شاعري

مان ڀي اُتي هئس

هي ڪتاب هند جي سنڌي شاعر ڊاڪٽر ونود آسوداڻيءَ جي غزلن جو مجموعو آهي. هن ودوان جي سڃاڻپ جي هڪ خاصيت اها آهي ته هو ڄائي ڄم کان نابين آهن. باوجود ان جي تعليمي ۽ ادبي کيتر ۾ سٺو مقام حاصل ڪيو اٿن.
ادبي کيتر ۾ ڪيل شيوائن لاءِ کيس اکل ڀارت سِنڌي ٻولي ۽ ساهتيه سڀا، جئپور پاران 2014 ۾ راشٽريه پُرسڪار سان نوازيو ويو. 2015 ۾ سندس غزلن جي ڪتاب ”ڀُڻ-ڀُڻ“ کي اين.سي.پي.ايس.ايل. جو 50 هزار روپيه جو راشٽريه ساهتيڪ پُرسڪار ڏنو ويو.
Title Cover of book مان ڀي اُتي هئس

سُڃاڻپ

ونود آسوداڻيءَ جو جنم مهاراشٽر جي ناگپور شهر ۾ ٿيو. هوُ شري هرديالداس ۽ شريمتي لڇمي آسوُداڻيءَ جو چوٿون اؤلادُ آهي. اَٺن ڀائرن ڀينرن مان ٽي ڀائر ۽ ٻَه ڀينروُن ڄائي ڄَم کان نابيِن (دِرشٽي-هيِن) آهن. نابيِنيءَ باوجوُد ٻالڪپڻي کان ئي پنهنجي لاجَواب قابلِيَت جو مظاهرو ڪندا رهيا آهن.
ڏهين دَرجي بورڊ جي اِمتحان ۾ 90 سيڪڙو مارڪوُن کڻي وِنود ميرِٽ لِسٽ ۾ سترهون نمبر پراپت ڪيو. اَهڙي طرح ڀارت جو اهڙو پهريون نابيِن هُئڻ جو گؤرَو حاصل ڪيائين جنهنجو نالو ڏهين درجي جي ميرٽ لِسٽ ۾ شامل ٿيو. بورڊ جي ئي ٻارهين درجي ۾ 78 سيڪڙو مارڪوُن حاصل ڪري ڪلا شاخا جي ميرِٽ لِسٽ ۾ هن پنجون نمبر پاتو. ناگپور يوُنيِوَرسِٽيءَ جي بي. اي. ۾ پڻ پَنجون نمبر حاصل ڪيائين. ساڳي يوُنيِوَرسِٽيءَ مان ايم.اي. (انگريزي ساهتيه)، ايم.اي. (اِتهاس) ۽ ايم. اي. (سَماج شاستر) ۾ پهريون نمبر رهي ڪري گولڊ ميڊل حاصل ڪيا. بي.ايڊ. ۾ يوُنيِوَرسِٽيءَ ۾ پنجون ۽ پـُڻي وِشوَوِدياليه جي ايس.ايِ.ٽيِ. ۾ سَموري مهاراشٽر ۾ پهريون نمبر حاصل ڪيائين.
ايترو ئي نَه، هن اناملائي وِشوَوِدياليه مان اَپلائيِڊ سائڪلاجيءَ ۾ ايم. ايس سي. ۽ P.G. Diploma in Guidance and Counselling ڪري پوري مُلڪ ۾ پهريون نابيِن منووگياني بڻجڻ جو شرف حاصل ڪيو. ناگپور يوُنيِوَرسِٽيءَ مان ونود کي انگريزي ساهتيه ۾ پي.ايڇ.ڊي. ِِِِِِِيعنى ڊاڪٽريٽ جي اُپاڌي حاصل ٿي آهي. کيس الڳ الڳ ڀاشائون سِکڻ جو شؤنق رهيو آهي. راشٽر ڀاشا سَمتي، پـُڻي مان هِندي ساهِتيه ۾ ’پنڊِٽ‘ ۽ وِدرڀ ساهتيه سنگھه، ناگپور مان مَراٺي ڀاشا ۾ گرئجوئيٽ جي اُپاڌي بِه حاصل ڪئي اَٿائين .
ڪمپيوٽر بِه سندس پَسَند جو وِشيه رهيو آهي. اِن کيتر ۾ M.Sc.(IT) اِمتحان فرسٽ ڪلاس ۾ پاس ڪري پنهنجي مهارت ڏيکاري اَٿس .
گذريل 20 سالن کان اَدب جي کيتر ۾ سرگرم آهي. هيل تائين سَندَس ڇَـهَه ڪِتابَ، جن ۾ چار غزل سنگرهه آهن، شايع ٿي چـُڪا آهن :

1. اَڌوُرا آسمان (هِندي غزل سنگرهه، ننڍي ڀاءُ راجيش آسوُداڻيءَ سان گڏ)
2. چڻگوُن- چڻگوُن (سِنڌي غزلن جو مجموعو)
3. باهِه جوُن پاڙوُن (سِنڌي غزلن جو مجموُعو)
4. ڀُڻِ- ڀُڻِ (سِنڌي غزلن جو مجموُعو)
5. An easy approach to Social Science (Text Book for B.E. First Year)
6. An easy approach to English (Text Book for B.E. First Year)

اِنکان سَواءِ سِنڌي، هِندي ۽ انگريزيءَ ۾ 600 کان وڌيِڪ غزل، گيِتَ ۽ ڪوِتائوُن لکيوُن اَٿائين. راشٽريه ۽ انتر راشٽريه سطح تي 20 کان وڌيِڪ رِسرچ پيپر پيش ڪري چُڪو آهي. گُذريَل 15-14 سالن کان اِنساني وسيِلن جي وِڪاس (Human Resources Development) جي کيتر ۾ پنهنجون شيوائوُن ڏيئي رهيو آهي. ڀارت جي جُدا- جُدا شهرن ۾H.R.D. تي 200 کان وڌيڪ ورڪشاپ ڪيا اَٿائيِن.
ساماجڪ کيتر ۾ بِه ڪافي سرگرم آهي. گُذريل 20 سالن کان نابيِنن جي ڪلياڻ لاءِ ڪم ڪري رهيو آهي. گھڻين ئي سنسٿائن سان جڙيَل آهي، جن ۾ خاص آهن –

1. ڊائريڪٽر : Institute for Transformation, Nagpur
2. سنيوجڪ : ‘سِنڌو’ ساهتيڪ ۽ سانسڪرتڪ سنسٿا، ناگپور
3. اَڌيڪش : ‘ نوَسِرجن’ هندي ساهتيڪ سنسٿا، ناگپور
4. ڊِپٽي سيڪريٽري : سِنڌي ساهتيه سڀا، ناگپور
5. لائيِف ميمبر : اکل ڀارت سنڌي ٻولي ۽ ساهت سڀا، جئپور
6. لائيِف ميمبر : اِنڊيَن سائِنس ڪانگريس، ڪولڪاتا
7. لائيِف ميمبر : آل اِنڊيا سوسائٽي فار ٽيڪنيِڪل ايڊيوڪيشن، دَهلي
8. راشٽريه ڪاريڪارڻي: ”سَکـشَم“ (وِڪلانگن جي چؤطرفي وِڪاس لاءِ ميمبر سويَم سيوي سنگٺن)
9. جنرل سيڪريٽري : بلائيِنڊ گرئجوئيٽ فورم آف اِنڊيا.
10. اڌيڪش: نيشنل آرگينائيِزيشن فار دي اِنٽيگريشن آف دي بلائيِنڊس.

غير معمولي تعليمي، ادبي ۽ ساماجڪ ڪمن سبب سندس نالو ڪيترن ئي راشٽريه ۽ انتر راشٽريه پبليِڪيشنس ۾ شامل ڪيو ويو آهي. انهن مان ڪي آهن-

1. لِمڪا بـوڪ آف رِڪارڊس (ڀارت مان شايع ٿيِندڙ)
2. ”هوُ اِز هوُ آف مئِن اَئِنڊ وومَن آف ڊِسٽِنڪشن“ (ڀارت مان شايع ٿيِندڙ)
3. فائيِو ٿائوُزنڊ ليِڊرس آف د وَرلڊ (اميرڪا مان شايع ٿيِندڙ)
4. آئوٽ اِسٽينڊِنگ پيِپلس آف ٽوينٽيِئٿ سينچري (ڪئمبرج، برٽين مان شايع ٿيِندڙ)
5. اِنٽرنيشنل ڊِڪشنَري آف اِنٽيليڪچوئلس (ڪئمبرج، برٽين مان شايع ٿيِندڙ)
6. ايشِيَن اَميريِڪن هوُ اِز هوُ (ڀارت مان شايع ٿيِندڙ)
7. ايشِيَن پيسيفِڪ هوُ اِز هوُ (ڀارت مان شايع ٿيِندڙ)
8. ايشِيَن ايڊمايريبل اَچيِوَرس (ڀارت مان شايع ٿيِندڙ)
9. ڪئمبرج، برٽين پاران اِنٽرنيشنل مئن آف د مِلينِيَم پـُرسڪار سان 2001 ۾ سَنمانِت.
10. ساماجِڪ ۽ سانسڪرتِڪ سنسٿا ’چؤکٽ‘ پاران 2001 ۾ ناگپور رتن’ اعزاز سان نَوازيَل.
11. سِنڌو مـُڪتي سَنگٺَن پاران ’سنڌو رتن‘اعزاز سان پڻ نوازيل.

وِنودَ جي شخصيَت گھَڻَ ڪـُنڊائي آهي. کيس ساهتيه، سنگيِت، شطرنج، ڪرڪيٽ، منووِگيان، درشن شاستر، راڄنيتي، سَماج سيوا، تعليِم، نابيِنن جو ڪلياڻ، وِگيان وغيره ۾ گَهِري دلچسپي آهي. هِن وَقت هوُ ناگپور جي رامديو بابا ڪاليج آف اِنجيِنِيَرِنگ اَئنڊ مَئنيجمينٽ ۾ مانَـوَشاستر کاتي ۾ ائسوسِئيٽ پروفيسر ۽ هيڊ آف دي ڊپارٽمينٽ جي روُپ ۾ پنهنجوُن شيوائوُن ڏيئي رهيو آهي.
ونود آسوُداڻيءَ جي سنڌي غزلن جي مجموعي ”باهِه جوُن پاڙوُن“ کي ڀارتيه ڀاشا پريشد، ڪولڪتا پاران 2012 ۾ يُوا پُرسڪار عطا ڪيو ويو. 2013 ۾ تعليمي سرگرمين واسطي کيس Sunrise Peace Foundation پاران’يوگي مَنوهر شڪشا رتن‘ اَوارڊ سان سَنمانِت ڪيو ويو. ادبي کيتر ۾ ڪيل شيوائن لاءِ کيس اکل ڀارت سِنڌي ٻولي ۽ ساهتيه سڀا، جئپور پاران 2014 ۾ راشٽريه پُرسڪار سان نوازيو ويو. 2015 ۾ سندس ‘ڀُڻ-ڀُڻ’ ڪتاب کي اين.سي.پي.ايس.ايل. جو 00050, روپيه جو راشٽريه ساهتيڪ پُرسڪار ڏنو ويو. 5 سيپٽيمبر 2015 تي RTM Nagpur University پاران ڊاڪٽر ونود آسوُداڻيءَ کي Best Teacher Writer Award سان نوازيو ويو.
وِنودَ جي هِندي ساهتيه ۾ يوگدان تي راشٽرڀاشا پرچار سمتي، وَرڌا جي دَهليءَ ۾ ٿِيَل Diamond Jubilee جلسي ۾ ڀارت سرڪار ۾ اُن وقت جي هوم منسٽر شري سُشيل ڪُمار شِندي سَندَس سَتڪار ڪيو.
ونود آسوُداڻيءَ گھڻن ئي سِنڌي ڪتابن جو انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪيو آهي. جن مان هيٺ ڄاڻايل ڪتاب شايع ٿي چُڪا آهن:

1. Silent Path : وينا شرنگيءَ جون سنڌي ڪوتائون
2. That One Moment : واسديو موهيءَ جون سنڌي ڪهاڻيون
3. Cheque Book and Other Stories : واسديو موهي ءَ جون سنڌي ڪهاڻيون

ونود آسوُداڻي مرڪزي ساهتيه اڪادمي، دهليءَ جي سنڌي ائڊوائزري بورڊ ۾ بطؤر ميمبر 1 جنوري 2013 کان پنجن سالن لاءِ nominated آهي. ان کان سواءِ هوُ مهاراشٽر ساهتيه اَڪادميءَ جو پڻ ميمبر رهيو آهي.