• مٽيءَ جو ماڻهو سجاد ميراڻي
سجاد ميراڻيءَ تي خاص طور پريان لوءِ جي آس پاس جي ماحول جو گهاٽو اثر آهي. هتان جي اصيل ڏنگن ۽ کارڪن ، سنڌڙي انبن جي مٺاس ۽ گلابي گلن جي سرهاڻ سجاد ميراڻيءَ جي شاعريءَ تي پنهنجو اثر ڇڏيو آهي. ۽ سندس جذبن ۾ نکار آندو آهي.هو هڪ کرو ۽ سچو انسان آهي. منهن تي سچ چئي ڏيندو آهي. ساڳي وقت هو ڏاڍو سادگي پسند به آهي. هو اوچ گذاري جي ريس کان پري ڀڄندو آهي. هن ڪوي جوٻيو خاص حوالو اهو به آهي ته هو هڪ بهترين استاد آهي. ۽ پريان لوءِ ۾علم جي روشني ڦهلائيندو رهي ٿو. جيئن ڪنهن شاعر چيو آهي ته:
زندگيءَ جو سفر آ پرين!
روشنيءَ جو سفر آ پرين!
سجاد ميراڻيءَ جو سفر روشنيءَ جو سفر آهي. سندس پٽ سميع سجاد به نئين ٽهيءَ جو سريلو ۽ سيبتونشاعر آهي. سندس ادبي گاديءَ تي سندس ولي عهد خليفو بڻجي. سجاد ميراڻيءَ جي ٻاريل مشعل کي کڻي اڳتي قدم وڌائيندو.
سجاد ميراڻيءَ جي شاعريءَ ۾ مختلف رنگ بکندا نظر ايندا آهن. هن جي شاعريءَ جا جدا جدا رنگ انڊلٺ بڻجي پنهنجو جادو پسائيندا آهن. ٻي ڳالهه ڪندو هلان ته سجاد ميراڻي فني لحاظ کان به عمدو شاعر آهي سندس شعر انيڪ بحرن تي سرجيل آهن. هڪ غزل جي ٻن شعرن ۾ هن داخلي ڪيفيت جو اظهار هن ريت ڪيو آهي:
وقت جي وهڪري ۾ وهي ٿووڃان
يار! آهيان مٽيءَ جو ڊهي ٿو وڃان
تنهنجي ٻيڙيءَ ۾ ڳورو مان ئي هان
تنهنجي چئي کان اڳ اڳي ئي لهي ٿو وڃان
هي غزل بحر متدارڪ مثمن سالم تي جوريل آهي. مٿين شعرن ۾ سجاد ميراڻيءَ اميريءَ ۽ غريبيءَ کي ظاهر ڪيو آهي. ننڍ وڏائيءُ جو ويڇو اڄ به اوج تي آهي. هن ڪويءَ هڪ عام چوڻيءَ جو سهارو وٺي پنهنجي جذبن جو اظهار ڪيو آهي. چوڻي ” ٻيڙي ۾ واڻيو ڳورو“ ذات پات ۽ مذهبي مت ڀيد جو چڪر هتي جاري آهي. سجاد ميراڻيءَ جي شاعريءَ ۾ جمالياتي رنگ به دل کي لڀائيندڙ آهي.
هوءَ جو ايندي وئي
روشني ٿينديوئي
پيار جو ڏيندي وئي
درد ڌوئيندي وئي
بحر جي ڪجهه رڪنن کي ڇڏي شاعري ڪندا رهن ٿا نه ته بحر رمل وڌ ۾ وڌ مسدس سالم ا مخذوف ۾ ڪم آندو ويو آهي. پرينءَ جي اچڻ سان روشني ٿي وڃي ٿي ۽ ان جي پيار ڏيڻ سان درد ڌوپي وڃي ٿو. درد ڌوئڻ نئون اصطلاح آهي. سجاد ميراڻيءَ جو هڪ غزل جي ٻن شعرن ۾ جمالياتي رنگ ڏسو:
عرض منهنجو اگهائجو جانان
نينهن مون سان نڀائجو جانان
توڏي سورج مکي مڙي نه پوي
چهرو پنهنجو لڪائجو جانان
هي شعر بحر خفيف مسدس مخبرن محذوف ۾ چيل آهن. ”جانان“ لفظ ڪلاسيڪي شاعريءَ جو لتاڙيل ۽ گٺل پيٺل آهي. ٻي ڳالهه جيڪا ٻي شعر ۾ لکي ٿو اها هيءَ آهي ته پهرين مصرع ۾ شاعر محبوبه کي جمع جي صيغي ۾ مخاطب آهي ۽ پوئين مصرع ۾ واحد جي صيغي ۾ مخاطب آهي. انهيءَ کان پاسو ڪرڻ گهرجي...هي مختصر مضمون ۾ هن نئين ٽهيءَ جي سينئر ڪويءَ جي فن ۽ فڪر کي سموهي نٿو سگهجي. ٿورا داڻا ٿالهيءَ ۾ . جي مثال ٿوريءَ شاعري مان شاعر جي اُڏام کي پرکي سگهجي ٿو...
منير سولنگي
پير جو ڳوٺ ڪينگري