قسمت تي ڏوهه نٿو ڏئي سگھجي، پر انهيءَ تي به انساني عمل ۽ سبب اثرانداز ٿيندا آهن
منهنجي ان دوست جي تجويز ته عمدي آهي. اسان کي پنهنجي ڪم ۾ جُٽيل رهڻ گھرجي. ڪاميابيءَ جي لاءِ لڳاتار مضبوطيءَ سان ڄمي رهڻ نهايت ضروري آهي. اسان کي ڪوشش، ڪوشش ۽ ڪوشش ڪندو رهڻ گھرجي. ناڪاميءَ جي باوجود تجربن ڪرڻ لاءِ لڳاتار مضبوطيءَ سان ڄمي رهڻ گھرجي.
آمريڪا جو سڀ کان وڏو عظيم مؤجد ٿامسن ايڊسن هڪ تجرباتي سائنسدان هو. ان جو چوڻ آهي ته هن هزارين تجربا ڪيا، پوءِ وڃي بجلي جو بلب ايجاد ڪري سگھيو.
ڪيترائي ڀيرا مسلسل تجربا ڪرڻ به ڪاميابيءَ جي ضمانت هوندي آهي. هڪ تجربي جي ناڪاميءَ کان پوءِ نئين ٽيڪنڪ جو هجڻ ضروري آهي. پوءِ ئي ڪاميابي ضرور ملندي.
مون هڪ مضمون پڙهيو، جنهن ۾ تيل جي ڳولا جي باري ۾ ريسرچ لکيل هئي. ان ۾ ٻڌايو ويو هو ته تيل ڳولا ڪرڻ واري ڪمپنيءَ پهريائين ته مختلف جاين جي خبرداريءَ سان جانچ ڪئي ۽ ان کان پوءِ کوٽائي شروع ڪئي. انهن لڳاتار هڪ کان پوءِ ٻيو کوهه کوٽيو، پر تيل نه مليو. پر جڏهن انهن اٺون کوهه نئين ٽيڪنڪ سان کوٽيو ته کين تيل ملي ويو. ڪيترائي ماڻهو مسلسل ڪوشش ۽ تجربن جي باوجود گھربل نتيجا حاصل نه ڪري سگھندا آهن. ڇو جو هو هڪ تجربي کان پوءِ ٻئي تجربي ۾ نئين ٽيڪنڪ استعمال ڪندا آهن. لڳاتار ڪوشش ڪرڻ ضروري آهي. هڪ ئي طريقي سان جيڪڏهن ڪم نه ٿي رهيو هجي ته ٻيو طريقو ڪتب آڻڻ گھرجي. هتي اسان ٻه تجويزون پيش ڪري رهيا آهيون، جنهن سان اوهان کي تجربن ۾ ڪاميابي حاصل ڪرڻ ۾ مدد ملندي.
پنهنجو پاڻ کي يقين ڏياريو ته مسئلي جو ڪونه ڪو حل ضرور آهي.
جڏهن اوهان هر هر اهو چوندا ته مان هارائي ويس، ته ائين چوڻ انهيءَ مسئلي جو حل نه آهي، پر اهو هڪ ناڪاري رويو هوندو. ان سان فقط ناڪاري خيال جنم وٺندا ۽ اوهان جي هار جو رستو اڃا وڌيڪ پڪو ٿي ويندو.
ان جي بدران جڏهن اوهان اهو يقين ڪري وٺو ته هن مسئلي جو حل موجود آهي ته ان طرح سان هاڪاري خيال اوهان جي ذهن ۾ ايندا، جيڪي اوهان جي مسئلي کي حل ڪرڻ ۾ اوهان جي مدد ڪندا.
”اهو يقين ڪرڻ ضروري آهي ته هرمسئلي جو حل آهي“. ائين سوچڻ نهايت ضروري آهي.
نفسيات جي ماهرن جو چوڻ آهي ته شراب جي عادت ان وقت تائين ڇڏائي نه ٿي سگھجي جيستائين شراب پيئڻ وارو خود ان ڳالهه جو يقين نه ڪري ته هو شراب ڇڏي سگھي ٿو.
جڏهن اوهان يقين ڪري وٺندا آهيو ته مسئلي جو حل آهي ته پاڻ مرادو اوهان جي ناڪاري سوچ جي طاقت، هاڪاري سوچ جي طاقت ۾ تبديل ٿي ويندي آهي.
ڪو به مسئلو يا مشڪل ان وقت ئي حل نه ٿي سگھندي آهي، جڏهن اوهان سوچي ڇڏيندا آهيو ته ان جو ڪو نه ڪو حل موجود نه آهي. انهيءَ ڪري ضروري آهي ته اوهان پنهنجي ذهن منجھان ناممڪن جو لفظ ڪڍي ڇڏيو.
ترسو، نئين سر تازا توانا ٿي ڪري ٻيهر ڪم شروع ڪريو
ڪيترا ئي ڀيرا اسان ڪنهن مسئلي جو حل سوچي ڪري ٿڪجي پوندا آهيون ۽ اسان کي ڪا به راهه ناهي ملندي.
هڪ انجنيئر دوست مون کي ٻڌايو ته اهو جايون ٺاهڻ جي لاءِ ايلومينيم جو ڍانچو تيار ڪرڻ جو تجربو ڪرڻ چاهي ٿو. ان کان اڳ ڪڏهن به ايلومينيم جي ڍانچي تيار ڪرڻ جو تجربو نه ڪيو ويو هو. اهو دوست ڪجھه ڏينهن کان پوءِ ٻيهر مون سان مليو ته مون کانئس پڇيو: ڇا اوهان کي ڪاميابي حاصل ٿي آهي؟ هن چيو نه، هاڻي مان پنهنجي گھر جي باغ ۾ ڪجھه ڏينهن ٻوٽا وغيره لڳائڻ ۾ گذاريندس ۽ ان کان پوءِ مان ان مسئلي تي ٻيهر سوچ ويچار ڪندس.
ڪجھه ڏينهن کان پوءِ هن مون کي چيو ته مان جڏهن ٻوٽن کي پاڻي ڏيئي رهيو هو س ته مون کي ڪيترائي نوان آئيڊيا آيا. هاڻي مون ان تي ڪم شروع ڪيو آهي.
آمريڪي صدر آئزن هوور کان هڪ دفعي هڪ ڪانفرنس ۾ صحافين سوال ڪيو ته اوهان موڪلون گھڻيون ڪندا آهيو. صدر صاحب جو جواب هر ڪنهن جي لاءِ ڏاڍي سهڻي صلاح هئي. ان جو چوڻ هو ته مان پنهنجي تخليقي قابليت کي انهن موڪلن ۾ ئي وڌائيندو آهيان. ڇو جو آمريڪا ۽ جنرل موٽر ڪمپني جهڙن وڏن ادارن کي رڳو ڪاغذن ۾ دماغ کپائي نه ٿو هلائي سگھجي.
صدر صاحب بلڪل صحيح چيو هو ته جيستائين ذهن کي آرام نه ڏنو ويندو تيستائين سٺو ڪم نٿو ٿي سگھي. ذهني سڪون حاصل ڪرڻ کان پوءِ ئي مسئلن کي سٺي انداز سان حل ڪري سگھجي ٿو.
منهنجو هڪ ويجھو دوست باقاعدگيءَ سان هر مهيني 72 ڪلاڪ شهر کان ٻاهر گذاريندو آهي. هو پنهنجي گھر واريءَ سان خوشگوار وقت گذاري جڏهن واپس گھر ايندو آهي ته ان جي ڪار ڪردگي پهريان کان وڌيڪ بهتر ٿي ويندي آهي.
جڏهن اوهان کان ڪوئي مسئلو حل نه ٿي رهيو هجي ته اوهان لاءِ ضروري آهي ته ڪجھه دير لاءِ سڪون حاصل ڪريو ۽ تازا توانا ٿي ڪري مسئلي کي حل ڪرڻ جي لاءِ ٻيهر ڪوشش شروع ڪريو. ائين ڪرڻ سان اوهان مسئلي جي حل تائين پهچي ويندا. حالتن جي سٺن پهلوئن کي نظر ۾ رکو.
هڪ نوجوان مون کي ٻڌايو ته جڏهن کانئس نوڪري ڇڏائجي وئي ته مون حالتن جي چڱن پهلوئن تي غور ڪيو.
اها نوڪري ڪا چڱي به نه هئي. پگھار به سٺي نه هئي. نوڪري ختم ٿيڻ تي پهريائين ته مان ڏاڍو پريشان ٿيس، پر جڏهن چڱين حالتن جي باري ۾ ڌيان ڪيم ته مون خيال ڪيو ته مان ان نوڪريءَ کان بهتر ڪم ڪري سگھان ٿو. ائين منهنجي ٻي ملازمت پهرين کان وڌيڪ سٺي آهي ۽ ان جي پگھار به وڌيڪ آهي. جيڪڏهن مون کي نوڪريءَ مان نه ڪڍيو وڃي ها ته مون کي چڱي نوڪري نه ملي ها.
اوهان هاڪاري رخن کي نظر ۾ رکو ته پوءِ هار کي فتح ۾ بدلائي سگھو ٿا. جلد نظر ثاني ڪريو.
ڪاميابيءَ ۽ ناڪاميءَ جي وچ ۾ ٿورڙو فرق آهي، اهو آهي رويي جو. يعني اوهان مشڪل، بي همتائي ۽ مايوسيءَ جي صورتحال ۾ ڪهڙو رويو اختيار ڪريو ٿا.
هيٺ اوهان لاءِ هار کي سوڀ ۾ بدلائڻ جا پنج رهنما اصول ڏنا پيا وڃن:
1. هر رڪاوٽ جو غور سان جائزو وٺڻ سان اوهان کي ڪاميابيءَ جو يقيني رستو ملي ويندو. جڏهن اوهان کي ڪو نقصان ٿي پوي ته ان مان اوهان کي سبق سکڻ گھرجي ۽ ايندڙ ڪاميابيءَ جي لاءِ رٿابندي ڪرڻ گھرجي.
2. پنهنجي شخصيت جو تنقيدي جائزو وٺو. پنهنجي ڪمزورين ۽ اوڻاين کي ڳوليو ۽ پوءِ انهن جي اصلاح ڪريو. ان سان اوهان کي ڪاميابي ملندي.
3. قسمت کي ڏوهه نه ڏيو. هر رنڊڪ جي ڇنڊ ڇاڻ ڪريو. ان ۾ غلطي ڳوليو. ياد رکو قسمت کي ڪڏهن به برو نه چئو.
4. مسلسل تجربا جاري رکو. بنا سبب مغز ماري نه ڪريو. نئين ٽيڪنيڪ اختيار ڪريو.
5. ياد رکو، هر صورتحال ۾ هڪ سٺو رخ ضرور هوندو آهي. انهيءَ رخ کي ڳوليو. سٺي رخ کي نگاهه ۾ رکي بي همتائي کي پري ڀڄايو.