ٿورا مون تي ماروئڙن جا
سالن کان وٺي اڄ تائين جا لکيل ليک جيڪي منهنجي شخصيت ۽ لکڻين تي لکيا ويا آهن، اُهي سڀ گهڻو ڪري هن ڪتاب ۾ آهن. منهنجي ننڍڙي ڀاءُ مرتضيٰ لغاري جڏهن هي شيون ڏٺيون ته ان اهو اظهار ڪيو ته اوهان کي هي شيون ڇپائڻ گهرجن. مان اڄ تائين پنهنجي ستن ڪتاب جي (جيڪي ڇپيل آهن“ جي مهورت به نه ڪئي آهي . بس ڪتاب ڇپرائي ڇڏيم. پوءِ انهن ڪتابن تي تبصرا مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپجندا رهيا. مان هڪ هڪ شئي سنڀالي رکندي آهيان. اخبارن (خاص ڪري عوامي آواز) منهنجي سالگرهه تي الائجي ڪيترا نمبر ڪڍيا آهن. سڀ کان پهرين هدايت منگي جڏهن هلال پاڪستان جي ادبي صفحي جو انچارج هو. اهو وقت 78 جو آهي، مان نئين نئين ڪراچي آئي هئس. انور پيرزادو سنڌي ادبي سنگت ڪراچيءَ جو سيڪريٽري هو. هت ڪراچيءَ ۾ ادبي سنگت طرفان منهنجي لاءِ هڪ شاندار پروگرام ڪيو ويو هو ۽ هدايت منگي هلال پاڪستان جي ادبي صفحي جو سڄو صفحو منهنجي حوالي سان ڇاپيو هو. اهومون وٽ سنڀاليل نه آهي. عوامي آواز ته ٽي چار فل صفحا منهنجي سالگرهه تي ڇپيا آهن. مون کي ڪا به خبر نه هوندي هئي. اوچتو هڪ ڏينهن اڳ زرار پيرزادو فون ڪندو هو ته سڀاڻي اخبار ضرور وٺجو. اُن اخبار جي صفحي ۾ نالي وارن اديبن ڀائرن، ڀينرن جا مضمون ڇپيل هوندا هئا. اُهي ئي سڀ خوشيون هيون منهنجي جيئڻ جو سهارو هونديون هيون. اڄ تائين سنڌ ۾ سڀني وڏين اخبارن ۾ منهنجي لاءِ مضمون ڇپيل آهن. خوشي جي ڳالهه آهي ته مان گهڻو ڪري پنهنجي ڪتابن تي ڪنهن کان به ڪجهه نه لکرائيندي آهيان. پهريان ٻه ڪتاب ”ڳالهيون پيٽ ورن ۾“۽ شاعريءَ جي ڪتاب تي ڪجهه لکرايم. ان کان پوءِ منهنجن ڇپيل ڪتابن تي مون ڪنهن کان به ڪجهه به نه لکرايو آهي. هن مهل لاڪ ڊائون جي دوران ٽي ڪتاب ترتيب ڏنا اٿم ۽ ڇپڻ جي مرحلي ۾ آهن. انهن تي به ڪنهن کان به ڪجهه به نه لکرايو اٿم.
منهنجا ساٿيو! منهنجي خواهش آهي ته جڏهن توهان منهنجو ڪتاب پڙهڻ لاءِ وٺو ته پهرين ورق کان وٺي آخري سٽ تائين سلطانہ وقاصي جون وکريل لکڻيون هجن. سچ پڇو ته هن سوچ ۽ عمل مون کي وڌيڪ خوشي ڏني آهي. ڪتاب پڙهي پوءِ پڙهندڙ جيڪو تجزيو لکن ٿا. انهن تجزين جو پنهنجو مانُ آهي. هن ڪتاب ۾ اهڙا ڪيترا مضمون اوهان کي پڙهڻ لاءِ ملندا.
هي منهنجي زندگيءَ جي هڪ ڏينهن جو پورهيو نه آهي، پر سالن جي تپسيا آهي. جيڪڏهن مان هنن شين کي ڪتابي صورت ۾ نه آڻيندس ته هي شيون ضايع ٿي وينديون، ميسارجي وينديون. بس توهان پيارن پڙهندڙن جا پيار ڀريا خيال آهن. منهنجو خيال به نه هو هنن شين کي ڇپائڻ جو بس ڀاءُ مرتضيٰ لغاري جي همت ڏيارڻ تي مان هي سڀ ڇپايان پئي. توهان پڙهو، وري مون تي لکو ۽ ائين ئي زندگيءَ جو هي وهنوار هلندو رهي. وڌيڪ ڇا لکان بس تنقيد به ڪئي اٿوَ، پيار ۽ عزت به کوڙ آهي، هنن لکڻين ۾ هي محبتون هي ٿورا مان زندگيءَ ۾ ته لاهي نه سگهندس پر لکيل شئي ڪتابي صورت ۾ اچي تاريخ جو حصو بڻجي ويندي آهي. پاڻ تي ڪو فخر نه اٿم، پر ڊڄندي آهيان، ڇو ته اسان جا سنڌي تاريخ کي به وساري ڇڏيندا آهن. چوندا نه آهن ”جيڪي چلهه تي سي دل تي“، ”جيڪي اُسريا سي وسريا“. پر پنهنجي ”اڪرم سلطانہ“ کي نه وسارجو.
سلطانہ وقاصي