ديو مالائي ڪردار يوسف سنڌي
منصور قادر جوڻيجو
ڪنهن ماڻهوءَ تي لکڻ ڏاڍو سولو آهي، پر ان جي شخصيت سان انصاف ڪرڻ ڏاڍو ڏکيو آهي. اسان جو دوست يوسف سنڌي ڪنهن ديو مالائي ڪردار وانگر پراسرار لڳندو آهي. ڏسڻ ۾ ملهه، لکڻ ۾ اديب، ڳالهائڻ ۾ استاد، سوچڻ ۾ “دي پرنس” وارو ميڪاويلي، عمل ۾ جفاڪش ۽ محنتي، حڪمت عملي ٺاهڻ جو ماهر لڳندو آهي. پر سندس سڀ کان وڏي بدقسمتي ۽ بد بختي اها آهي ته هو سنڌ ۾ پيدا ٿي پيو ۽ سو به سنڌي ٿي پيدا ٿيو ۽ وري سنڌيءَ وارو پُڇ به پنهجي نالي سان پٺيان ڳنڍي ڇڏيائين. سندس جاگرافي ڪنهن سنڌي ملهه وانگر آهي، پر فطرتن به ملاکڙي پسند آهي.
ساڻس منهنجو لاڳاپو هڪ دوست ۽ هڪ اديب جي حيثيت ۾ رهندو آيو آهي. مان يوسف سنڌيءَ جي معاملي ۾ سدائين مونجهاري جو شڪار ناهيان رهيو. مون هن کي نه صرف يارن جو يار، پر دشمنن جو به دوست محسوس ڪيو آهي. مون وانگر هن ويچاري جن سان به وفائون ڪيون، موٽ ۾دغائون نصيب ٿيس.
زندگي سکڻ ۽ سيکارڻ جو تجربيگاهه رهي آهي. پر انهن ماڻهن جيترا اسانجي زندگيءَ تي تجربا ڪيا آهن، شايد ڪنهن ٻئي سان اهڙا حادثا ۽ واقعا پيش آيا هجن. سچ پچ ته يوسف سنڌي مونکي هڪ پورهيت، سياسي، ادبي، ۽ سماجي ڪارڪن لڳندو آهي، نهايت صاف سٿري سوچ رکندڙ ڀاسندو آهي. مان دعويٰ سان چوان ٿو ته هو پنهنجي سمورن سياسي، ادبي ۽ سماجي مخالفن کي وڌيڪ سچو ۽ جمهوريت پسند رهيو آهي. مون ڪڏهن ڪنهن کي دعا ته ناهي ڪئي، پر هڪ ننڍڙي دعا ته شل خدا کيس سچ جي واٽ تي هلڻ جي همت ڏئيس.
] ماهوار ادب، نومبر 2002ع[