دنيا جي سفرنامن جي سفر کان پوءِ ڪهاڻين جي سفر جو سفير : ايس نسيم ميمڻ
سفرنامو ڇا آهي، سفرنامي جي اهميت ڪهڙي هُجي ٿي، سفرنامي جو سماجي ڪارج ڪهڙو آهي، هِي اهڙا سوال آهن، جن کان الطاف شيخ پوريءَ طرح واقف رهيو آهي. انهيءَ ڪري سندس سفرنامن ۾ هر اُها ڄاڻ ملي ٿي، جيڪا سماج سان جُڙيل آهي. هِن جا سفرناما سگنيفڪنٽ (Significant) هُجڻ ڪري، سنڌي ادب سان گڏ پوري دنيا ۾ وڏي چاهه سان پڙهيا ويا آهن. سندس سگنيفائيد پرسنلٽي نه رڳو سنڌي ادب م مشهور آهي پر دنيا جي ٻين کوڙ سارن ملڪن ۾ پڻ سُڃاتي وڃي ٿي. سفرنامڪن جا ڪافي فائدا رهيا آهن، خاص ڪري اُنهن ماڻهن لاءِ، جيڪي سياح طور تي دنيا جي مُلن کي ڏسڻ ۽ گُهمڻ جا شوقين رهيا آهن. انهيءَ ڪري سفرنامن کي اگر گائيڊ جو نالو ڏنو وڃي ته، غلط نه ٿيندو. ڇاڪاڻ ته، سفرنامن ۾ جيڪي تاريخي، تهذيبي، ثقافتي، تمندني ۽ سماجي ڳالهين ۾ اُپٽار ٿيل هوندي آهي يا حقيقي ۽ مشاهداتي واقفيت ملندي آهي، اُها يقينن ڪارائتي هوندي آهي. جنهن کي پڙهڻ کان پوءِ جيڪا شعوري سچ سان گڏ معلومات فراهم ٿيندي آهي، اُها پڙهندڙن لاءِ روشنيءَ جو ڪم ڏيندي آهي، ڇو ته روشني پنهنجي جوهر ۾ صاف ۽ شفافيت جي علامت رهي آهي. جنهن سان سماج ۾ ٿيندڙ وارتائن ۽ شين کي چٽائيءَ سان ڏسي ۽ پرکي سگهجي ٿو.
جيتري قدر ڪهاڻيءَ جي ڳالهه آهي ته، ڪهاڻيءَ جاکوڙ سارا پاسا رهيا آهن. جن ۾ تاريخي ڪهاڻي، عشقيه ڪهاڻي، حقيقي ڪهاڻي، تصوري ڪهاڻي ۽ مذهبي ڪهاڻي شامل هُجي ٿي. هن ڪائنات جي گولي تي گهرائيءَ سان نظر وجهبي ته، کوڙ ساريون ڪهاڻيون اهڙيون ملنديون، جيڪي هڪٻئي جي ملڪن سان مماثلت رکندڙ آهن. سفرنامن جي ڪاميابيءَ کان پوءِ الطاف شيخ جاپاني ٻارڙن جون جيڪي ڪهاڻيون لکيون آهن، اُهي ٻين ملڪن جيئان اسان جي مُلڪ جي ٻارڙن جي پڻ عڪاسي ڪن ٿيون...... فطري حوالي سان ڏسجي ته، تبديلي فطري عمل نالو هُجي ٿي، تنهن ڪري الطاف شيخ، سفرنامن کي ڇڏي يا عارضي طور تي پاسيرو رهي، جيڪي هي ڪهاڻيون لکيون آهن، اُهي اهڙي فطري عمل جي نشاندهي ڪن ٿيون.
سنڌي ادب جي ڪَلاکيتر ۾ سفرنامن جيئان هنن ڪهاڻين کي ڪيتري موٽ ملندي، اُن جو فيصلو پڙهندڙ يا نقاد ئي ڪري سگهن ٿا.
آئون محترم الطاف شيخ جي تمام گهڻي ٿورائتي آهيان، جو پاڻ جنهن پاٻوهه سان موبائيل فون ڪري، ادبي پنهنجائپ محسوس ڪرائي، پنهنجي ناڻيءَ جيئان ادبي حُجت ڪري، پنهنجي هِن ڪهاڻين جي ڪتاب تي، ٻه اکر لکڻ لاءِ چيو ته، مون پنهنجي لاءِ اعزاز سمجهيو. سندس ادبي حُجت جي لفظن ۾ جيڪا نِرملتا ۽ والد جهڙي شفقت شامل هُئي، اُنهيءَ لکڻ لاءِ اُتساهه پيدا ڪيو.
اُميد آهي ته، جپاني ٻارڙن جي لکيل ڪهاڻين جو هيءُ ڪتاب ادبي ماحول ۾ پنهنجي مهانتا ۽ مڃتا ضروري ماڻيندو.
[b]ايس نسيم ميمڻ
[/b]مورو سنڌ
09 جنوري 2017