ڪھاڻيون

سونَ وَرِنيُون سوڍِيُون

’سون ورنيون سوڍيون‘مرتب جي سلجهيل ذهن، ذوق ۽ حسن انتخاب جو عڪاس آهي، پروين موسيٰ کي هن ڪتاب جي تدوين ۾ ڪافي مشڪلات کي منهن ڏيڻو پيو هوندو، دراصل سنڌي زبان ۾ ڪهاڻيءَ واري ادب کي ٿورات داد وارو ادب کڻي نه به چؤن، پر مشڪلات اها آهي جو خواتين ڪهاڻيڪارائن جا مجموعا آڱرين تي ڳڻڻ جيترا مس دستياب آهن، انهن ۾ ڳڻڪارين وارين ڪهاڻين Qualitative جو تعداد بنهه معمولي آهي، انڪري مرتب ڪندڙ کي به انهن رسالن ۽ اخبارن تي انحصار ڪرڻو پيو هوندو، جن جي ڇڙوڇڙ پرچن ۾ ڪهاڻين جو چڱو خاصو انگ شايع ٿيل آهي.
Title Cover of book سونَ وَرِنيُون سوڍِيُون

ڀينر هن ڀنڀور ۾ : - رضيه کوکر

رات ڪافي گذري وئي هئي، پر مان اڃان جاڳي رهي هيس. ڳوٺ وڃڻ جي خوشيءَ ۾ ننڊ ويجهوئي نه پئي آئي. سڄي رات اهوئي سوچيندي رهيس ته سوا سال کئون پوءِ سکر وڃي رهي آهيان، اتي انهيءَ عرصي دوران الائي ڪهڙيون تبديليون اچي ويون هونديون مٽن مائٽن ائون اباڻن ڪکن جي سار صرف مارئيءَ کي ئي نه لڳي هئي، پر اها مٽيءَ سان محبت ائون وڏڙن جي ڪکن جو قرب اسان سڀني سنڌ واسين کي ورثي ۾ مليل آهي. دل ٿي گهريو ته شل جلدي رات کٽي ته ڏينهن جو پنڌ کي ڇڪيون.
مانکي اصل خوشي ته ان ڳالهه جي هئي ته هن ڀيري ڳوٺ هفتي ڏيڍ لاءِ نه، پر پورن ٻن مهينن لاءِ وڃي رهي هيس. مان بي- اي جو امتحان ڏئي ڇڏيو هيو ائون منهنجي ڀاءُ جي ڪاليج به بند هئي، سو ٻئي ڄڻا گڏجي موڪلان گذارڻ ڳوٺ وڃي رهيا هياسين بابا ته گهڻوئي چيو ته باءِ روڊ وڃو، پر اسان ٻنهي ضد ڪئي ته هن دفعي باءِ روڊ اصل ڪونه وينداسين. آخر ٿوري بحث کان پوءِ بابا اسان ٻنهي جي ڳالهه مڃي ۽ سيٽن جي بڪنگ ڪرائي آيو.
آخر اها گهڙي به اچي پهتي، جڏهن اسان کي وڏو ڀاءُ اسٽيشن ڇڏڻ هليو. گهر کئون اسٽيشن تائين سڄو رستو ڪنن ۾ امان ائون بابا جي نصيحتن جي ڪيسٽ وڄندي رهي. نيٺ وڃي اسٽيشن تي پهتاسين.
جيئن ئي پليٽ فارم تي پهتاسين ته ريل به اچي وئي. جلدي جلدي ڪوليءَ اسان واري بوگي ڳولهي ائون اسان به ان جي ڪڍ گاڏي ۾ چڙهي پياسين. پوءِ پنهنجو سامان مناسب جاءِ تي رکي ٻيئي ڄڻا پنهنجي پنهنجي سيٽ تي ويهي رهياسين. ان دوران ٻيا ڪيترائي ماڻهو گاڏي ۾ چڙهندا ۽ لهندا رهيا.
اسانکي اتي ويٺي ٻه ٽي منٽ مس گذريا هوندا، ته اسانجي سامهون وارين سيٽن تي هڪ ڇوڪرو ۽ هڪ ڇوڪري اچي ويٺا. ڇوڪري کي برائون جين ائون رينگلر جي ٽي شرٽ پيل هئي. ڇوڪريءَ کي پيلي سائي رنگ جو هڪڙو ڏاڍو سٺو پرنٽڊ سوٽ پيل هيو. شرٽ ته ڏاڍي ٽائيٽ ۽ فٽنگ واري هيس. ٻانهن تي ويڪسنگ ٿيل هيس، بروز تمام سٺي نموني سان پلڪ ٿيل هيس. وار ته ڏاڍا، سٺا نرم ۽ چمڪندڙ هيس، جن ۾ قيمتي بڪل پيل هيس اهي ٻئي به پاڻ ۾ سنڌي ڳالهائي رهيا هئا.
هوءَ جيئن ئي اچي منهنجي سامهون ويٺي ته مانکي ايئن لڳو ڄڻ اڳي به هن کي ڪاٿئين ڏسي چڪي آهيان.
اڃان مان اهوئي سوچي رهي هيس ته هن کي اڳي ڪاٿي ڏٺو هيو ته ريل هلڻ شروع ٿي وئي. جيئن جيئن ريل اڳتي وڌڻ لڳي، تيئن مان پنهنجي دماغ جي دٻليءَ کي وڌيڪ کڙڪائڻ لڳس، ائون پنهنجي سامهون ويٺل ڇوڪريءَ ڏي ڏسندي رهيس.
جڏهن ريل لانڍي ٽپي اڳتي هلي ته مانکي ياد آيو ته ان کي ڪجهه ڏينهن اڳ طارق روڊ تي تي ڏٺو هيو.
جڏهن مان سکر وڃڻ جي تياري ڪري رهي هيس ته شاپنگ ڪرڻ لاءِ طارق روڊ به وئي هيس. اتي اها به اجايو هڪ دڪان تئون لهي ٻئي دڪان تي پئي چڙهي. ان ڏينهن به مانکي اها ايڏي ئي وڻي هئي جو سندس فيس مان کئون وسريوئي ڪونه هيو.
ريل اڳتي هلندي رهي. ان دوران نه هن مان کي ڪجهه چيو، نه ئي مان هن سان ڳالهايو.
جڏهن ريل گهاري ۽ ڌاٻيجي جي وچ ۾ پهتي ته هن مان کئون پڇيو ته ”توهان ڪيڏانهن وڃي رهيا آهيو“؟ ٻڌايومانس ته ”اسان سکر وڃي رهيا آهيون.“ اهو ٻڌي هوءَ ٿورو کلي ۽ چيائين ته ”اسان به سکر ئي وڃي رهيا آهيون.“
هوءَ جهڙي خوبصورت هئي، هن جو آواز مانکي ان کئون به وڌيڪ وڻيو. ٻين لاءِ الائي هوءَ اهڙي وڻندڙ هئي الائي نه، ۽ ٻين کي هن جو آواز به الائي ڪينئن لڳندو هوندو. پر مانکي ته هوءَ ايڏي وڻي وئي جو منهنجون اکيون هن جي سراپي ۾ ئي اٽڪي پيون هيون.
الائي ڪيڏي دير مان هن کي بيخياليءَ ۾ گهوريندي رهيس. هوءَ مانکي ايئن پاڻ ڏي ڏسندي، سوبه ايڏو غور سان ڏسندي، ڪجهه نروس ٿي وئي. مان به هن جي حالت ڏسي ٿورو شڪي ٿي ويس، ائون دريءَ کئون ٻاهر ڏسڻ لڳس.
ٻاهر چؤطرف ڄڻ ڪينجهر جو پاڻي پکڙيو پيو هيو ۽ مان پاڻيءَ ڏي ڏسي سوچڻ لڳس ته ڄڻ هيءَ منهنجي سامهون ويٺل مورت نوريءَ کئون وڌيڪ وڻندڙ آهي. ان مهل جيڪڏهن ڄام تماچي به هن کي ريل ۾ ويٺل ڏسي ها ته جيڪر هن کئون نوري وسري وڃي ها.
مان انهن ئي خيالن ۾ گم هيس ته هن پڇيو ”توهان پڙهنديون آهيو“؟ چيومانس ته ”مان گريجوئيشن ڪرڻ واري آهيان ۽ توهان؟“ جواب ڏنائين ته ”مان ائون منهنجو ڀاءُ يونيورسٽيءَ ۾ پڙهندا آهيون ۽ هاڻي موڪلن ۾ ڳوٺ وڃي رهيا آهيون.“
وري ڳالهه کي ڪجهه اڳتي وڌائيندي چيائين ته ”مان پنهنجي خاندان جي پهرين ڇوڪري آهيان جا پرائمريءَ کئون اڳتي پڙهي آهيان، نه ته منهنجيون سڀ عزيز وغيره ته ان معاملي ۾ ويچاريون صفا بدقسمت آهن.“
مانکي اهو ٻڌي ڏاڍو ڏک ٿيو. ان دوران ڪوٽڙيءَ جي اسٽيشن به اچي وئي، ڪي ماڻهو لٿا، ڪي چڙهيا. جڏهن گوڙ ڪجهه گهٽيو ته هن پنهنجي پرس کولي ان مئون آئينو ڪڍيو ۽ پنهنجو ميڪ اپ درست ڪرڻ لڳي. هوءَ آئينو ڏسي رهي هئي ۽ ٻيا سڀ ماڻهو هن کي ڏسي رهيا هئا!! مانکي الائي ڇو اهو سڀ ڪجهه نه وڻيو!!!
جڏهن ريل حيدرآباد جو ٽنڊي ٺوڙهي وارو ڦاٽڪ ٽپي اڳتي وڌي ته اسان ٻنهي ڀاءُ ڀيڻ پنهنجو ٽفن باڪس کوليو. اسان اخلاقاً هنن کي آفر ڪئي، جنهن کي هنن قبول ته ڪيو، پر ان سان گڏ پنهنجي لاءِ ڊائننگ ڪار جي ماني به گهرائي.
ماني کائي هٿ ٻٿ ڌوئي جڏهن واندا ٿياسين ته ريل وڃي ٽنڊي آدم کي پڳي.
جڏهن دريءَ مئون نواب شاهه جون جايون نظر اچڻ لڳيون ته مان سوچڻ لڳس ته هيءَ به ته ڇوڪري آهي، پر اها ۽ هن جا گهر وارا ڪيڏا نه ايڊوانس ائون براڊ مائينڊيڊ آهن، جو هوءَ ڳوٺ وڃي رهي آهي، ته به ههڙي ٽپ ٽاپ لڳي رهي آهي ۽ صفا ايئن لڳي رهيو آهي ته ڄڻ ڪراچيءَ ۾ پنهنجي ڪنهن ساهيڙيءَ جي گهر وڃي رهي هجي. هڪڙا منهنجا مائٽ آهن، جو جڏهن مان سکر ويندي آهيان، ته مٿي تئون رئو به نه لاهي سگهندي آهيان. گهر جي ڀرسان ته اکيون اصل ڌرتيءَ ۾ کپيل هونديون آهن.
جڏهن ريل محراب پور جي حدن ۾ داخل ٿي ته هن مان کئون پڇيو ته ”ڇا توهان سکر برقعو پائينديون آهيو“؟
جواب ڏنومانس ته ”نه“ ۽ وري ساڳيو سوال هن کئون پڇيو، ته ورندي ڏنائين ”ها مان اتي برقعو پائيندي آهيان.“
اهو ٻڌي مانکي ايئن لڳو ڄڻ هوءَ ڪوڙ ڳالهائي رهي هجي، يا مان سان مذاق ڪري رهي آهي.
ريل جڏهن راڻيءَ پور ائون گمبٽ جي وچ ۾ پهتي ته هوءَ اٿي وڃي منهن ڌوئي آئي. لڳو ڄڻ سسئي کئون سونهن کسجي وئي هجي. هاڻي هوءَ صفا هڪ عام ڇوڪري لڳي رهي هئي ۽ هن جو اڌ کئون وڌيڪ چارم گهٽجي ويو.
وري هن سوٽ ڪيس کولي ڪپڙن جو هڪ جوڙو ڪڍيو ۽ وڃي باٿ روم ۾ ڪپڙا بدلائي آئي. هيس ته اهي ڪپڙا به ڏاڍا سٺا، پر ايتر شاڪنگ ڪلر وارا نه هئا، ائون هيس به ڍلا ڍلا.
جنهن مهل ريل خيرپور جي اسٽيشن تي بيٺي ته هن وري پنهنجو سوٽ ڪيس کولي اِن مئون هڪ ڪارو برقعو ڪڍي پائڻ لڳي.
اهو سڀ ڪجهه ڏسي الائي ڇو مانکي ڏاڍي حيرت ٿيڻ لڳي ائون هن لاءِ جا جاءِ ٿوري دير اڳ ۾ منهنجي دل ۾ پيدا ٿي هئي، سا ختم ٿي وئي.
ريل جڏهن روهڙيءَ کي ويجهو پهتي ته ان مهل هن جي برقعي جا ٻئي پڙدا هيٺ ڪريل هئا. جينئن ئي ريل بيٺي اسان به لٿاسين ۽ هوءَ به لٿي. ڏاڪڻ ٽپي ٻئي پاسي پهتاسي ته ڇا ڏسان ته هڪڙي جيپ چوڌاري ڪپڙا ويڙهيل بيٺي آهي، آئون ڊرائيور ويچارو اڌ فرلانگ پري بيٺو آهي ۽ هيءَ مومل جيپ ۾ سوار ٿي رهي هئي.
اهو منظر ڏسي مانکي ته وحشت وٺڻ لڳي، ائون مانکي ايئن لڳو ته هوءَ زائفان نه پر ڪو پکي آهي جو پڃري ۾ قيد ٿي رهيو آهي. پر هوءَ ڪراچيءَ ۾ ته آزاد پکي هئي، اتي ته هن کي ڪنهن به قيد نه ڪيو هيو........ آخر هتي اچي پاڻ کي پڃري ۾ ڇو بند ڪرڻ ڏنو؟؟؟
اسانجي ڪار جڏهن پل تئون هلي رهي هئي ته مان هيٺ وهندڙ مهراڻ جي موجن کئون پڇڻ لڳس ته ڇا اها ڇوڪري جا ان ڏينهن ڪراچي ۾ طارق روڊ تي بيمقصد دڪانن تي ڌڪا کائي رهي هئي، سا سکر ۾ اهڙي زندگي گذاريندي هوندي؟؟؟
پراڻي سکر وارو موڙ مڙندي سنڌوَ جي هن پار منهنجي نظر ستين جي آستان تي وڃي پئي ۽ مانکي الائي انهن ستين تي به خار اچي وئي ۽ عورت جي نماڻائي ڄڻ مانکي طعنو محسوس ٿيو.

(رضيه کوکر جي ڪهاڻين جي مجموعي ”اڏام“، تان ورتل)
