ٻين ماڻهن جا صحيح طرح حالات ڄاڻڻ جا ٻه طريقا آهن
پهرين ڳالهه اها آهي ته ٻيو شخص اهم آهي پر اهو شخص ٻين وانگر ئي آهي. اهو به ياد رکو ته اوهان به ٻين وانگر نهايت اهم آهيو. جڏهن ٻين ماڻهن سان ملو ته ذهن ۾ رکو ته اوهان ٻئي شخص ئي اهم آهيو، اسان سڀني جا مسئلا به هڪ جهڙا آهن.
ڪجھ ڏينهن اڳ منهنجي هڪ بزنس مين دوست مون کي فون ڪري ٻڌايو ته مون هاڻي ڪجھ دير پهريان هڪ نوجوان کي اوهان جي سفارش تي نوڪري ڏني آهي. ڇا اوهان ڄاڻو ٿا ته مون انهيءَ نوجوان جي سفارش ڇو ڪئي هئي؟ مون پنهنجي دوست کان پڇيو. هن پڇيو ان نوجوان ۾ ڪهڙي خاص ڳالهه آهي؟
مون چيو ته ان ۾ اعتماد تمام گھڻو آهي. هو پنهنجو پاڻ کي سنڀالي سگھي ٿو. انهيءَ ملازمت جي لاءِ انيڪ اميدوار هئا، کوڙ سارن اميدوارن جون درخواستون ته پنڻ جهڙي انداز ۾ لکيل هيون. اهي ڪو به ڪم ڪرڻ لاءِ تيار هئا. پر هي نوجوان ٻين کان مختلف هو. هن منهنجي سڀني سوالن جا جواب ڏنا، هو عزت ۽ احترام ڪرڻ به خوب ڄاڻي ٿو پر اهم ڳالهه اها آهي ته هو پنهنجي عزت جو به خيال رکي ٿو. جيئن مون هن کان سوال ڪيا تئين ئي هن به مون کان سوال ڪيا. هن وٽ ڪو گھر ناهي، هو بلڪل اصلي ۽ نج شخص آهي. هو ڪجھ به بهتر ڪرڻ گھري ٿو.
اهڙو گڏيل سڏيل رويو حالات ۾ توازن پيدا ڪرڻ جي لاءِ اوهان جي مدد ڪندو آهي. ٻيو شخص اوهان جي خيال ۽ سوچ ۾ اوهان کان بهتر ناهي هوندو. ٻيو شخص اوهان کي ڏسڻ ۾ڪجهه به لڳي سگھي ٿو، ٻئي شخص کان اوهان کي خوف معلوم ٿي سگھي ٿو. پر ياد رکو ته اهو به توهان جهڙو ئي ماڻهو آهي، هن جون خواهشون ۽ مسئلا بلڪل اوهان جهڙا هجن ٿا.
2. سوچ سمجهه جو رويو پيدا ڪريو.
جيڪي ماڻهو هروڀرو ۽ ڪوڙ موڙ ۾ اوهان کي ڪَٽڻ ٿا چاهين، اوهان تي ڀونڪڻ ٿا گھرن، اوهان کي چيپاٽڻ ۽ لتاڙڻ ٿا چاهين، اهي ائين گھٽ ئي ڪري سگھندا آهن. جيڪڏهن اوهان پنهنجو پاڻ کي انهن ماڻهن جي لاءِ تيار نه ڪيو ته اهي اوهان جي اعتماد ۾ رخنو ۽ رنڊڪ وجھندا ۽ اوهان کي نفسياتي شڪست ڏئي ڇڏيندا. اوهان کي اهڙن ماڻهن کان بچاءَ جيِ لاءِ پنهنجو پاڻ کي تيار ڪرڻو پوندو، پاڻ منجھ اعتماد پيدا ڪرڻو پوندو. ائين ئي مون هڪ مظاهري ۾ ممپل هوٽل جي بڪنگ ۾ ڏٺو هو. اهو شام جو پنجين وڳي جو وقت هو. اهو هوٽل ڏاڍو مصروف آهي، جيڪو شخص منهنجي اڳيان موجود هو، هن ڪلرڪ کي پنهنجو نالو ٻڌائيندي حاڪماڻي لهجي ۾ هدايت ڪئي ۽ ڪلرڪ چيو حاضر سائين!...... اوهان جي لاءِ اسان وٽ بهترين سنگل ڪمرو موجود آهي. رڳو سنگل ڪمرو؟! اهو شخص زور سان چوڻ لڳو..... مون ته ڊبل ڪمرو رکڻ لاءِ چيو هو. ڪلرڪ نهايت ئي مهذب لهجي ۾ چيو: جناب! مان اوهان جي بڪنگ ڏسي ٿو وٺان. ڪلرڪ رجسٽر چيڪ ڪيو ۽ چيائين سائين مون کي افسوس آهي جواوهان ٽيليگرام ۾ رڳو هڪڙي ڪمري جي لاءِ چيو هو سائين! جيڪڏهن اسان وٽ ڊبل ڪمرو خالي هجي ها اسان اوهان کي ڏيڻ ۾ خوشي محسوس ڪريون ها ته اسان اوهان جي خدمت چاڪري ڪئي پر هينئر اسان وٽ ڊبل ڪمرو نه آهي.
پر انهيءَ جذباتي ۽ ڪاوڙيلي شخص چيو: مان نه ٿو ڄاڻان ته ڪاغذ تي ڇا لکيل آهي، مون کي بس ڊبل ڪمرو گھرجي. هن ڪاوڙ ۾ ڀڻڪڻ شروع ڪري ڏنو.... تون مون کي نه ٿو سڃاڻين..... مان تو کي گولي هڻي ڇڏيندس.... ها!..... تون هينئر ئي ترسجان ته ڪيئن ٿو توکي گوليءَ سان اُڏايان؟!! هي رڙيون ڪندي چئي رهيو هو. نوجوان ڪلرڪ وري مهذب انداز ۾ چيو سائين! مون کي بيحد افسوس آهي پر اسان ته اوهان جي هدايت مطابق ڪم ڪري رهيا آهيون.
پر انهيءَ شخص وري رڙيون ڪندي چيو: مان هتي بلڪل ڪو نه ترسندس، ڇو ته مان سمجهي ويو آهيان ته اوهان کي هي هوٽل هلائڻ ئي ڪو نه ٿو اچي، ائين چئي هو اتان هليو ويو.
مان اڳتي وڌيس، ڪلرڪ مون کي مهذب انداز ۾ ڀليڪار ڪئي. مون ان کان پڇيو ته اوهان پريشان ته ناهيو؟ ڪلرڪ چيو ته نه سائين! اسان ته روزانو اهڙيون ڳالهيون ٻڌڻ جا عادي آهيون. ڪلرڪ جڏهن مون کي منهنجي ڪمري ۾ ڇڏڻ آيو ته مون ان کي چيو ته مان اوهان کي جس ٿو ڏيان. اوهان کي اوهان جي مثبت رويي تي داد ٿو ڏيان جو اوهان ان ماڻهوءَ سان خوب نڀايو ۽ پنهنجو پاڻ کي قابوءَ ۾ رکيو.
سائين! اوهان جي مهرباني..... ڪلرڪ چيو. مون ان جهڙو چريو هن کان اڳ ۾ ڪٿي به ڪو نه ڏٺو آهي. مان ته بلڪل بي ڏوهي آهيان. ان ويچاري جي پنهنجي زال سان ڪا اڻبڻت هئي يا سندس ڌنڌو ڪاروبار تباهه ٿي چڪو هيس يا وري پاڻ کي چمڪائڻ پيو چاهي، تڏهن پئي نموني بازي ڪيائين. مون به ان کي موقعو ڏنو ته ڀلي پنهنجي دل جو اوٻر ڪڍي.
ڪلرڪ وري چيو، شايد اهو سٺو انسان ئي هجي پر حالتن ويچاري کي ائين ڪري ڇڏيو هجي.
مان جڏهن لفٽ ڏانهن وڃي رهيو هيس ته وڏي واڪي چوندي ورجايائين ته شايد اهو ڀلو ماڻهو هجي، بلڪل ٻين انسانن وانگر.....
ياد رکو.... جيڪڏهن ڪلرڪ ان مٿي ڦريل ماڻهوءَ کي رڳو ايترو چئي ها ته..... هلاءِ گولي...... ته جهيڙو ٿي پئي ها.... پر ڪلرڪ حالتن تي قابو ڪري فتح ماڻي ورتي ۽ هن سڀ ڪجھ وساري به ڇڏيو هو.
*****