• مهاڳ
ريٽا شهاڻي جو رچنا سنسار ٻهو مکي ۽ مختلف ڏسائن ۾ ڦهليل آهي.هر رچنا مان سندس انڀو،اڀياس ۽ اندروني سُوجهي صاف بکي ٿي.جيڪا موضوع جي گهرج ۽ ذهني ميلان پٽاندڙ پنهنجي اظهار جي صورت پاڻ سان گڏ کڻي اچي ٿي.جيئن ته پاڻ نِرت ڪلا ۽ سنگيت جي سُرن جي به ڄاڻ رکي ٿي تنهنڪري پنهنجين رچنائن کي انهن جي آهنگ سان جوڙي نهايت ئي خوبصورت اسلوب ۽ سيبتي انداز ۾ قلمبند ڪري زندگيءَ کي اتساهه ۽ امنگ سان جيئڻ جوڳي ڪري ڏيکاريو آهي.جنهنڪري سندس رچنائون هر صورت ۾ سندس لاءِ زندگي جيئڻ جو ٻيو نالو آهن.
هڪ ٻوڌ ڪٿا ۾ آيل آهي ته ڪنهن ماڻهو جي ڪهاڻي ٻڌائڻ ان ڪري ناممڪن آهي.جو وٽس رڳو دک ئي دک آهن ۽ ديوتا جي انڪري جو وٽس مُک ئي مُک آهن ٻڌ پنهنجي شِش آنند کي اها ڳالهه اڍائي هزار ورهيه اڳ چئي هئي.ساڳي ڳالهه ٻين ڪيترن ڏاهن ۽ سڄاڻ ماڻهن کان سواءِ بُلي شاهه ڪجهه هيئن چئي ته “مون پنهنجي گهر جي ڇت تي چڙهي ڏٺو ته سڀني جي گهرن ۾ دک جي باهه دکي رهي هئي.”۽ اها اٽل حقيقت آهي ته هن دور جو سک حاصل ڪيل سنسار ۾ به ماڻهو اوترو ئي اڪيلو وياڪل ۽ دکي آهي.جيترو تڏهن هو.ريٽا اڄ جي دور جي اها ذهين ۽ حساس تخليقڪار آهي جنهن پنهنجي سهيوڳي دور ۾ زندگيءَ جي ٽٽل ،وکريل ،ظاهري ٿانئيڪو ٿيل پر وکريل ۽ وڃايل ڪردارن کي سميٽي پنهنجين لکڻين جو آڌار بنايو آهي.
ريٽا شهاڻيءَ جو هيءُ مجموعو”رشتن جو رقص” 32 ڪهاڻين ۽ مني ڪهاڻين تي مشتمل آهي جن ۾ هن ڀارت ۾ سنڌي سماج سان ڳنڍيل يا ڇنل ڪردارن جي اندر ۾ جهاتي پائي انهن جو اندر اپٽي پڙهندڙن اڳيان پڌرو ڪيو آهي.انهن ڪهاڻين جو ماحول ۽ ڪردار ڀارت جي شهري زندگي جي مٿين طبقي سان لاڳاپيل آهن.اهو ڍانچو جيتوڻيڪ سنڌ جي سماجي زندگيءَ ۽ ان سان لاڳاپيل آهن.ماڻهن جي مزاج ،روايتن ۽ ڪلچر کان گهڻو مختلف آهي ۽ هتي سنڌ ۾ ڀارت جي اسٽار پلس ۽ ان جهڙن ٻين چئنلن تي گليمر ۽ فيشن ايبل ماحول سان ڀرپور پيش ٿيندڙ ڊراما سيريلن کان مختلف نٿو لڳي.پر انهيءَ حقيقت کان ڪو انڪار ڪيئن ٿو ڪري سگهجي ته ڀارت ۾ رهندڙ سنڌين جي مٿئين طبقي جون زميني حقيقتون سنڌ جي سماجي سچاين کان مختلف آهن.انهيءَ جي باوجود ڀارت ۾ سرجندڙ سنڌي ساهت سنڌ جي ادب وانگر هڪ اهڙو مظبوط حصو آهي جنهن ۾ موضوعن جي گوناگونيت اسلوب جي نواڻ ۽ زندگيءَ جي انهن رخن تان پردو کنيل آهي.
تخليقڪار نه ته رڳو دُک جون ڪهاڻيون لکي ٿو ۽ نه وري رڳو سُک جون،جو جيون جڳت ان جي اجازت نٿو ڏئي دُک سُک هڪ سڪي جا ٻه پاسا آهن.انهيءَ جي باوجود ناول،ڪهاڻي لکڻ لاءِ ضروري نه آهي ته ڪنهن فارمولي تحت تخليقڪار کي لکڻ لاءِ مجبور ڪيو وڃي.تخليق۽ فارمولو ٻئي الڳ الڳ شيون آهن.ريٽا لاءِ پنهنجي رچنائن لاءِ پهرين سرجڻ آهي ۽ پوءِ ان جي صورت گري.تنهنڪري پهريون عمل فطرت جو ڌرتيءَ سان جڙيل ٿئي ٿو ۽ ٻيو رڳو ان کي چٽو ڪري ٿو.ريٽا جون هي ڪهاڻيون سرجڻ ۽ انهن کي گهاڙيٽو ڏيئي چٽو ڪرڻ جي عمل مان گذريون آهن ۽ ڀرتري هريءَ مطابق ته “هوءَ هڪ سرجڻهار وانگر پنهنجين رچنائن معرفت موکش(نجات) حاصل ڪري ٿي.جيڪو جسم ۽ چيتنا(شعور) جي حدن کان گهڻو اڳاهون ڪري انهن کي انفراديت پيش ڪري ٿو.”
ريٽا جي ڪهاڻين جو هيءُ مجموعو “رشتن جو رقص”سنڌ ۾ سري کان پهريون ڀيرو شايع ٿي رهيو آهي جنهن لاءِ پڪ اٿم ته پڙهندڙن کي پسند ايندو.
ولي رام ولڀ
24 اگسٽ 2005ع
(ليکڪه جو جنم ڏينهن)
B-44 شريف اسڪوائر حسين آباد
حيدرآباد 71000 سنڌ پاڪستان.