تاريخ، فلسفو ۽ سياست

تاريخ جو مقتل گاهه

”تاريخ جو مقتل گاهه“ ۾ ويجهڙ جي تاريخ جي اهڙن ئي واقعن جا پيرا کنيا ويا آهن جنهن ۾ ناليوارن پرڏيهي صحافين، دانشورن ۽ لکارين سيموئر هرش، رابرٽ فسڪ، ارونڌتي راءِ، چوسڪي، خشونت سنگهه ۽ ٻين جا اهڙا پر مغز ليک شامل آهن، جيڪي توهان کي انساني تاريخ جي هڪ وڏي ڪوس گهر ۾ مختلف طريقن ۽ بهانن سان ٿيندڙ انساني قتلام بابت ٻڌائن ٿا. هو پنهنجي نقطه نظر ۾ بلڪل واضح آهن ته دنيا کي جنگاڻ ۽ قتلام وسيلي نه بر باهمي امن، ڀائيچاري ۽ سلامتي وسيلي ئي بچائي سگهجي ٿو.
Title Cover of book تاريخ جو مقتل گاهه

ٻه اکر

انساني تاريخ رت سان ڀري پئي آهي، هابيل، قابيل کان وٺي ڪوس ۽ قتلام جو شروع ٿيل سلسلو ڪڏهن گهٽ ته ڪڏهن وڌ اوس جاري ئي رهيو آهي. ماضي ۾ مذهبن جي ڦهلاءَ لاءِ جنگيون ۽ حملا هجن توڙي جديد دنيا ۾ معاشي ۽ سياسي مفادن جي نگهباني لاءِ ٿيندڙ ٽڪساٽ، سڀ ڪجهه جيئن جو تيئن ٿئي پيو. ويجهڙ جي انساني تاريخ ۾ عراق، افغانستان، شام، لبنان ۽ فلسطين سڀ کان وڌيڪ متاثر ٿيندڙ ملڪ آهن، جتي آمريڪا بهادر پنهنجي مفادن جي نگهباني خاطر انساني سِسين جا انبار لڳائي ڇڏيا آهن، پوءِ به هو سڄي دنيا ۾ جمهوريت ۽ انساني حقن جي رکوال هجڻ جو دعويدار آهي.
جيتوڻيڪ تاريخ پهرين ۽ ٻي مهاڀاري جنگ جي انساني المين کي ناهي وساري سگهي نه وري اسٽالن جي دور ۾ سندس ئي هٿان پنهنجي هڪ لک ماڻهن جا خون ريٽي سگهي آهي پر اڄ جي دور ۾ دنيا اندر جيڪو ڪوس ٿي رهيو آهي، اهو به تاريخ جو هڪ دردناڪ باب آهي. ڪلسٽر بمن کان ويندي ڊرون حملن تائين معصوم ٻار، بزرگ شهري ۽ عورتون انهن جو کاڄ آهن پوءِ به طاقتور، امن دشمن ۽ جنگي جنون ۾ ورتل قوتن جي بَلي بَلي آهي، جيڪا ڳالهه انسانيت جو ڪنڌ جهڪائڻ لاءِ ڪافي آهي.

”تاريخ جو مقتل گاهه“ ۾ ويجهڙ جي تاريخ جي اهڙن ئي واقعن جا پيرا کنيا ويا آهن جنهن ۾ ناليوارن پرڏيهي صحافين، دانشورن ۽ لکارين سيموئر هرش، رابرٽ فسڪ، ارونڌتي راءِ، چوسڪي، خشونت سنگهه ۽ ٻين جا اهڙا پر مغز ليک شامل آهن، جيڪي توهان کي انساني تاريخ جي هڪ وڏي ڪوس گهر ۾ مختلف طريقن ۽ بهانن سان ٿيندڙ انساني قتلام بابت ٻڌائن ٿا. هو پنهنجي نقطه نظر ۾ بلڪل واضح آهن ته دنيا کي جنگاڻ ۽ قتلام وسيلي نه بر باهمي امن، ڀائيچاري ۽ سلامتي وسيلي ئي بچائي سگهجي ٿو.

آءٌ هي ليک پندهن وار ”افيئر“ لاءِ مختلف وقتن تي چونڊ موضوعن جي لحاظ کان ترجمو ڪندو رهيس. جيڪي گڏ ٿيندا ويا، تان جو اهو مواد هڪ ڪتاب جيترو ٿي ويو. جيتوڻيڪ هي ڪم نهايت محنت طلب هو پر سست رفتاري سان ئي سهي لڳاتار جاري رکيم. ايئن پوءِ مضمونن جي تاريخي اهميت کي نظر ۾ رکندي مون سڌيڪا جي سرواڻ محترم نوراحمد ميمڻ سان صلاح ڪئي، جنهن درياهه دلي جو مظاهرو ڪندي اهو ڪتاب ڇاپڻ جي حامي ڀري، جنهن لاءِ هو صاحب جس لهڻي.
”تاريخ جو مقتل گاهه“ دراصل اڄوڪي دور جي رت هاڻي تاريخ جو آئينو آهي، جيڪو پڙهندڙن کي اڄوڪي دنيا جي ترڪتال سياست، جنگاڻ ۽ امن دشمن قوتن جي ناپاڪ ارادن کان نه رڳو آگاهه ڪري ٿو بلڪ اهو ته دنيا جهان ۾ خلق خدا غربت جو شڪار ڇو آهي؟ ان جي به منطقي وضاحت ڪري ٿو. ڪتاب ۾ ڪي ڪميون ڪوتاهيون به رهجي ويون هونديون، وري به پڙهندڙن جا ڀال جو اهي هميشه مون کي اتساهيندا رهيا آهن، ان ڪارڻ ئي هي ڪم مڪمل ٿي سگهيو. هاڻ به هي پيار جو پورهيو اوهان جي هٿن ۾ آهي اميد ته ڪوشش سڦلائتي ٿيندي.


[b]همفسر گاڏهي
[/b]ڪراچي