ڇا شارڪ ۽ وهيل ساڳي جنس جون مڇيون آهن؟
شارڪ جيئن ته مڇيءَ جو قسم آهي، اها ٻين عام مڇين وانگر آنا ڏئي ٿي...... وهيل مڇي جانورن وانگر ڦر ڏئي ٿي. شارڪ مڇيون پنهنجا آنا سمنڊ ۾ خارج ڪري گهمنديون ڦرنديون رهن ٿيون.... پٺيان اهي بچن يا مرن شارڪ کي ٻين مڇين وانگر پرواهه نٿي رهي. وهيل مڇي هڪ ڦر ڏئي ٿي پر اها مينهن ٻڪريءَ کان به وڏو عرصو ان کي پالي تاتي ٿي ۽ ٿڃ پياري ٿي.
شارڪ جي جسم ۾ ٻين مڇين وانگر ڪنڊا (Cartilage) ٿين. وهيل کي جانورن وانگر هڏا ٿين. اها ٻي ڳالهه آهي ته اهي وزن جي حساب سان بيحد هلڪا ٿين ٿا..... گهٽ density وارا..... جيئن هن کي ترڻ ۾ سهوليت رهي. پر اهو آهي جو اهي بيحد مضبوط ٿين ٿا ۽ انهن مان ڪيترائي اوزار ٺهن ٿا. وهيل جي سائيز وڏي هجڻ ڪري سندس هڏا به ايڏا ڊگها ۽ موڪرا ٿين ٿا جو انهن مان استري لاءِ ٽيبلون پڻ ٺهن ٿيون.
شروع ۾ به لکي آيو آهيان ته شارڪ هڪ شڪاري ۽ حملو ڪندڙ جانور آهي ۽ سمنڊ ۾ ڪرندڙ ملاح/خلاصيءَ کي ٿڌي پاڻيءَ کان وڌيڪَ شارڪ جو خوف رهي ٿو. ٻئي پاسي وهيل کڻي ڏهوڻي وڏي آهي پر منجھس شڪار ڪرڻ جي صلاحيت ناهي. هن جو گهڻو گذر سفر سامونڊي گاهه (Plankton) ۽ ننڍڙين مڇين (Krill) تي آهي جيڪي سوين گئلن پاڻيءَ سان گڏ سندس وات ۾ پاڻهي داخل ٿين ٿيون.
شارڪ مڇي بک ۾ ٻين شارڪ مڇين کي به نٿي ڇڏي. پر وهيل مڇي پنهنجي جنس جي مڇيءَ جو نالو هرگز نٿي وٺي...
وهيل مڇي آوازن ذريعي ٻين وهيلن ۽ پنهنجي ٻچي سان رابطي ۾ رهي ٿي. هوءَ ڪيترن ئي قسمن جا آواز ڪڍي سگهي ٿي.... ويندي ڳائيندي به آهي. پر شارڪ مڇيءَ ۾ ڪا اهڙي قابليت نه آهي.
وهيل مڇي انسان ذات سان دوستي به ڪري ٿي خاص ڪري ڊولفن جيڪا ترندڙ سان گڏ تري به ٿي ۽ سيکارڻ سان ڪيترائي کيل تماشا ۽ ڪرتب به ڪري ٿي پر شارڪ مڇيون ڪنهن جون دوست نه آهن ۽ نه انهن ۾ ڪرتب سکڻ جي توفيق آهي.
شارڪ مڇيون ٽولن ۾ رهن ٿيون. وهيل مڇي اڪيلي رهي ٿي سواءِ ميلاپ (Mating) جي موسم ۾ يا جڏهن هو هڪ سمنڊ کان ٻئي ڏي لڏپلاڻ (Migration) ڪن ٿيون.
شارڪ ساهه کڻڻ لاءِ سمنڊ جي پاڻيءَ مان ڪلين (Gills) ذريعي آڪسيجن ڇڪي ٿي. وهيل ٻين جانورن وانگر نڪ ذريعي هوا ڦڦڙن ۾ داخل ڪري ٿي.
وهيل سمنڊ اندر 5 منٽن کان ڏيڍ ڪلاڪ تائين ٽٻي هڻي سگهي ٿي. ان بعد هن کي ساهه کڻڻ لاءِ سمنڊ جي مٿاڇري تي اچڻو پوي ٿو. شارڪ مڇي سڄي زندگي سمنڊ اندر گذاريو ڇڏي. سمنڊ مان ٻاهر نڪرڻ هن لاءِ موت آهي جو ساهه کڻڻ لاءِ هن کي ڦڦڙ نه آهن.
شارڪ مڇيءَ جون 400 کن جنسون چيون وڃن ٿيون. وهيل جون اسي نوي کن مس آهن. شارڪ مڇي ترڻ مهل پنهنجو پڇ نانگ وانگر کاٻي کان ساڄي ڦٿڪائي ٿي. وهيل پنهنجو پڇ هيٺ مٿي لوڏي ٿي.