تاريخ، فلسفو ۽ سياست

جيـڏي وڏي سـوچ تيڏي وڏي ڪاميابي

هي ڪتاب جاگيرداراڻي ۽ غلاماڻي نفسيات ۾ پلجندڙ ۽ محرومين جي ڌٻڻ ۾ ڦاٿل ماڻهن کي ان نفسيات ۽ محرومين جي نتيجي ۾ پيدا ٿيل منفي ۽ ڇسي سوچ کان آجو ڪرڻ جو هڪ بهترين رهنما آهي.
هي ڪتاب وڏي سوچ سوچڻ جي رهنمائي ڪري ٿو جنهن سان ماڻهوءَ جي سوچ وشال بڻجي ٿي، هو ڪائناتي سوچ جو انداز اپنائي ٿو ۽ وڏي مقصد لاءِ جيئڻ جي راهه تي هلڻ جو روادار بڻجي ٿو.
Title Cover of book جيـڏي وڏي سـوچ  تيڏي وڏي ڪاميابي

ڪم ڪرڻ جي عادت وجھو

سڀني شعبن اندر اڳواڻي ڪندڙ ماڻهو ان ڳالهه تي متفق آهن ته پيشيوراڻي تعليم هجڻ جي باوجود اعلى تخيل رکڻ وارن ماڻهن جي گھڻي کوٽ آهي. جڏهن ته هڪ اعلى آفيسر جو اهو به چوڻ آهي ته ماڻهو تعليم يافته ته آهن، پر سندن تعليم ۾ اڪثر ڪاميابيءَ جو عنصر نه آهي. اهو عنصر آهي اهليت جو هجڻ. يعني ته ڪم ڪريو ۽ نتيجا حاصل ڪريو.
هر وڏي ذميواري جهڙوڪه: ڪاروبار هلائڻ، سائنس، فوج يا حڪومت هلائڻ، اهڙيون ذميواريون آهن، جو انهن جي لاءِ اهڙن ماڻهن جي ضرورت آهي، جيڪي حالتن جي مطابق فيصلو ڪري، هڪدم ڪارروائي ڪن. وڏن ادارن جا سربراهه اهڙن ماڻهن جي ضرورت محسوس ڪندا آهن، جيڪي انهن سوالن جو جواب ڏيئي سگھن. ڇا اهي هي ڪم ڪندا؟ ڇا اهي پنهنجي خيال کي عملي صورت ڏيندا؟ ڇا اهي پاڻمرادو عمل ڪرڻ جي صلاحيت رکن ٿا؟ ڇا اهي نتيجا حاصل ڪرڻ تي يقين رکندا آهن يا انهن بابت رڳو سوچيندا ئي آهن؟
انهن سڀني سوالن جو هڪ ئي مقصد آهي ته ڇا اهڙو شخص عمل ڪرڻ جي صلاحيت رکندڙ آهي؟ تمام گھڻن آئيڊياز (تصورن) جي ڀيٽ ۾ فقط هڪ آئيڊيو (تصور) وڌيڪ بهتر آهي، جنهن تي عمل ڪري نتيجا حاصل ڪيا وڃن.
هڪ ڪامياب ترين واپاري جان وينا مارڪ اڪثر چوندو هو ته فقط سوچڻ سان ئي ڪجھه نه ٿيندو آهي. اسان گھڻو ڪجھه سوچي سگھون ٿا. پر ڪم واري سوچ اهائي هوندي آهي، جنهن تي عمل ڪيو وڃي.
اسان ماڻهن کي ٻن حصن ۾ ورهايون ٿا. ڪامياب ماڻهو ۽ عام ماڻهو. ڪامياب ماڻهو متحرڪ هوندا آهن ۽ عام ماڻهو انهن کان گھٽ هوندا آهن ۽ اهي عام طور تي ناڪام ماڻهو هوندا آهن. انهن کي اسان غير متحرڪ چونداسين.
اسان ٻنهي قسمن جي ماڻهن جي مطالعي سان ڪاميابيءَ جي لاءِ هڪ اصول ڳوليو آهي. هڪ مسٽر متحرڪ آهي، جيڪو هر ڪم ڪرڻ لاءِ تيار رهندو آهي. اهو جيڪو آئيڊيو سوچيندو آهي، ان تي عمل ڪري ڇڏيندو آهي. ٻيو مسٽر غير متحرڪ آهي. اهو ڏاڍو سست آهي ۽ ڪمن کي ملتوي ڪندو رهندو آهي.
مسٽر متحرڪ ۽ مسٽر غير متحرڪ ۾ بيشمار اختلاف آهن. مسٽر متحرڪ موڪلن جي رٿابندي ڪندو آهي ۽ موڪلون گذاري به وٺندو آهي. مسٽر غيرمتحرڪ به موڪلن جي رٿابندي ڪندو آهي، پر اهو ان کي ايندڙ سال تائين ملتوي ڪندو رهندو آهي. جڏهن مسٽر متحرڪ ارادو ڪندو آهي ته هو باقاعدگيءَ سان گرجا ويندو ته ِاهو باقاعدگيءَ سان گرجا ويندو به آهي. مسٽر غير متحرڪ به گرجا وڃڻ جي منصوبا بندي ڪندو آهي، پر ويندو ڪڏهن ڪڏهن ئي آهي. مسٽر متحرڪ ڪنهن کي مبارڪ باد ڏيڻ چاهيندو آهي ته اهو ان کي مبارڪ باد ڏيئي ايندو آهي. پر مسٽر غير متحرڪ کي به ائين ڪنهن کي مبارڪ ڏيڻي هوندي آهي، پر اهو ان جي لاءِ وقت ئي نه ڪڍي سگھندو آهي.
انهن ٻنهي ۾ وڏن وڏن ڪمن ۾ به اختلاف آهي. مسٽر متحرڪ ڪاروبار ڪرڻ چاهي ٿو ۽ اهو پنهنجو ڪاروبار ڪري به وٺندو آهي. مسٽر غير متحرڪ به ڪاروبار ڪرڻ جي خواهش رکي ٿو. پر عين وقت تي کيس معلوم ٿيندو آهي ته اڃا هي ڪم صحيح نه رهندو. مسٽر متحرڪ جي عمر چاليهه سال آهي. هو هڪ نئون ڪم ڪرڻ چاهيندو آهي ۽ نئون ڪم شروع ڪري وٺندو آهي. مسٽر غير متحرڪ به ڪجھه اهڙي ئي قسم جو خيال رکندو آهي، پر اهو ائين نه ڪري سگھندو آهي.
مسٽر متحرڪ ۽ غير متحرڪ ٻنهي جو رويو به مختلف آهي. مسٽر متحرڪ جيڪو به ڪرڻ چاهيندو آهي، مڪمل اعتماد سان ڪري وٺندو آهي. مسٽر غير متحرڪ ڪجھه به نه ڪري سگھندو آهي. ڇو جو اهو عمل ناهي ڪندو. اهڙيءَ طرح ان جو اعتماد متزلزل رهندو آهي. هر ڪوئي مسٽر متحرڪ بڻجڻ چاهيندو آهي، پر انهيءَ ڪري اسان کي عمل جي عادت کي پنهنجو ڪرڻو پوندو. اڪثر ڪري مسٽر غير متحرڪ ان وقت تائين ڪم شروع نه ڪندا آهن، جيستائين سڀئي حالتون ۽ واسطيدار شيون سو سيڪڙو انهن جي لاءِ ممڪن نه ٿي وڃن. اهي پنهنجي ڪاميابيءَ جي لاءِ سؤ سيڪڙو ضمانت چاهيندا آهن. ڇو جو هر انسان مڪمل ناهي هوندو، انهيءَ ڪري ڪنهن ڪم جي لاءِ مڪمل طور حالتن جو صحيح هجڻ جو مطلب آهي ته هميشه جي لاءِ انتظار ڪيو وڃي.
هيٺ ٽن ماڻهن جا حالات ڏنا پيا وڃن، جنهن مان خبر پوي ٿي ته اهي حالتن سان ڪيئن مقابلو ڪندا آهن: