هڪ خط هڪ ڪهاڻي
سلطانہ وقاصي
.........
سنڌ ڌرتيءَ جي وارثياڻي مانائتي سلطانہ وقاصي صاحبه عرض هي آهي ته مون کي خبر نه آهي ته توهان جي عمر ڪيتري آهي، جنهن ڪري مان اوهان جي نالي جي اڳيان امڙ، ماسي، يا ڀيڻ جو لفظ لکي نه سگهي آهيان. توهان جي عمر ڪيتري به هجي پر توهان جي لکڻين مان اهو ثابت پيو ٿئي ته اوهان وٽ ڪافي ڏاهپ آهي ۽ لکڻي جو ڍنگ ايترو ته آهي جو خاص ڪري سنڌ ۽ سنڌين سان محبت جو جذبو، جنهن کي پڙهي مون جهڙي معصوم نياڻي تي به اثر پوندو آهي.
منهنجي ..... مان اوهان کي عرض ڪيان ٿي ته منهنجي عمر ٻارنهن سال به نه ٿي آهي، نالو رفعت بلقيس اٿم، پر سنڌ ۽ سنڌين سان محبت جي ڪري هر هڪ سنڌي مون کي رفعت سنڌي جي نالي سان مون کي ياد ڪندو آهي ۽ انهيءَ نالي تي مون کي فخر آهي ته مان رفعت “سنڌي“ آهيان.
هن وقت مان ستين جماعت ۾ پڙهي رهيو آهيان الله پاڪ جي مهرباني، والدين استادن ۽ پنهنجي محنت جي ڪري هن وقت تائين ڪڏهن به ٻيو نمبر به آئي آهيان، پر جيڪڏهن ڪنهن امتحان ۾ ٻيو نمبر آيس به ته منهنجي استادن، والدين ۽ پاڻ کي گهڻو ڏُک ٿيندو آهي. دعا ڪندا ته هميشه تائين پنهنجي جائز مقصد ۾ ڪامياب رهيان.
منهنجي ....... هن وقت تائين مون کي پنهنجي اسڪول جي ڪيترن ئي انعامن کان سواءِ فارن ڪلب ڪراچي جي صدر عبدالرحمان ڇاپرا، ريئل ائڊ مرل ايم آءِ ارشد الڪبير اڪيڊمي ڪوٽڙي ڪبير، سماج سڌارڪ تحريڪ رتوديرو، تنظيم فڪر و نظر سنڌ، وزير قانون سرحد، سيڪريٽري تعليم کاتو سنڌ جي طرفان خصوصي انعام روڪ پئسن ۽ ڪتابن جي صورت ۾ حاصل ڪري چڪي آهيان راجه محمد خورشيد احمد خان چيف جسٽس سپريم ڪورٽ آزاد ڪشمير کان پنج تولا چاندي جو تغمو ۽ تاريخي اسلامي ناولن جي مشهور ليکڪ نسيم حجازي صاحب کان ست گرام سون جو تمغو به حاصل ڪري چڪي آهيان. اُهي سڀئي انعام پرائمري جي دور ۾ حاصل ڪري چڪي آهيان، ۽ وري انگريزي تعليم ۾ اهو اعزاز مليو اٿم جيڪو اسان جي سنڌ لاءِ قوم لاءِ فخر آهي. اُهو ائين ته مان جڏهن سنڌ ۽ سنڌين سان ٿيندڙ بيشمار ۽ جگر جهوريندڙ ظلم ڏٺا، ٻڌا ۽ پڙهيا، تڏهن کان وٺي تعليم سان گڏو گڏ انهن ڏانهن به ڌيان ڏنم. توهان کي پڙهي شايد حيرت ٿئي ته محترم سائين جي ايم سيد جي صدارت ۾ تاريخ 8 آڪٽومبر 1989ع ڪنڌ ڪوٽ ۾ هڪ قومي ميڙاڪو ٿيو هو. جنهن ۾ مان به سنڌ ۽ سنڌين جا سور سليا هئا، جيڪي تنهن وقت ڪري حڪومت ٻڌي برداشت نه ڪري سگهي ۽ مون تي 8 آڪٽوبر 1989ع تي ڪنڌ ڪوٽ ۾ ڪيس داخل ڪيو ويو. جنهن ۾ مون تي بغاوت، (13ڊي) ۽ فائرنگ ڪرڻ جا ڪارا قلم لڳايا ويا. نه صرف ايترو پر اڳئين ڏينهن يعني 9 آڪٽوبر 1989ع تي ڪشمور ۾ به منهنجي خلاف ڪيس داخل ڪيو ويو. جنهن ۾ مون کي وڌيڪ اعزاز ڏيندي مون تي اي 123، اي 124، 13 ڊي، 334، 147، 148، 149، ۽ اي 152 جا قلم لاڳو ڪري مون کي روپوش ڏيکاريو ويو، سچ پڇو ته مون کي انهن قلمن جي مقصد جي بي خبر نه آهي ته اُهي ڇا آهن، پر ايترو ضرور محسوس ڪيم ته مان حق جي واٽ تي آهيان، ڇو ته انهن يعني ڪيس داخل ڪرائيندڙن ۽ داخل ڪندڙن جي عقل تي اوندهه اچي ويئي جو انهن منهنجي قد، بُت ۽ عمر به نه ڏٺي ۽ نه سمجهي، انهيءَ وقت منهنجي عمر اٽڪل 9 سالن جي لڳ ڀڳ هُئي، مان ته اڃان تائين تقرير ڪرڻ جي وقت ڊائيس کان مٿي نه ڏيکاربي آهيان ۽ مائيڪ تائين پهچڻ لاءِ مون کي ڪنهن ڪُرسي يا ٽيبل تي چڙهي بيهڻو پوندو آهي پر انهن ڪيسن کان پوءِ مان پاڻ کي وڏو محسوس ڪري رهي آهيان.
هڪ واقعو ياد اچي ويو آهي ته سينٽر جيل سکر ۾ مان ڀاءُ گل محمد جکراڻي ۽ ٻين ڀائرن سان ملاقات لاءِ ويس تنهن وقت جي جيل سپرنٽننڊنٽ کي منهنجي لاءِ ڪنهن خبر ڏني م جيل سپرنٽينڊينٽ صاحب مون سان مليو ۽ مون کي چيائين ته: ”توکي خبر آهي ته توتي ڪيس آهن“ مان چيو : ”خبر آهي!“ چيائين ته ”پوءِ به جيل آئي آهين“ چيم ته ”سائين اسان سڀئي سنڌي قيد ۾ آهيون، ڪو کُليل جيل ۾ بند آهي ته ڪو بند جيل ۾ قيد آهي، بس فرق اهو آهي ته جيڪڏهن ٻاهر آهيان تڏهن به قيد آهيان، جيڪڏهن اندر ٿيس ته قيد هونديس، پوءِ ته صاحب روئي پيو ۽ وڌيڪ ڪجهه به نه چيائين. بهرحال منهنجي .... مان توهان جو ڪافي ٽائيم صرف انهيءَ ڪري وڃايو آهي ته توهان کي ڏسيان ته توهان جي معرفت اخبار لاءِ ڪجهه لکڻ چاهيان ٿي، انهيءَ لاءِ مون کي مشورو ڏيو ته مان ڪنهن کي لکان ۽ ايئن چاهيان ٿي ته مان جو ڪجهه لکان انهيءَ کي اخبار ۾ غلط نموني نه ڇپيو وڃي. انهيءَ لاءِ اوهان کي عرض آهي ته مون کي خط جو تفصيل سان جواب موڪليندا ۽ منهنجي همت افزائي ڪندا ۽ مون کي مڪمل ائڊريس به موڪليندا. جيڪا اخبار جي معرفت نه هجي.
منهنجي ...... مون کي لکڻ جو به شوق آهي ۽ ڪجهه لکندي به آهيان هيئنر هڪ رسالو ٻالڪ نامو نڪري رهيو آهي، انهن مون سان رابطو قائم ڪيو آهي ۽ مان کيس هڪ مضمون به ڏنو آهي. انشاءَ الله اوهان کي به پسند ايندو پر مان چاهيان ٿي ته ڪنهن اخبار ۾ پنهنجي سنڌي ڀينرن کي سجاڳ ڪرڻ لاءِ ڪجهه لکان. مون کي توهان جي خط جو انتظار رهندو.
رفعت سنڌي رتوديرو ضلعو لاڙڪاڻو. معرفت : رياض ميوزڪ سينٽر رتوديرو
**
(عوامي آواز 07 مئي 1991ع)