(18) ڄڀ ڪپيل جهرڪ
پوڙهي ماڻهوءَ هڪ جهرڪ پاليو هو.
”چڱي طرح کائيندو رهندين ته جلدي وڏو به ٿي ويندين ته طاقتور به“.
پوڙهو ماڻهو پنهنجي پاليل جهرڪ جو ڏاڍو خيال رکيو ٿي. هڪ ڏينهن صبح ساڻ پوڙهي ماڻهوءَ جبل تي وڃي ٻارڻ لاءِ ڪاٺيون گڏ ڪرڻ جو ارادو ڪيو.
”پياري، جڏهن تون منجهند جي ماني کائين ته کاڌي جو ذرڙو جهرڪ کي به ڏجانءِ ويچارو صبح کان بکايل آهي“.
وري به ويندي ويندي، در وٽ بيهي، هن پنهنجي ڏنگيءَ زال کي جهرڪ جي پارت ڪئي. ”پياري هن ويچاري ننڍڙي پکيءَ جو خيال رکجانءِ“.
پوڙهي جي وڃڻ بعد سندس پوڙهي زال ڪپڙا ڌوئي انهن کي ڪلف ڪرڻ لاءِ هڪ پيالي ۾ ويهي ڪَلف ٺاهيو.
ڪلف ٺاهي ان کي اتي گهر ۾ ئي رکي پاڻ ڪپڙن جي ڀري کڻي درياهه جي ڪناري تي ڌوئڻ لاءِ ويئي. ۽ اتي وڃي ڪپڙا ڌوئي ٻين آيل عورتن سان ڪچهريءَ ۾ ويهي رهي ۽ منجهند جي ماني ٺاهڻ لاءِ موٽڻ جو نالو نه ورتو.
ويچارو بکايل جهرڪ کائڻ لاءِ هيڏانهن هوڏانهن واجهائڻ لڳو پر هن کي جڏهن ڪجهه به نظر نه آيو ته اڱڻ ۾ رکيل ڪلف جي پيالي مٿان ويهي سڀ ڪلف کائي ويو.
پوڙهي عورت جڏهن درياهه تان ڪپڙا ڌوئي گهر موٽي ۽ خبر پيس ته هن جو ٺهيل سڀ ڪلف جهرڪ کائي ويو آهي ته هن کي ڏاڍي ڪاوڙ لڳي.
”توکي ان غلط ڪم ڪرڻ جي سزا ضرور ملڻ کپي. ڇا اهو ڪَلف تنهنجي کائڻ لاءِ ٺاهيو هوم جو چٽ ڪري ڇڏئي؟“ ۽ پوءِ هن پوڙهي عورت جهرڪ کي جهلي ڪئنچيءَ سان هن جي ڄڀ وڍي گهر کان ٻاهر ڪڍي ڇڏيو.
رحمدل پوڙهو ماڻهو جبل تان ڪاٺيون ميڙي جڏهن گهر موٽيو ته هن کي جهرڪ نظر نه آيو. هن پنهنجي پوڙهي زال کان پڇيو: ”پياري، جهرڪ ڪيڏانهن ويو؟“
”تنهنجي جهرڪ ڪپڙن کي لڳائڻ وارو ڪلف کائي ڇڏيو ان ڪري سزا طور مون هن جي ڄڀ ڪپي ٻاهر ڪڍي ڇڏيو“.
”او ويچارو غريب جهرڪ..... ويچارو ڪيڏي ته تڪليف ۾ هوندو“.
پوڙهو ماڻهو ڪاٺين جي ڀري اتي ئي لاهي جهرڪ کي ڏسڻ لاءِ ٻاهر نڪتو.
”جهرڪ ري جهرڪ! ڪٿي هوندين تون ۽ ڪٿي آهي تنهنجو گهر؟“
پوڙهو ماڻهو جهرڪ جي ڳولا لاءِ هيڏانهن هوڏانهن جانچيندو هليو.
جهرڪ جو گهر ڳوليندي ڳوليندي آخر هن کي هڪ هنڌ اهو جهرڪ نظر اچي ويو.
”مهرباني توهان اچڻ جي تڪليف ڪئي. اسان جو گهر هن پاسي آهي. ”جهرڪ پوڙهي جو آڌر ڀاءُ ڪندي چيو ۽ پوءِ هن کي اوڏانهن وٺي هليو جيڏانهن هنن پکين جا گهر هئا.
پوڙهي هن جهرڪ کان معافي ورتي جنهن جي زبان هن جي ظالم زال ڪپي رکي هئي.
”منهنجا غريب ننڍڙا جهرڪ، توکي ڪيڏي ته تڪليف رسي هوندي. منهنجي زال توسان جيڪي ڪجهه ڪيو ان لاءِ هن کي به معاف ڪري ڇڏ“.
ان بعد هن جهرڪ جي سڀني مائٽن پوڙهي جي کائڻ لاءِ ڪيتريون ئي شيون آڻي رکيون.
”منهنجا جهرڪ ۽ جهرڪيون! ههڙي عاليشان ماني کارائڻ لاءِ توهان جي وڏي مهرباني. هاڻ توهان کان موڪلايان ٿو جو اڄ سڄو ڏينهن آئون ڪاٺيون ڪرڻ پويان هليو آهيان ۽ ڏاڍو ٿڪل آهيان.
سڀني جهرڪن ۽ جهرڪين گڏجي هن پوڙهي لاءِ ٻه لوهه جون پيتيون آنديون. هڪ ننڍي هئي ۽ ٻي تمام وڏي.
”اسان جا مهربان سائين، اسان طرفان تحفو قبول ڪريو. مهرباني ڪري هنن ٻن پيتين مان ڪنهن به هڪ کي کڻو“.
”آئون تمام پوڙهو آهيان ان ڪري مون ۾ ڪا گهڻي سگهه نه آهي. ان ڪري آئون ننڍي پيتي کڻڻ پسند ڪندس“.
اهڙي طرح پوڙهي ماڻهوءَ ننڍي پيتيءَ کي پٺن تي رکيو ۽ گهر ڏي روانو ٿيو.
پوڙهي ماڻهوءَ گهر پهچي پيتيءَ کي کوليو. ان منجهه ڪيتريون ئي قيمتي شيون هيون. پوڙهو ماڻهو ۽ سندس زال ههڙين اوچين شين کي ڏسي دنگ رهجي ويا.
”پوڙها، هيءَ پيتي توکي ڪٿان هٿ آئي؟“ هن جي جهيڙاڪ زال پڇيو.
هن سڄو احوال سربستو ڪري ٻڌايو. سڄي ڳالهه ٻڌڻ بعد سندس زال ڪاوڙ مان چيو: ”تو وڏي بيوقوفي ڪئي. توکي ان ننڍڙي پيتيءَ بدران وڏي کڻڻ کتي ٿي.
ٻئي ڏينهن صبح ساڻ پوڙهي زال جهرڪ جو گهر ڳولڻ لاءِ نڪري پيئي.
”جهرڪ ري جهرڪ! ڪٿي آهين تون ۽ ڪٿي آهي تنهنجو گهر؟“ جهرڪ جو گهر ڳوليندي ڳوليندي آخر هن کي رستي تي اهو جهرڪ نظر اچي ويو.
”اسان وٽ اچڻ جي تڪليف وٺڻ جي مهرباني. اسان جو گهر هن طرف آهي“. جهرڪ پوڙهيءَ سان کيڪار کڙي ڪري پنهنجي گهر جو رستو ٻڌايو.
”واقعي؟ سچ ٿو چوين. چڱو اها ڳالهه آهي ته جلدي ڪر ۽ مون کي پنهنجي گهر ڏي وٺي هل“.
جهرڪ پوڙهيءَ کي رستو ڏيکاريندو گهر وٺي آيو جتي سندس مائٽ جهرڪن ۽ جهرڪين گڏجي هن جي اڳيان ماني پيش ڪئي. مانيءَ ۾ هن لاءِ پڻ ڪيتريون ئي شيون رکيل هيون.
”چڱو هاڻ جهٽ ڪريو منهنجي لاءِ تحفو آڻيو آئون جلدي ۾ آهيان“. پوڙهيءَ چيو. سڀئي جهرڪ ۽ جهرڪيون گڏجي هن لاءِ به ٻه لوهي پيتيون کڻي آيا. هڪ تمام وڏي هئي ۽ ٻي ننڍڙي.
”هنن پيتين مان ڪا هڪ پنهنجي لاءِ چونڊي گهر کڻي وڃي سگهي ٿين“. هنن پوڙهيءَ کي چيو. ”پوڙهي ته آئون به آهيان“، هن چيو، ”پر آئون پهلوان آهيان. آئون وڏي پيتي ئي کڻنديس“.
اهو چئي هن وڏي پيتيءَ ۾ هٿ وڌا ۽ پٺيءَ سان ٻڌي گهر ڏي رواني ٿي.
هوءَ گهر ڏي هلندي رهي، هلندي رهي آخر هڪ اهڙي منزل آئي جتي هوءَ ٿڪجي پئي. هن جون ٽنگون اڳتي هلڻ کان پڙ ڪڍي بيهي رهيون. گهر اڃان چڱو پري هو. هن پيتي کولي ان ۾ ڀريل مال کي ڏسڻ ٿي چاهيو.
۽ پوءِ جيئن ئي هن پوڙهي عورت پيتيءَ جو پڙ کوليو ته منجهانئس قيمتي شيون نڪرڻ بدران عجيب ڪِن سِن ۽ پٿر ٺڪر نڪري آيا. پوڙهي مائيءَ کان ڇرڪ نڪري ويو. هوءَ سمجهي وئي ته هن سان اها جٺ ان ڪري ٿي جو هوءَ لالچي ۽ ظالم هئي. هن کي ان ڳالهه جو بيحد گهڻو ڏک ٿيو ۽ آئندي سٺي عورت ٿي رهڻ جو پڪو پهه ڪيو.
۽ پوءِ ان ڏينهن کان وٺي سندس مرڻ گهڙيءَ تائين هن سان ڪنهن کي به شڪايت نه رهي.
***