تاريخ، فلسفو ۽ سياست

جيـڏي وڏي سـوچ تيڏي وڏي ڪاميابي

هي ڪتاب جاگيرداراڻي ۽ غلاماڻي نفسيات ۾ پلجندڙ ۽ محرومين جي ڌٻڻ ۾ ڦاٿل ماڻهن کي ان نفسيات ۽ محرومين جي نتيجي ۾ پيدا ٿيل منفي ۽ ڇسي سوچ کان آجو ڪرڻ جو هڪ بهترين رهنما آهي.
هي ڪتاب وڏي سوچ سوچڻ جي رهنمائي ڪري ٿو جنهن سان ماڻهوءَ جي سوچ وشال بڻجي ٿي، هو ڪائناتي سوچ جو انداز اپنائي ٿو ۽ وڏي مقصد لاءِ جيئڻ جي راهه تي هلڻ جو روادار بڻجي ٿو.
Title Cover of book جيـڏي وڏي سـوچ  تيڏي وڏي ڪاميابي

شڪست کي فتح ۾ ڪيئن تبديل ڪريون؟

سماجي ڪارڪن ۽ ٻيا ڏکيا ڪم ڪرڻ وارا ماڻهو هڪ ٻئي کان عمر، مذهب، تعليم، خانداني پس منظروغيره کان مختلف ٿي سگھن ٿا. ڪنهن ملڪ جا ڪجھه شهري نوجوان هوندا آهن، ڪجھه پوڙها، ڪجھه ڪاليج جا پڙهيل هوندا آهن. ڪجھه اڻپڙهيل هوندا آهن، ڪجھه شادي شده ۽ ڪجھه غير شادي شده.
پر نڪمن ماڻهن ۾ هڪ ڳالهه هڪجھڙي هوندي آهي ته اهي هارايل ۽ ماريل هوندا آهن. ڪامياب ماڻهوءَ حالتن تي فتح حاصل ڪئي هوندي آهي.
هارايل پنهنجا تجربا عجيب انداز ۾ بيان ڪندا آهن. ڪجھه پنهنجا تجربا ائين بيان ڪندا آهن. ڇا ٻڌايان، منهنجي زال ئي مون سان وڙهندي رهندي آهي؟ بس. مون سڀ ڪجھه وڃائي ڇڏيو آهي؛ هاڻي مان ڪيڏانهن وڃان؟ وغيره.
جڏهن اسان ڪنهن عام جوڙي کي ڏسندا آهيون ته انهن جون عادتون ٻين ماڻهن جي ڀيٽ ۾ مخلتف هونديون آهن. هرڪو گھٽ ذهن وارو ماڻهو پنهنجي ناڪاميءَ جو سبب ٻين کي قرار ڏيندو آهي. اهڙي ريت هو مڪمل طور تي هارايل هوندو آهي. جن حالتن کيس هارايو هوندو آهي، انهن تي ڦٽڪار وجھندو رهندو آهي. دراصل ان جو پنهنجي ذات سان رابطو ٽٽي چڪو هوندو آهي. هو پنهنجو پاڻ ئي هارائي وڃڻ جي سزا کي پاڻ تي لاڳو ڪري چڪو هوندو آهي.
جڏهن اسان ڪامياب ماڻهن جي باري ۾ ڄاڻ وٺندا آهيون ته اهڙن سڀني ماڻهن وڏن وڏن ڪاروبارن جي مالڪن سياسي رهنمائن، حڪومتي عملدارن ۽ ٻين اعلى عهدن تي مقرر ماڻهن جو تعلق غريب گھرن، امير گھرن، ڳوٺن ۽ شهرن سان هوندو آهي. دراصل اهي ماڻهو به عام ماڻهن جيان مسئلن سان منهن مقابل ٿيندا آهن، پر انهن پنهنجي حالتن تي سوڀ حاصل ڪئي هوندي آهي.
اهو ممڪن آهي ته هر ناڪامياب يا ڪامياب شخص عمر، ذهانت، خانداني پس منظر، قوميت وغيره جي لحاظ کان هڪ جهڙو ئي هجي، پر اهي ماڻهو فتح ۽ شڪست ۾ هڪ ٻئي کان مختلف آهن.
مسٽر انديشو ناڪاميءَ جو نمائندو آهي ۽ ناڪاميءَ کان پوءِ وري ٻيهر ظاهر ٿيندو آهي. مسٽر ناڪام، ناڪاميءَ کان پوءِ اٿڻ جي ڪوشش ڪندو آهي، پر گوڏن ڀر رڙهندو نڪري ويندو آهي. کيس يقين هوندو آهي ته کيس ٻيهر شڪست ضرور ٿيندي.
مسٽر فتح ان کان مختلف رد عمل ظاهر ڪندو آهي. جڏهن کيس هيٺ ڪيرائڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي ته هو پنهنجي ان ناڪاميءَ مان هڪ سبق سکندو آهي. پر هو اڃا وڌيڪ اڳتي وڌندو آهي.
منهنجو هڪ دوست آهي، جڏهن اوهان ان جي آفيس ڏسندا ته حيران ٿي ويندا. اعلى فرنيچر، هر پاسي قالين وڇايل، ان جا زيردست ڪم ۾ مشغول، جنهن مان خبر پوندي آهي ته ڪمپني سٺي رخ ۾ وڃي رهي آهي.
هڪ شخص جو چوڻ آهي ته ڪم هجي ته هن جهڙو، ڪيڏو نه سٺو ڪم آهي! پر اهو صاحب بلڪل غلط چئي رهيو آهي. هي هڪ ڪامياب شخص جي آفيس نه آهي، نه ئي هو گھڻو ڌن دولت وارو آهي. اوهان ان کي ڪنهن به ريت هڪ ڪامياب شخص نٿا چئي سگھو.
انهيءَ ڪمپنيءَ جي مالڪ ڏهن سالن تائين ناڪاميءَ جو منهن ڏٺو. ان وٽ آفيس جي ڪرائي ادا ڪرڻ لاءِ به پيسا نه هوندا هئا. مان جڏهن به کانئس پڇندو هوس ته ڪم ڪيئن هلي رهيو آهي ته چوندو هو: بس مان اڃا سکي رهيو آهيان. آخر ڏهن سالن کان پوءِ کيس ڪجھه ڪاميابي حاصل ٿي.
جيڪڏهن اوهان عظيم ماڻهن جون سوانح عمريون پڙهندا ته اوهان کي معلوم ٿيندو ته انهن ماڻهن کي زندگيءَ ۾ ڪيترن ئي قسمن جي ڏکيائين جو مقابلو ڪرڻو پيو هو. اوهان پنهنجي شهر جي ميئر يا ڪنهن ٻئي عظيم ماڻهوءَ جي زندگيءَ جي باري ۾ تحقيق ڪندا ته اوهان تي انڪشاف ٿيندو ته انهن کي به زندگيءَ ۾ ڪيترين ئي رڪاوٽن سان مهاڏو اٽڪائڻو پيو هو، پر پوءِ به انهن حالتن تي ضابطو ڪري ورتو.
هوائي ڪمپنيون ڪروڙن جو ڪاروبار ڪنديون آهن. هو پنهنجي جهازن کي وڌ کان وڌ محفوظ بڻائينديون آهن، پر ان جي باوجود فضائي حادثا ٿيندا رهندا آهن. جڏهن ڪو به حادثو ٿيندو آهي ته ان جي باري ۾ اهي مڪمل ڇنڊ ڇاڻ ڪندا آهن ته آخر ڪهڙي سبب جي ڪري خرابي پيدا ٿي؟ جڏهن کين خرابيءَ جو علم ٿيندو آهي ته اهي ان کي هميشه جي لاءِ ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪندا آهن. اهڙيءَ طرح هو پنهنجي جهازن کي اڃا وڌيڪ محفوظ بڻائيندا آهن.
ڊاڪٽر به زندگي دراز ڪرڻ ۽ صحت کي بهتر ڪرڻ جون ڪوششون ڪندا آهن. جڏهن به ڪو پراسرار موت ٿي ويندو آهي ته ڊاڪٽر ان جو پوسٽ مارٽم ڪري سندس موت جو ڪارڻ معلوم ڪندا آهن. اهو سبب ان ڪري معلوم ڪيو ويندو آهي ته جيئن ٻين ماڻهن کي اهڙي موت کان بچائي سگھجي.
هر ميدان ۾ ڪامياب ماڻهو فقط هن اصول کي اختيار ڪندا آهن.