوي ٿو ته هوءَ پٺئين پاسي کان ايندي، رات جو دير سان مون ڏي ضرور ايندي. تون کيس اَڌ رات تائين يا اَڃا به دير تائين ڏسندو ڪر. جيڪڏهن هـُـوءَ اچي ته ڊوڙي اَچي دروازي کي کڙڪاءِ يا باغ کان منهنجي دريءَ تي کڙڪو ڪر. پهريائين ٻه ڀيرا آرام سان کڙڪاءِ پوءِ ٽي ڀيرا تڪڙو تڪڙو کڙڪاءِ. مان يڪدم سمجهي ويندس ته هوءَ آئي آهي ۽ مان آهستگيءَ سان دروازو کوليندس. ٻيو اِشارو جو هـُـن مون کي ڏنو آهي، اُهو اُميد جي خلاف هئڻ واري حالت بابت آهي. پهريائين ٻه کڙڪا، ٿوري وقت کانپوءِ وري ڪجهه وڏي آواز سان کڙڪا ۽ جنهن مان هـُـو سمجهي ويندو ته اوچتو ڪجهه ٿي پيو آهي. هـُـو پوءِ منهنجي لاءِ دروازو کوليندو ته مان وڃي ساڻس ڳالهايان. هيءُ سڀ اِنهيءَ حالت ۾ هوندو ته جي اگرافينا اليگزينڊرووينا پاڻ نه آئي هجي ۽ سندس ڪو پيغام آيو هجي. اُن کان سواءِ متان دمتري اَچي وڃي ۽ اگرافينا اليگزينڊرووينا، اُن وقت وٽس موجود هجي ته مان هن لاءِ ٻـَـڌل آهيان ته اِهڙو اطلاع کيس هڪدم پهچايان. اُن حالت ۾ مون کي ٽي ڀيرا کڙڪا ڪرڻا پوندا. اِهڙي ريت پهرئين اِشاري موجب پنجن کڙڪن مان مطلب آهي ته اگرافينا آئي آهي. ٻي اشاري موجب ٽن کڙڪن کان مطلب آهي ته ڪا خاص ڳالهه مون کي ٻڌائڻي آهي. هن جناب مون کي ڪيئي ڀيرا اِهو ٻـُـڌايو آهي ۽ سمجهايو آهي. جيئن، ته سڄي ڪائنات ۾ ڪو به هنن اشارن کي، مون کان سواءِ ۽ هـُـن جناب کانسواءِ نه ٿو ڄاڻي، اُن ڪري هـُـو دروازي کي بنا ڪنهن ٿوري هٻڪ جي به کولي ڇڏيندو. (هـُـو سڏ ڪرڻ کان بـُـري طرح خوفزده آهي). ها، هاڻي هي اِشارا به دمتري فيودورووچ کي معلوم ٿي ويا آهن.“
”ڪيئن هن کي معلوم ٿيا آهن؟ ڇا توئي کيس ٻـُـڌايو آهي؟ توکي ايتري همٿ ڪيئن ٿي، جو تو، کيس اِهي ٻڌائي ڇڏيا آهن؟“
مان هيءُ سڀ ڪجهه خوف کان ڪيو آهي. مون کي ڪهڙي طاقت هئي، جو هيءُ مان اُن کان لڪائي سگهان ها؟ ” دمتري هر روز مون تي دٻاءُ آڻي رهيو هو ۽ چوي پيو ته، ”تون مون کي ٺڳين ٿو ۽ مون کان ڪجهه لڪائي رهيو آهين. مان تنهنجون ٻئي ٽنگون ڀڃي ڇڏيندس. اِنهيءَ ڪري مان کيس اِهي رازداراڻا اشارا ۽ نشان، اِنهيءَ ڪري ٻڌائي ڇڏيا ته هـُـو مون کي پنهنجو طرفدار سمجهي ۽ راضي ٿي خيال ڪري ته مان کيس ٺڳي نه رهيو آهيان پر اُٽلو جو ڪجهه مون وٽ آهي، اُن کي ٻڌائڻ لاءِ تيار آهيان.“
”جيڪڏهن تون سمجهين ٿو ته اِنهن اشارن جو فائدو وٺندو ۽ اندر اَچڻ جي ڪوشش ڪندو ته اُن کي اندر اَچڻ نه ڏي.“
”پر جيڪڏهن اُن وقت مون کي دورو ٿي پوي ته مان کيس اندر اَچڻ کان ڪهڙي ريت روڪي سگهندس. توڙي کڻي مان روڪڻ جي کيس ڪوشش به ڪريان، پر اوهان کي خبر آهي ته هـُـو ڪيتري قدر نه خطرناڪ آهي.“
”کڏ ۾ وجهينس! پر توکي اِهو ڪيئن ٿو يقين اَچي ته توکي اُن وقت دورو پئجي ويندو؟ ڇا تون مون تي کلي رهيو آهين؟“
”مان اوهان تي ڪهڙي ريت کلڻ جي همٿ ڪري سگهان ٿو. هن خوف ۾ مون کي ڪيئن کلڻ ايندو. مان محسوس ٿو ڪريان ته مون کي دورو اَچي رهيو آهي. مان سندس اظهار کي سمجهان ٿو. خوف ئي هن شيءِ کي منهنجي مٿان آڻي ٿو.“
”هن دوري جي ستياناس ٿي! جيڪڏهن توکي دورو پئجي وڃي ته گريگري نگهباني تي هوندي. کيس سڀئي اشارا سمجهائي ڇڏ. مون کي پـَـڪَ آهي ته هـُـو کيس ڪڏهن به اندر نه ڇڏيندو.“
مان پنهنجي مالڪ جي حڪم کانسواءِ، کيس ڪڏهن به اِهي اشارا نه ٻڌائيندس. اُن کانسواءِ گريگري کي هيءُ ٻڌايان ۽ کيس آگاهه ڪريان، هـُـو ته اڳ ۾ بيمار آهي ۽ مارفا ايگنٽيوينيا، سڀاڻي اِرادو ڪيو آهي ته کيس دوا وٺي ڏئي. هنن پاڻ ۾ ٿورو وقت ٿيو آهي، جو اِها صلاح ڪئي آهي. مارفا جي علاج جو اِهو طريقو توجهه جي لائق آهي. مارفا جا دوا استعمال ڪندي آهي، اُن کي پاڻ تيار ڪندي آهي ۽ پاڻ تائين محدود رکندي آهي. اِها هڪ عجيب شيءِ آهي، جا هوءَ جهنگلي ٻوٽين مان بڻائيندي آهي. کيس اِهو راز معلوم آهي، ۽ سال ۾ ٽي ڀيرا گريگري کي اِها ڏيندي آهي، جڏهن جڏهن سندس ڪمر ۾ درد ٿيندو آهي ۽ اُن جي اَثر هيٺ ايندو آهي ته هيءَ سندس اِهو علاج ڪندي آهي. هـُـوءَ ٽوال کڻي اُن دوا ۾ ٻوڙيندي آهي ۽ سندس جي پٺيءَ کي مهٽيندي آهي، تان جو اَڌ ڪلاڪ کان پوءِ سندس سڄي پٺي ڳاڙهي ٿي ويندي آهي ۽ سـُـڄي پوندي آهي. جو ڪجهه شيشيءَ ۾ بچندو آهي، اُهو کيس پياري ڇڏيندي آهي. اُن لاءِ ڪا دوا به گهرندي آهي. اُن موقعي تي هوءَ دوا مان ڪجهه پاڻ لاءِ به ڇڏيندي آهي ۽ پاڻ پي ويندي آهي. جيئن ته هـُـو ڪڏهن به سخت نشي وارو شراب نه پيئندا آهن، اُن دوا جي اَثر کان سمهي پوندا آهن ۽ کين جلد ننڊ وٺي ويندي آهي ۽ اُها گهڻي وقت تائين هلندي اَٿن. جڏهن گريگري ننڊ مان اُٿندو آهي ته مڪمل ريت تندرست هوندو آهي. پر مارفا کي هميشھ اِهو مٿي جو سور رهندو آهي. جيڪڏهن سڀاڻي مارفا جو اِهڙو اِرادو هوندو ته هـُـو ڪجهه به نه ٻڌندا، نه وري دمتريءَ لاءِ رُڪاوٽ پيدا ڪندا. هـُـو ته گهـَـري ننڊ ۾ هوندا.“
”ڪيڏيون واهيات ڳالهيون ڄڻ ته اِهي سڀ ڳالهيون هڪدم ٿي پونديون. ڄڻ ته اِهو سڀ ڪجهه اڳ ۾ ئي رٿيو ويو آهي. ايون رڙ ڪري چيو ته ”توکي دورو پوندو ۽ هـُـو ٻئي بيهوش هوندا. اِئين ته نه آهي ته سڀ ڪنهن جو تون اڳ ۾ بندوبست ڪري رهيو آهين. ” هـُـن اوچتو کيس ڇڏي ڏنو ۽ غصي ۾ اَچي کيس دڙڪا ڏيڻ لڳو.
”مان اِيئن ڪيئن ڪري سگهندس؟ مان اِيئن ڇو ڪندس، جڏهن ته سڀ ڪا ڳالهه دمتري ۽ سندس منصوبن تي رکيل آهي؟ جيڪڏهن کيس ڪجهه ڪرڻو هوندو ته ڪندو. جيڪڏهن سندس مرضي نه هوندي ته مان زبردستي سان هن کي، سندس پيءُ جي مٿان ڦٽي نه ڪندس.“
”پر هـُـو ڇو پنهنجي پيءُ تي چڙهي وڃي، جڏهن تون چوين ٿو ته اگرافينا اليگزينڊرووينا ايندي ئي ڪونه؟“ ايون غصي کان ڳاڙهو ٿيندو ويو. ”تون پاڻ چوين ٿو ۽ مان به هت سمورو وقت رهان ٿو، مون کي يقين آهي ته هيءُ سڀ پوڙهي جو تماشو آهي ۽ هوءَ هن ڏي ڪڏهن به نه ايندي. دمتريءَ کي ڪهڙي پئي آهي، جو جڏهن هوءَ موجود ئي نه هجي ته هـُـو هليو اَچي. ڳالهاءِ، مان هيءُ ڄاڻڻ گهران ٿو ته تون ڪهڙو خيال ڪري رهيو آهي؟ “
”تون ڄاڻين ٿو ته هـُـو ڇو ايندو؟ مان جو ڪجهه خيال ڪريان ٿو، اُن مان ڪهڙو فائدو؟ هـُـو جناب فقط اِنهيءَ لاءِ ايندو، ڇاڪاڻ ته هـُـو منهنجي بيماريءَ تي غصي ۾ هوندو يا شڪ ۽ شبهي ۾ مبتلا ٿي ويندو. هـُـو هڪدم اندر گهڙي پوندو، جيئن هن پنهنجي بي صبريءَ کان ڪالهه ڪيو هو ته جيئن ڪوٺين کي ڳولهي پـَـڪ ڪري ته هـُـوءَ چالاڪيءَ سان کانئس لڪي ته نه ويئي آهي. هن کانسواءِ کيس پوري ريت خبر آهي ته فيودورپاولووچ وٽ هڪ وڏي لفافي ۾ ٽي هزار روبل آهن، جو لفافو، هڪ ڪپڙي جي سنهي پٽيءَ سان ٻڌل آهي، جنهن تي ٽي مهرون موجود آهن، جنهن جي مٿان سندس هٿ اکرن سان لکيل آهي ته ”هي منهنجي ملائڪ گروشينڪا لاءِ آهن، جيڪڏهن هوءَ اَچي.“ ٽي ڏينهن پوءِ، هـُـن اُن تي وڌيڪ لکي ڇڏيو آهي. ”منهنجي چوزيءَ لاءِ. سڄو خطرو هن ۾ آهي.“
ايون پاڻ کي سنڀاليندي رڙ ڪري چيو ته، ”بيوقوف، دمتري ڪڏهن پيسن چورائڻ ۽ منهنجي پيءُ کي قتل ڪرڻ لاءِ نه ايندو. ڪالهه هـُـو گروشينڪا جي ڪري، شايد کيس ماري ڇڏي ها. ڇاڪاڻ ته هـُـو جذباتي ۽ وحشي بيوقوف آهي، پر هـُـو چوري ڪڏهن به نه ڪندو.“
”کيس هاڻي پيسي جي ڏاڍي ضرورت آهي. تمام وڏي ۾ وڏي ضرورت ايون فيودورووچ. توکي خبر نه آهي ته هـُـو ڪهڙي ضرورت ۾ آهي.“ سميرڊياڪوف نهايت يقين ۽ پختگيءَ سان پنهنجي راءِ جو اظهار ڪيو. ”هـُـو اِنهن ٽن هزارن تي پنهنجو حق ٿو سمجهي. هـُـن مون کي چيو ٿي ته منهنجي پيءُ کي اَڃا مون کي ٽي هزار روبل ڏيڻا آهن. پر هن کانسواءِ اَڃا ٻي به ڳالهه آهي، جا وسهڻ جهڙي آهي. اگرافينا اليگزينڊرووينا، جيڪڏهن کيس هن لاءِ پرواهه آهي ته مٿس زور ڀريندي ته هـُـو ساڻس شادي ڪري. منهنجو مطلب پنهنجي آقا فيودورپاولووچ کان آهي. جيڪڏهن کيس هـِـن لاءِ ڪاڻِ آهي. مان سمجهان ٿو ته کيس اِهو غرض هوندو. جو ڪجهه به مان چيو آهي، اُن مان مطلب هيءُ ٿو نڪري ته هوءَ نه ايندي. پر ٿي سگهي ٿو ته هوءَ هن کان به دور ڏسندي هجي. منهنجو مطلب آهي ته هوءَ متان گهر جي مالڪياڻي ٿيڻ گهري. مون کي خبر آهي سامسونوف سندس واپاري، ساڻس کلي، چئي رهيو هو ته ڪا به اِهڙي بيوقوفي جي ڳالهه نه ڪجان، ۽ هوءَ وڏي حساس عورت آهي. دمتري فيودورووچ جهڙي پينو سان هوءَ ڪڏهن به شادي نه ڪندي. هن ڳالهه کي ڌيان ۾ وٺڻ سان ايون فيودورووچ توکي خيال ڪرڻ گهرجي ته پوءِ نه دمتري فيوڊورووچ نه تون نه وري تنهنجو ڀاءُ اليگزي فيودورووچ، آقا جي موت کان پوءِ ڪجهه حاصل ڪري سگهندا. هڪڙي روبل به نه. ڇاڪاڻ ته اگرافينا اليگزينڊرووينا، هـن سان فقط شادي ئي اِنهيءَ لاءِ ڪندي ته سندس سڄي ملڪيت تي قبضو ڪري، پر جيڪڏهن اوهان جو پيءُ هاڻي مري وڃي ته مون کي پـَـڪ آهي ته وٽس چاليهه هزار روبل کن ٿيندا. اُن مان دمتري فيودورووچ کي به حصو ملي ويندو، جنهن کي هـُـو بيحد ڌڪاري ٿو. هـُـن ڪا به وصيت ڪانه ڪئي آهي ۽ ..... دمتري فيودورووچ، هنن ڳالهين کي چڱي ريت ڄاڻي ٿو.“
ايون جي چهري تي نامعلوم خوف جا آثار پيدا ٿي ويا ۽ هـُـو هڪدم ڳاڙهو ٿي ويو.
هن سميرڊياڪوف جي گفتگوءَ ۾ مداخلت ڪندي چيو ته، ”پوءِ تون مون کي ڇو شرماشينا ڏي وڃڻ جي صلاح ٿو ڏئين؟ تنهنجو اِنهيءَ کان ڪهڙو مطلب آهي؟ جيڪڏهن بالفرض مان هليو وڃان ته هت ڪهڙو حال ٿيندو؟ ” ايون ساهه به ڏکيائي سان کڻي رهيو هو.
”بلڪل اِهڙيءَ طرح، اِهو صحيح آهي. ” سميرڊياڪوف، بلڪل خبرداريءَ سان ايون ڏانهن نهاريندي، آهستگيءَ ۽ سمجهه سان چيو.
”اِهو صحيح آهي ان کان، تنهنجو ڪهڙو مطلب آهي؟ ” ايون کيس سوال ڪيو. سندس اکين مان ڌمڪي واضح طور تي نظر ٿي آئي ۽ هـُـو ڏاڍو مشڪل سان پاڻ کي ضابطي ۾ رکي سگهيو.
”مان توسان جو ڪجهه ڳالهايو آهي، اُهو اِنهيءَ لاءِ ته مون کي تنهنجي لاءِ به ڏک ٿو ٿئي.
جيڪڏهن مان تنهنجي جاءِ تي هجان ته جيڪر سڀ ڦٽو ڪري ڇڏيان.... اِنهيءَ کان جو هن حالت ۾ هجان. ” سميرڊياڪوف صاف گوئي سان ايون جي چمڪندڙ اکين ڏانهن نهاريندي چيو. هـو ٻئي چپ ٿي ويا.
تون هڪڙو پورو پورو بيوقوف ٿو نظر اَچين ۽ اُن کان وڌيڪ هڪ.... خطرناڪ لـُـچُ. ” ايون اوچتو بينچ تان اُٿي بيٺو. هـُـو سڌو دروازي مان لنگهي اندر وڃڻ وارو هو، پر هـُـو ٿوري دير لاءِ بيهي رهيو ۽ سميرڊياڪوف ڏانهن مڙيو. اُن وقت هڪ عجيب ڳالهه ٿي پئي. ايون غصي جي دوري کان، پنهنجي چـَـپَ ۾ چـَـڪُ وڌو، پنهنجي مـُـٺ کي ڀيڪوڙيو ۽ سميرڊياڪوف تي جيڪر چڙهي وڃي ها، پر هن ڪنهن ريت سندس اِرادي کي سمجهي ورتو. هـُـن ڇرڪ ڀريو ۽ پوئتي هـَـٽي ويو. اُها گهڙي سميرڊياڪوف کي ڪنهن نقصان پهچائڻ کانسواءِ گذري وئي. ايون خاموشيءَ سان، مونجهاري جي حالت ۾ دروازي ڏانهن مڙيو.
”مان سڀاڻي ماسڪو وڃي رهيو آهيان، جيڪڏهن تون ڄاڻڻ گهرين ٿو ته سڀاڻي سويرو صبح سان. ختم. ” هن غصي مان رڙ ڪري چيو. جيتوڻيڪ هـُـو حيران هو، ته هـُـن اِها ڳالهه سميرڊياڪوف کي ڇو ٻڌائي.
”اِها سـُـٺي ڳالهه آهي، جا تون ڪري رهيو آهين. ” هـُـن اِيئن ڏيکاريو ڄڻ ته کيس اُميد هئي ته هـُـو اِيئن ئي چوندو. ” هن کانسواءِ جيڪڏهن هتي ڪجهه ٿي به پيو ته تون ماسڪو کان آسانيءَ سان تار ڪري سگهندين.“
ايون وري بيهي رهيو ۽ تڪڙو تڪڙو سميرڊياڪوف ڏي وڌي ويو. پر هن ۾ به هڪ عجيب تبديلي اَچي وئي هئي. سندس سڄي گهـَـرائي ۽ بي پرواهي پوري ريت غائب ٿي چـُـڪي هئي. سندس چهري مان خبرداري ۽ اُميد ظاهر ٿي ڏٺي. پر ٿوري بزدلي به نمايان هئي.
هن ايون جي چهري ۾ نگاهون کپائيندي چيو ته ”ڇا توکي ڪجهه وڌيڪ به چوڻو آهي يا بس؟“
ايون فيودورووچ، اوچتو بي اختيار ٿي چيو ته ”جيڪڏهن هت ڪجهه ٿي پيو ته ڇا مون کي شرماشينا مان گهرايو ويندو؟“
”هائو شرماشينا مان به توکي گهرايو ويندو. خدانخواسته، جيڪڏهن هت ڪجهه ٿي پيو ته. ” سميرڊياڪوف جواب ڏنو، پر ڄڻ ته ڀڻڪي رهيو هو. ظاهر ۾ بي تعلق ٿي نظر ڀر ڪنهن خيال کان، ايون جي اکين ۾ نهاري رهيو هو.
”ماسڪو پري آهي ۽ شرماشينا ويجهي. تون شايد شرماشينا ڏي وڃڻ لاءِ اِنهيءَ ڪري زور ڀري رهيو آهين ته اِيئن ڪندي مان پنهنجو ڀاڙو به بچائي سگهندس ۽ ويجهو به ٿيندس.“
”بلڪل ٺيڪ“. سميرڊياڪوف ڀڻڪيو. سندس آواز شڪسته پئي معلوم ٿيو. هن ايون ڏي طنزيه مشڪندي ڏٺو ۽ پوئتي هٽڻ لڳو. پر هن کي عجب لڳو، جڏهن هـُـن ڏٺو ته ايون وڃي کـِـلَ ۾ پيو آهي ۽ دروازي ڏي به کلندو ويو. جيڪڏهن کيس ڪو اُن گهڙيءَ ڏسي ها ته سندس منهن مان معلوم ڪري ها ته هـُـو دل جي بار کي هلڪي ڪرڻ لاءِ نه کـِـلي رهيو آهي، پر ڪنهن ٻي خيال کان. هـُـو جيڪر سمجهائي به نه سگهي ها ته هـُـو اُن وقت ڪهڙن جذبن جي هيٺ هيو. هـُـو چـُـريو ۽ ڄڻ ڪنهن اعصابي دوري سان گهمي رهيو هو.