(17) ڪِر ڪِر جبل
هن پوڙهي مڙس ۽ زال کي به هي سهو وڻيو ٿي ۽ هن کي ايڏو ته پيار ڏيندا هئا جو ڄڻ ته هو سهو نه هجي پر هنن جو پنهنجو ٻار هجي.
پر جبل جي پويان هڪ ڄاهي مهانڊو بئجر به رهيو ٿي جيڪو هن پوڙهي جوڙي جي کيت ۾ پهچي ويو ٿي. هي بئجر ٻين لاءِ مصيبتون پئدا ڪرڻ لاءِ مشهور هو. سِڪڻو ۽ پيٽو هجڻ ڪري هي پوڙهي مرد ۽ عورت لاءِ اڻ کٽندڙ مسئلا پئدا ڪندو رهيو ٿي.
هڪ ڏينهن ڪنهن طرح سان بئجر کي گهر جي اسٽور روم ۾ گهڙڻ جو موقعو ملي ويو. پوڙهي جوڙي کي ستل ڏسي هنن جي لڪائي رکيل آچار جي سڄي برني اونڌي ڪري سڀ آچار کائي ويو. نه فقط ايترو پر گهر مان نڪرڻ وقت پوڙهي مڙس جو ڪکن وارو ٽوپلو چٻو ڪري ٻاهر اڇلي ڇڏيو.
پوڙهي جي ان وقت ٺڪائن تي اک کلي.
”اڙي وٺو ان کي. منهنجو ٽوپلو اڇليندو وڃي“.
۽ توهان سوچي سگهو ٿا ته پوڙهي کي ڪيڏي ڪاوڙ لڳي هوندي جڏهن ٽوپلو ڇڏي ڀڄڻ بدران بئجر اهو ٽوپلو کڻي کڏ تي چڙهي ويو ۽ اتي اڇلائي جبلن ڏي ڀڄي ويو.
ڪجهه ڏينهن کان پوءِ هڪ ڏينهن پوڙهو مڱ پوکڻ لاءِ پنهنجي ڪوڏر سان زمين کيڙي رهيو هو ته هي لُچو بئجر اچي مٿان نڪتو. هو پري هڪ وڻ هيٺان ٻج لاءِ رکيل مڱن جي ڇٻي کڻي مزي سان ڳرڪائڻ لڳو. ۽ پوءِ پوڙهي کي چيڙائڻ لاءِ اوٽ پٽانگ جا راڳ ڳائڻ لڳو.
”او چريا پوڙها
رڳو کوٽ کوٽان ڪرين پيو
مڱ ته منهنجي پيٽ ۾ هليا ويا“.
هر ڳالهه جي هڪ حد ٿيندي آهي. پوڙهو هونءَ ته گهڻو ئي نرم دل هو پر بئجر جي اڄ جي حرڪتن هن کي سخت ڪاوڙائي رکيو.
”ترس ڪن به تنهنجا. تو به گهڻا ئي ڏينهن عيش ڪيو آهي“. پوڙهي دل ئي دل ۾ چيو ۽ اٽڪل سان بئجر کي جهلي ورتو ۽ پوءِ سندس ٽنگن جي چوڌاري ٿلهو رسو ٻڌي پنهنجي گهر جي ڇت ۾ ٽنگي ڇڏيو. ”هاڻ ڏسان ته تون ڪيئن ٿو ماڻهن کي تنگ ڪرين“.
اهو چئي پوڙهو پنهنجي ٻنيءَ ڏي هليو ويو.
بئجر گهڻيون ئي رڙيون دانهون ڪيون پر پوڙهي هڪ به نه ٻڌس. هاڻ گهر ۾ فقط پوڙهي جي زال هئي. چالاڪ بئجر سوچيو ته اڄ هتي ڇت تي ئي ٽنگيل مري ويندس ان ڪري ڪا اٽڪل سٽڪل ڪري پنهنجي جان بچايان. ”بس هڪ ئي طريقو مون کي بچائي سگهي ٿو“، بئجر دل ئي دل ۾ سوچيو، ”آئون ايترو روئان جو پوڙهيءَ کي مون تي قياس اچي وڃي“.
اهو سوچي بئجر ڪوڙ مان روئڻ لڳو جيئن پوڙهي هن جي اٽڪلن ۾ اچي وڃي.
”او منهنجي ڏاڏي! مون کي تون ئي کڻي معاف ڪر....“ سڏڪ سڏڪ.... هو اوڇنگارون ڏئي روئڻ لڳو. ”آئون هونءَ به مري ته رهيو آهيان ڇو نه آئون ڪو نيڪ ڪم ڪري پوءِ مران جيئن منهنجي ماضي جي زندگيءَ جا گناهه ڌوپي وڃن“.
”پوڙهي ڏاڏي او ڏاڏي“..... سڏڪ سڏڪ.... هاڻ بئجر ڳوڙها به ڳاڙڻ لڳو. ” نيڪ عورت تون رسا کولي منهنجا هٿ پير آجا ڪر. آئون توکي تنهنجي ڪم ۾ به مدد ڪرائيندس“. بئجر اهو چئي وري سڏڪا ڀرڻ لڳو.
”پوڙهي ڏاڏي تون ڪا هاڻ اهڙي جوان ته نه رهي آهين جو ويٺي چانور ڪٽين. مون کي آزاد ڪر ته آئون توکي ڪم ۾ مدد ڪرايان ۽ توکي اها عزت ڏيان جنهن جي تون لائق آهين“.
پوڙهي مائي ڪا دير ڪن لاٽار ڪندي رهي. پر پوءِ هن جي دل کي شايد جهٻي اچي وئي ۽ ڪنڌ ورائي بئجر ڏي ڏٺو جنهن جي ڳلن تان ڳوڙهن جون قطارون وهي رهيون هيون.
”سمجهه ۾ نٿو اچيم ته ڇا ڪريان“، پوڙهيءَ پنهنجو پاڻ سان ڳالهايو. ”لڳي ٿو ته هي ويچارو سڌري ويو آهي ۽ گهٽ ۾ گهٽ مون سان ڇو ڪوڙ ڳالهائيندو“.
”ڏاڏي امڙ تون شايد سمجهندي هوندينءَ ته آئون توسان چالبازي ڪري رهيو آهيان. پر آئون ڇو ڪوڙ ڳالهائيندس جڏهن ته اڄ رات منهنجي زندگي هونءَ ئي پوري ٿي رهي آهي. هڪ دفعو تنهنجي ڪم ۾ مدد ڪرڻ ڏي ۽ پوءِ تنهنجين دعائن سان گڏ آئون تنهنجي اڳيان ليٽي پوندس ۽ تون منهنجا هٿ پير وري ٻڌي ڇت تي ٽنگي ڇڏجانءِ. مرڻ کان اڳ بس منهنجو اهو ئي عرضڙو آهي، ڏاڏي“.
بهرحال بيجر جي ڳالهين پوڙهيءَ جي دل تي وڏو اثر ڪيو. نرم دل ته هوءَ اڳهين هئي. هن بيجر کي ڇت تان هيٺ گِهرڪائي سندس ٻڌل هٿ پير کوليا.
”اچي هاڻ هيءَ وٺ مهري“، پوڙهيءَ اکڙي بيجر حوالي ڪندي چيو، ”۽ اکڙيءَ ۾ چانور ڪٽي منهنجي ڪم کي پورو ڪر“.
”چڱو چڱو گهڻو ئي ٿيو“، بيجر مهريءَ کي جهلي ٽوڪ مان چيو، ”چانور ويهي ڪٽيان. تنهنجو مٿو نه ڪٽيان ۽ تنهنجو ڪم پورو ڪرڻ بدران توکي نه پورو ڪريان“.
اهو چئي هن چانور ڪٽڻ واري ڳري مهري پوڙهيءَ جي مٿي ۾ هڻي هن کي ماري وڌو ۽ ڊوڙ پائي ڀڄي ويو.
پوڙهيءَ کي پٽ تي مئل ۽ بئجر کي غائب ڏسي پوڙهو سمجهي ويو ته هي بدمعاش بئجر جا ڪم آهن. ”ڪيڏو ڪمينو بئجر چئبو. منهنجي هيءَ ئي ته حال ڀائياڻي هئي. هاڻ مون کي ڪير رڌي پچي کارائيندو“. پوڙهو روئڻ لڳو ۽ ان کان پوءِ هو هر روز پنهنجي زال جي قبر تي وڃي روئندو رهيو.
پوڙهي جا هي حال ڏسي سهي کي ڏاڍو افسوس ٿيو هو پوڙهي کي خوشي ڏسڻ لاءِ هن کي ريجهائيندو رهيو. ”آئون وعدو ٿو ڪريان ته هڪ ڏينهن بيجر کان ان جو بدلو ضرور وٺندس“. سهي پوڙهي مڙس کي چيو.
ڪجهه ڏينهن بعد هڪ دفعي سهو بيجر سان ملڻ لاءِ هن جو انتظار ڪندو رهيو.
۽ ايتري ۾ هو اوچتو ظاهر ٿيو.....
”ڇا پيو ڪرين چريا سها؟“ هن سهي کي ڏسندي پڇيو. سهي ظاهري طرح پنهنجي منهن تي مرڪ آڻيندي چيو: ”آئون ٻارڻ لاءِ ڪاٺيون گڏ ڪرڻ چاهيان ٿو پر منهنجو پير ڦٽجي پيو آهي....“.
”هي بندو ڪهڙي ڪم لاءِ آهي“، بيجر جهڪي وڏي شرافت سان چيو، ”اهي آئون تو لاءِ گڏ ڪري کڻي ٿو هلا“. بئجر ڪاٺين جي ڳري ڀري پٺيءَ سان ٻڌي جبل ڏي روانو ٿيو. ان جي پٺيان پٺيان سهو ماچيس ڪڍي ڪاٺين کي باهه ڏيڻ لاءِ تيليون دکائيندو هليو.
”اي سها. اهو ڪِر ڪِر جو آواز ڇاجو آهي؟“
”اهو آواز؟ اهو ته ڪاٺين تي پٺيان ويٺل ڪِر ڪِر جيت جو آهي جيڪو ڪِر ڪِر جبل تي رهي ٿو. تون ان جو فڪر ئي نه ڪر ۽ بي فڪر ٿي هلندو ره“.
”چئبو ته اها ڳالهه آهي“. بئجر چيو
ٿوري دير کان پوءِ ڪاٺين کي اچي باهه لڳي.
”اڙي سهڻا سها! اهو ٽڙ ٽڙ ٽڙ جو آواز ڇاجو آهي؟“
”اڙي کوٻلا چپ ڪري هلندو هل اهو ٽڙ ٽڙ پکي آهي ٽڙ ٽڙ جبل جو“.
”ته اها ڳالهه آهي“.
بيجر پنڌ کي ڇڪيندو هليو بنا ڪنهن شڪ شبهي جي ته سندس پٺيان باهه شروع ٿي وئي آهي جيتوڻيڪ باهه جي سيڪ کان پگهر وڃي کڙيون کنيون هيس پر هن اهو پئي سمجهيو ته اس ڪري کيس گرمي ٿي رهي آهي.
”سها اڄ ڏاڍي گرمي آهي يا فقط مون کي پئي لڳي؟..... اڙي او سها.... اڙي بچايو.... هي ڇا ٿي ويو! مون کي باهه لڳي وئي آهي.... آئون سڙان پيو.... بچايو“.
جيئن تيئن ڪري هن ڪاٺين جي ڀريءَ جا رسا ڇوڙيا پر سندس سڄي پٺي سڙي وئي. ڏکئي وقت مهل سهو به الائي ڪيڏانهن غائب ٿي ويو.
”بس هاڻ رڳو سهو ملي ته خبرون وٺانس“. هن پنهنجو پاڻ کي چيو.
هڪ ڏينهن هن کي سهو نظر اچي ويو. هو ڏاڍي مزي سان ڳاڙهن مرچن جي چٽڻي ٺاهي رهيو هو.
”توکي آئون ڏسي رهندس“، بئجر سهي کي چيو، ”تنهنجو دماغ ته صحيح آهي“.
”توهان کي شايد غلط فهمي ٿي آهي ۽ مون کي اهو سهو سمجهي رهيا آهيو“. سهي چيو، ”آئون وچ وارن جبلن جو رهاڪو آهيان“.
”تون پڪ سان ٿو چوين؟“
سهي منهن تي ڪا پريشاني نه آڻي بيجر کي آرام سان چيو: ”لڳي ٿو توهان سڙي پيا آهيو. منهنجي خيال ۾ سڙيل جسم جي فرحت لاءِ هن کان وڌيڪ ٻي شيءِ ٿي نٿي سگهي“.
”اوه! مهرباني“. بيجر چيو، ”منهنجا ڀاڳ ڀلا جو صحيح وقت تي تو وٽان اچي لنگهيس“.
بيجر سهي کي پٺ ڏئي ويٺو ۽ سهي دل وٽان ڳاڙهن مرچن جي چٽڻي کڻي سڙيل پٺيءَ تي مَليس.
۽ پوءِ ته بيجر جون رڙيون ٻڌڻ وٽان هيون. زمين آسمان هڪ ڪري ڇڏيائين. ڊوڙندي ڊوڙندي کڻي پاڻ کي درياهه ۾ ڇڏيائين. ۽ درياهه ۾ ٽپ ڏيڻ مهل اهو به نه سوچيائين ته کيس ترڻ نٿو اچي. مرچن جي باهه کان ته هن کي ٿوري فرحت نصيب ٿي پر هاڻ غوطا کائڻ لڳو.
”بچايو، بچايو. آئون ٻڏان پيو“. هن سهي کي سڏيو، ”هي تو مون کي ڇا ڪري رکيو“.
”اهو منهنجي طرفان نه اٿئي پر پوڙهي مڙس جي زال طرفان اٿئي جنهن رحمدل زال کي تو ماريو هو“.
بيجر گهڻئي ڪوشش ڪئي ته هو تري سگهي پر آهستي آهستي ٿي هو وڃي درياهه جي تري کان نڪتو ۽ مري ويو.
***