طالبان جي واپسي: ڊيوڊ لوين
هڪ همراهه جيڪو برطانوي فوج خلاف مورچابندي ۾ ڪمانڊر طور شامل آهي. ان جو چوڻ آهي ته ”توهان اسان جي حڪومت رڳو ان ڪري تباهه ڪري ڇڏي جو اسان وٽ اسان جو مهمان اسامه موجود هو.“
اسان رات جو دير تائين گهر جي ان حصي ۾ ويٺا هئاسين جيڪو عام طور تي زائفائن لاءِ مخصوص هوندو آهي. اسان کان ٿوري ئي مفاصلي تي هڪ چوڪيدار موجود هو،جنهن هر چرپر تي نگاهه پئي رکي. ان جاءِ تي چين جي ٺهيل هڪ سلائي مشين پئي هئي ۽ طالبان ويڙهاڪن ڪپڙن جي ٽڪرن سان گهر ڀري ڇڏيو هو ته جيئن ڪنهن کي سندن اتي هجڻ بابت شڪ نه پوي.
آءٌ جنهن شخص سان ڪچهري ڪري رهيو هئس، ان جي عمر چاليهن سالن جي لڳ ڀڳ هئي. هو ڏاڍو سياڻو پئي لڳو. هن جي هٿ ۾ وائرليس ريڊيو هو، جنهن ذريعي هو لڳاتار ٻاهر جي صورتحال جو جائزو وٺندو رهندو هو. ان دوران کيس خبر پئي ته هڪ برطانوي گاڏي تي بارودي سرنگهه سان حملو ڪيو ويو آهي. جڏهن مون کيس چيو ته برطانوي ته هتي نئين سر تعمير واري ڪم ۾ هٿ ونڊائڻ لاءِ آيا آهن ته هن بنا ڪنهن جهجهڪ جي اسان کي پري رهڻ جو اشارو ڏنو.انهي ڪمانڊر جو چوڻ هو ته اهي گذريل پنجن سالن کان هتي آهن ۽ توهان هتي جي رستن جي حالت ڏسو.
ڏکڻ افغانستان ۾ برطانوي فوج جي آپريشن جي ڪري ماڻهن ۾ جيڪا بداعتمادي پيدا ٿي آهي، اها نيٽو ۽ برطانوي فوج لاءِ انتهائي وڏو مسئلو آهي. افغاني اهو ٿا سمجهن ته تعميري ڪمن ۾ اربين ڊالر خرچ ٿيڻ کان پوءِ به کين ڪا تبديلي نظر نه پئي اچي اهوئي حال هتان جي روڊ رستن جو آهي.
جڏهن اسان قنڌار کان اولهه پاسي وڃي رهيا هئاسين. ان دوران اسان کي انهن رستن تي مختلف چيڪ پوسٽن تي روڪيو ويو. هر هنڌ اسان کان افغاني ڪرنسي ڏيڻ جي گهر ڪئي وئي. مذڪوره چيڪ پوسٽن تي افغاني فوجي مقرر ٿيل آهن.
انهن روڊ رستن تي مختلف قسمن جي بدعنوانين جو بول بالا آهي. ڪافي حد تائين ته نيٽو فوج به بدعنوانين کي هٿي ڏيڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. عوام جو چوڻ آهي ته 90ع جي ڏهاڪي ۾ طالبان جنهن بدعنواني جو خاتمو آندو هو. هاڻي حامد ڪرزئي ۽ نيٽو جي دور ۾ اهڙي بدعنواني عام ٿي وئي آهي. اهڙي صورتحال طالبان کي پنهنجي لاءِ سازگار ماحول جوڙڻ ۾ هٿي ڏني آهي. ان کان سواءِ نيٽو فوج جي موجودگيءَ ۾ تشدد ۾ واڌ اچڻ به طالبان کي مدد مهيا ڪئي آهي.
مون پاڻ اکين سان ڏٺو ته نيٽو فوجن جي حملي ۾ مسجدون ۽ ٻيون عبادتگاهون تباهه ٿي ويون آهن ۽ ان تباهي طالبان کي عوام جي دلين ۾ جاءِ پيدا ڪرڻ ۾ ٽيڪ ڏني آهي.
مون پنهنجي هاڻوڪي سفر ۾ طالبان جي ماڻهن سان گڏ ڪنهن به عورت کي سفر ڪندي نه ڏٺو. جڏهن رستي ۾ شام ٿي وئي ۽ اسان افطار لاءِ هڪ هنڌ بيٺا سين ته اسان کي جلد افطار ختم ڪرڻ جو چيو ويو. اهو ان ڪري چيو ويو ته جيئن اسان جي نظر پوءِ اتي اچي افطار ۾ شامل ٿيندڙ عورتن تي نه پئجي سگهي.
ڪمانڊر مونکي ٻڌايو ته اسان وٽ اهڙا سوين آپگهاتي حملي آور موجود آهن، جيڪي برطانوي فوج تي حملو ڪرڻ لاءِ پنهنجي واري جو انتظار ڪري رهيا آهن. انهن کي ڪيترائي ڀيرا واپس ڪيو ويندو آهي.
طالبان ڪمانڊر آپگهاتي حملي واري طريقيڪار کي اهم هٿيار سمجهن ٿا ۽ صورتحال ٻڌائي ٿي ته نيٽو لاءِ هي جنگ سواءِ وڏي پئماني تي تباهي ڦهلائڻ جي کٽڻ نهايت محال آهي!
(16 ڊسمبر 2006)