نـاســور : - سحر امداد
۽ هو پنهنجي لٺ جي سهاري ماڻهن کان بچڻ جي ڪوشش ڪندي، اڳتي وڌي رهيو آهي، ماڻهو چڙهن پيا، ماڻهو لهن پيا، چڙهڻ وارا پهرين چڙهڻ ٿا چاهين – ”متان گاڏي ڇُٽي وڃي،“ لهڻ وارا پهرين لهڻ پيا چاهين،“ متان گاڏي ڇُٽي وڃي،“ ۽ نتيجي ۾ جو جتي آهي، اتي ئي آهي. هرڪو پنهنجي اِنرجي ان رستي تان ٻئي کي ڌڪي هٽائڻ تي خرچ ڪري رهيو آهي. رڙيون، گوڙ، ڀڄ ڀڄان.
۽ هو انهيءَ پيهه ۾ڪڏهن ڌڪجندو اڳتي هليو ٿو وڃي ۽ ڪڏهن پٺتي .... ان کان اڳ جو هو ٽرين تائين پهچي، ٽرين ڪُوڪ ڏيئي رڙهڻ ٿي لڳي.
ماڻهن جو گوڙ ۽ رڙيون تِهائين وڌي ٿيون وڃن..... ڪي ٽرين سان گڏ ڊوڙي رهيا آهن چڙهڻ لاءِ، ڪنهن جو ٻار رهجي ويوآهي، ڪنهن جو سامان اڃا پورو نه چڙهيو آهي. ٻارن کي درين مان ئي اندر ويٺل مسافرن مان ڪنهن نه ڪنهن کي مڙهايو پيو وڃي. سامان بد حواسيءَ ۾ درين مان اندر اڇلايو پيو وڃي. ٽرين جي اسپيڊ سان گڏ ئي ماڻهن جي ڊوڙندڙ ٽنگن جي اسپيڊ به وڌي رهي آهي.
۽ هو پنهنجا چيڀاٽيل، زخمي ٿي ويل پير کنيو – پرتي ٿيندڙ ٽرين جو آواز ٻڌي رهيو آهي. ٽرين جو پل پل پرتي ٿيندڙ ڇُڪ ڇُڪ ڇُڪ ڇُڪ جو آواز، ويجهو ٿيندو لڪڻ جي ٺَڪ ٺَڪ ٺَڪ ٺَڪ ۾ بد لجي ٿو وڃي.
پر مان هتي آيو ڇو آهيان؟
نه مان ڪيڏانهن وڃان پيو؛ نه ئي ڪو مون وٽ اچڻو آهي..
نيٺ پنهنجي ڪمري (قبر) مان نڪتس ڇو؟
(ڪارڻ – آڪارڻ!)
ڪمرو يا ڪمري کان ٻاهر – فرق ڪهڙو ٿو پوي؟!
ساڳي انت – اونڌاهي، انڌي رات: پنهنجون بي نور اکيون ڇنڀيندي، بنا نهار جي، احساسن ۽ اُڌمن کان پالهين اکين سان مون ڏانهن تڪيندي رهندي آهي. منهنجو پيڇو ڪندي رهندي آهي. اها ٿڌي، يخ، ڄمي ويل نهار icicles جيان منهنجي وجود ۾ لهندي ويندي آهي. ڀاسند و اٿم اهي icicles ميخن جيان سَلَ ڪنديون، منهنجي تند تند ۾؛ رڳ رڳ ۾؛ کُپنديون پيون وڃن.
تڏهن اِها ٿڌاڻ منهنجي وجود کي ساڙڻ لڳندي آهي.
۽ مان چرين جيان پنهنجو پاڻ کي پَٽيندو، ڇيڇاڙيندو، رڙيون ريهون ڪندو، ڀڄي وڃڻ چاهيندو آهيان، اهڙي سمي ڪمري جون اڪيلايون مون کي ڪو به دلاسو ۽ ڏڍ نه ڏيئي سگهنديون آهن. ٿڌيون، بي جان ڀتيون هٿ وڌائي منهنجي نراڙ کي ڇهي به نه سگهنديون آهن.
جي وڌندو به آهي ته موت جو ٿڌو، کهرو ۽ ڪٺور هٿ ئي وڌندو آهي.
۽ ڪمرو مون لاءِ تابوت بڻجي ويندو آهي؛ جنهن ۾ پل پل، کن کن لهندو ويندو آهيان مان ..... ۽ اهو کن پل انت ڪالن تائين پکڙجي ويندو آهي.
تنهن وير ئي پنهنجي سموري سگهه سان روڪي وٺندو آهيان، موت جي ٿڌي ۽ ڪٺور هٿ ڏانهن وڌندڙ پنهنجي هٿ کي.
۽ لٺ جي لوهي مُٺ ۾ ڦٻائي ڇڏيندو آهيان.
ٻاهر لُوهه پائيندو آهيان
گم ٿيڻ چاهيندو آهيان
ماڻهن ۾
گوڙ ۾
پيهه ۾
پر انڌي رات جي، اها ٿڌي، يخ، ڄمي ويل نهار منهنجو پيڇو ڪندي رهندي آهي، مان ڀڄي ڀڄي ساڻو ۽ نست ٿي ويندو آهيان، تڏهن به اها منهنجي وجود ساڻ چهٽيل ۽ چنڀڙيل رهندي آهي، ان ناسُور جيان، جو منهنجي جسم جو حصو نه هوندي به، جسم سان ڳنڍجي ويو آهي، جنهن مان هر پل اٿندڙ سُور جون سٽون ان جي هئڻ جو احساس ڏيارينديون رهنديون آهن.هاڻ ته خود اهو احساس به منهنجي هرديه جو اڻ ٽُٽ حصو بڻجي ويو آهي.
هو وچ پليٽفارم تي بيٺو آهي، ايئن ڄڻ هو به ان پليٽفارم جو ڪو حصو هجي، شيڊ جي پِلر وانگيان؛ جنهن تي پان جي پِڪن ۽ کانگهارن جا ليپا هئا. يا سيمنٽ جي ان بينچ جيان جنهن تي هاڻ ماڻهن بدران سُڪل سڙيل، گَر لڳل ڪُتو retire پيو ڪري، اکيون پوريو پنهنجي ڪالهه، اڄ ۽ سڀاڻ جي ضرب، ونڊ، ڪٽ ۾ ٻڏو پيو هو، اوچتو ڪو مسافر ڊوڙندو (پان جو گُرڙو هڻڻ بدران) ساڻس ٽڪرائجي، اَٿڙجي ٿو ۽ (ٿورو شڪي ٿي: ”ساري!“ چوڻ کان سواءِ ئي) پنهنجن ڳرن ڳرن بوٽن سان سندس پير چيڀاٽيندو، اَٻهرو ڊوڙندو هلندو ٿو وڃي.
ٽرين ڪڏهوڪي وڃي چڪي آهي. گوڙ جهَڪو ٿي ويو آهي.
پر سڄي وايومنڊل ۾ مَکين جو، بلڪل اهڙو ڄڻ گند جي ڪنهن ڍير تي ڪوڙين مَکيون مِڙيل هجن، ڀُڻڪو ڇو پکڙيل آهي؟
هڪڙي مَک هن جي ڪن وٽان ڀُڻ ڀُن ڪندي ڦيريون ٿي پائي، هو هٿ جي ڇنڊڪي سان مَک اُڏاري ٿو. مَک وري به ڦيرو پائي اچي ٿي..
وايو منڊل ۾ پکڙيل مَکين جو ڀُڻڪو مون ڏانهن ڇو وڌندو پيو اچي....
”...... روڪيو ان کي ... اڙي ...... انهن کي روڪيو ....... روڪيو .....“ هو چرين جيان مَکين کي هڪليندي رڙيون ڪرڻ ٿو لڳي: ”مان ان گند جو حصو ٿيڻ نٿو چاهيان.،.. مان ان گند جو حصو ٿيڻ نٿو چاهيان....“
هو ڊوڙڻ ٿو چاهي، ان ڀُڻڪي کان دور ڀڄي وڃڻ ٿو چاهي؛ پر گهڻي ڪوشش جي باوجود به ڊوڙي نٿو سگهي. ڀاسيس ٿو چڻ پيرن ۾ پِڃريون ٻڌل هُجنس. جهُڪي پيرن کي ڇُهي ٿو، پير رهڙيل ۽ سُچيل آهن. سنئون ٿي، ساڳي هٿ سان لٺ کي سوگهو ڪري جهلي ٿو ۽ ڏاڍي ڏکيائيءَ سان، وکِ وِک وڌندو، لٺ جي سهاري تي رستو ڳوليندو، ڊوڙڻ جي ڪوشش ڪندي، هلندو ٿو وڃي ۽ ٻاهر رستي تائين پهچندي پهچندي سهڪي ٿو پئي...
(ٽه ماهي مهراڻ 4/ 1978ع تان ورتل)