نانگ چِينين لاءِ اهم شئي آهي

اسان چين جي هنگ زو (Hangzhou) شهر جي ڳالهه ڪري رهيا هئاسين، جنهن شهر کي گهمڻ ۽ اتي جي مسجد ڏسڻ لاءِ اسان شنگهائيءَ کان بس ذريعي آيا هئاسين. واپسي تي اسان سيسي شيائو ڳوٺ ۾ به آياسين جيڪو اڄ ڪلهه نانگن جو ڳوٺ سڏجي ٿو. اهو ان ڪري جواتي جي ماڻهن جو روزگار نانگ ڦاسائڻ، پالڻ ۽ وڪڻڻ تي آهي. خير منهنجو مطلب اهو هرگز ناهي ته چين ۾ فقط هن ڳوٺ سيسي شيائو (Zisiqiao) جا ماڻهو نانگن ۾ دلچسپي رکن ٿا. نانگ اهڙي شيءِ آهن جنهن ۾ هر پئسي وارو ۽ شوقين چيني دلچسپي رکي ٿو پوءِ اهو يعني چيني، کڻي چين ۾ هجي، هانگ ڪانگ، تائيوان ۽ تبت ۾ يا سنگاپور، ملائيشيا، ٿائلينڊ، ويٽنام ۾ يا ڪئناڊا آمريڪا ۾. ڀولڙي، ڪتي، ٻلي، سيڙهه، نور، نوريئڙي جهڙي جانور جو ڪوس کڻي ڪٿي ڪٿي ۽ لڪ ڇپ ۾ هلندو هجي پر نانگن جو وڪرو، ڪوس ۽ رڌپچاءُ آئون به گذريل اڌ صديءَ کان، جڏهن کان ٻاهر نڪتو آهيان، خاص ڪري ڏکڻ اوڀر ۽ ڏور اوڀر جي ملڪن ڏي ته، کلئي عام ڏسندو اچان. پهرين پهرين هانگ ڪانگ جي فٽ پاٿن تي نائيٽ بازارين ۾ ڏٺم، جيڪي سمجهو ته اسان جي آچر بازار وانگر ٿين ٿيون. فٽ پاٿ تي لڳل ريسٽورنٽن ۾ جتي گراهڪن کي ڏيڏر، بدڪون، ڪڪڙيون ۽ کيکڙا ترجي مليا ٿي، اتي نانگ به رڌجي يا فراءِ ڪري ڏنا ويا ٿي ۽ اهي نانگ ڪڪڙين وانگر دٻن ۾ جيئرا ڀري رکيا ويا ٿي جيئن هر گراهڪ پنهنجي پسند جو نانگ خريد ڪري بورچيءَ کي فراءِ ڪرڻ جو آرڊر ڏئي سگهي ۽ اهو سڄو ڪم چيني ڇوڪرين ڪيو ٿي. اسان لاءِ اها حيرت جي ڳالهه هوندي هئي ۽ روزانو اهڙين هوٽلن اڳيان هن قسم جو تماشو اچي ڏسندا هئاسين. گراهڪ جي اشاري ڪرڻ تي هٿن تي ٺونٺين تائين چڙهيل دستانن (جورابن) واري ڇوڪريءَ شيشي جي پيتيءَ جو ڍڪ کولي ان اشاري ٿيل نانگ کي منڍيءَ کان جهلي، ڇڪي ٻاهر ڪڍيو ٿي. نانگ جي پڇ تي پير ڏئي سندس کل کي چيهڪ ڏئي جسم کان ٻاهر ڇڪي ٿي ورتو. پوءِ ڦٿڪندڙ زخمي نانگ کي ڪاٺ جي اڏيءَ تي رکي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڪڻڇيءَ ۾ ٽهڪندڙ تيل ۾ نانگ جي ڳترن کي پڪوڙن وانگر تريو ٿي.
مختلف نانگن جي مختلف ملڪن ۾ انهن جي جنسن، سائيز ۽ availability موجب قيمت ٿئي ٿي. ملائيشيا نانگن جو گهر سمجهيو وڃي ٿو جتي تمام گهڻا نانگ ٿين ٿا. ڪيترين جنسن کي سرڪار طرفان مارڻ تي بندش آهي پر لڪ چوريءَ هر قسم جو نانگ خاص قسم جي گراهڪن لاءِ مارڪيٽن ۽ هوٽلن ۾ مهيا ڪيو وڃي ٿو. ملائيشيا جهڙن ملڪن ۾ نانگن جي قيمت جپان يا هانگ ڪانگ کان کڻي گهٽ آهي پر اهڙي به گهٽ ناهي. ڪيترا چيني ته کائين ئي ان ڪري ٿا جو اهي مهانگا آهن ۽ هر هڪ خريد ڪري نٿو سگهي. سو نانگ يا ان قسم جا جهنگلي جانور کائڻ هڪ قسم جو Status Symbol به آهي. يعني فلاڻي کي ڪو ڪنگلو ۽ ڪاروبار ۾ کٽل نه سمجهي. هن وٽ ايڏو پئسو آهي جو پاڻ ۽ دوستن کي چِڪن يا بيف باربي ڪِيو بدران نانگ کارائي ٿو. چيني ماڻهو نانگن پٺيان چريا ان ڪري به آهن جو هنن جي دماغ ۾ اهو وهم آهي ته نانگ جا ڪجهه خاص عضوا کائڻ سان مردانگي وڌي ٿي جيئن اسان وٽ پئسي وارا پوڙها پوڙها رئيس، وڏيرا، سرڪاري ڪامورا پيريءَ ۾ ڪنهن ننڍي نيٽيءَ سان شادي ڪري پوءِ زور سچن موتين، معجونن ۽ ڪشتن تي رکندا آهن. ملائيشيا ۾ چينين جو زور نانگن تي هوندو آهي ته ملئي مسلمانن جو ٻٽيرن (Quails) تي. ملئي پوڙهن لاءِ ٻي يا ٽي شادي به ضروري سمجهي وئي ٿي. گهٽ ۾ گهٽ 1960ع ۽ 1970ع واري ڏهاڪي تائين ته مون ڪيترن پوڙهن کي نوجوان غريب ڳوٺاڻين ڇوڪرين سان ٻي يا ٽي شادي ڪندي ڏٺو. جنهن ڳوٺ ۾ اسان جي نيول اڪيڊمي هئي اتي هڪ ستر ورهيه جي ڪراڙي مڙس سان منهنجي سلام دعا ٿي وئي. ڪنهن حادثي ڪري هو هلي نٿي سگهيو ۽ هن کي مون هميشه ويل چيئر تي ڏٺو. ملاڪا شهر ڏي ويندي رستي تي هن جو گهر هو. جڏهن به هن وٽ ليئو پائڻ ويندو هوس ته هن لاءِ ٻٽير ڪُسي رهيا هوندا هئا ۽ انهن جو هڪ وڏو تعداد ڪاٺ جي پڃري ۾ هوندو هو. سندس ننڍي نيٽي اها ٽي زال اسان جي ئي آفيس ۾ ٽائيپسٽ هئي. هڪ ڏينهن آفيس ۾ چانهه تي انهن ٻٽيرن بابت کلندي ٻين اڳيان چيائين: ”بس بنا ڪنهن نتيجي جي غريب ٻٽير آهن موت جي منهن ۾.“ اهو چئي ٻين سان گڏ پاڻ به وڏو ٽهڪ ڏنائين.
هونءَ چيني جڙيون ٻوٽيون ۽ پسارڪو سامان به دنيا ۾ مشهور آهي. توهان کي هر چيني حڪيم ۽ طبيب وٽ ٻين شين سان گڏ بوتلن ۾ مختلف نانگ نظر ايندا جن مان ڪي سڪل ته ڪي الڪوحل ۾ ٻڏل ٿين ٿا ۽ نانگ جو گوشت توڙي ان جي جسم جا ٻيا عضوا، کَلَ سميت مختلف بيمارين جي علاج ۾ ڪم اچن ٿا. سو اهڙي حالت ۾ توهان اندازو لڳائي سگهو ٿا ته چينين لاءِ نانگ اهم شيءِ آهي ۽ چينين وٽنانگن جو وڏو واپار هلي ٿو. سرڪار کڻي نانگ ڦاسائڻ، پالڻ، ڪهڻ، رڌڻ ترڻ تي بندش هڻي پر نه خريدار باز ايندا ۽ نه وڪڻڻ وارا. چين جي تقريبن هر شهر ۽ ڳوٺ ۾ نانگن جو وڪرو ٿئي ٿو.

الطاف شيخ ڪارنر

چِين ڪيو بي چَين