الطاف شيخ ڪارنر

گهاتو گهر نہ آئيا

هي ڪتاب سمنڊ ۽ سامونڊي جيون سان گڏ آبي جيون تي لکيل ڪالمن، سفرنامن، مضمونن ۽ ڄاڻ تي مشتمل آهي، جنهن جو ليکڪ ناميارو سفرناما نگار الطاف شيخ صاحب آهي.
ڪتاب ۾ کوڙ دلچسپ ۽ معلوماتي مضمون شامل آهن، جيئن شارڪ مڇي لذيذ ڇو آهي، خطرناڪ ڇو آهي؟ وهيل مڇي جا قسم، ان جا فائدا ۽ اها وهيل جنهن جي عنبر سبب اسپيني مهاڻا ڪروڙ پتي ٿي ويا. گانگٽ، اسپنج ۽ ٻين آبي جيون بابت دلچسپ معلومات. سنڌو نديءَ جي انڊس ڊولفن يا انڌي ٻلهڻ بابت تفصيلي ڄاڻ. سنڌوءَ جي لذيذ ترين پلي مڇيءَ بابت تفصيلي ۽ دلچسپ مضمون. ڳاڙهي، نيري، اڇي ۽ ڪاري سمنڊ بابت معلومات. کاري ۽ مٺي سمنڊ بابت حقيقتون ۽ معلومات ۽ ٻيا به کوڙ پڙهڻ جهڙا ليک شامل آهن.
  • 4.5/5.0
  • 4987
  • 1170
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book گهاتو گهر نہ آئيا

سمنڊ ۽ زمين تي رهائش ۾ فرق

هڪ ته زمين پکيڙ ۾ سمنڊ کان ننڍي آهي. (سمنڊ 140 ملين چورس ميل ايراضيءَ ۾ آهي ۽ زمين جي پکيڙ فقط سٺ ملين چورس ميل ٿيندي). ۽ ٻيو ته زمين تي فقط هڪ سطح تي ئي ماڻهون جانور رهي سگهن ٿا. وڌ ۾ وڌ ڪجهه پکي يا جيت وڻن جي ڏارن ۽ چوٽين تي يا ڪجهه ڪينئان، سُرا، نانگ، بلائون زمين اندر ڏرڙن ۾ رهن ٿا. پر سمنڊ تي ائين ناهي. ڪي مڇيون، سپون، گانگٽ سمنڊ جي بلڪل تري ۾ رهن ٿا ته ڪي مٿاهين سطح تي ترندا رهن ٿا. باقي هڪ وڏي دنيا ان جي وچ ۾ پکڙي پيئي آهي. اهڙي طرح سامونڊي گاهه ٻوٽا پڻ ڪي بلڪل تري ۾ ڦاٿل ملندا ته ڪي مٿي سطح تي ترندا نظر ايندا. ڪي وري ڪنارن وٽ پٿريلن علائقن ۾ جتي ڪڏهن وڏي وير ۾ پاڻي آهي ته ڪڏهن نه.
ان جو مثال هن مان وٺي سگهجي ٿو ته ٻه جايون هڪ هڪ هزار چورس وال ايراضيءَ تي هجن. هڪ بنگلو نمونو فقط پٽ تائين محدود هجي ۽ ٻي جاءِ فلئٽ نمونو ويهه پنجويهه ماڙ هجي. ظاهر آهي ٻي قسم واري جاءِ ۾ گهڻا ماڻهو رهي سگهندا. سو سمنڊ ۾ رهائش ان فلئٽ واري عمارت وانگيان آهي. ڪجهه مڇيون مٿاهن طبقن (ماڙين) تي آهن ـــ يعني پاڻيءَ جي مٿاڇري تي آهن جتي پاڻيءَ جو دٻاءُ گهٽ آهي، روشني ۽ گرمي سردي پڻ مٿاهين آب هوا مطابق آهي. ڪي مڇيون هيٺين ماڙين تي ـــ يعني سمنڊ جي هيٺاهن تهن ۽ ترن ۾ آهن جتي پاڻيءَ جو دٻاءُ تمام گهڻو آهي. جتي روشني گهٽ يا نه برابر آهي.
بهرحال ان حساب سان ڏٺو وڃي ته جيتوڻيڪ ٻئي عمارتون هڪ ٻئي برابر ايراضيءَ جون ٿيون پر گهڻ ماڙ واري جاءِ ۾ گهڻا ماڻهو رهي سگهن ٿا. اهڙي طرح زمين جي مقابلي ۾ سمنڊ ۾ جيت جڙن، مڇين مانگرن لاءِ تمام گهڻي جاءِ آهي. (هڪ اندازي مطابق اها ٽي سؤ دفعا گهڻي آهي). اسانجي دنيا ـــ يعني زمين ٻِه وٿي آهي. 2-Dimensional آهي. پر سمنڊ 3-Dimensional ٿيو جو سمنڊ جي نه فقط تري ۾ ساهه وارا رهن ٿا پر هر تهه تي ڪجهه نه ڪجهه زندگي آهي ۽ سمنڊ ڪٿي ڪٿي ته چار پنج ميل به اونهو آهي ۽ سراسري طرح تيرهن هزار فٽ اونهو آهي ـــ يعني اڍائي ميل کن.
ڏٺو وڃي ته سمنڊ جي ڪناري تي پير به مس پيا پسندا پر ٿورو ئي اڳيان وڌڻ سان سمنڊ يڪو هيٺ اونهو ٿيو وڃي ۽ سمنڊ اندر ڪٿي ته ايڏا وڏا ۽ اونها کڏا ۽ ماٿريون آهن جو اسانجو ايوريسٽ جبل به ان ۾ ٻڏي وڃي. سمنڊ اندر ڪيتريون ئي ٽڪريون ۽ جبل ايڏا وڏا آهن جو اهي زمين تي هجن ها ته انهن جون چوٽيون ايوريسٽ جبل جي چوٽيءَ کان به مٿاهيون نظر اچن ها.