Breast Feeding is the Best
آمريڪا کان جپان تائين هر سڌريل ملڪ ۾ Breast Feeding (ٻارن کي ٿڃ پيارڻ) جو هوڪو آهي ته ٻار لاءِ سڀ کان سٺو کير ماءُ جي ٿڃ آهي. ۽ اها ڳالهه ماءُ لاءِ پڻ صحتمنديءَ جو سبب آهي ته ٻار کي پنھنجو کير پياري، ڇاڪاڻ ته ٿڃ پيارڻ سان ماءُ کي هڪ ته ڇاتين جي ڪئنسر نٿي ٿئي، ٻار لاءِ پيار وڌي ٿو ۽ ٻيا ڪيئي انيڪ فائدا جن جو پڙهو جتي ڪٿي ٻڌبو _ رستن تي، بورڊن ذريعي، دڪانن ۽ اسپتالن ۾ ان جي فائدي جا ڪيترائي ڪتاب _ پئسن سان ۽ مفت ملندا.
آئون جپاني عورت ڏي نھاريان ٿو، هوءَ اڃا کير ٺاهڻ ۾ مشغول آهي. آئون ڪڏهن سامهون کليل دريءَ مان ٻاهر هميجي شھر ڏسان ٿو ته ڪڏهن سندس سنهي ۽ هلڪي ڦلڪي جسم ڏي. سوچيان ٿو ته هيءَ جپاني عورت هيترو پڙهيل ڳڙهيل هوندي، هھڙي سڌريل ملڪ سان تعلق هوندي، ٻار کي دٻي جو کير پياري رهي آهي. شايد اها ئي ڳالهه هوءِ سوچي شڪي ٿئي ٿي ۽ وضاحت طور مون کي اڌ گابري انگريزيءَ ۾ آهستي آهستي سمجهائي ٿي:
”هڪ هٿ ۾ ٻه گدرا ڪيئن جهلي سگهبا، تون ئي ٻڌاءِ؟ سڄو ڏينھن آفيس ۾ ڊيوٽي ڪرڻ ڪري وقت ئي ڪٿي ٿو ملي، هڪ ئي ڪم ٿي سگهي ٿو ۽ منھنجي صحت به ته اهڙي ئي پوري ساري آهي. ٻار کي هڪ وقت لاءِ به منھنجي ٿڃ پوري نٿي پوي. سو مجبورن هي دٻي جو کير پيارڻو پويم ٿو.“
آئون چپ بيٺو ٻڌان. سندن مھمان آهيان. هيءَ آهي سا ويٺي هڪ طرفو ڳالهائي. ڪجهه ته هونءَ به ڳالهائڻ کپي. آئون به ڪڏهن سندس نٻل ۽ ڪمزور جسم ڏي ڏسان ٿو ته ڪڏهن سندس ڳالهه ڏي ڌيان ڏيان ٿو. وري سامهون دريءَ مان ڏسان ٿو. پري پري تائين هميجي شھر جا ڳتيل گهر فئڪٽريون ۽ انهن جون بُخاريون (چمنيون) ڏسان ٿو. ان بعد ميلن ۾ جابلو سلسلا، ساڄي پاسي سمنڊ جو ڪنارو ۽ پري پري تائين ڪيتريون ننڍيون وڏيون ٻيڙيون ۽ جھاز. هوءَ کير ٺاهي ٻار کي ڏئي ٿي. ان بعد پنھنجي مڙس ۽ مون لاءِ سائي چانھه (اوچا) ٺاهڻ لاءِ پاڻي چلهه تي رکي، دريءَ وٽ بيھي پاڻي ٽھڪڻ جو انتظار ڪري ٿي. دريءَ مان ٻاهر پنھنجو جپان ڏسي ٿي. ڪجهه سوچي ٿي وري مون سان مخاطب ٿئي ٿي:
”ڳالهه اها آهي ته اسان جي اها بدبختي آهي ته اسان جي ملڪ ۾ ڌاتو تيل ته نه آهي پر ڪا ساوڪ به نه آهي. منھنجو مطلب آهي ته توهان جي ملڪ وانگر زرعي زمين به نه اٿئون. ڪيڏا خوش نصيب آهيو توهان. آئون ته انڊيا، پاڪستان ۽ ملايا جھڙن ملڪن جا رڳو فوٽو ڏسي سوچيندي آهيان ته اسان جو ملڪ به ايئن پکڙيل هجي.چٽو نيرو اڀ، اٿلون کائيندڙ درياهه، سنوان سڌا پٽ ۽ ساوڪ، مينھون، ڍڳيون، ٻڪريون پيون چرن. هتي ته مينھن ڍڳي ته ٺھيو پر ڪڪڙ پالڻ لاءِ به جاءِ ناهي. ڳائي ٻاڪري کير لاءِ به پيا سڪون. اسان جي ٻارن کي به تازو کير نصيب ناهي...“
ٻيو سين: سنڌ جو هڪ ننڍڙو ڳوٺڙو، ڳوٺڙي جو بس اسٽاپ. واٽر ڪورس جي ڪپ وٽ هڪ ڳوٺاڻو جوان مڙس پٽڪي ۽ اجرڪ ۾ سندس سگهاري زال سان بس جي اوسيئڙي ۾ بيٺو آهي. زال کي ٻار ڪڇ تي. پيرن وٽ سامان جي ڳنڍ.
آئون پِڪ اپ کي بريڪ هڻي، کين پٺيان ويھڻ لاءِ چوان ٿو. هڙ کڻندي کانئن کلي پئي ٿي. منجهس پيل ميئجي کير جا خالي دٻا ٺڙ ٺڙ ڪري _ ڏامر جي رستي تي ڪرن ٿا. سندس زال هڪ هڪ ڪري چونڊي ٿي. جپاني کير جا دٻا ڏسي جپان ياد اچي ٿو جتان آئي مون کي ٽي ڏينھن به مس ٿيا آهن. ٽوڪيو ۽ يوڪو هاما جي مشھور بازارين ۽ چوواٽي تي لڳل ميئجي کير جون ٻرندڙ وسامندڙ رنگين اکرن جون بتيون. ان ميئجي کير جا جپاني رسالن ۽ اخبارن ۾ اشتھار ۽ ميئجي کير کڻي هلندڙ ٽرڪون _ جن پويان جپاني ۽ انگريزيءَ ۾ کير جو لکيل نالو ۽ هيٺان اها عبارت ته ماءُ جو کير نه ملي سگهي ته دٻي جي ٻين کيرن کان ميئجي کير وري به بھتر آهي. ڍڳيون، ٻڪريون ۽ مينھون ته جپان ۾ تصور ئي نٿيون ڪري سگهجن جو انهن لاءِ نه ايڏا ميدان آهن نه چراگاهه.
ميئجي کير جپان جي مھانگن کيرن مان آهي، پر جپاني ماڻهو لاچار دٻي جو کير استعمال ڪن ٿا. ان جا ڪجهه سبب: عورتون سڄو ڏينھن آفيس ۽ دڪان بلي. جسماني طرح بيھڪ هلڪي ڦلڪي ۽ گهڻن جون ڇاتيون سڪل. ٻنيون ٻارا ۽ چراگاهه نه هجڻ ڪري ڪير ۽ ڪٿي ڳئون بيھاري.
آئون وري پنھنجي وطن جي هن جوان ۽ ان جي تندرست زال کي ڏسي تعجب کائي کانئن پڇان ٿو:
”هي کير جا دٻا...؟“
همراهه منھنجي ڳالهه کي اڌ ۾ ڪٽيندي وراڻي ٿو:
“منھنجو پٽ هي کير پي بس ڪندو آهي ته خالي دٻا شھر ۾ ٻي ٻي رپئي وڪڻندو آهيان.“ هو معصوميت مان ٻڌائي ٿو.
آئون وري سوچيان ٿو.
”پر بابا هي ته تمام مھانگو کير آهي.“
”سائين اسان ڀانيون ته ٽي وي تي ڏيکاريل ٻار وانگر اسان جو نينگر به هي کير پي ٿلهو ٿي پوي.“
سيٽ تي ويھي گاڏي اسٽارٽ ڪيان ٿو. رستي تان ڪنھن جي مينھن جو ڌڻ لنگهي ٿو. آئون تيسين ڪلچ تي پير رکي انتظار ڪريان ٿو. آرسيءَ مان هڪ دفعو وري هن غريب ڳوٺاڻي ۽ سندس صحتمند زال کي ڏسي وري اڳيان لنگهندڙ ڀلين مينھن ڏي نھاريان ٿو. سوچيان ٿو اسان جي سادي ۽ اڻ پڙهيل ڳوٺاڻي تي ٽي. ويءَ ڪيترو غلط اثر وڌو آهي. ڀلا هھڙي سگهاري ماءُ ۽ متارين مينھن هوندي ميئجي کير کي مانَ ڏيڻ ڇا مورکپڻو نه آهي!