ڏات ڏيئا ٻاريا آهن
لاڙڪاڻي کي شاعرن جو آکيرو سڏيو ويو آهي، جتي سٻاجها ۽ سپورنج شاعر پنهنجن شعرن سان رنگ برنگي ۽ موهيندڙ آکيرا اڏيندا رهيا آهن. گذريل ويهين صديءَ ۾ ته سنڌي ادب ۽ شعر جي جيڪا خدمت لاڙڪاڻي ضلعي (جنهن ۾ موجوده نئين ضلعي قنبر-شهدادڪوٽ جو علائقو به شامل هو) جي شاعرن ڪئي آهي، ان جو اظهار هتي ٿيل ”سنڌ ادبي ڪانفرنسن“ توڙي ڇپيل رسالن، ڪتابن ۽ ڊاڪٽريٽ جي مقالن سميت ادبي جماعتن جي رجسٽرن جي داخلا مان سولائيءَ سان ڪري سگهجي ٿو. تنهن کان سواءِ اهم ڳالهه هيءَ به آهي ته سنڌ ۾ لاڙڪاڻو ئي اهو ساهه سيباڻو شهر آهي جتي مشاعرن جو آغاز ٿيو. ڪهڙن ڪهڙن شاعرن جا نالا کڻجن! ڄڻ ته چؤڏسا لاڙڪاڻي جي زرخيز ڌرتيءَ تي انهن شاعراڻن آکيرن ۾ ڏات جا ڏيئا ٻري روشنيون پکيڙي رهيا آهن. اهڙي جرڪندڙ ماحول ۾ هيءُ ڪتاب ان روشنيءَ جو تسلسل آهي.
مون هن ڪتاب ۾ جن مانائتن شاعرن کي شامل ڪيو آهي تن ۾ سعيد ميمڻ، جواد جعفري، مختيار سمون، احسان دانش، روبينه ابڙو، عادل عباسي، رضا بخاري، فياض لطيف، حبدار سولنگي، ساجد سنڌي، رضوان گل، ابرار ابڙو ۽ اقبال کوکر شامل آهن. (چوڏهين شاعر طور مون پاڻ کي انهن شاعرن سان سلهاڙيو آهي.) يقيناً اهي پيارا شاعر سنڌ ۾ پنهنجي سڃاڻ رکن ٿا ۽ شاعريءَ جا معتبر نالا آهن، جن کي سڄيءَ سنڌ ۾ مڃتا حاصل آهي. انهن مان روبينه ابڙو، عادل عباسيءَ، رضوان گل، ابرار ابڙي ۽ اقبال کوکر جا شعري مجموعا اڻڇپيل ۽ ٻين جا ڇپيل آهن.
هن ڪتاب جو مواد سهيڙڻ جي سلسلي ۾، شاعرن سان رابطي لاءِ مون هڪ خــط تيار ڪيو، جنهن ۾ ڪتاب جِي سهيڙ جي حوالي سان ڪجهه ضابطا ۽ ٻيو ضروري تفصيل ڏنل هو. پوءِ، پنهنجي پسند جي لحاظ کان لڳ ڀڳ 25 شاعرن جا نالا منتخب ڪيم ۽ کين خط پهچايم، اِي-ميل ڪيم، فون تي ڳالهايم ۽ روبرو به گفتگو ڪيم، جن مان 14 نالا چونڊجي طَي ٿيا. شاعرن سان ڪيل گفتگوءَ مان بهتر سمجهيم ته شاعرن کان سندن شاعريءَ جا 20 چونڊ اِسم (غزل، گيت يا وايون وغيره) وٺي، پنهنجي پسند جون 13 تخليقون ڇپڻ بدران، شاعرن کان ئي 13 چونڊ تخليقون وٺان، ته جيئن سندن ڪيل چونڊ کي اهميت ۽ اوليت ملي، نه ڪِي منهنجي پسند کي، جيتوڻيڪ اها منهنجي خواهش هئي ته حتمي چونڊ مان ڪيان. (خواهشن کي اڻپورو ڇڏڻ ۾ به پنهنجو مزو آهي!) بهرحال، شاعرن جي ڪيل چونڊ ۾ سندن اها محبت به شامل آهي جيڪا هُو پنهنجيءَ منتخب شاعريءَ سان ڪن ٿا. جڏهن ته، شاعرن جا پروفائيل مون کانئنِ ورتل معلومات جي آڌار جوڙيا آهن، جن جي پهرين پئراگراف ۾ منهنجي ذاتي راءِ سندن شاعريءَ بابت ڏنل آهي.
هڪ ٻِي چِٽائي به ڪرڻ چاهيان ٿو، ته مون هروڀرو ڪتاب کي 14 شاعرن تائين محدود رکڻ نه پئي چاهيو، پر پڙهندڙن جي خريدِي قوت، ڪتاب جي ضخامت ۽ ڪجهه ٻين ڪارڻن کي نظر ۾ رکندي، لاڙڪاڻي جي ٻين سُٺن شاعرن کي شامل ڪري نه سگهيو آهيان، جنهن جي معذرت پڙهندڙن ۽ شاعرن سان ڪيان ٿو. اميد اٿم ته هن ڪتاب ۾ شامل نه ٿيل شاعرن کي ٻئي ڪتاب ۾ سهيڙيندس، جنهن جي ضرورت هاڻي ئي محسوس ڪرڻ لڳو آهيان.
اهو پڻ ڄاڻائجي ته گذريل سال 2009ع جي جولاءِ مهيني ۾ هيءَ رٿا شروع ڪرڻ مهل، مون بزرگ توڙي نوجوان شاعرن سان رابطا ڪيا هئا، پر پوءِ ڪجهه اهڙو انداز ٺهندي نظر آيو، جو حتمي انتخاب اهــڙن شاعرن جو وڃي بيٺو (۽ جنهن کي مون پوءِ ارادي سان بدلجڻ نه ڏنو) جيڪي 1960ع کان پوءِ ڄاوا آهن، ۽ جن مان اڪثر 1990ع واري ڏهاڪي ۾ شاعري سرجڻ شروع ڪئي آهي، جيئن سندن تعارفن مان به پڌرو آهي. ان طرح اها هڪ خصوصيت هن ڪتاب کي حاصل آهي.
سنڌ جي سڄاڻ اديب جامي چانڊيي صاحب، پنهنجين گھڻين مصروفيتن باوجود هن مجموعي جو مهاڳ خوبصورتيءَ ۽ ڀرپوريت سان لکيو، جنهن لاءِ سندس تمام گھڻو ٿورائتو آهيان.
هن ڪتاب جي تياريءَ ۾ مون سان، منهنجن ويجهن اديب دوستن احسان دانش، فياض لطيف ۽ رضوان گل بيحد ساٿ ڏنو، عادل عباسيءَ، رضا بخاريءَ ۽ حبدار سولنگيءَ به سٺيون صلاحون ڏنيون، جنهن لاءِ سڀني جو بيحد ٿورائتو آهيان.
”ڏاهپ پبليڪيشن“ بيپناهه اتساهه ۽ اميد سان هي ڪتاب ڇپرائي رهي آهي، ته اهو بيحد شوق سان پڙهيو ۽ پسند ڪيو ويندو. تڏهن به، اسان کي اوهان جي راين جو اوسيئڙو رهندو، جن ۾ پڪ سان اسان جي رهنمائي ٿيل هوندي.
ساٿ سلامت،
رياضت ٻرڙو
ڏاهپ پبليڪيشن، لاڙڪاڻو
7533011 0333 Mob #