تاريخ، فلسفو ۽ سياست

ادبي تاريخ تعلقي لَکِيءَ جِي

محمد شريف”شاد“ سومري صاحب ”ادبي تاريخ تعلقي لکيءَ جي“ لکي نہ فقط پنھنجي علائقي جي ادبي حيثيت ۽ اهميت کي اجاگر ڪيو آهي، پر هڪ اهڙي تاريخ جوڙي آهي جنهن ۾  ماضيءَ جي ادبي سرگرمين جي عروج ۽ زوال جا انيڪ داستان بہ ملن ٿا تہ هڪ اهڙو تاريخي ذخيرو بہ ملندو، جنھن کي پڙهندي اکيون حيرت جو بت ضرور بڻجنديون ۽ يقينن ان پٺيان سائين پروفيسر محمد شريف”شاد“ سومرو جي سوين راتين جا اوجاڳا، اهم ادبي شخصيتن ڏانهن باربار پنڌ ۽ پڇائن سميت پاڻ پتوڙڻ جي جذبي تحت مختلف ڪتابن جو ورد بہ شامل آهي. پاڻ هن ڪتاب ۾ اها ڀرپور ڪوشش ڪئي اٿن تہ ادبي خدمتن جي حوالي سان بنا فرق جي ڪنھن جو بہ ٿورو  حصو رهيو آهي تہ ان جو تذڪرو ضرور شامل هجي.

Title Cover of book ادبي تاريخ تعلقي لَکِيءَ جِي

وحيد محسن (جنم: 1968ع ):

وحيد محسن (جنم: 1968ع ):
ادبي نالو وحيد محسن سندس پورو نالو عبدالوحيد ولد عبدالقادر “عنبير” سومرو پنهنجي آبائي ڳوٺ رستم پهرين ڊسمبر 1968ع ۾ جنم ورتو. سندس شروعاتي تعليم پنهنجي تاريخي شهر رستم ۾ حاصل ڪئي ۽ ثانوي تعليم به پنهنجي ئي شهر ۾ ورتي. ميٽرڪ جو امتحان گورنمينٽ هاءِ اسڪول رستم مان 1986ع ۾ پاس ڪيو ۽ بي ايس سي جو امتحان 1992ع ۽ علامه اقبال اوپن يونيورسٽي مان بي ايڊ جو امتحان 1996ع ۾ پاس ڪيو.
هن وقت پاڻ بي روزگار آهي ۽ راقم جو ننڍو ڀاءُ ۽ شاگرد آهي. هن ادبي دنيا ۾ باقاعده طور 1986ع ۾ پير پاتو. هن کان اڳ ۾ سنڌي ٻارڙن جي علمي، ادبي ۽ قومي تنظيم لطيف سنگت رستم جو ميمبر ۽ عهديدار ٿي رهيو آهي ۽ انهيءَ تنظيم ۾ ضلع صدر به رهي چڪو آهي. تقريبن لطيف سنگت جي زماني کان وٺي اخبارن جي ٻارڙن جي ٻاري يا ٻارڙن جي رسالن ۾ ڪهاڻين ۽ شاعري سان پنهنجي ادبي سفر جو آغاز ڪيو. سندس ڪهاڻيون، مضمون ۽ شاعري انهيءَ زماني کان وٺي ڇپجندا رهن ٿا. پاڻ لطيف سنگت جي ختم ٿيڻ کانپوءِ سنڌي ادبي سنگت شاخ رستم جو ميمبر ٿيو ۽ انهيءَ جو سيڪريٽري به ٿي رهيو.
شاعري جي حوالي سان سندس شاعري ۾ ڪيترن ئي صنفن تي طبع آزمائي ڪئي آهي، انهن مان نظم، آزاد نظم، نثري نظم، ٽيڙو، چؤسٽا، ٽه سٽا، هائيڪو، وائيون ۽ غزل وغيره قابل ذڪر آهن. ان کانسواءِ هن شاعري توڙي مضمونن جا ترجما پڻ ڪيا آهن. نثر جي حوالي سان ڪهاڻيون، مضمون ۽ ثاثر وغيره لکيا آهن. سندس ڪهاڻين جو ڪتاب برائي جو بدلو 2003ع ۾ ڇپجي چڪو آهي، جنهن ۾ ٻارن لاءِ نصيحت ڀريون ڪهاڻيون آهن. شاعري ۾ سونهن جي سڳنڌ ، سماجي درد ۽ پيڙا ملي ٿي. پاڻ سنڌيءَ کانسواءِ اردوءَ ۾ به شاعري ڪئي آهي؛ جيڪا وقت بوقت سنڌ جي مختلف رسالن توڙي اخبارن ۾ ڇپجندي رهي ٿي؛ جنهن جو ثبوت رکيل ڪٽنگ فائيل آهي. سندس اردو شاعري لاهور مان نڪرندڙ ماهوار اردو رسالو ماهه نو ۾ ڇپي آهي ۽ ڪيترائي مضمون ۽ مقالا لکي چڪو آهي.

وائي
اڄ جو سائين نان پٺيان ڪيئن،
ڪـــيـــڏو بـــيــوس ٿيو انـسـان.
ڌرتيءَ جي هن گولي تي!
ٿر جا ٿاڪ ۽ بک جي پيڙا،
ڏسي رُنو هو خود ارمـــــــان.
ڌرتيءَ جي هن گولي تي!
مذهب جي ڏئي آڙ اسانکي،
ماري وڌو آ ڪيئن مهمان.
ڌرتيءَ جي هن گولي تي!
سنڌ بڻي بيروت آ “محسن”،
امن جو ڪو نه رهيو نشان.
ڌرتيءَ جي هن گولي تي!(46)



نظم
مون نماڻي جي قـيد آ زنـــدگــي،
ســمـجـهه سياڻي زهر آ زندگــي.
پيار جو ڇانويرو مليو ئي ڪين،
پيٽ بکئي ۾ گذري آ زنـــدگـــي.
تــون تـه رهـيــن ٿــي شـــهـــرن ۾،
ڳـوٺـن جي اڄ ڪهڙي آ زنـدگـي.
آءٌ قـيـديـاڻـي هـڪ هـجان سهي،
سنسار ساري جـي اهـا آ زنـدگـي.
هـــو فــطــرت جـا قـاتـل ســڀـئـي،
سونهن هوندي ڪوجهي آ زندگي.(47)