اسرائيل ۽ حزب الله وچ ۾جنگبندي گهڻا ڏينهن هلندي؟ : رابرٽ فسڪ
اسرائيل طرفان لبنان تي حملي جي جواب ۾ حزب الله گوريلن وڙهندي گهٽ ۾ گهٽ 39، جيڪو انگ امڪاني طرح 43 آهي، اسرائيلي سپاهي ماريا. اسرائيلي فوجي اختياريون ان راءِ جون آهن ته اهي لطاني ندي جي ڏاکڻي حصي ۾ پنهنجي سپاهين جي ڪيل آپريشن جي ”صفائي“ پيا ڪن. ان مان اهو ٿو نظر اچي ته اها حزب الله ئي آهي جنهن کين اهڙي ”صفائي“ تي مجبور ڪيو. گذريل رات اسرائيلي ٻيو ته ٺهيو ڇنڇر رات لبناني وادي ۾ نشانو بڻائي ڪيرايل هيليڪاپٽر جو ڍانچو به هٿ نه ڪري سگهيا.
جيتوڻيڪ اسرائيل هاڻي گڏيل قومن جي جنگبندي قبول ڪري ورتي آهي. جنهن ذريعي اسرائيل طرفان لبنان خلاف فوجي ڪاررواين ۽ حزب الله جي حملن روڪڻ جو چيو ويو آهي. حزب الله چواڻي اهي جنگبندي کي ته قبول ڪندا بشرطيڪ ڪو به اسرائيلي فوجي جٿو لبنان ۾ باقي نه رهي. ليڪن هيلتائين 10 هزار اسرائيلي فوجي جٿا لبنان ۾ ترسيل آهن، جن مان هر سپاهي حزب الله جي ٽارگيٽ تي آهي.
حزب الله جا سمورا آپريشن حمله آور فورس خلاف هوندا، ۽ اسرائيلي روزانو 40 ماڻهن جي موت جو کاڄ ٿيڻ جو نقصان برداشت نه ڪري سگهندا. اسرائيل جي ايف 16 ويڙهاڪ جهازن کي نشانو نه بڻائي سگهندڙ حزب الله ورهين کان انهيءَ گهڙي جو انتظار ڪيو جڏهن اها اسرائيلي فوج سان دوبدو زميني مقابلو ڪري سگهي.
هاڻي انهن وٽ وقت آهي ۽ اهي آپريشن بابت پنهنجي ڊگهي رٿا بندي ڪري سگهندا. حزب الله جا هزارين هٿياربند ڪارڪن اڄ به ڏکڻ لبنان جي کنڊر بڻجي ويل ڳوٺن ۾ موجود آهن ۽ جنگبندي جي پهل کان ڪجهه ڪلاڪ پوءِ حزب الله جي سربراهه سيد حسن نصرالله اسرائيل کي چتاءُ ڏنو ته سندس گوريلا لطاني ندي ڪناري اسرائيلين جو بي چيني سان انتظار پيا ڪن. اهو نه وسارڻ گهرجي ته حزب الله، اسرائيلي فوجين کي Trap ڪري 20 اسرائيل سپاهي فقط ٽن ڪلاڪن ۾ پڻ ماري چڪي آهي.
واشنگٽن ۽ نيويارڪ مان مليل رپورٽن موجب، اسرائيل لبنان خلاف پنهنجي هاڻوڪي مهم جوئي جي رٿا بندي گهڻو اڳ ڪئي هئي، پر اسرائيلين کي حزب الله گوريلن جي آپريشنل پلان جي سڌ نه هئي، جنهن تحت انهن اسرائيلي فوج کي هوائي حملن کان زميني حملن ذريعي لبنان ۾ ٻيهر داخل ڪري ساڻن برابري جي بنياد تي وڙهڻ ٿي گهريو.
ڇنڇر ڏهاڙي حزب الله جي ميزائل حملن اسرائيلي فوجي جٿن ۾ ٿرٿلو مچائي ڇڏيو ۽ سندن طرفان اسرائيلي هيليڪاپٽر کي نشانو بڻائڻ، سندن اسرائيل خلاف ڊگهي جنگ جي نشاندهي لاءِ ڪافي آهي.
هن وقت امدادي جٿا، هزارين لبنان واسين سميت ڏکڻ لبنان ڏانهن وڃڻ جي قابل آهن، محصور بڻيل ماڻهن جي پنهنجن ڳوٺن ڏانهن واپسي ٿي آهي، پر اها ڪنهن کي به خبر ناهي ته حزب الله ڪيترا ڏينهن انتظار ڪندي. اهي اسرائيلين وانگر ٿڪل آهن ۽ تباهه ٿيل شهرين جي مدد به چاهين ٿا.
ظلم ۽ بربريت لبنان ۾ اڃا به جار ي آهي، ويجهڙ ۾ ئي هڪ ڪارن جي قافلي تي حملو ڪيو ويو، جيڪي 600 عيسائي ڪٽنبن کي ڏاکڻي شهر ماريئون کڻي وڃي رهيون هيون. ان قافلي جي اڳواڻي لبناني آرمي ڪري رهي هئي. انهن تي اسرائيلي جنگي جهاز حملو ڪيو، جنهن ۾ ست ماڻهو مارجي ويا، جنهن ۾ شهر جي ميئر جي زال به شامل آهي. هن جي ڪار تي هڪ ميزائل اچي ڪريو، جنهن جو هوءَ نشانو بڻي. ڪالهه جي ئي ڳالهه آهي جو اولهه بيروت ۾ اسرائيلي ايئر فورس اٺ اپارٽيمينٽس وارو بلاڪ تباهه ڪري ڇڏيو، جنهن ۾ ڇهه ڪٽنب رهائش پذير هئا، جڏهن ته 12 شهري ڏکڻ لبنان ۾ موت جو کاڄ ٿيا، جن ۾ هڪ ماءُ، سندس ٻارڙو ۽ سندن گهريلو ملازم شامل آهن.
حزب الله پاران قطوشه ۾ سرحد تي فائرنگ جي ڏي وٺ ۾ هڪ اسرائيلي مارجي ويو، حزب الله گوريلا، جيڪي آمريڪين ۽ اسرائيلين لاءِ ”دهشتگرد“ آهن باقي سڄي مسلم دنيا لاءِ هيرو. انهن کي پنهنجن مارجي ويل ماڻهن جو بدلو کپي، ۽ سندن قيادت به اکيون پوري خاموش رهڻ بدران اسرائيلي فوج کي نشانو بڻائڻ ۾ وڌيڪ دلچسپي رکي ٿي.
وچ اوڀر جي تاريخ جي اهڙي خونخوار موڙ تي ڪير به علائقي ۾ انهي اهم گهڙي بابت غلط اندازو نه هڻڻ چاهيندو. اسرائيلي فوج، پنهنجي ملڪ جو دفاع ڪرڻ ۾ ناڪام رهي، جڏهن ته حزب الله لبنان جو ڀرپور دفاع ڪيو.
پر جيڪڏهن جنگبندي برقرار نٿي رهي جنهن جا گهڻا امڪان موجود آهن ته پوءِ آمريڪا، توڙي اسرائيل کي خطرناڪ نتيجن کان ڀڄڻ جو ڪو به گس نه هوندو. آمريڪا هاڻوڪي جنگ کي حزب الله جي حامين ايران ۽ شام واري پسمنظر ۾ ڏٺو پر راند اڳ ۾ ئي الٽجي چڪي آهي. اسرائيلي فوج رڳو پلين ، پاور اسٽيشنس، گئس اسٽيشنن ۽ رهائشي اپارٽمينٽس کي نشانو بڻائڻ ۾ ماهر رهي، باقي جن کي اهي ”دهشتگرد“ چون ٿا، انهن کي ختم ڪرڻ ۾ ناڪام رهي.
”لبناني حڪومت اسان سان جنگبندي جي ڀڃڪڙي جي سلسلي ۾ هر طرح ٻڌل رهندي.“ ڇنڇر ڏينهن اسرائيلي وزيراعظم ايهود اولمرٽ عارضي جنگبندي برقرار نه رهي سگهڻ واري ڳالهه محسوس ڪندي چئي ڏنو. يقيني طرح جيڪڏهن ايئن ٿئي ٿو ته ان سان اسرائيل کي لبنان جي شهرين تي هڪ ٻئي حملي جو بهانو ملي ويندو. سڀ کان وڌيڪ خطري واري ڳالهه، گڏيل قومن جي سيڪيورٽي ڪائونسل جا مبهم شرط آهن، جن مان هڪ اهو ته گهڻ قومي فورس اسرائيلي سرحد ۽ لطاني ندي جي وچ واري علائقي جو ڪنٽرول سنڀاليندو.
جيڪڏهن ايندڙ ڪجهه هفتن دوران اسرائيل ۽ حزب الله وري ڏکڻ لبنان ۾ جنگ ۾ جنبي وڃن ٿا، ته پوءِ ڪهڙو ملڪ ڏکڻ لبنان جي ان جنگاڻ ۾ پنهنجا فوجي جٿا موڪلڻ جي جرئت ڪندو.؟
(13 آگسٽ 2006)