تاريخ، فلسفو ۽ سياست

ادبي تاريخ تعلقي لَکِيءَ جِي

محمد شريف”شاد“ سومري صاحب ”ادبي تاريخ تعلقي لکيءَ جي“ لکي نہ فقط پنھنجي علائقي جي ادبي حيثيت ۽ اهميت کي اجاگر ڪيو آهي، پر هڪ اهڙي تاريخ جوڙي آهي جنهن ۾  ماضيءَ جي ادبي سرگرمين جي عروج ۽ زوال جا انيڪ داستان بہ ملن ٿا تہ هڪ اهڙو تاريخي ذخيرو بہ ملندو، جنھن کي پڙهندي اکيون حيرت جو بت ضرور بڻجنديون ۽ يقينن ان پٺيان سائين پروفيسر محمد شريف”شاد“ سومرو جي سوين راتين جا اوجاڳا، اهم ادبي شخصيتن ڏانهن باربار پنڌ ۽ پڇائن سميت پاڻ پتوڙڻ جي جذبي تحت مختلف ڪتابن جو ورد بہ شامل آهي. پاڻ هن ڪتاب ۾ اها ڀرپور ڪوشش ڪئي اٿن تہ ادبي خدمتن جي حوالي سان بنا فرق جي ڪنھن جو بہ ٿورو  حصو رهيو آهي تہ ان جو تذڪرو ضرور شامل هجي.

Title Cover of book ادبي تاريخ تعلقي لَکِيءَ جِي

نذير “ناشاد” (جنم: 1957ع):

نذير “ناشاد” (جنم: 1957ع):
نذير احمد ولد ڌڻي بخش سومرو متخلص “ناشاد” پنهنجي آبائي شهر چڪ ۾ 18 ڊسمبر 1957ع مطابق 25 جمادالاول 1377هه تي اربع ڏينهن جنم ورتو، سندس شروعاتي ۽ ثانوي تعليم چڪ شهر ۾ ئي حاصل ڪئي، 1974ع ۾ مئٽرڪ جو امتحان پاس ڪيائين ۽ انٽرنيشنل رليشن جي مضمون ۾ به ماسٽر ڊگري ورتي. پاڻ هڪ سٺو شاعر ۽ ڪهاڻيڪار آهي، ادب پڙهڻ ۽ تخليق ڪرڻ خاص مشغلو آهي. 1976ع ۾ نظم ۽ نثر لکڻ شروع ڪيائين شاعري ۾ پهرين صنف “دوها” لکي، پوءِ ٻين صنفن تي طبع آزمائي ڪئي، جن ۾ بخوبي ڪامياب ويو. سندس نثر توڙي نظم ۾ غلام علي چنو “مٺل” چڪوي استاد آهي.
پاڻ شاعري ۽ ڪهاڻين سان گڏ مضمون به تحرير ڪيا ۽ هڪ ڊرامو به “ڌيءَ” نالي تحرير ڪيو. سندس ٻه، افسانن جا مجموعا تيار پيا آهن، جن مان هڪ “جوان قلم” نالي 1997ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿي ڇڪو آهي. سندس ڪيتريون ئي رچنائون ۽ ڪوتائون سنڌ جي مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾ ڇپيون آهن.
پاڻ چڪ ادبي سنگت، سنڌي ادبي سنگت شاخ چڪ ۽ العزيز ادبي انجمن چڪ جي بانين مان هڪ آهي ۽ انهن سان ئي وابسطه آهي، پاڻ هڪ باصلاحيت، باشعور انسان آهي، سندس لکڻين ۾ سماج جي اپٽار ٿيل آهي ۽ ان جي عڪاسي اهڙي نموني ڪئي آهي جو سندس فن هڪ منفرد انداز سان نظر ايندو. لکڻيءَ ۾ فصاحت، بلاغت ۽ سلامت آهي، لکڻي ۾ جديد محاورن جي ڀرمار ڪئي آهي، جنهن ڪري سندس رچنائن ۾ جان آهي. پاڻ پهريائين پرائمري استاد ٿي رهيو ۽ پوءِ حبيب بئنڪ ۾ آفيسر جي حيثيت سان ڪم ڪيو جتان گولڊن هينڊ شيڪ وٺي ذاتي ڌنڌو اختيار ڪيو. ادبي دنيا سان وابسطه هئڻ ڪري سنڌ جي ڪيترن ئي اديبن سان قلمي رابطو آهي، سندس نموني طور ڪجهه ڪلام هيٺ ڏجي ٿو:
غــزل “واهه سـائـيـن”
نـظـرون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه،
رمـزون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه.
سـڄـي دنـيـا ٿـي هــيـئـن چــوي پـئـي،
زلـفـون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه.
ٻـيـو مـون کي ڪجهه ڪين وڻي پر،
خـبـرون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه.
ســڄــي دنــيــا لــئــي سـوچـيـان ٿو پر،
پـچرون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه.
مــلــڻ ڪنهنجو ڪــيــن وڻـي پـر،
بـزمـون تـنـهـنـجـون واهه سائين واهه.
نــچــڻ ڪنهن جو ڪين وڻـي پـر،
لهرون تنهنجون واهه سائين واهه.(21)