منگل سوُتر : - ڪلا پرڪاش
هاڻي هوءَ مِس سيتا- ايس- سامتاڻي بڻجي رهي آهي. ٻه مهينا گڏ رهڻ بعد پرديپ هُن کان طلاق گهريو. هنن ٻنهي طلاق جي پٽيشن جا ڪاغذ به صحيح ڪري ڇڏيا آهن. ڪالهه کيس وڪيل وٽان فون آيو هو، ته پرديپ تنهنجي پيڪن طرفان مليل سون مون وٽ ڊپازٽ ڪري ويو آهي، تو وٽ هن جو ڏنل منگل سوُتر آهي، سو مون وٽ ڊپازٽ ڪري وڃ.
وڪيل جو فون ملڻ بعد سيتا جو سڄو ساهه وڃي منگل- سوتر ۾ پيو. هن اڃا تائين منگل سوتر لاٿو نه آهي. رات سڄي رات هن سوچيندي گذاري آهي ته منگل سوتر گلي مان ڪيئن لاهيندي؟ هوءَ جڏهن مڱيل هئي ۽ کيس خبر پئي هئي ته سندس نران منگل سوتر خريدڻ وڃڻي هئي، تڏهن هن پرديپ کي فون ڪري چيو هو، ’مان چاهيان ٿي ته مان تنهنجي ڀيڻ سان گڏ وڃان ۽ منگل سوتر پسند ڪريان.‘
پرديپ کلي چيو هوس، ’خيال نه ڪر. منهنجيءَ ڀيڻ جي پسندي تمام سٺي آهي.‘
سيتا اهو جواب ٻڌي کڻي ماٺ ڪئي هئي پر هن جي اندر ۾ تِر تِر ڏاڍي هئي، ته جڏهن منگل سوتر سندس ڳچيءَ ۾ پوندو، تڏهن سندس ڳچي ڪيئن ٻهڪي پوندي! منگل سوتر پوڻ واريءَ گهڙيءَ کان هوءَ مسز پرديپ ماکيجاڻي بڻبي. جڏهن سندس نران کيس منگل سوتر پاتو هو، تڏهن هوءَ آرسيءَ ۾ پاڻ ڏسي نه سگهي هئي. گهڻن ئي مٽن مائٽن وچ۾ گهيريل هئي پر گهڻائي ڀيرا منگل سوتر کي آڱرين سان ڇُهيو هئائين.
هينئر به هن جو هٿ پنهنجيءَ ڳچيءَ طرف کڄي ويو. هڪ هٿ سان منگل سوتر کي ڇُهيائين ۽ ٻئي هٿ سان پرديپ جي گهر جو ڊور بيل وڄايائين.
سيتا واچ ۾ وقت ڏٺو. اَڃا ست به نه ٿيا آهن. هن کي پڪ آهي ته پرديپ ننڊ ۾ هوندو. هو اَٺين بجي ڌاري مس اُٿندو آهي. باقي هُن جي ماءُ... جنهن کي سيتا ٻن مهينن لاءِ اَمي ڪري سڏيو هو ۽ هن کي راضي رکڻ لاءِ هر قسم جا جتن ڪيا هئائين، سا ننڊ مان سويل اٿندي آهي، اڌ منٽ کن در نه کليو ته سيتا سمجهي ويئي ته پرديب جي ماءُ سنان ڪندي هوندي يا پوڄا پاٽ ۾ مشغول هوندي. هن هيڏانهن هوڏانهن نهاريو. پهرئين ماڙي جي ٻين ٻن فليٽن جا دروازا بند هئا. ٻن مهينن لاءِ هت گهرن ۾ رهندڙ ماڻهو سندس پاڙيسري هئا. جيتوڻيڪ کيس ايترو وقت نه مليو هو، جو ڪنهن به پاڙيسريءَ سان هِري مِري سگهي.
سيتا ٻيو دفعو بيل وڄائڻ واري هئي ته ڪم واري اِندو ٻائي اچي پهتي. هن سيتا کي ڏسي عجب وچان چيو، ’تون؟‘
سيتا چپ چاپ هن ڏانهن نهاريو.
اِندو ٻائي ڊور بيل وڄائيندي چيو، ”ڏاڍي ڦٽل قسمت اٿئي. ڪهڙي گهر ۾ تنهنجي شادي ٿي. پرديپ ۽ ماڻس ڪي ماڻهو آهن!؟“
پرديپ جي ماءُ در کوليو ته سراپجي ويئي. هن سمجهيو هو ته اِندو ٻائي در تي هوندي. هوءَ کيس روز وانگر دٻ ڪڍي ها ته گهنٽي ٿي وڄائين يا ڪن ٿي ڦاڙين! هوءَ وري کيس چوي ها، هونئن وري تون ٻڌين ها ڇا؟ پر اڄ هنن جي وچ ۾ ڳالهائڻ ڪين ٿيو. اِندو ٻائي ته دراوزي مان سرڪي اندر ويئي ۽ وڃي پنهنجي ڪم کي لڳي. باقي سيتا کي گهر ۾ گهڙڻ کان پرديپ جي ماءُ ستي روڪ ڪري بيٺي. نرڙ ۾ گهنج پيل تمام ڪؤڙي آواز ۾ پڇيائين، ”ڇو آئي آهين؟“
”منگل سوتر موٽائڻ.“
”وڃي وڪيل جي آفيس ۾ ڏيئي اچ.“
”جي توهان کي ڏينديس، ته ڪهڙو فرق پوندو.“
پرديپ جي ماءُ دروازو بند ڪرڻ تي هئي ته سيتا زبردستيءَ گهر اندر گهڙي. اُن بعد دروازو بند ڪري چيائين، ”توهان کان ڪجهه پنڻ ڪانه آئي آهيان. بس چاهيان ٿي، ته پرديپ پاڻ منگل سوتر منهنجي ڳچيءَ مان لاهي.“
”هو نه لاهيندو. اِيئن ڪو ٿيندو آهي ڇا؟ نڪرين ٿي گهر مان، يا پوليس کي فون ڪريان؟“
”پوليس کي فون ڀَل ڪريو! اُهي پڇندا ته مون ڪهڙو ڏوهه ڪيو آهي؟“ سيتا ڳالهائيندي ڳالهائيندي هال ۾ اچي صوفا تي ويهي رهي. پرديپ جي ماءُ جي منهن ۾ سڌو نهاري چيائين، ”اِهو منهنجو ضد آهي ته پرديپ پاڻ منگل سوتر لاهي.“
”دماغ خراب اٿيئي ڇا؟“
”اِيئن ئي سمجهو. بس پرديپ پنهنجي هٿن سان منگل سوتر منهنجيءَ ڳچيءَ مان لاهي، پوءِ مان چپ چاپ هلي وينديس.“
اِندو ٻائي چانهه جا ٻه ڪوپ کڻي آئي. هڪ پرديپ جي ماءُ کي ڏنائين ۽ ٻيو سيتا کي.
پرديپ جي ماءُ چانهه جو ڪوپ ميز تي رکي صوفا تي ويهندي چيو، ”ڪنهن چانهه گهُري توکان؟“
سيتا چانهه جو ڪوپ کڻندي اِندوءَ کي چيو، ”ٿئنڪ يو.“
پرديپ جي ماءَ ڪرڙيءَ نگاهه سان سيتا ڏانهن نهاريو. پنهنجو چانهه جو ڪوپ ميز تان کڻي اِندو ٻائيءَ کي واپس ڏيندي چيائين، ”واپس کڻي وڃ. اَڄ صبح هن جو منهن ڏٺو اٿم، نه چانهه نصيب ٿيندي، نه پوڄا پاٽ هٿ ايندو.“
ايئن چوندي هوءَ پرديپ جي ڪمري طرف وڃڻ لڳي.
سيتا بيڊروم جي دروازي کلڻ ۽ ٻيڪڙجڻ جو آواز ٻڌو. اِهو بيڊروم پر سال، ٻن مهينن لاءِ، سندس ۽ پرديپ جو بيڊروم هو. شاديءَ جي رات هوءَ اِن بيڊروم ۾ گهڙي هئي. نوورنيءَ جا ويس وڳا پهريل، هٿ پير مينڌيءَ رتا، ڪراين مان چوڙين جي جهنڪار پئي ٻُڌڻ ۾ آئي. ڪن ۽ نڪ سون سان سجيل. ۽ ڳچيءَ ۾ منگل سوتر.
سيتا کي ياد آيو ته جڏهن سندس وڏيءَ ڀيڻ جي گلي ۾ منگل سوتر پيو هو، تڏهن سندن ڏاڏي حيات هئي. ڏاڏيس ڀيڻس جي مٿي تي هٿ رکي چيو هو، ”جيجل! هي منگل سوتر وڏي وَٿِ اَٿئي. اِن جي ڪري پيار، مان، مُرتبو ملندءِ، سي مُلهه مهانگيون وستو ساهه سان سنڀالجانءِ. ڌيئڙي، شل آخري تائين منگل سوتر ڳچيءَ ۾ سلامت هجيئي.“
شاديءَ جي ڏينهن سيتا پيڪو گهر ڇڏڻ مهل ڏاڏيءَ جي فوٽي اڳيان ٻه منٽ وڃي بيٺي هئي. ڏاڏيءَ کان ساڳي آسيس گهري هئائين، جيڪا ڏاڏيس ڀيڻس کي ڏني هئي. اِها ڳالهه ياد ايندي ئي ڏاڏيءَ جو چهرو سندس اکين آڏو ڦرڻ لڳو.
سيتا ٿڌو ساهه ڀريندي چانهه جو ڍڪ ڀرڻ لاءِ ڪوپ هٿ ۾ کنيو، پر ڪوپ خالي ٿي چڪو آهي، سا هن کي خبر ئي نه پيئي هئي. هونئن کيس ننڊ مان جاڳي ڪر موڙڻ جي عادت آهي. رات نه ننڊ آئي هئس، نه ئي صبح جو ڪر موڙيا هئائين. بدن ۾ سيٽ محسوس ڪندي سوچيائين، جيڪر ڪم واريءَ اِندوءَ کي چوان ته چانهه جو ٻيو ڪوپ ٺاهي ڏي، پر نه، سندس دل نه وري...
هوءَ کاٻي پاسي سِرڪي صوفا جي ڪُنڊ کان ٿي ويٺي. اُن ڪنڊ کان پرديپ وارو بيڊروم ٿورو نظر ايندو آهي. بيڊ روم جي دروازي تي نظر پوندي ئي هن کي پنهنجو پاڻ ٿي نظر آيو. هوءَ بيڊ روم ۾ پلنگ تي ويٺي آهي. شاديءَ وارو وڳو مٽائي پاڻ کي گلابي رنگ جي نائيٽيءَ ۾ سمائي ڇڏيو اٿائين. ههڙي عمدي نائيٽي هن پهريون دفعو پاتي آهي. ڀيڻس اها نائيٽي ڏاجي جي بئگ ۾ رکڻ مهل چيو هو ’هن نائيٽيءَ ۾ تون ته اپسرا لڳندينءَ، اپسرا.‘
اَپسرا آڪاس ۾ اُڏامي رهي آهي. هن جي ڌڙڪندڙ دل چاهي ٿي ته پرديپ ڪمري ۾ جلدي اَچي. هن جي اُڏامندڙ جسم ۽ جان کي هوا مان جهپي، ٿانئيڪو ڪري.
پرديپ بيڊ روم ۾ آيو ته سهي، پر گهڙندي سان چيائين، ”سُمهين ڇو نه ٿي پئين؟ هينئن بُت بڻجي وهڻ جو مطلب؟“
اَپسرا آڪاس مان ڪِري پيئي. هن جو جسم ڇيهون ڇيهون ٿي ويو. من وڃي پاتال ۾ ڪريس. هوءَ سمجهي نه سگهي، ته ڇا چوان، ڇا ڪريان. کيس پرديپ ڏانهن نهارڻ جي به همٿ نه پئي ٿي.
پرديپ بيپرواهي سان سگريٽ مان ڪش ڪڍڻ لڳو. ٻه ٽي سگريٽ پيئڻ بعد هُن فون جو رسيور کڻي هڪ ٻن دوستن سان ڳالهايو. فون تي هو بلڪل نارمل نموني کلي ڳالهائي رهيو هو. فون رکڻ بعد سيتا کي چيائين، ”سمهي پئه هاڻي، ڏائڻ ڪٿان جي.“
ڏائڻ؟ اِن لفظ سيتا کي ڄڻ برف جي ڇپ تي ليٽائي ڇڏيو هو. هن جي بدن کي ڏڪڻي وٺي ويئي هئي.
هينئر به سيتا جي بدن ۾ ساڳئي نموني جي ڏڪڻي پئدا ٿي رهي هئي. هوءَ پاڻ کي سنڀالڻ جي ڪوشش ڪري رهي هئي ته ڏٺائين سامهون پرديپ ۽ سندس ماءُ ڏانهس اچي رهيا آهن. پرديپ کي گنجي ۽ لوُنگي پهريل آهي. اِها گنجي ۽ لونگي پر سال هن ٻن مهينن ۾ گهڻائي دفعا اِستري ڪئي هئي. هال ۾ پهچي پرديپ چيو، ’نڪري وڃ منهنجي گهر مان.‘
سيتا اُٿي بيٺي. پرديپ جي منهن ۾ سڌو نهاري چيائين، ’منگل سوتر منهنجيءَ ڳچيءَ مان لاهه. پوءِ مان هڪ منٽ به نه ترسنديس.‘
’نه ڪندس مان اِيئن.‘
’اِهو ته توکي ڪرڻو ئي پوندو.‘ سيتا محڪم آواز ۾ چيو.
’پر ڇو؟‘ پرديپ چتائي چيو.
’ڇو؟ ڇاڪاڻ مان ٿي چاهيان.‘ سيتا به بلند آواز ۾ چيو، ’تو شادي ٽوڙڻ جو ڪهڙو سبب ٻڌايو آهي مون کي، بس شادي ٽُٽي پيئي، ڇو ته تون ٿو چاهين ۽ منگل سوتر تون منهنجي ڳچيءَ مان لاهيندين، ڇو ته مان ٿي چاهيان.‘
’ڏائڻ ڳالهائي ته ڪيئن ٿي؟‘ پرديپ جي ماءُ چيو.
’توهين وچ۾ نه ڳالهايو.‘ سيتا پرديپ جي ماءُ طرف شوخيءَ سان نهاري چيو، ’۽ ڏائڻ لفظ واپس وٺو.‘
پرديپ کيس اِن طرح گهوريو، ڄڻ مٿس مارڪٽ ڪرڻ وارو آهي.
سيتا جي بلڪل سامهون بيهي ڏند ڪرٽيائين ته سيتا کيس هٿ سان ٿورو پٺيان ڌڪيندي چيو، ’وقت نه وڃاءِ. منگل سوتر لاهه ته مان وڃان.‘ پوءِ هوءَ کيس پُٺي ڏيئي بيٺي.
پرديپ منگل سوتر لاهڻ جي ڪوشش ڪئي پر کيس هُڪُ هٿ نه آيو. پنهنجو سمورو غصو هٿن ذريعي ڪڍندي هن منگل سوتر کي اَهڙي ڇِڪ ڏني، جو منگل سوتر ٽُٽي اچي سيتا جي پيرن ۾ پيو.
سيتا منگل سوتر اورانگهي دروازي طرف ويئي. جيئن ڏاڪڻ لهي بلڊنگ مان ٻاهر نڪتي، تيئن ڌيان ويس ته سج جي روشنيءَ ماحول کي ڀاڪر ۾ ڀري ڇڏيو آهي. هوءَ هلڪن قدمن سان بس اسٽاپ طرف وڌڻ لڳي.
(”ڪٿا-ياترا،“تان ورتل)