لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

ٿر کي ڀانيون ٿوڪ

ھي ڪتاب نامياري ليکڪ نور احمد جنجهي پاران ٿر جي شخصيتن، ٿر جي جاگرافي، ٿر جي حالتن ۽ ٿر جي ماحول بابت علم، تحقيقي ۽ ادبي مضمونن جو لکيل مجموعو آھي.
نور احمد جنجهي صاحب جي ذات هڪ تاريخ آهي، جيئري جاڳندي تاريخ، جنهن ۾ ٿر ته ڇا پر سموري سنڌ سمايل آهي. ھو ٿر جي انسائيڪلوپيڊيا آھي. سندس شاعري ۽ نثر مان ٿر سان گڏ سموري سنڌ بلڪه ڪائنات جو اڀياس ڪري سگهجي ٿو، ڇاڪاڻ ته هو انسانيت جو شاعر آهي، انسان جو شاعر آهي. نور احمد جنجهي هڪ گهڻ پڙهيو شخص آهي. نهايت نماڻو ءِ نهٺائي رکندڙ. ڪنهن سان به ٻاڙو نه ٻولڻ وارو.علم ۽ ڏاهپ جو ڀنڊار هوندي به سدائين خاموشي سان لطيف شناسي، رومي شناسي، تصوف، ائنٿراپالاجي، لسانيات ۽ اياز شناسي تي ڪم ڪندڙ. سندن دل وڏي ۽ ظرف جو ٿانو موڪرو آهي.
Title Cover of book ٿر کي ڀانيون ٿوڪ

ساجن هم تم ايڪ هين......!!!

ٿرجي تاريخ کي انوکي انداز سان پيش ڪندڙ ۽ ڳوٺ وڪڙيي جي مٽيءَ تي پيدا ٿيل هند ۽ سنڌ جي نامور شاعر، اديب، سگهڙ ۽ وقت جي تمام وڏي پامسٽ ۽ مھمان نواز ماڻهو مرحوم غلام محمد جنجهي سان منھنجي پھرين ملاقات اڄ کان ويھارو ورھيہ اڳ 1996ع ڌاري صادق فقير جي سندس ئي دل جھڙي ڪُشادي دسترخوان تي ٿي ھئي. انھن ڏينھن ۾ سندس وار ڪارا ۽ دل ڇُٽي فقير جي درگاھ جي مٿان اڏامندڙ اڇي ڪبوتر جھڙي ھئي ۽ اڄ سندس وارن ۾ بہ چاندي آھي ۽ دل ۾ پڻ اھائي اڇاڻ آباد آھي.

ساجن هم تم ايڪ هين، هين ديکن ۾ دو
من ڪو من سي توليئي، ڪڀي نہ دو من هو

استاد جي حيثيت سان عملي ۽ علمي سفر شروع ڪندڙ نور احمد جنجهي هن وقت ترقيءَ جي تيز وڇيري تي ويهي سنڌي ادب جي ميدان ۾ گچ جهڙن سوارن کي ڇيٽيءَ تي ڇڏي اڳتي نڪري آيو آهي، نور احمد جنجهي هن وقت سنڌ مان لکندڙ اهو واحد اديب آهي جيڪو نہ صرف هڪ ئي وقت ٽي کان چار، روزمرہ جي بنياد تي ڪم ڪندڙ اشاعتي ادارن لاءِ مستقل بنياد تي لکي رهيو آهي پر کيس ساڳي وقت تي انگريزي اردو ، سنڌي، هندي، عربي توڙي فارسي تي پڻ عبور حاصل آهي. نور احمد جنجهي کي جيتري تصوف تي ڳالهائڻ ۾ دسترس حاصل آهي اوترو ٿي هو جديد سنڌي شاعري ۽ حالات حاضرہ تي سهڻي نموني دليل ڏيئي ڳالهين جي ڳنڍ کولڻ جو ڏانءَ رکي ٿو، مون جهڙيءَ ريت ڀٽائي ۽ اياز جي شاعريءَ ۾ ساہ کڻندڙ ٿر کي سندس واتان ٻُڌو ۽ محسوس ڪيو آهي اهڙو شايد ئي ٻيو ڪو سمجهائي سگهي.
ذاتي زندگيءَ ۾ اسين هڪٻئي کي ايترو ويجهو رهيا آهيون جو مون کي نور احمد تي لکڻ ۽ ڳالهائڻ جو جڏهن جڏهن بہ موقعو مليو آهي تڏهن الائي ڇو ايئن لڳندو اٿم ڄڻ مونکي پنهنجو پاڻ تي لکڻو يا ڳالهائڻو ٿو پوي. کيس مليل هڪ هڪ غم ۽ خوشيءَ جو نہ صرف آءٌ شاهد آهيان پر هن عجيب ماڻهوءَ کي مون هر حال ۾ باحال ۽ ساڳي وک سان وهندي ڏٺو آهي، ۽ مون جڏهن بہ کيس خوش ڏٺو آهي تڏهن سندم ڏک ڏور ٿيندي محسوس ڪندو آهيان. کيس ڪنهن شاعر جون هي سٽون ارپيان ٿو :

جيءَ اسان جا جڪڙيل، جيئڻ مرڻ گڏ،
سڄڻ منهنجو سڏ، آئون پڙا ڏو ان جو.


پيارو شواڻي
شواڻي پريم هائوس، مٺي ٿرپارڪر